Van Wopke Wierds Kooistra
GRAFSTEEN
Soort registratie: Inscripties en grafschriften akten
Plaats: Metslawier
Bron: Waarneming H. de Walle
1667 den 15 maart is in de heere gerust den eersame en de seer discreten Cornelis Taeckes Coningh in leeven geweest geadmeteerde landtmeter olt sinde geweest 45 iaeren en de leit alhier begraven
Anno 1717 den 22 mei is in den heere gerust de eersamen Aerendt Cornelis Cooning in leven procureur postulant voor de gerechte van Ostdongeradeel olt in sijn 69 iaer en leyt hier begraven
1744 den 16 oktober is in de heere gerust Tierd Ypes out in sijn 75 iaer en leit alhier begraven
Genoemd: Arend Cornelis Coning 68 jaar oud, overleden op 22-05-1717, procureur
Kind van: Cornelis Taekes Coning en Geertje Jacobs
Gehuwd met: Grietje Sipkes
Genoemd: Tjeerd Iepes 74 jaar oud, overleden op 16-10-1744 gehuwd met: 1711 Sipkje Arends
Genoemd: Cornelis Taekes Coning 45 jaar oud, overleden op 15-03-1667 mogelijk kind van Taeke Siebrens
Gehuwd met: 1 Geertje Jacobs; 2 Brechtje Jacobs
---
--------
(1) Hij is getrouwd met Gertie Jacobs.
Toestemming voor het huwelijk is 20 januari 1644 verkregen te Ljouwert, Friesland, Nederland.
Zij zijn getrouwd op 11 februari 1644 te Ljouwert, Friesland, Nederland.Aktedatum: 20-01-1644
Soort akte: ondertrouw
Bijzonderheden: hij is adelborst
Bruidegom: Cornelis Teeckes
Bruid: Geertie Jacobs wonende te Dokkum
---
----------
Kind(eren):
(2) Hij is getrouwd met Bregtij Jans.
Zij zijn getrouwd rond 1647.
Kind(eren):
HYPOTHEEKBOEK
Soort registratie: Akte
Tietjerksteradeel hypotheekboeken
Aktedatum: 02-01-1656
Jr. Feyo van Heemstra de jonge verklaart £ 5000 tegen 6% rente schuldig te zijn aan Cornelis Teeckes Coningh te Metslawier; borg: jr. Feyo van Heemstra de oude; geroyeerd 28 okt. 1661
---
----------
ADELBORST
Cornelis was in zijn jongere jaren voor zijn huwelijk adelborst. We zien dat vermeld worden in de akte van ondertrouw in 1644.
Hij zal hoogstwaarschijnlijk hiermee gestopt zijn in 1644 of snel daarna. Er zijn geen aanwijzingen dat
---
In de zeventiende eeuw was in Nederland de rang adelborst niet beperkt tot de zeevaart. De adelborst over de wapenen was belast met het inzetbaar houden van de wapens en uitrusting van de compagnie. Hij diende wapenlijsten bij te houden met de kenmerken van elk wapen en gebreken aan te bieden aan de hersteller. Onder zijn taken viel ook het controleren van de inzetbaarheid van wapens tijdens de wacht en lonten, kruit en kogels op voldoende niveau te houden.
Het was een jonge officier in opleiding die zich nog moest bewijzen. Hij draaide een soort van "stage" binnen de compagnie om een juist beroepsbeeld voor later te kweken. Zo moest hij wachtcommandant zijn geweest voor minimaal een maand en vaardig zijn in het voeren van een vertragend gevecht.
Van: http://dutchrevolt.nl
---
Ter zee. Sedert het laatst der 16de eeuw vindt men adelborst als benaming voor jongelui van goeden huize die op een schip dienst nemen om het zeemansvak te leeren; de benaming wordt zoowel bij de koopvaardij als op ten oorlog toegeruste schepen gebruikt en kan niet als de aanduiding van een bepaalden rang, althans niet van een bepaalden trap in een hiërarchie worden beschouwd. Op oorlogsschepen schijnt voor aspirant-officier veelal het woordt ”appoincté” gebezigd te zijn, hoewel ook adelborst wel in dezen zin gebruikt werd, ook leest men herhaaldelijk van personen die bij de O.I.C. als adelborst in dienst zijn en dan later zeer uiteenloopende functies vervullen
van: http://gtb.inl.nl
---
----------
LANDMETER
Op de grafsteen van Cornelis staat vermeld dat hij landmeter was.
Over landmeters in de 17e eeuw en daarvoor is een interessant boek geschreven door H.C. Pouls van het NCG (Nederlands Centrum voor Geodesie en Geo-informatica)
Zie
https://www.ncgeo.nl/index.php?option=com_k2&view=item&id=2360:gs-41-h-pouls-de-landmeter-jan-pietersz-dou-en-de-hollandse-cirkel&Itemid=178⟨=nl
Onder de afbeeldingen staat een link naar de publicatie (41 Pouls.pdf)
---
Afbeelding
Op de afbeelding bovenstaand is Jan Pietersz Dou te zien met een landmeetinstrument. Hij schreef in 1612 een boekje met de titel Tractaet vant maken ende Gebruycken eens nieu gheordonneerden Mathematischen Instruments.
Hij is van een generatie voor die van Cornelis. Zijn zoon Jan Janz Dou is wel een leeftijdsgenoot en werd ook landmeter.
---
Geadmeteerd
Op de grafsteen staat geadmeteerde landmeter. Geadmeteerde betekent 'officieel aangesteld / toegelaten'. De hedendaagse spelling is geadmitteerd.
---
----------
AFKOMST
We vinden verder niet veel terug over de afkomst van Cornelis.
Men zou verwachten dat hij gestudeerd heeft, want landmeter werd je niet zo maar.
Samme Zijlstra heeft alle Frieze studenten van 1380 tot 1650 in kaart gebracht.
De resultaten van deze noeste arbeid zijn te vinden via http://www.mpaginae.nl/At/FrieseStudStart.htm
We zien dat er een aantal Coninghs studeren, maar we vinden Cornelis niet op de lijst terug. Ook niet onder Tacema, Takema of iets in die richting.
Wel een Cornelius Coninck afkomstig uit Breda, de vader van Suffridus Regius (Sjoerd Coning). De moeder van deze Sjoerd heet Bauck Sytsedr, zij zal Fries zijn. Sjoerd studeert in 1590 in Leiden en wordt secretaris van Harlingen.
Mogelijk is deze Sjoerd een oom van Cornelis en is Cornelis vernoemd naar zijn grootvader van vaderskant, maar dat is wel een heel wilde gok.
---
De naam Arend
Hij noemt twee zoons Arend, de zoon uit het eerste huwelijk en de oudste uit het tweede huwelijk. We weten dat de zoon uit het eerste huwelijk nog leefde toen de tweede zoon Arend geboren werd.
De naam is dus blijkbaar heel belangrijk, belangrijker dan Take. Arend is vrijwel zeker een vernoeming en er moet dus een verwant Arend geweest zijn die belangrijker was dan Taecke, de vader van Cornelis.
Mogelijk is Arend een grootvader en dan zou de vader van Cornelis Taecke Aerrents geheten hebben.
----------
Cornelis Taeckes Coningh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(1) 1644 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gertie Jacobs | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) ± 1647 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bregtij Jans |
De getoonde gegevens hebben geen bronnen.