Stamboom Van Gorcum » Pieter Goosens Wijnants van Bernagien (± 1590-1679)

Persoonlijke gegevens Pieter Goosens Wijnants van Bernagien 

• Patroniem Goosens Wijnants.
• Hij is geboren rond 1590.
• Beroep: Schepen en Burgemeester in Breda, Noord-Brabant, Nederland.
• Hij is overleden in het jaar 1679.
• Een kind van Goossen van Bernagien en Adriana Cornelis van Rijckevorsel
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 22 april 2015.

Gezin van Pieter Goosens Wijnants van Bernagien

Hij is getrouwd met Ida van der Schoot.

Zij zijn getrouwd rond 1624.

Kind(eren):

1. Engeltje van Bernagien  1625-1701 
2. Adriana van Bernagien  1628-1707 
3. Gosuinus Bernagie  1629-1676 
4. Bastiaan van Bernagien  1631-1676 
5. Johannes van Bernage  1635-1686 
6. Perina van Bernagien  1637-???? 
7. Elisabeth van Bernagien  1648-1702

Notities over Pieter Goosens Wijnants van Bernagien

Uit "de Oranjeboom"1965.
Het landgoed van Peter van Bernagie ligt aan de zuidwestzijde van de Rucphense Weg inZundert. Het werd later opgedeeld in de landgoederen Den Anker en Vrede Oord, terwijleen deel ervan tot het landgoed De Moeren ging behoren. Dit landgoedgebied lag geheelin het voormalige veengebied. De strook aan de Rucphense Weg hoorde tot de uitgiftevan de Nieuwe Bloemen, groot 16 bunder 600 roede (21,7 hectare) en daterend van tussen1545 en 1583. Het centrale gedeelte is afkomstig uit de uitgifte van de 54 kavelen van deBrouwersmoeren aan een compagnie van Bredase brouwers onder aanvoering van Sebastiaanvan der Schoot in 1618. Langs de Rucphense Weg en ook in het zuiden liepen wat zijvaartenvan de oude turfvaart de Buisse Vaart naar Leur die tevens de zuidoostgrens van het landgoedwas. De nieuwe Bredase Turfvaart begrensde het aan de noordwestzijde.
eigendom
De uitgifte van de 54 kavelen van de Brouwersmoeren geschiedde in 1618 aan Sebastiaan vander Schoot, Marcelis Snellen, Goris Janssen van der Wien en Thomas Arnouts Roovers, sameneen consortium brouwers uit Breda. Breda telde in die tijd een dertigtal brouwerijen. De brou-wers waren vaak kapitaalkrachtig en ze spanden zich in om hun grondstofvoorziening veilig testellen. Zo vormden Van der Schoot, Van der Wien en Roovers met Pieter van Gils in Breda eenconsortium dat in 1614 - 1615 de Bredase molens pachtte ten behoeve van de brouwnijverheiden tot verdriet van de bakkers en huisvrouwen.
9
Vrijwel dezelfde groep nam dus in 1618 deturfvelden in. Het betrof een onregelmatig blok ter grootte van 54,6 bunder of 70 hectarenominaal. Voorafgaand was het gebied in kaart gebracht en was er de veendikte gepeild.
10
Aan de zuidoostzijde liep er de Buisse Vaart naar Leur langs. Aan de zuidzijde liep een vaartnaar Oudenbosch, in 1618 in feite naar Roosendaal. Dat was de noordelijkste van de vaartenvan De Bloemen. Beide vaarten sloten op elkaar aan op een punt 900 meter ten zuidoostenvan het latere huis Vrede Oord. De Bredase brouwers wilden echter helemaal geen omwegenmaken, maar recht naar de stad varen met hun turf. Daarom groeven ze de Bredase Turfvaart.Die vaart was 12,3 kilometer lang en kwam in de Weerijs uit bij de Krabbebossen. Van daar-af moest men verder naar Breda over de erg kronkelige Weerijs. De aanleg van de BredaseTurfvaart werd uit de stadskas met 8000 gulden gesubsidieerd. Op 20 november 1618 werdde eerste turf uit de Zundertse moeren in Breda feestelijk ontvangen. De schepen warengepavoiseerd, er werden trompetten geblazen, de grote klok van de Grote Toren werd een half uur geluid en duizenden kwamen kijken.
In 1634 leverde deze moer in Breda 396 schuitenmet ieder 475 tonnen turf af.
Op de kaart van 1617 is te zien dat ten noordoosten van deBrouwersmoeren nog een strook uitgedolven moeren lag, genaamd De Nieuwe Bloemen.Die moet dus al veel eerder, voor de oorlog, uitgegeven zijn. Van der Schoot en zijn gezellenhebben ook die grond ten gebruike gekregen.Omstreeks 1625 overleed Sebastiaan van der Schoot. Peter van Bernagie, die getrouwd wasmet Sebastiaans dochter Ida, trad nu in diens rechten. Blijkbaar heeft Van der Schoot of VanBernagie de drie andere moergenoten uitgekocht, want we zien Van Bernagie verder als enigeeigenaar optreden. In 1662 splitste hij een deel van zijn bezit af ten behoeve van zijn schoon-zoon Jan Roelants.
Tussen 1635 en 1675 liet Peter van Bernagie bij De Anker een landgoed aanleggen. Het gebiedkreeg structuur door een stelsel van dreven: een hoofddreef dwars op de Rucphense weg, eensecundaire dreef daar weer dwars op en dus evenwijdig aan de weg, en vervolgens drevenevenwijdig aan die twee kruisende dreven. Blijkbaar is op veel plaatsen een afstand van 50korte roeden (190 meter) als basis genomen. Het is goed mogelijk dat we hierin de hand vanlandmeter Christoffel Verhoff uit Breda mogen zien. Verhoff was in die jaren betrokken bijde ontginning van tal van terreinen bij Breda, gebieden die later een vergelijkbare inrichtingblijken te hebben.
Tussen 1635 en 1675 liet Peter van Bernagie bij De Anker een landgoed aanleggen. Het gebiedkreeg structuur door een stelsel van dreven: een hoofddreef dwars op de Rucphense weg, eensecundaire dreef daar weer dwars op en dus evenwijdig aan de weg, en vervolgens drevenevenwijdig aan die twee kruisende dreven. Blijkbaar is op veel plaatsen een afstand van 50korte roeden (190 meter) als basis genomen. Het is goed mogelijk dat we hierin de hand van landmeter Christoffel Verhoff uit Breda mogen zien. Verhoff was in die jaren betrokken bijde ontginning van tal van terreinen bij Breda, gebieden die later een vergelijkbare inrichtingblijken te hebben.
Verhoff maakte in 1650 ook de kaart van de Tachtig Bunder, vlak naast dit landgoed in aanleg.
Merkwaardigerwijs heten de boerderijen die hier gesticht werden steeds "huis". Uit alle gege-vens blijkt dat het gewoon boerderijen waren, met op het erf een woonstalhuis, een Vlaamseschuur, een bakhuisje en nog wat schuurtjes en hokken. Mogelijk wijst het gebruik van hetwoord "huis" erop dat het woongedeelte van de boerderij stenen muren had. Misschien datde eigenaar zich het gebruik van de beste kamer reserveerde, maar de gegevens wijzen uit datmen liever in Den Anker ging zitten. Op de kaart van De Moeren uit 1746 staat bij Den Ankergenoteerd "De gemeyne kamer".
19
Volgens Brekelmans was dat een van de bijgebouwen diewe op de kadasterkaart nog zien, maar de kaart van 1746 wijst eerder op de aanbouw aan hetwoongedeelte die eveneens op de kadasterkaart te zien is. De gemene kamer is afgebroken,volgens zeggen van prof. Van der Hoeven rond 1850.
20
In 1662 gaf Van Bernagie het gedeelte van zijn landgoed met Den Anker, het Oud Huis en deKleine Hoeve aan zijn schoonzoon, Jan Roelants. De rest behield hij zelf: dat werd Vrede Oord.Van Bernagie bedong wel dat hij het huis Den Anker mocht gebruiken, wat op de aanwezig-heid van een herenkamer duidt.
21
Later blijkt ook de familie Snellen en daarna Van der Hoevendie herenkamer te gebruiken als hun "gemene kamer". Den Anker werd zo de ankerplaatsvoor de elders wonende eigenaren wanneer zij hun bezit kwamen bezoeken. Dit duidt op deafwezigheid van een landhuis in deze omgeving.De eerste boerderij op het landgoed was het Oud Huis, dat al rond 1635 moet zijn opgetrokken.Daar werd rond 1660 een tweede boerderij bij gebouwd: de Kleine Hoeve. Deze gebouwenstaan in de al voor 1617 uitgedolven strook. Na de deling van 1662 liet Van Bernagie op hethem resterende stuk een volgende boerderij bouwen op 250 meter ten westen van het OudHuis in het gebied dat na 1617 uitgedolven was.
In de late achttiende eeuw werd hier tegen-aan het landhuis Vrede Oord gebouwd. Nog was Van Bernagie niet tevreden. Er kwam nog eenNieuw Huis bij: de boerderij aan de zuidoostzijde van de Moerse Baan, nu nummer 3, op 450meter van het Oud Huis.Daarmee was de vorming van het landgoed voltooid. Het bijhorende land werd ingericht alsakker en vooral langs de Bredase Turfvaart, waar de bodem veel lager is, als grasland. Daar wasook nog een turfveld. Het zuidoostelijk gedeelte van het landgoed werd bebost. In 1736 warendaar zowel dennenbossen als bossen met opgaande eiken. Veel latere topografische kaartengeven ook nog al wat houtwallen (dammetjes met hakhout erop) als perceelsgrenzen aan. De zuidgrens van het vroegste landgoed werd vanouds gevormd door een schuine lijn, de grens met de 200 bunder uit 1422 (met heruitgiften). De verkaveling aan die kant van het landgoedwerd aangepast aan de op elkaar toelopende bezitsgrens en de Lange Dreef. De zuidoostgrenswas de Oude Leurse of Buisse Vaart of wat daar nog van over was. Deze ontwikkelingen makenduidelijk dat het landgoed, zonder het Dinge Eind, ingericht werd door Peter van Bernagie.

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Pieter Goosens Wijnants van Bernagien?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Pieter Goosens Wijnants van Bernagien

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen