Prof.Dr. J. (Hans) van den Doel - Hoofdinhoud
foto Prof.Dr. J. (Hans) van den Doelvergrootglas
Sociaaldemocratische econoom uit een gereformeerd gezin. Zoon van een Zierikzeese bankier en wethouder. Eén van de leidende figuren en ideologen van Nieuw Links, de vernieuwingsbeweging in de PvdA. Werd in 1967 als vertegenwoordiger daarvan PvdA-Tweede Kamerlid. Voerde als welsprekende woordvoerder volkshuisvesting felle oppositie tegen het beleid van de ministers Schut en Udink. Hield zich daarnaast bezig met financieel-economische zaken. Werd in 1973 hoogleraar in Nijmegen en later in Amsterdam. Publiceerde over het Nederlandse economische beleid. Door een herseninfarct al op betrekkelijk jonge leeftijd gehandicapt geraakt.
PvdA
in de periode 1967-1973: lid Tweede Kamer
Voornaam (roepnaam)
Johannes (Hans)
Personalia
wijziging in naam en/of titulatuur
-
Drs. J. van den Doel, tot 18 maart 1971 (tot zijn promotie)
-
Dr. J. van den Doel, vanaf 18 maart 1971
geboorteplaats en -datum
Zierikzee, 4 april 1937
overlijdensplaats en -datum
Koudum (gem. Súdwest-Fryslân), 28 maart 2012
levensbeschouwing
Gereformeerd
Partij/stroming
partij(en)
PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 1960
Hoofdfuncties/beroepen
-
voorzitter Stichting Studentenwerkgroep Vluchtelingenhulp in Oostenrijk, van 1958 tot 1962
-
commercieel econoom, N.V. "De Arbeiderspers", van 1962 tot 1964
-
wetenschappelijk medewerker en universitair docent economische politiek, Universiteit van Amsterdam, van 1964 tot februari 1967
-
lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 23 februari 1967 tot 28 augustus 1973
-
hoogleraar bestuurskunde, Katholieke Universiteit Nijmegen, van 1 september 1973 tot 1 september 1975
-
hoogleraar economie (welvaartstheorie en de theorie van de organisatie van de markteconomie), Universiteit van Amsterdam, van 1 september 1975 tot 14 november 1983 (benoemd 9 december 1974)
Nevenfuncties
-
penningmeester Nederlands Comité Zuid-Afrika, vanaf 1961 (medeoprichter)
-
redacteur "Tijd en Taak", weekblad voor evangelie en socialisme
-
lid programmaraad VARA
-
lid bestuur Landelijk Verbond van Huurdersverenigingen
-
lid Nederlandse delegatie Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, 1971
Opleiding
voortgezet onderwijs
-
gymnasium-b, "Stedelijk Gymnasium" te Zierikzee, tot 1955
academische studie
-
economie, Vrije Universiteit te Amsterdam, tot 20 april 1964
promotie
-
economische wetenschappen, Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam, 18 maart 1971
Activiteiten
als parlementariër
-
Was volkshuisvestingsspecialist van de PvdA-Tweede Kamerfractie. Hield zich verder onder meer bezig met financieel-economische vraagstukken.
-
Bracht in 1969 samen met Ko Wierenga een - drastisch door de Tweede Kamer geamendeerde - initiatiefwet tot stand tot wijziging van de Huurwet. De maximale termijn van bescherming van huurders tegen ontruiming wordt hierdoor drie in plaats van twee jaar. (10.170 )
-
Interpelleerde op 6 mei 1969 minister Schut over de bescherming van huurders van krotwoningen tegen onbillijke huurverhogingen
-
Interpelleerde op 29 januari 1970 minister Schut over de woningbouwcijfers over 1969. Diende na dit debat een motie in waarin de minister werd verzocht zijn portefeuille ter beschikking te stellen. Die motie werd verworpen.
-
Diende in januari 1972 samen met Anneke Goudsmit (D'66) een initiatiefwetsvoorstel in waardoor gemeenten niet langer sport op zondag vanwege godsdienstige redenen kunnen verbieden in door de gemeente gesubsidieerde accommodaties. Na zijn vertrek uit de Kamer nam Erik Jurgens (PPR) het voorstel over. Deze loodste het in 1975 met Huub Franssen (PvdA) door het parlement. Van den Doel was, vooruitlopend op het voorstel, op zondag gaan zwemmen in gesloten baden en had zich daarvoor laten bekeuren. (11.678 )
-
In 1972 stemden hij en Roethof als enigen van hun fractie tegen het (verworpen) wetsvoorstel over vorming van een IJmondgemeente
-
Vroeg in 1972 om geleidelijke afschaffing van de belastingaftrek voor hypotheekrente
opvallend stemgedrag
-
In 1970 stemden hij en Dolman als enigen van hun fractie tegen het wetsontwerp Herziening van het financieel statuut voor het Koninklijk Huis, omdat zij de voorgestelde uitkeringen te hoog vonden
-
Behoorde in 1970 tot de minderheid van zijn fractie die vóór (verworpen) moties-Van der Spek stemde over volkenrechtelijke erkenning van de DDR en erkenning van de Democratische Republiek Vietnam (Noord-Vietnam)
-
In 1971 stemden hij en Vellenga vóór (een verworpen) initiatiefwetsvoorstel-Wiegel/Geurtsen om de leeftijd voor het passief kiesrecht gelijk te stellen aan die waarop de meerderjarigheid aanving
-
Behoorde in 1972 tot de acht leden van zijn fractie die tegen het wetsvoorstel Wet financieel statuut van het Koninklijk Huis stemden
-
Behoorde in 1973 tot de twaalf leden van zijn fractie die tegen het initiatiefwetsvoorstel-Van Schaik/Geurtsen over casino's stemden
Wetenswaardigheden
algemeen
-
Medeoprichter van "Nieuw Links"
-
Was in april 1971 in het alternatieve kabinet-Den Uyl/Van Mierlo/Aarden minister van Volkshuisvesting
uit de privésfeer
-
Zijn moeder overleed in februari 1952
-
Zijn (eerste) echtgenote, Truus Grondsma, was de eerste vrouwelijke civiel ingenieur na de Tweede Wereldoorlog. Zij was lid van Provinciale Staten van Gelderland.
-
Hij werd op 44-jarige leeftijd door een herseninfarct getroffen en werd daardoor gedeeltelijk verlamd
-
Zijn vader was bankier, 15 jaar raadslid en korte tijd wethouder in Zierikzee voor de ARP/protestants-christelijke fractie. Bij zijn vertrek in 1962 werd hij ereburger.
woonplaats(en)/adres(sen)
-
Amsterdam, Comeniusstraat 255 I, omstreeks 1967
-
Apeldoorn, Govert Flinckstraat 1, omstreeks 1969
-
Berg en Dal, Zevenheuvelenweg 59, omstreeks 1973
-
Overveen
-
Wijk aan Zee (revalidatiecentrum Heliomare)
-
Haarlem
-
Rijs (Frl.)
-
Hemelum (Frl.), de B. Yntemastrjitte 20, omstreeks 1996
-
Koudum (Frl.), vanaf 2010
overige onderscheidingen en prijzen
Samuel van Houtenpenning, 25 februari 1994
verenigingen, sociëteiten, genootschappen etc.
-
lid Gereformeerde jongelingenvereniging
-
lid ARJOS (Antirevolutionaire Jongerenorganisatie)
hobby's
-
kerkorgelspel (door handicap moet hij zich beperken tot luisteren, voorheen speelde hij zelf)
-
filmen
-
zeilen
-
schilderen
Publicaties/bronnen
publicaties
-
"Tien over rood. Uitdaging van Nieuw Links aan de PvdA" (met anderen, 1966)
-
"De macht van de rooie ruggen" (met anderen, 1967)
-
"De meeste mensen willen meer. Het betere leven van Tien over Rood" (met anderen, 1967)
-
"Konvergentie en Evolutie, de konvergentietheorie van Tinbergen en de economische ordes in Oost en West" (dissertatie, 1971)
-
"Woningbouw" (lesmateriaal Stichting Burgerschapskunde, 1972)
-
"Ekonomie en demokratie in het staatsbestuur" (inaugurele rede, 1973)
-
"Demokratie en welvaartstheorie: een inleiding in nieuwe politieke ekonomie" (1975, latere herdrukken) (vertaald in Engels, Spaans, Italiaans en Japans; laatste versie bijgewerkt door Prof. Van Velthoven)
-
"Gelijkheid en ongelijkheid in Nederland: analyse en beleid" (redactie met A. Hoogerwerf, 1975)
-
"Het biefstuk-socialisme en de economie" (1978)
-
"De economie en de onbetaalde rekening" (1980)
-
"De pluriforme economische macht" (met anderen, 1981)
literatuur/documentatie
-
F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)
-
Hans Wiegel, "Econoom en politicus. Hans van den Doel (1937-2012)", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2012, 157
Familie/gezin
huwelijk/samenlevingsvorm
-
gehuwd, 1960 (huwelijk ontbonden in 1981)
-
gehuwd (tweede huwelijk), 1981
echtgeno(o)t(e)/partner
Ir. T. Grondsma, (Truus)
2e echtgeno(o)t(e)/partner
K. Blok, Keesjaa
kinderen
3 dochters (uit eerste huwelijk)
vader
J.W. van den Doel, Jan Wouter
geboorteplaats en/of -datum
Zierikzee, 6 maart 1904
moeder
M. Visser, Maria
geboorteplaats en/of -datum
Amsterdam, 18 maart 1902
broers en zusters
1 tweelingbroer en 1 zus
beroep grootvader (vaderskant)
musicus (koorleider, leraar)
beroep grootvader (moederskant)
-
ambtenaar
-
musicus
(1) Hij is getrouwd met (Niet openbaar).
Zij zijn getrouwd in het jaar 1960, hij was toen 22 jaar oud.
Het echtpaar is in 1981 gescheiden.
(2) Hij is getrouwd met (Niet openbaar).
Zij zijn getrouwd in het jaar 1981, hij was toen 43 jaar oud.
Johannes (Hans) van den Doel (Zierikzee, 4 april 1937 – Hemelum, 28 maart 2012) was een Nederlands econoom en sociaaldemocratisch politicus.
In de tweede helft van de jaren zestig was Van den Doel samen met Han Lammers initiatiefnemer tot de oprichting van Nieuw Links, de vernieuwingsbeweging in de Partij van de Arbeid. Van 1967 tot 1973 maakte hij deel uit van de PvdA-fractie in de Tweede Kamer en was hij woordvoerder op het gebied van volkshuisvesting; daarnaast hield hij zich bezig met financieel-economische vraagstukken. Hij bekleedde de functie van minister van Volkshuisvesting in het Schaduwkabinet-Den Uyl van PvdA, D66 en PPR in 1971. In hetzelfde jaar promoveerde hij bij Jan Tinbergen op het proefschrift Konvergentie en Evolutie, de konvergentietheorie van Jan Tinbergen en de economische ordes in Oost en West, waarna hij in 1973 uit de actieve politiek stapte en hoogleraar politicologie werd aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Twee jaar later stapte hij over naar de Universiteit van Amsterdam, om daar hoogleraar economie te worden.
In 1981 werd Van den Doel getroffen door een hersenbloeding waardoor hij gedeeltelijk verlamd raakte. Het betekende het einde van zijn wetenschappelijke en politieke carrière. Hij bekwaamde zich als kunstschilder en gaf zodoende vorm aan zijn biografie. [1] Op 28 maart 2012 overleed hij na ruim dertig jaar invaliditeit op 74-jarige leeftijd. Hij was tweemaal gehuwd en kreeg uit zijn eerste huwelijk met Truus Grondsma drie dochters.
Werken
Tien over rood. Uitdaging van Nieuw Links aan de PvdA (1966) (samen met anderen)[2]
De macht van de rooie ruggen (1967) (met anderen)
De meeste mensen willen meer. Het betere leven van Tien over Rood (1967) (samen met anderen)
Konvergentie en Evolutie, de konvergentietheorie van Tinbergen en de economische ordes in Oost en West (dissertatie, 1971)
Ekonomie en demokratie in het staatsbestuur (inaugurele rede, 1973)
Demokratie en welvaartstheorie: een inleiding in nieuwe politieke ekonomie (1975, latere herdrukken) (vertaald in het Engels, Spaans, Italiaans en Japans; de derde en vierde herdruk werd bewerkt door professor Ben van Velthoven en verscheen onder de titel Democratie en welvaartstheorie)
Het biefstuk-socialisme en de economie (1978)
De economie van de onbetaalde rekening (1980)
Johannes van den DOEL | ||||||||||||||||||
(1) 1960 | ||||||||||||||||||
(Niet openbaar) | ||||||||||||||||||
(2) 1981 | ||||||||||||||||||
(Niet openbaar) |