Stamboom Van Son-Herkhoff-Drooger » Bernhard Leopold Frederik Everhard Julius Coert Karel Godfried Pieter van Lippe Biesterfeld (1911-2004)

Persoonlijke gegevens Bernhard Leopold Frederik Everhard Julius Coert Karel Godfried Pieter van Lippe Biesterfeld 

• Hij is geboren op 29 juni 1911 in Jena, Thüringen, Duitsland.Bron 1
• Hij is overleden op 1 december 2004 in Utrecht, Utrecht, Nederland, hij was toen 93 jaar oud.Bron 1
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 17 april 2024.

Gezin van Bernhard Leopold Frederik Everhard Julius Coert Karel Godfried Pieter van Lippe Biesterfeld

(1) Hij is getrouwd met Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina van Oranje Nassau.

Zij zijn getrouwd op 7 januari 1937 te 's-Gravenhage, Zuid-Holland, Nederland, hij was toen 25 jaar oud.Bron 2

Kind(eren):

1. (Niet openbaar)
2. (Niet openbaar)
3. (Niet openbaar)
4. Maria Christina van Lippe Biesterfeld  1947-2019 

Kind(eren):

1. (Niet openbaar)
2. (Niet openbaar)

Notities over Bernhard Leopold Frederik Everhard Julius Coert Karel Godfried Pieter van Lippe Biesterfeld

Prins van Lippe-Biesterfeld, Noble Seigneur en Graaf van Schwalenberg en Sternberg, was de prins-gemaal van koningin Juliana der Nederlanden en vader van Beatrix, de huidige Koningin der Nederlanden. De prins werd van 1937 tot 1980 officieel aangeduid als Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins der Nederlanden.

Bernhard werd als Bernhard Leopold Friedrich Eberhard Julius Kurt Karl Gottfried Peter Graf von Biesterfeld geboren in Jena, dat destijds in het groothertogdom Saksen-Weimar-Eisenach lag. Hij staat in de Burgerlijke Stand van Jena vermeld als geboren op 28 juni 1911 om 2.45 u. Volgens de prins was dit een foutieve vermelding, hij vierde zijn verjaardag daarom op 29 juni, de datum die ook in zijn trouwakte is gezet. Er is echter geen bewijs dat 29 juni correct is.

Hij was de oudste zoon van prins Bernhard van Lippe -voorheen Graf und Edler Herr zur Lippe-Biesterfeld- Bernhard van Lippe-Biesterfeld (1872-1934), een broer van de laatste regerende vorst van Lippe, Leopold IV. Zijn moeder was Armgard von Sierstorpff-Cramm (1883-1971). Het huwelijk tussen de ouders van Prins Bernhard werd als morganatisch aangemerkt. Prins Bernhard werd geboren als Graf von Biesterfeld. De vorst van Lippe had zijn moeder en aan de evt. uit haar huwelijk met prins Bernhard van Lippe geboren kinderen in 1909 de titel Gräfin (Graf) von Biesterfeld verleend. In 1916 werden zij door de vorst van Lippe verheven tot Prinzessin (Prinz) zur Lippe-Biesterfeld met het predicaat Durchlaucht = Doorluchtige Hoogheid. Hij had één jongere broer, Aschwin (1914-1988). Toen Adolf Hitler aan de macht kwam, sprak deze Aschwin openlijk zijn steun aan de nazi's uit; vervolgens werd hij officier in de Deutsche Wehrmacht.

Bernhards jeugdjaren op het landgoed van zijn ouders, Reckenwalde, verliepen gemoedelijk. Na enige jaren privélessen doorliep hij de kostschool en ging daarna naar het gymnasium te Berlijn waar hij, 18 jaar oud, zijn diploma haalde. Na rechtenstudies in München en Lausanne studeerde de prins in 1935 af in Berlijn en ging direct werken bij Berlin NW-7, de spionagedienst van het chemiebedrijf IG Farben. Hij was lid geworden van de Sturmabteilung (SA) van de NSDAP en eveneens van de Reiter-SS. Zijn NSDAP-lidmaatschap heeft de prins eind 1995 echter ontkend. Hetgeen een nogal vreemde bewering is, aangezien de SA en de SS onderdelen van de NSDAP waren. Nadat het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie bewijs voor zijn NSDAP-lidmaatschappresenteerde, bleef hij volhouden niet zelf lid te zijn geworden. Mogelijk is hij lid gemaakt door anderen met wie hij in die jaren bevriend was. Duidelijk is, dat de contributie tijdens zijn lidmaatschap wel steeds en nauwgezet betaald werd.

In de loop der jaren is meer bekend geworden over Bernhards activiteiten vooraf aan de Tweede Wereldoorlog. Hij zou, op niet geheel duidelijke wijze, steun hebben verleend aan executies van SA-mensen door de SS in de Nacht van de Lange Messen. Hiervan getuigt de eerst naar Nederland en later naar de Verenigde Staten uitgeweken oud-Rijkskanselier Heinrich Brüning. Bovendien is Brüning langdurig door de Gestapo vervolgd, waar Bernhard bij geholpen zou hebben. Ook de Abwehr-medewerker Michael graaf Soltikow, die Bernhard nog uit zijn studietijd kende, heeft Bernhard in SS-uniform ontmoet. Verder getuigt de kunsthandelaar Paech tegen Bernhard, die in unform zou hebben gepost voor Joodse winkels. Een foto in het archief van het NIOD in SS-uniform, zou zijn verdwenen, waarbij alleen het onderschrift bewaard is gebleven.

Bernhard zou prinses Juliana in 1936 voor het eerst tijdens een skivakantie in het Duitse Garmisch-Partenkirchen hebben ontmoet. De relatie was al eerder tijdens een geheime ontmoeting in Amsterdam gearrangeerd. Na de ontmoeting nu in Garmisch-Partenkirchen verloofden zij zich op 8 september 1936. Op 4 november 1936 kreeg Bernhard het Nederlands staatsburgerschap, en een maand later op 4 december 1936 kwam de benoeming tot luitenant-ter-zee der eerste klasse én ritmeester à la suite. Op 23 december werd Bernhard ten overstaan van de Koningin, zijn verloofde en zijn broer Aschwin op het Malieveld tot officier À la suite bij de Nederlandse Land- en Zeemacht en het KNIL beëdigd. Het huwelijk vond op 7 januari 1937 plaats in Den Haag. Tijdens een galaconcert op de avond voor het huwelijk werd het Horst-Wessel-Lied (het lied van de NSDAP en de SA) gespeeld en brachten zelfs aanwezigen de Hitlergroet. Dit galaconcert had een officieel karakter, waarbij volgens het protocol de volksliederen van beide landen zouden worden gespeeld. Daaraan werd echter bovendien het Horst-Wessel-Lied als partijhymne toegevoegd. Dirigent Peter van Anrooy weigerde dit lied te dirigeren en droeg het stokje over aan de dirigent van de Koninklijke Militaire Kapel. Joodse leden van het aanwezige orkest, verontwaardigd over de gang van zaken, verlieten voortijdig de zaal.

Bernhard kreeg bij Koninklijk Besluit van 6 januari 1937 de titel Prins der Nederlanden met het predicaat Koninklijke Hoogheid. Met het ontvangen van het Nederlanderschap veranderde Bernhards achternaam van zur Lippe-Biesterfeld in van Lippe-Biesterfeld. Door het opgeven van de Duitse nationaliteit door zijn huwelijk met Juliana verloor Bernhard de mogelijkheid vrij over zijn Duitse bankrekening te beschikken. Bernhard gebruikte daarna in 1937, een bedrag van 200.000 gulden om het bos rondom zijn ouderlijk huis te kopen. Prins Bernhard en prinses Juliana kregen vier kinderen:
Beatrix (1938),
Irene (1939),
Margriet (1943) en
Marijke (1947), die later haar tweede voornaam "Christina" als roepnaam koos.

Daarnaast verwekte de prins twee buitenechtelijke kinderen:
Alicia de Bielefeld (1952) bij een Duitse pilote. Dit werd pas na Bernhards overlijden bekend.
Alexia Grinda (1967) bij zijn Parijse maîtresse Hélène Grinda.
Dat Bernhard nog meer buitenechtelijke kinderen zou hebben, waaronder de Britse oud-minister Jonathan Aitken, is niet bevestigd door betrouwbaar onafhankelijk onderzoek. Bernhard wilde dat zijn erfenis onder zijn zes dochters verdeeld zou worden. Opvallend is dat de namen van de twee buitenechtelijke dochters en meerdere van Bernhards kleinkinderen sterk lijken op de naam van Alexei Pantchoulidzew, een bediende en later levens-/huisgenoot van Bernhards moeder Armgard. Alexander is echter ook een kenmerkende naam uit de Oranje-dynastie.
De Greet Hofmans-affaire leidde tot een onderzoek door de Commissie Beel.

Het huwelijksleven van Bernhard en Juliana verliep dus niet vlekkeloos. Tegenover de buitenwereld wekten beiden de indruk dat zij (naarmate de jaren vorderden) affectie voor elkaar koesterden. Zo vierden zij op 30 april 1987 hun 50-jarig huwelijksjubileum met een groot defilé op paleis Soestdijk, hetgeen een waar volksfeest werd.
De Tweede Wereldoorlog was een belangrijke periode in het leven van de prins. Hij hield aan deze tijd verschillende hoge onderscheidingen over.

Toen Duitsland Nederland binnenviel vluchtte de prins met zijn gezin naar Londen. Onmiddellijk na aankomst daar maakte hij een tot nu toe onopgehelderde reis naar het nog niet door de Duitsers veroverde Parijs. Hij bood zijn diensten aan bij de Britse geheime dienst. Hij werd, als Duitser, door de Britten gewantrouwd en mogelijk geschaduwd door Ian Fleming van de marine-inlichtingendienst. Op 25 juni 1940, drie dagen na de Franse capitulatie, sprak hij voor de Overseas Service van de BBC over Adolf Hitler als een Duitse tiran en sprak hij al zijn vertrouwen uit in de Britse overwinning op het Groot-Duitse Rijk. Op 13 november 1940 werd Bernhard verbindingsofficier tussen de Nederlandse en Britse strijdkrachten.

Gedurende de oorlog zou de Nederlandse diplomaat en latere minister dr. Joseph Luns, die achtereenvolgens attaché was in neutraal Zwitserland (1940), neutraal Portugal (april 1941) en ambassade-secretaris van de Nederlandse regering in ballingschap bij het Britse Rijk (vanaf 1943), voor de prins contact met Armgard en overige familieleden op Duits grondgebied blijven onderhouden via zijn contacten in de neutrale landen Portugal en Spanje.
In het najaar van 1940 kreeg de prins vliegles op Hatfield en behaalde zijn vliegbrevet. In 1944 was hij driemaal bemanningslid van een Amerikaanse bommenwerper. Ook maakte hij enkele vluchten als piloot van een eenpersoonsjager. Regelmatig bezocht hij in Engeland Nederlandse militairen. Op 12 juni 1943 heeft de prins aldaar het 322 Spitfire Squadron RAF opgericht. Squadron 322 werd tot het einde van de oorlog ingezet voor escortemissies, bestrijding van V-1 vliegende bommen en grondaanvallen op het Duitse leger. Tijdens de oorlog legde de prins contacten met de stafchef van het hoofdkwartier van Dwight D. Eisenhower, generaal Walter Bedell Smith. Wat betreft de rol van de prins bij de operatie Market Garden: deze slag was een idee van generaal Bernard Montgomery. De prins zou de operatie hebben ontraden omdat snel oprukken van een tankdivsie van Nijmegen naar Arnhem onmogelijk zou zijn. Het polderlandschap bood daartoe niet voldoende mogelijkheden. Ook de Amerikanen zagen weinig heil in operatie Market Garden. De Britse veldmaarschalk zette echter door met het bekende negatieve resultaat. Er bestaan hardnekkige geruchten, dat de plannen voor de operatie door of via prins Bernhards hoofdkwartier door de spion Christiaan Lindemans (alias King Kong) is verraden aan de Duitsers.

Prins Bernhard was aanwezig bij de onderhandelingen tussen de Duitse generaal Blaskowitz en de Canadese generaal Foulkes op 5 mei 1945 in Hotel De Wereld in Wageningen. De prins reed die dag in een bijzonder vervoersmiddel. Het was de buitgemaakte Mercedes Cabriolet van Arthur Seyss-Inquart. Een dag eerder, 4 mei, hadden alle Duitse troepen in Noordwest Europa (inclusief Nederland) al gecapituleerd voor de Britse veldmaarschalk Bernard Montgomery. 6 mei werd even buiten Wageningen nog wel een document getekend dat de capitulatie der Duitse troepen in Nederland verder regelde. Prins Bernhard was hierbij niet aanwezig.

Bernhard was grondlegger en eerste voorzitter van het Wereld Natuur Fonds in 1961 en een van de twee oprichters van de Bilderbergconferentie, een internationale politieke groepering, waarvan de samenstelling enigszins varieert, die jaarlijks bijeenkomt om over politiek en het idee van Europese eenheid onder geheimhouding te praten zoals die zowel achter een vermomming als ten koste van constructieve trans-Atlantische relaties werd en wordt ontwikkeld en welke hij van 1954 tot 1976 officieel voorzat.

In eigen land was Bernhard regent van de stichtingen Praemium Erasmianum en Anjerfonds. De door deze stichtingen toegekende prijzen en onderscheidingen had hij zelf ingesteld hij reikte ze meestal zelf uit.
In 1975 werd prins Bernhard beschermheer van AMREF Flying Doctors Nederland, een organisatie die zich inzet voor betere gezondheid in Afrika. Zijn kleinzoon, prins Willem-Alexander, nam het beschermheerschap in 1999 van hem over.
Ook was hij tot 1976 goodwill-ambassadeur van het Nederlandse bedrijfsleven in het buitenland. Hij was commissaris van de vliegtuigfabriek Fokker. Naast deze functies bekleedde hij ook enkele militaire functies. Zo was hij adjudant van koningin Wilhelmina, die hem aan het eind van de Tweede Wereldoorlog tot bevelhebber van de Binnenlandse Strijdkrachten benoemde. Tussen 1946 en 1976 was de prins inspecteur-generaal van de Koninklijke Landmacht, Luchtmacht en Marine.

In 1976 werd bekend dat prins Bernhard betrokken was bij smeergeldaffaires, o.a. de Lockheed-affaire. Onder de vele bewijzen voor het aannemen van steekpenningen was een brief van de prins zelf waarin hij om betaling verzocht. Ook werden bewijzen gevonden dat de prins betrokken was bij het betalen van steekpenningen aan de Argentijnse junta onder Juan Perón, opdat men Nederlands rollend materieel van Werkspoor zou kopen.
Een rapport van een driehoofdige onderzoekscommissie (Commissie Donner) beoordeelde een aantal handelingen van de prins als laakbaar. Deze uitkomst had belangrijke politieke consequenties: koningin Juliana overwoog, in geval Jusitite zou besluiten tot vervolging van de prins, af te treden; kroonprinses Beatrix gaf aan haar moeder aan dan niet te willen opvolgen. Hiermee kwam het toenmalige kabinet o.l.v. Joop den Uyl in een lastig parket. In het land liepen de emoties tussen voor- en tegenstanders van de monarchie hoog op. Staatssecretaris van Volkshuisvesting Marcel van Dam dreigde (zo kwam jaren later naar buiten) met aftreden als de prins niet, gelijk aan iedere staatsburger, zou worden vervolgd. Aan de andere kant beseften vele betrokkenen dat het land, met toentertijd veel economische tegenwind, niet op een crisis binnen de monarchie zat te wachten.

De minister-president slaagde er in een compromis te ontwikkelen waarmee, na uitvoerig overleg, de Staten-Generaal akkoord ging. Besloten werd de zaak niet voor de rechtbank aanhangig te maken. Om het geschokte rechtsgevoel te bevredigen werd Bernhard gedwongen zijn functie als Inspecteur-Generaal van de Koninklijke Landmacht, Marine en Luchtmacht neer te leggen, alsmede af te zien van nog enkele openbare functies. Ook werd hem verzocht het dragen van militaire uniformen achterwege te laten. Premier Den Uyl kon hem dit niet verbieden omdat elke oud-militair is gerechtigd zijn uniform te dragen.

Naar later bekend werd ging het bij de Lockheed-affaire om een bedrag van 1,1 miljoen dollar. Achteraf zou de prins, in een na zijn dood gepubliceerd interview met de inmiddels eveneens overleden journalist Martin van Amerongen (De Groene Amsterdammer) stellen dat hij het als een grote fout van zichzelf zag om dat geld aan te nemen; geldgebrek speelde voor hem namelijk geen rol, aldus de prins, het volledige bedrag zou hij gedoneerd hebben aan het Wereld Natuur Fonds.

Tijdens het onderzoek naar de Lockheed-affaire werden ook documenten ontdekt waaruit zou blijken dat Bernhard ook door een andere vliegtuigfabrikant, namelijk Northrop, was omgekocht. Dit werd pas in 2008 publiek bekend. Toenmalig premier Den Uyl hield de openbaarmaking van de bijlage van het rapport van de commissie-Donner die aan dit tweede schandaal was gewijd echter tegen. Hiermee voorkwam hij dat strafvervolging tegen Bernhard onafwendbaar werd en koningin Juliana zou moeten aftreden.
In 1991 vroeg toenmalig Minister President Lubbers de Prins zijn uniform weer aan te doen. Dit weigerde hij. In het Parool van 13 maart 1991 verscheen een spotprent van Joep Bertrams. Hierop was Juliana afgebeeld achter de naaimachine, ze herstelde het uniform van de Prins.

In 2004 schreef prins Bernhard een open brief aan de Volkskrant waarmee hij trachtte zijn naam te zuiveren. Hij had de oud-directeur van de Rijksvoorlichtingsdienst, Hans van der Voet, gevraagd onderzoek te doen naar vier onderwerpen:
verhalen over het vermeend losbandige leven van zijn moeder, Armgard von Sierstorpff-Cramm;
de vermeende nazi-sympathieën van zijn moeder;
de twee zonen die Bernhard in Londen zou hebben verwekt;
een brief die de prins zou hebben geschreven aan Adolf Hitler over zijn landvoogdijschap over Nederland, de zogeheten stadhoudersbrief;
de beschuldiging dat Bernhard de Slag om Arnhem zou hebben verraden.
Van der Voet zou voor geen van de vier beweringen bewijzen hebben gevonden, zijn onderzoek werd echter door vakhistorici weinig serieus genomen. De brief is ook opmerkelijk omdat leden van het Koninklijk Huis in Nederland zelden reageren op aantijgingen vanuit de pers. Premier Balkenende verleende toestemming voor publicatie van de brief. De prins vond daarin dat de schrijvers J.G. Kikkert, Tomas Ross, Hans Galesloot en Philip Dröge te ver waren gegaan. De tweede, Tomas Ross, schreef een romanover het leven van Bernhard, volgens hem gebaseerd op een vijftiental bronnen.

De laatste tien jaar van zijn leven kampte de prins met een verslechterde gezondheid. Hij werd dikwijls in het Academisch ziekenhuis in Utrecht opgenomen om geopereerd te worden. Sinds 1913 werd de prins meer dan vijftig keer geopereerd. In 1994 waszijn toestand kritiek na een darmoperatie waarbij hij door complicaties en een schoklong in levensgevaar kwam; na een lang ziekbed herstelde hij en bleek in staat het jaarlijkse Veteranendefilé af te nemen. In 1999 werd de prins opnieuw geopereerd,ditmaal aan zijn luchtpijp en in 2000 werd een kwaadaardige tumor verwijderd van zijn borstkas.
Op 17 november 2004 maakte de RVD bekend dat prins Bernhard aan longkanker leed. Het persbericht luidde als volgt: "Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Bernhard der Nederlanden is de afgelopen weken poliklinisch in het UMC-AZU behandeld wegens klachtenvan kortademigheid. De klachten werden veroorzaakt door vocht in de borstholte. Het vocht is verwijderd, waardoor de klachten verminderden. Bij onderzoek van het vocht werden cellen verkregen die kunnen wijzen op uitzaaiingen van een tumor. In 1994is prins Bernhard geopereerd aan een tumor van de darm en in 2000 aan een borsttumor. De prins beperkt zich in zijn activiteiten omdat hij een vermindering van krachten ervaart."
Op 29 november 2004 volgde een nieuwe mededeling van de RVD. De toestand van de prins zou achteruitgaan. Naast de eerder vastgestelde tumor in de luchtwegen was nu ook een kwaadaardige tumor in de darmen vastgesteld.
Op woensdag 1 december 2004 kreeg prins Bernhard op Paleis Soestdijk last van zijn aandoeningen. Omdat zijn klachten daar niet goed te behandelen waren, werd hij overgebracht naar het Universitair Medisch Centrum Utrecht, het UMC. Daar werd, op zijnverzoek, de behandeling gestaakt. Prins Bernhard overleed dezelfde avond om 18.50 uur. Hij werd 93 jaar oud.
Van dinsdag 7 december 2004 tot en met donderdag 9 december 2004 was er tussen 9.00 en 23.00 uur gelegenheid voor het publiek om afscheid te nemen van de prins in Paleis Noordeinde.

Op zaterdag 11 december 2004 vond de uitvaartdienst van Bernhard plaats in de Nieuwe Kerk in Delft. De uitvaart droeg alsnog een militair karakter. Zijn kist werd op een affuit, het onderstel van een kanon, naar Delft gebracht. Na de plechtigheid werd prins Bernhard bijgezet in de Grafkelder van de Oranjes in de Nieuwe Kerk te Delft.
Bernhard kreeg bij zijn huwelijk de persoonlijke titel Z.K.H. de Prins der Nederlanden. Net als bij de uitvaart van zijn schoonzoon en echtgenote was hier sprake van een staatsbegrafenis.

Op 14 december 2004 publiceerde de Volkskrant een interview met de prins, gebaseerd op negen gesprekken die de prins vanaf 2001 voerde met hoofdredacteur Pieter Broertjes en journalist Jan Tromp van de Volkskrant, buiten medeweten van de regering, de Rijksvoorlichtingsdienst en de familieleden van de prins. In het interview onthulde de prins het bestaan van zijn dochter Alicia. Verder gaf hij nogmaals zijn visie op de omvang van het vermogen van het koninklijk huis, en verstrekte hij nadere bijzonderheden over de Greet Hofmans-affaire, en over de bestemming van het Lockheedgeld. Toen een dag later archiefstukken over de Greet Hofmans-affaire openbaar werden gemaakt, bleek dat de opvattingen van de prins niet geheel met de feiten overeenkwamen.

Volgens historicus Gerard Aalders zou Prins Bernhard een miljoen Duitse marken hebben ontvangen via het Wiedergutmachungsverdrag dat Duitsland en Nederland na de Tweede Wereldoorlog sloten. De prins zou eigenlijk recht hebben gehad op 87.000 mark van zijn Duitse familie, maar dat geld werd na de oorlog in beslag genomen. Bernhard claimde volgens de beschuldigingen van Aalders 'na creatief rekenwerk' een miljoen bij Duitsland. Dat miljoen is volgens Aalders als het ware richting Bernhard gekomen verstopt in de 275 miljoen aan 'goedmakingsgeld'. Nederlandse en Duitse politici, die niet op een conflict zaten te wachten, zouden hebben meegewerkt en gezwegen, beweert Aalders, die zich beroept op Duitse en Nederlandse archieven.

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Bernhard Leopold Frederik Everhard Julius Coert Karel Godfried Pieter van Lippe Biesterfeld?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!