Stamboom Van der Spank » Jan Goyarts van der Spanck (1390-1460)

Persoonlijke gegevens Jan Goyarts van der Spanck 

• Hij is geboren in het jaar 1390 in Schijndel of Sint Oedenrode.
• Vermelding van 1418 tot 29 juli 1423: Jan van der Spanc zoon van wijlen Goyart.Bron 1

  R1191 fol. 109v: datum 1418/1419
  R1192 fol. 309v: datum 26-2-1422
  R1192 fol. 410: datum 29-7-1423

• Vermelding in het jaar 1427: Jan van der Spanct zoon van wijlen Goyart van der Spanct.Bron 2

  Leunis natuurlijke zoon van Lucas van Scijnle
  Jan van Os zoon van wijlen Peter
  Aert van Acht zoon van wijlen Jan Rover van Acht

• Vermelding op 6 juni 1429: R. 1199 fol. 339v. Alleen Jan vermeld, is dat deze Jan Goyarts?.Bron 3

  Lambrecht Jan Reyners, [ ] huis erf hof en aangelag tussen Lucas van Scijnle en Jan van der Spanct, Gijs van den Broek, Lambrecht van der Heijden anderzijds. 6-6-1429

• Vermelding in het jaar 1430: Jan van der Spanct (tiendpachters) en Geerlinck die Rover zoon van wijlen Jan Rover (ridder).Bron 4
• Vermelding in het jaar 1432: Jan Goyartss van der Spanck.Bron 5

  In folio 223 wordt hij samen vermeld met Lucas, natuurlijke zoon van wijlen heer Leunis van Scijnle, priester, en zijn natuurlijke zoon Leunis.

• Vermelding van 1434 tot 1435: Jan Goyartss van der Spanct en Henrick Gerits van Houthem.Bron 6
• Vermelding in het jaar 1438: Jan van der Spanct van Scijnle.Bron 7
• Vermelding van 1438 tot 1439: Jan Goyartss van der Spanct.Bron 8

  In folio 376 samen met:
  - Jan Hagen zoon van wijlen Gerit Claes
  - Oda dochter van wijlen Aert van Gheel
  - Goyart Thielmans van der Kerckhoff
  In folio 30v samen met:
  - Dirck en Willem zonen van wijlen Jan Zonmans
  - Jan van der Meer
  - Henrick Willems van der Heyden
  - Peter van der Born
  - [Jim] van der Heyden

• Vermelding van 1447 tot 1449: Jan Goyartss van der Spanct.Bron 9

  In folio 227v samen met:
  - Leunis natuurlijke zoon van Lucas van Scijnle
  - Peter Janss. van den Doren
  - Aert Acht zoon Aert Rover van Acht
  In folio 48 samen met:
  - Dirk zoon van Marie en van Goyart van Os, zoon van wijlen Dirck van Steenre.
  - Peter Peterss. van den Doren
  - Peter Goessens [Scuerman]

• Vermelding op 3 januari 1448: Goyart van Os, Cijnzen R1218 fol.2274.Bron 3

  4 1/2 pond payment, beloofd door Jan Goyarts van der Spanct aan Goyart en Marie, op lichtmis uit bouwland Scijnle aan tlutteleynde (welk land Jan ten cijns gekregen had van Goyart van Os. 3-1-1448

• Vermelding in het jaar 1451: Jan de Spranck (met 220 andere ingezetenen van Schijndel).Bron 10

  Of is het zijn zoon Jan Janssen vd Spanck die hier vermeld wordt?
  Er worden geen andere van der Spancken vermeld.
  
  Waarschijnlijk zijn dit de 220 Schijndelnaren en hun procureur Jan Kievit, die voor de Raad van Brabant hun recht op gebruik van de Rooise Heide bepleitten.
  Volgens een telling uit 1438 stonden er toen in Schijndel 263 huizen, waarvan 119 bewoond door armen, waarschijnlijk mensen zonder eigen grondbezit. Dus was de bezittende klasse in deze 220 namen ruim vertegenwoordigd.
  De Raad deed op 23 november ruitspraak, waarbij de rechtmatige gebruikers dit recht mochten laten gelden.
  De ruzie tussen Schijndel en Rode zou nog meer dan 4 eeuwen duren.

• Vermelding in het jaar 1500: Folio 160: Godefridus Verspanck en Heylwigis zijn vrouw..Bron 11

  Met Johannis zoon van Godefridus Verspanck die men noemt Jan Goyarts en Elisabeth zijn vrouw.
  
  In folio 65 (22 juni) wordt ook nog genoemd:
  Jan Verspanck belending bij landerijen van de "Boxtelsche Hoeve" in "den Born"
  Idem Willem Verspanck
  
  De datum van dit archief (ca. 1500) moet in de context gezien worden van het feit dat het hier waarschijnlijk gaat om gebeden over (gedeelteijk) al overleden personen, die hoogstwaarschijnlijk wel in Schijndel geleefd hebben.

• Vermelding in het jaar 1582: Goyart verspanck en Heilwich zijn huysvrou, Jan Goyarts Verspanck soon en Lysbeth zijn huisvrou.Bron 12

  En Lijsken Jan Goiarts dochter.
  
  De datum 1582 van het archief moet in de context gezien worden dat het hier waarschijnlijk gaat om gebeden over (gedeeltelijk) al overleden personen.
  Van belang is bovendien dat deze personen hoogstwaarschijnlijk in Schijndel hebben geleefd.

• Hij is overleden in het jaar 1460 in Schijndel, hij was toen 70 jaar oud.

  Voor 1598 (hij wordt dan ws. vermeld als wijlen Johannes van de Spanc bij een cijnspost van zijn kleinzoon Engelbert, zoon van Johannes).

• Een kind van Godefridus zv Eligius vander Spanct en Heilwich
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 14 januari 2021.

Gezin van Jan Goyarts van der Spanck

Hij is getrouwd met Elizabeth / Lysbeth.

Zij zijn getrouwd.

Kind(eren):

1. Goyart Janssen van der Spanck  1425-1480
2. Jan Janssen van der Spanck  1430-1490 
3. Lijsbeth Janssen van der Spanck  1430-1490

Notities over Jan Goyarts van der Spanck

Van welke Goyart van der Spanct is deze Jan de zoon?
- Van Goyart, vermoedelijke zoon van Eligius, geb. plm 1350? Deze was al overleden in 1430/1431
- Van Goyart, vermoedelijke zoon van Rutgherus, geb. plm 1360? Deze werd niet genoemd in 1430/1431, alleen twee andere zonen Rutger en Gijsbrecht
- Van Goyart die in 1435 wordt genoemd als hij tbv iemand een huis in Schijndel koopt?
- Van Goyart Haghen van der spanct of Goyart van der Spanct van den Eijnden?
- Of nog van een andere?
In 1418/19 en in 1422 en 1423 wordt een Jan van der Spanc vermeld als zoon van wijlen Goyart.

Uit het boekje "750 jaar Van der Spank – Van der Spanck – Van der Spanct Een Schijndelse familie van Rooise afkomst":

4.1 Jan Goyarts (plm. 1390 – 1460)

Nu is uiteraard de vraag: wat is het verband tussen onze vroege naamgenoten in Sint Oedenrode en onze familie in Schijndel? Al sinds het jaar 1500 komen er in Sint Oedenrode vrijwel geen van der Spanken meer voor, evenals vóór 1400 in Schijndel. Er is dus in die eeuw mogelijk een deel van de familie verhuisd van Rode naar Schijndel.

De eerste van der Spanck die meerdere malen (1418 t/m 1427 ) wordt genoemd in Schijndel is Jan, de zoon van wijlen Goyart, later (1432 t/m 1448 ) Jan Goyarts genoemd. Dit is vermoedelijk dezelfde die in 1431met zijn zus Elisabeth meedeelde in de erfenis van Art Stamelart. Waarschijnlijk is de overleden vader Goyart de zoon van Loy “junior” of van diens broer Rutger uit Sint Oedenrode. In ieder geval is Jan Goyarts niet de zoon van de twee Goyarts als zonen van Lambert van den Camp en Claes Haghen, want deze waren beide nog in leven in 1418 en 1431. Jan Goyarts kan uiteraard ook afstammen van andere voorouders met de naam Goyart die niet zijn vermeld of nog niet zijn gevonden in de archieven.

Jan krijgt in 1418 van Aert de Meerlaer een cijns (belasting) overgedragen uit een huis, erf en hof “te Scijnle onder tlutteleijnde”. In 1448 betaalt hij 4 ½ pond aan Goyart van Os uit bouwland dat hij daar van hem ten cijns gekregen had . Dit Lutteleinde waar Jan zich waarschijnlijk gevestigd had is een van de vijf hoeken of wijken van Schijndel. Om precies te zijn is het de zuidelijke hoek aan de kant van de Rooise heide, met de Coeveringse molen in de zuidpunt en de al sinds 1300 bekende landgoederen als de Schootse Hoef en het Hermalen.

Tussen 1429 en 1440 wordt ook ene Goyart vermeld, eenmaal als “van den IJnden alias van der Spanct” . Dit zou dan de zoon van Lambert van den Camp zijn die we in het vorige hoofdstuk in Sint Oedenrode zagen. Van deze Goyart is ook een buitenechtelijke zoon Goyart bekend, mogelijk is deze (ook) naar Schijndel gekomen.

In 1436 zien we nog een derde van der Spanct in Schijndel. Het is Gerit, de zoon van Lodewijk van der Spanct (erfgenaam van de Hoeve Ten Spanck) die met zijn vrouw Hadewijch van der Drieborch een hoeve in Schijndel koopt . De verkoper is Leunis van Scijnle, de natuurlijke zoon van Lucas, en eerder de buurman van eerder genoemde Jan Goyarts van der Spanct. De vader van Lucas was de pastoor heer Leunis van Scijnle. Dat priesters kinderen kregen kon trouwens gewoon in die tijd.

Waarom Jan Goyarts, Goyart en Gerit Lodewijks naar Schijndel zijn getrokken is niet precies bekend. Wellicht had Schijndel door zijn gunstige ligging tussen Rode en Den Bosch en met voldoende ruimte om nieuwe landbouwgrond te ontginnen een sterke aantrekkingskracht op hen om de stap te wagen. Vanaf hun verhuizing naar Schijndel waren de van der Spanken in ieder geval erg honkvast: het grootste deel van de familie heeft er sindsdien altijd gewoond, meestal in de zuidelijke hoek die vroeger het Lutteleinde heette.

In 1451 wordt ene “Jan de Spranck” (waarschijnlijk Jan Goyarts) vermeld in een inwonerslijst van Schijndel . Pikant detail is dat deze lijst is opgesteld bij een hoog oplopende ruzie tussen Schijndel en Sint Oedenrode over de Rooise Heide, die voor het hoogste rechtscollege van het hertogdom werd uitgevochten.

Jan en de familieleden die nog in Sint Oedenrode woonden hebben dus als opponenten deze dorpsvete meegemaakt. Daar het geschil nog meer dan vier eeuwen zou voortduren en de van der Spanken veel land bij en tenslotte ook in de Rooise heide bezaten, moeten ze hier in ieder geval bij betrokken geweest zijn.

In die tijd woonden er in Schijndel rond de 1250 mensen in 263 huizen . Daarmee was het dorp aanzienlijk kleiner dan Rode. Bijna de helft van de huizen werd bovendien bewoond door armen. De komst van redelijk welgestelde Rooise families als de van der Spanken zal hierbij mogelijk een positieve impuls geweest zijn.

Brabant en daarmee de Meierij van ‘s Hertogenbosch maakten in deze tijd deel uit van de Bourgondische bezittingen. Vooral hertog Filips de Goede breidde het Bourgondische machtsgebied indrukwekkend uit, en in die tijd kenden de inwoners van de zuidelijke Nederlanden een welvaart die ze later pas weer in de 19e eeuw zouden bereiken.

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Jan Goyarts van der Spanck?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Jan Goyarts van der Spanck

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen