doopgetuigen was Dirkje Van Vugt, Rogge en Hordijk
van den Haag op Arnhem
van den Haag op Delft
na de herinstelling hiervan
In 1811 is hij in het Registre Civique als ‘voormalig schipper’ vermeld.
na de terugkeer van de Prins van Oranje uit zijn ballingsschap in Engeland.
Op 29 september 1815 stelt koning Willem I de Orde van de Broeders van de Nederlandse Leeuw in. Gerrit van Vugt behoort tot de eerste lichting van 23 personen (totaal 572 uitreikingen in 140 jaar) die deze orde ontvangt, waaraan een jaarlijkse toelage van f200,- is verbonden. Het verkrijgen van deze orde en het feit dat hij bode van de juist opgerichte 2e Kamer der Staten Generaal wordt heeft veel speculaties losgemaakt over de reden waarom de koning hem zoveel verschuldigd zou zijn. Al vrijwel direct na de terugkeer van de koning in 1814 wordt Gerrit van Vugt tijdens het getuigen al "bode" genoemd bij het testament van een zekere Mevrouw Cornelia Wertz
Hij had in tegenstelling tot zijn vader een mooie handtekening
Wapen: In goud een geplante groene boom.
Helmteken: een uitkomende gouden leeuw.
Dekkleden: groen, gevoerd van goud.
Wapenvoerder: Met dit wapen - zonder kleuraanduiding - zegelde Gerrit van Vugt (1756-1834) een brief, gedateerd Heerjansdam 26 januari 1788, aan Wilhelm Gustav Friedrich graaf Bentinck. Geregistreerd op verzoek van Marcel van Vugt, geboren 's-Gravenhage 17 maart 1965, wonende te 's-Gravenzande, zoon van Jacob Cornelis van Vugt en Maria van Vliet. Aanvrager stamt af van bovengenoemde wapenvoerder, die een kleinzoon is van Simon Gerritse van Vugt, gehuwd te Oost-IJsselmonde 19 februari 1706 met Grietje Cornelis.
Rijksarchief Gelderland te Arnhem. Heraldische aantekeningen uit Gelderse archieven door RT Muschart band 28 blz 106 (datum circa 1930).
Het wapen is waarschijnlijk ontstaan in Heerjansdam. Het gemeentewapen van Heerjansdam is namelijk een gouden schild met daarop een groene geplante plant met aan beide zijden een Hert (?) en boven de boom drie ruit figuren in de vorm van een "V". In het Rijksarchief Gelderland is de Lakafdruk in het grote archief van de familie Bentinck niet door mij gevonden.
Gerrit is schuldeiser van G. de Mos. Gerrit is schuldeiser, koopman van Lerry Summer. Gerrit is schuldeiser van J. van Hoogstraaten. Gerrit is schuldeiser, meester smit van E. Nieuwenhoven. Gerrit is schuldeiser, weduwe meester metselaar van C. Overduijn. Gerrit is schuldeiser, scheepmaker van P. van der Tuijn. Gerrit is schuldeiser, meester timmerman van J. van Duijfhuis. Gerrit is curator van J.A.J. Carre. Gerrit is schuldeiser, marktschipper van Arnoldus Verstegs. Gerrit is schuldeiser van M. Hanguet. Gerrit is schuldeiser, marktschipper van J. G. Reinike. Gerrit is schuldeiser van S(ervaas?) van Hoogenhuijze. Gerrit is schuldeiser, timmerman van Simon de Jong. Gerrit is schuldeiser van F J Dielwaart. Gerrit is schuldeiser, metselaar van P. Kok. Gerrit is schuldeiser, koopman van A L Janse. Gerrit is schuldeiser van Frederich Wilhelm Schumacher. Gerrit is schuldeiser van Mozes de Graaf. Gerrit is schuleiser, procureur van Michiel van Roosenberg. Gerrit is schuldeiser, zeepzieder van Elias Mauritz. Gerrit is schuldeiser, weduwe Jan Keur van Dirkje Pivool. Gerrit is schuldeiser, korenmolenaar van Jacobus Dam. Gerrit is schuldeiser, bierbrouwer van Adriaan 't Hooft. Gerrit is schuldeiser, Joods koopman van Andries Joseph Polack. Gerrit is testament houder van Cornelia Wertz. Gerrit is schuldeiser, schipper van Dirk Verboom. Gerrit is schuldeiser van R. Andres. Gerrit is borg tienden van Jan Johannisz. van der Poel. Gerrit is eiseres in rechtzaak van Cornelia van Aalst. Gerrit is Gerrit voogd van Pleun Blom. Gerrit is Gerrit voogd van Kind2 Blom. Gerrit is Gerrit voogd van Kind1 Blom. Gerrit is Gerrit voogd kinderen van Adreris Hoogwerff. Gerrit is Gerrit V voogd kinderen Cornelis van Cornelis Blom. Gerrit is Gerrit vV voogd kinderen Gerrit B van Gerrit Blom. Gerrit is buurman van Isaac Rogge. Gerrit is medeondertekenaar tienden van Cornelis van Dijk. Gerrit is gerrit stond borg voor tienden van Pieter Tol. Gerrit is borg tienden van Frans Tol. Gerrit is schuldeiser, touw en lijnen van P. van der Rotte. Gerrit is borg tienden van Arij Klijn. Gerrit is eiser rechtzaak van Martinus Stevelaar. Gerrit is borg tienden van Pieter Cornelis van der Poel. Gerrit is schuldeiser van E. van Gelder. Gerrit is schuldeiser, smit van J. de Jager. Gerrit is schuldeiser van Cornelis Breevilt. Gerrit is schuldeiser van Jacobus Kantelaar. Gerrit is schuldeiser, verhuurster pand van Sara Pijbenga. Gerrit is schuldeiser, notarieel procureur van Albertus van den Sanden. Gerrit is borg voor Gerrit bij schuld van Oswald Christoffel Oester. Gerrit is schuldeiser van Johannes Holsteijn. Gerrit is schuldeiser, steenkolenhandelaar van Gerrit Knaben. Gerrit is schuldeiser van Wouter Jochems. Gerrit is borg tienden van ? Tol. Gerrit is oude eigenaar griend van zijn broer Simon Van Vugt (zie IV-A).
Interessant is dan dat:
* Simon van Vugt [V 8] trouwt Pleuntje Janetje Kleine van Charlois;
* Simon van Vugt [V 8] was kerst 1792 betrokken bij de verhuring van land van Avelingen. Avelingen gelegen ten zuiden Cornelis van Dijk.;
* Gerrit van Vugt [V 11] ondertekent in 1788 samen met Cornelis van Dijk de tienden belastingen van Heerjansdam.;
* Het huis van Cornelis van Dijk was ten westen van het huis Gerrit van Vugt [V 11] in 1791;
* het lijk van Cornelis van Dijk wordt aangegeven door Simon van Vugt [V 8] op 20 januari 1796 te Heerjansdam;
* in 1789 koop Arij van 't Zelfde voor f530,- het huis van Pieter van der Poel. Gerrit van Vugt [V 11] ondertekende ook de akte.
* Teunis Leenheer in 1792 borg staat voor Simon van Vugt [V 8];
* Jacob Leenheer en Pieter van 't Zelfde staan in 1793 borg voor Simon van Vugt [V 8];
* Cornelis Blom was getrouwd met Adreris Hoogwerff , Bij de akte van voogdij na overlijden van Cornelis in 1808 was Gerrit van Vugt [V 11] aanwezig.
Gezien het feit dat hun eerste kind Neeltje van Vugt op 10 december 1780 gedoopt werd was Fennetje Blom op 7 mei 1780 bij het trouwen al 2 maanden in verwachting (misschien reden tot huwelijk ?). Tussen huwelijk en geboorte eerste kind zitten 217 dagen = 31 weken. Een zwangerschap duurt normaal circa 40 weken. Zij was dus circa 9 weken in verwachting.
Van oorsprong was de familie Van Vugt een zeer bescheiden boerenfamilie, woonachtig in de omgeving van het Zuid-Hollandse Heerjansdam. De in 1712 geboren Cornelis van Vugt was bijvoorbeeld bij zijn huwelijk in 1742 nog onvermogend en op 26 april 1766 kon hij zijn testament (onder de 4000 gulden) niet anders ondertekenen dan met de drie eenvoudige letters C.V.V. (staande voor : Cornelis Van Vugt) verklarende niet te kunnen schrijven
Van deze man is een brief bekend aan een van de belangrijkste medestanders van de Prins van Oranje, de in het nabijgelegen Rhoon wonende Graaf van Bentinck, waarin Gerrit van Vugt hem verzoekt te bemiddelen bij het verkrijgen van een baan. Zoon Gerrit bedient zich daarbij van een prachtige handtekening en een lakzegel met een van het wapen van Heerjansdam afgeleid familiewapen waarmee hij zijn verzoek aan de graaf extra kracht geeft.
R.T. Muschart, de nederlandse wapenkundige, heeft rond 1930 dit familiewapen "Van Vugt" aangetroffen. De beschrijving luidt: "Aangetroffen in een doos met varia van het familiearchief Bentinck in het huis Middachten tijdelijk in het Rijksarchief te Arnhem, een brief met lakafdruk van Gerrit van Vugt dd 26 januari 1788 te Heerjansdam, die graaf Bentinck, heer van Rhoon verzocht hem bij sollicitatie te steunen. Lakafdruk van een geplante boom en helmteken een uitkomende leeuw. Het wapen is waarschijnlijk ontstaan in Heerjansdam. Het gemeentewapen van Heerjansdam bevat namelijk ook een geplante boom
Mijn Heer De Heer graave Van Bentik
Deze Dient tot verzoeke om te solliesieteeren
Zoo er its mogt oopen vallen Bij ons in de Zwijndrgte
Waarte of onder Dorderegt Zoo verzoek ik vrindelijk
als Dat UE mij De BehulpZaame hand Bied om te
Solliesietteeren Bij Diegeene Waar het aan Zoude
legge om te vergeeven. het Zij aan AmBagtsheere
of mevrouwen Daar iets oopen.viel Dat tot voordeel
van mij zoude kunnen strekken Waartoe ik De Heer
Baluw Van de Bijijerlande ook heb toe verzogt en die
heeft het mij Belooft om ook tot mij voordeel te werke
Waarvoor ik aan UE ook niet twijffel om dat ik
zoo Bekent Bij UE Ben hoe ik voorde goede zaak heb
geweest waar Bij ik veel Schaade heb geleeden
in Die om standig heijd maar teffens sterk voor
Ruste gewerk Waar van ik veel getuijgenis kan
krijge en het met attistaaties Bewijzen mij gedrag
en levenswijze. De Heer Witte is nog Bij mij niet
verscheenen Zoodat ik Beginte twijfelen of ik het niet
aan Mijn Been zal moeten knoopen daar ik tegen UE
van gesprooken heb, het Bovenstaande hoop ik dat
God UE zal Bewerken Dat UE tot Een gezegEnd
werktuijg van mij Zal zijn tot Bevoordering van
mij Bestaan en ook tot Een Blijk Dat ik voor Zijn
HoogHeijd heb gewerkt Zoo ik het mocht onder
gaan dat er voor mij niets over schiet wat
een Eewigen Schande om Dat ... Waar voor
Vander het mij zoo toe Wenste omdat De andere
Pertij van gedachte zijn dat Er niets van Zal .......
omdat ze nu zoo Niewerwel Prins zijn ze zouden
ons haast gaan Beschaaame
De Zeegenaar Zegene UE in UE hooge Bedienin-
ge en swaare Ampten Die UE Bekleet God geve UE
wijsheijd en verstaand hij Bewaare UE voor alle
toevallen Die UE tot nadeel zoude kunnen strekken
zoo na Ziel als ook naar Lighaam hij Brenge UE tot
Een hooge ouderDom en langheijd Der daage
en wanneer UE Den Srijdheer op het traanendaal
heb gestreede Zootmijne trouwen Wens Dat hij
UE op Neeme in Zijne Eeuwige heerlijkheijd
Blijve na Vrindelijke groetenisse UE onderdaanige
Dienaar En Vrind, Gerrit Van Vugt
Actum Heer Jans Dam
Den 26 Januari 1788
Gerrit van Vugt, de vader van deze kinderen, was een kleurrijk figuur, gehuwd met Fennetje Blom die afkomstig was uit een sinds honderden jaren in Charlois wonend geslacht. Haar grootvader’s zwager, Pieter Pols, heeft tussen 1715 en 1750 een dagboek bijgehouden waaruit blijkt dat dit een zeer Oranjegezinde familie was. Gerrit van Vugt was zelf ook een ware ‘Oranjeklant’. Hij vernoemde in 1794, een jaar voordat de prins van Oranje onder druk van de Patriotten naar Engeland moest vluchten, zijn voorlaatste zoon Willem Frederik nog demonstratief naar de prins. Zijn laatste zoon Willem Gustaaf Frederik geeft hij de drie opeenvolgende voornamen van de graaf van Bentinck, wat wijst op een grote dankbaarheid jegens deze vriend van de prins. Wellicht heeft de genoemde sollicitatiebrief zijn doel niet gemist.
Op 14 april 1787 verkoopt Gerrit van Vugt al zijn vee en de gehele inboedel van zijn boerenbedrijf. Op 6 juli 1791 geeft hij aan de schout van Heerjansdam, Bastiaen Broelings opdracht om namens hem een huis en erf te verkopen, alsmede een huis, schuur en erf genaamd de Zwingelkeet. De gehele opbrengst gaat evenwel direct naar Jacobus Dam, korenmolenaar te Heerjansdam, bij wie hij een hypotheekbrief had van 1500 gulden. (bron ARA not arch HjD. 4819 en 4813, akte 38). Hij had de huizen dus vermoedelijk niet in eigen bezit, of er in ieder geval een hypotheek op afgesloten. Later in dat jaar, in november 1791 verhuist Gerrit naar Den Haag, waarin hij in het notulboek wordt ingeschreven (bron 1060-blz 43). In 1796 bezit hij een huis, erf en stallingen aan het Zieken, ofwel Delftsche Trekvaart, in onderpand gegeven aan Wilhelm Schumacher voor een som van f 1400,-
Als Gerrit in 1787 zijn boerenbedrijf in Heerjansdam opdoekt, is het de tijd van de strijd tussen Patriotten en Orangisten en juist rond die tijd trekken er Patriottische benden door de Zuid-Hollandse eilanden (zie Schama : Patriotten en Bevrijders, over het ’Vliegend Legertje’ van Gerard Mappa), wellicht een reden waarom Gerrit liever mobiel is dan aan zijn grond gekluisterd te zijn. Enkele maanden later, op 26 januari van het volgende jaar schrijft hij zijn sollicitatiebrief aan Graaf Bentinck. Zoals het ernaar uitziet heeft hij dus zijn hele hebben en houden verkocht zonder enig alternatief voor zijn inkomsten gehad te hebben, een roekeloos gedrag dat later kenmerkend voor hem zal blijken te zijn.
Als klap op de vuurpijl wordt zoon Pieter van Vugt, die bij de Napoleontische koning heeft gediend, maar in 1813 tussen het Napoleontische en het Oranje-bewind als glazenmaker heeft moeten werken bij de nieuwe Nederlandse koning aangesteld in zijn oude hoedanigheid van lakei/concierge en neemt de koning bovendien Pieter's broer Pleun van Vugt als chef-kok aan. Bij elkaar worden Gerrit van Vugt en zijn zonen dus vier maal door de kersverse koning Willem I beloond voor nimmer omschreven bewezen diensten ten tijde van zijn ballingschap in Engeland.
Zoon Pieter sprak Frans en kan aan het hof van Lodewijk Napoleon conversaties opgevangen hebben die zijn Orangistische vader via de Scheveningse visser Jacob Pronk naar de in Engeland in ballingschap wonende Prins van Oranje kan hebben doorgestuurd. Pieter van Vugt trad namelijk na een korte periode als bediende bij een zekere W.A. Verbrugge, in 1807 bij de nieuwe vreemde koning in dienst als "valet de pied" aan het Departement van de Hofmaarschalk aan het Hof van Lodewijk Napoleon (bron CBG dossier Sterkenburg, bevattende transcripties van acten berustende bij het Koninklijk Huisarchief). Daarmee heeft de uit Frankrijk afkomstige koning vermoedelijk een spion in zijn paleis gehaald, want de familie Van Vugt was, zoals gezegd, uiterst Orangistisch en wenstte niets anders dan een snelle terugkeer van de Oranjes en het verdwijnen van de Bonapartes. Gerrit van Vugt behoort tot de allereerste gelukkigen die de Orde mochten ontvangen, samen met personen als de Scheveningse visser Pronk, die de prins eerst in veiligheid naar Engeland heeft gebracht, daarna gedurende lange jaren vele geheime boodschappen over de Noordzee heeft vervoerd en uiteindelijk de prins weer op Nederlandse bodem heeft teruggehaald. De verdiensten van Gerrit van Vugt moeten, om samen met Pronk tot de gelukkigen te behoren op hetzelfde niveau hebben gelegen, ofschoon er geen enkele bron is die over de exacte inhoud van de verdiensten van Gerrit van Vugt enig uitsluitsel geeft.
Jacob Pronk kreeg samen met Gerrit van Vugt zijn benoeming in de Orde van de Broeders van de Nederlandse Leeuw en beide families hadden connecties met de familie van Westrenen. Jacob Pronk’s zoon Arie was in 1827 met Maria van Westrheene getrouwd, de in 1799 geboren dochter van Tobias van Westrheene en Maria Paas. Arie’s in 1835 geboren dochter Adriana Antonetta Elisabeth Pronk zal op 1858 met Jacob Overvoorde huwen, een zoon van de in 1832 in Delft geboren Cornelia van Westrheene. Zowel een zoon als een kleindochter van Jacob Pronk zijn dus met een lid van dezelfde familie van Westrhene getrouwd. Bij het overlijden van ‘stamvader’ Tobias van Westrheene in 1844 ontving Maria als erfenis een kapitale boerderij in Maasland die elf jaar later voor 45.000 gulden werd geveild
Zoals bekend had ook Gerrit van Vugt een relatie met de familie van Westrheene. Zijn schoondochter was een kleindochter van de uit Engeland afkomstige Dirkje (van) Westrene.
Bovendien hadden zowel Gerrit van Vugt als Jacob Pronk een goede relatie met de familie Bentinck. Bij de geboorte van twee van Jacob Pronk’s kinderen waren Antoinette en Louisa Bentinck doopgetuigen : 1) bij Daniel Pronk. Hij is gedoopt op dinsdag 17 mei 1808 in Scheveningen en 2) bij Karel Frederick Pronk. Hij is gedoopt op donderdag 19 juli 1810 in Scheveningen. (bron : J.C.Vermaas (1846-1922) Geschiedenis van Scheveningen) Deze zusjes Bentinck waren de 18 en 17 jarige dochters van Willem Gustaaf Frederik, graaf van Bentinck, heer van Varel, Knyphausen, Rhoon en Pendrecht, de ziel van het Haagse Orangisme. (bron Pronkstukken)
Jacob Pronk stond al sinds 1785 in contact met graaf Bentinck en in 1787 wist Jacob Pronk alle geheimen van het zogenaamde « Vliegende Legertje » te onderscheppen en die bij dag en bij nacht aan de graaf te kennen te geven (bron Pronkstukken 1983 pag 95). 1787 is exact het jaar waarin Gerrit van Vugt zijn gehele huisraad verkoopt, juist in het gebied waarin het Vliegende Legertje actief is. Enkele maanden later zal hij om een baantje vragen bij de graaf Bentinck. Het ligt voor de hand aan te nemen dat Gerrit van Vugt toen al diegene was die via Pronk voor de Orangistische partij van graaf Bentinck spioneerde, ditmaal bij het Patriottische Vliegende Legertje van Mappa, zoals zijn zoons dat later bij koning Lodewijk Napoleon zouden doen. De vraag kan gesteld worden hoe Gerrit van Vugt Jacob Pronk heeft leren kennen. Gerrit woonde immers met zijn zoon Pieter in Heerjansdam terwijl Jacob Pronk’s familie in Scheveningen vertoefde.
Johann-Baptiste Scheffer
Maar niet alleen de in Heerjansdam geboren Pieter van Vugt bevond zich aan het hof van koning Lodewijk Napoleon , ook de schilder Jean-Baptiste Scheffer (wiens schoonvader Ary Lamme een behangselschilder in Heerjansdam was) was door Lodewijk Napoleon als hofschilder aangenomen. Gezien de omvang van het stadje Heerjansdam en de slechts 6 jaar verschilende leeftijd tussen Ary Lamme en Gerrit van Vugt, lijkt het uitgesloten dat Ary Lamme en Gerrit van Vugt elkaar niét gekend zouden hebben. Ary Lamme heeft tussen de jaren 1806-1809 een schoonzoon als schilder aan het hof van de franse koning en Gerrit van Vugt heeft zijn zoon daar als bediende/lakei weten te plaatsen die er vanaf 1807 totaan het vertrek van de franse koning zal werken. Bovendien heeft Pieter van Vugt voordien frans geleerd (bron CBG dossier Sterkenburg) nog voordat hij uberhaupt als bediende kon werken. In Heerjansdam zal het aantal personen dat de franse taal machtig was zeer gelimiteerd zijn geweest, maar er woonde gelukkig wel een schilder-dichter-vertaler: alweer Ary Lamme, de schoonvader van Johann-Baptiste Scheffer en de grootvader van de schilder Ary Scheffer. Het heeft er dus veel van weg dat de uit het zeer Orangistische bolwerk Heerjansdam stammende Ary Lamme met zijn vele talenten ten minste twee personen aan het hof van Lodewijk Napoleon heeft weten te smokkelen, zijn schoonzoon Johann-Baptiste Scheffer en de zoon van zijn ambitieuze plaats- en leeftijdsgenoot Gerrit van Vugt, Pieter van Vugt.
Zelfportret van Ary Scheffer
Hoewel de achtergronden van een nieuw opduikende Johan Jurrien Scheffer niet geheel duidelijk zijn, bestaan er vele aanwijzingen dat deze Johann Jurrien Scheffer familie is van de eveneens rond die tijd uit Duitsland afkomstige Johann-Baptiste Scheffer, de vader van de schilder Ary Scheffer. Johan Jurrien Scheffer zal voor een extra link tussen Ary Lamme, Johan-Baptiste Scheffer, Ary Scheffer en de familie Van Vugt zorgen.
De uit Witzinge (Hessen-Philipstal) afkomstige Johan Jurrien Scheffer, trouwt namelijk op 16 februari 1766 in de Nieuwe Kerk van Den Haag met Helena Hendrina Barnards, een dochter van de kunstschilder Louis Hendrik Barnaards die in 1747 te Scheveningen huwde met Dirkje van Westrene. In 1810 zullen Gerrit van Vugt jr en Helena Hendrina Scheffer met elkaar trouwen, waarmee Jacob Pronk en Gerrit van Vugt sr vanaf 1810 zelfs aangetrouwde familie van elkaar zijn geworden aangezien zij beide een kind hebben dat met een nazaat van de van Westrheene’s is getrouwd.
Aangezien Helena Hendrina Barnards een vrouw is, zal de schildersnaam Barnards uit de boeken verdwijnen, maar de aangehuwde namen Van Vugt en Scheffer zullen nog gedurende enige generaties aan de diverse koninklijke hoven gehoord worden: Ary Lamme's kleinzoon Ary Scheffer zal verkeren aan het hof van de franse koning Louis Philippe. Ary Scheffer zal zelfs nog Louis-Philippe's leven redden als hij door het gepeupel uit zijn paleis wordt verjaagd. De van Vugten en hun nazaten zullen op hun beurt nog gedurende minstens vijf generaties als bedienden en kunstenaars aan het hof van de Oranjes verbonden blijven.
Tobias van Westrheene
Later zullen er nog meer kontakten ontstaan tussen de Van Vugten en de Van Westrheene’s als de kunstschilder Tobias van Westrheene Wz, geboren op het Hof van Delft in 1825 (bron Scheen) leerling van de Koninklijke Haagse Kunstacademie wordt, waar Pieter van Vugt, een van de zoons van Gerrit van Vugt, op dat moment leraar is en ook lesgeeft aan zijn eigen zoons, waaronder Willem Frederik van Vugt.
Gerrit van Vugt zal door koning Willem I niet vanwege zijn smetteloze levenswandel zijn beloond want Gerrit van Vugt nam het op financieel gebied alles behalve nauw. Afkomstig uit een relatief arm gezin, weet hij met Fennigje Blom te trouwen uit een familie die duidelijk bemiddelder was en waarin een groot aantal plaatselijke bestuurders voorkomt. Gerrit mag dan middels zijn huwelijk de beschikking over een zekere hoeveelheid geld gekregen hebben, ermee omgaan was voor hem een groter probleem. Uit de vele schuldbrieven komt een man naar voren die het ene gat met het andere vult en hij wordt meer dan eens voor het gerecht gedaagd. Zijn vrouw en het dienstmeisje moeten bij voortduring aan de deur ten overstaan van deurwaarders verklaren dat Gerrit niet thuis is en dat ze geen idee hebben wanneer hij er weer zal zijn. Hij sluit een obligatie af ‘te voldoen 14 dagen na het trekken van de 80e Generaliteits Loterij’ wat geenszins bijdraagt aan zijn finaciele betrouwbaarheid. Hij brengt zijn schepen en zijn huis als onderpand in leningen in en uiteindelijk wordt hij op 25 april 1797 failliet verklaard en wordt zijn inboedel door de schuldeisers geveild. (bron den Haag Not Arch. 1538-1811)
Ondanks dit faillissement zien we hem niet lang erna weer driftig in de weer met zijn gebruikelijke onduidelijke geldwissels en onderpanden.
Het is evenwel aan het fervente Orangistische gedrag van Gerrit van Vugt te danken dat de familie van Vugt zich binnen twee generaties kan verheffen van eenvoudige en nagenoeg ongeletterde boeren tot bedienden/kunstenaars aan het hof van de eerste Nederlandse koningen. Het is niet helemaal duidelijk hoe Gerrit van Vugt dit heeft kunnen bereiken. De kunstzinnige invloed kan in de familie van Vugt zijn ingebracht door het huwelijk van Gerrit’s zoon Gerrit jr (geboren 1786) die met Helena Hendrina Scheffer, een kleindochter van de haagse schilder Louis Hendrik Barnards trouwde. Het is echter ook mogelijk dat de verbanden nog een stuk nauwer liggen.
De vader van Helena Hendrina Scheffer was een uit Hessen-Philipstal afkomstige Johann Jurrien Scheffer. Het is niet onwaarschijnlijk dat deze Johan Jurrien Scheffer iets met de eveneens uit Hessen afkomstige Johan Baptiste Scheffer te maken heeft, de hofschilder van koning Lodewijk Napoleon. Deze Johan Baptiste Scheffer was de vader van de beroemde schilder Ary Scheffer. De schoonvader van Johan Baptiste Scheffer was Arie Lamme, een (behangsel)schilder, schrijver en vertaler uit Heerjansdam (bron : Scheen). Arie Lamme en Gerrit van Vugt kwamen dus beiden uit Heerjansdam, scheelden maar 6 jaar in leeftijd hadden beide Scheffers in de familie en kregen beiden naaste familieleden aan het hof van Lodewijk Napoleon : Arie Lamme kreeg er zijn schoonzoon Johan Baptiste Scheffer als hofschilder geplaatst, Gerrit van Vugt zijn zoon Pieter als bediende/lakei en zijn zoon Pleun als kok.
Het ligt voor de hand te veronderstellen dat niet de beroemde brief van Gerrit van Vugt aan graaf Bentinck van Rhoon de deuren naar het franse hof heeft geopend, maar eerder de Heerjansdamse connectie van Gerrit met de families Lamme-Scheffer-Barnards. Graaf Bentinck en zijn hulpje Jacob Pronk zouden immers alleen mensen onder de aandacht van de prins van Oranje hebben kunnen brengen en die zat al sinds 1795 in Engeland. Bij Lodewijk Napoleon had graaf Bentinck voor zover bekend geen enkele ingang en Pronk moest tegenover de Fransen zelfs voor zijn leven vrezen (bron Pronkstukken). Het is dus waarschijnlijker dat het Gerrits plaatsgenoot Ary Lamme is geweest die de deuren naar het hof van Lodewijk Napoleon voor de familie van Vugt heeft geopend, enerzijds omdat hij een plaatsgenoot van Gerrit van Vugt was, anderzijds omdat Ary een schoonzoon Johan-Baptiste Scheffer had, terwijl Gerrit een schoondochter Helena Hendrina Scheffer had, die wellicht verwant waren. Als derde en niet onbelangrijkste punt mag gelden dat Arie Lamme ontegenzeggelijk tot de Patriottische en niet tot de Prinsgezinde partij behoorde. In een van zijn blijspelen, “De Vaderlandsche Boer” (is het Gerrit van Vugt die hiervoor model heeft gestaan ?) is Kees de hoofdpersoon. Nu waren de “Kezen” in die tijd niets anders dan de Patriotten, dus deze voornaam lag voor de hand als men over zijn sympatien geen misverstand wilde laten bestaan. Deze Patriotische Kees bedient zich in het tweede toneel van de volgende alleenspraak:
't is droevig met de vrouwen,
Hoe drommel stellen zij 't, die Militaire trouwen,
Wanneer heur mannen uit het vechten moeten gaan:
't Is waar, het kost misschien veel juffertjes een traan,
Maar dat is goed, 't is braaf, ik wil het wel geheugen,
Maar traanen moeten ons tot geene lafheid brengen,
Of eenig pligtverzuim; in deezen jongsten nood,
Nu komt het spreekwoord regt te pas, van Vrij of Dood !
Kortom, de vrouwen moeten niet treuren als hun geliefden voor de goede (Patriottische) zaak komen te sterven. Deze houding verklaart perfect waarom Jean Baptiste Scheffer schilder van Louis Napeleon is kunnen worden. Ary Lamme en zijn schoonzoon Jean Baptiste Scheffer hadden hun hart stevig aan de patriotisch/franse zijde zitten. Enigszins onverklaarbaar blijft waarom, als de aanname juist is dat Ary Lamme de persoon was die de Van Vugten bij het Franse Hof heeft geintroduceerd, hij juist een zoon van de Orangistische Van Vugt daar heeft geplaatst. Enerzijds kan het zo zijn dat Gerrit van Vugt veel in het geheim deed. Hij zal zijn spionagewerk bij het legertje van Mappa niet aan de grote klok hebben gehangen en zichzelf zelfs wellicht hebben voorgedaan als een aanhanger van de Patriotische zaak om meer over de verplaatsingen van Mappa te weten te komen. Anderzijds kan het zo zijn dat Gerrit van Vugt minder principieel was in zijn prinsgezindheid dan men zou kunnen denken. In zijn brief aan Graaf Bentinck geeft hij onversneden aan dat hij best eens naar de Patriotische zijde zou kunnen overlopen als hij niet snel een aantrekkelijk baantje zou ontvangen bij de Orangisten. Het heeft er veel van weg dat Gerrit van Vugt de strijd tussen de Orangisten en de Patriotten ook voor een groot deel ten eigen bate heeft gevoerd, zonder zich al te veel te willen binden aan een der twee zijden, ofschoon het er op lijkt alsof hij, als hij zich in het Patriottische kamp bevond, altijd werk voor de Orangistische partij is blijven verrichten. Van het omgekeerde is geen enkele aanwijzing.
1780
Hondergeteek: Gerrit van Vugt J.H. geborne en
Woonende alhier mij zullen begeeve teen huwlijke
State met. Fennigje Blom geboorne en woonende
Te Charlois verklare ten opzigte van t middel
Op‘t trouwen geëmaneerd mij aan te geeve Onder
……. van het gilde
Den 13 April 1780
Gerrit Cor van Vugt
in dienst
Werd Failliet verklaard
in dienst
Nieuwe Burger
's-Gravenhage, Wijk E
Oorzaak: Beroerte
Tijdstip: 04:00:00
Hij is getrouwd met Fennigje Pleune Blom.
Toestemming voor het huwelijk is 13 april 1780 verkregen te Charlois.Bron 22
Ze zijn in de kerk getrouwd op 7 mei 1780 te Charlois. Zij zijn getrouwd op 7 mei 1780 te Charlois.Huwelijksvermelding in Gaarderregister te Heerjansdam 13-4-1780 voor f6,-. .Huwelijksaantekening te Charlois 14-4-1780, huwelijk 7-5-1780 te Charlois.
Bruidegom Gerrit Cornelisse van Vugt , jongeman , van Heerjansdam , wonend: Heerjansdam
Bruid Fenniggie Pleune Blom , jongedochter , van Charlois , wonend: Charlois
Plaats Charlois
Datum ondertrouw 14-04-1780
Opmerkingen voor de bruid f 6,-
Bron DTB Charlois Trouw gaarder
Bruidegom Gerrit Cornelisse van Vugt , jongeman , van Heerjansdam , wonend: Heerjansdam
Bruid Fennigje Pleune Blom , jongedochter , van Charlois , wonend: Charlois
Plaats Charlois
Datum trouwen 07-05-1780
Datum ondertrouw 14-04-1780
Bron DTB Charlois Trouw gereformeerd
Kind(eren):
Mogelijk kinderen van Gerrit:
's-Gravenhage:
Neeltje 1792 bij volkstelling in 1830 38 jaar oud
Frederika Sophia Wilhelmina 1799 bij volkstelling in 1830 31 jaar oud
Femma 1814 bij volkstelling in 1830 16 jaar oud
Jetje 1824 bij volkstelling in 1830 6 jaar oud
Volgens A. Wunderlich (geb 18/9/1883) zou deze Gerrit, Willem Frederik (24/8/1772-12/12/1843) aangewezen hebben op het strand van Scheveningen (30/11/1813) als oudste zoon van de op 18/01/1795 naar Engeland gevluchte Willem V (8/3/1748-9/3/1806)
In 1795 was Willem Frederik 22 jaar in 1813 41 jaar (zijn vader was overleden in 1806)
Gerrit Cornelisse van Vugt | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1780 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fennigje Pleune Blom |
"Netherlands, Zuid-Holland Province, Church Records, 1076-1916," images, FamilySearch (https://familysearch.org/pal:/MM9.3.1/TH-1951-31119-8455-27?cc=2037907&wc=SMM2-828:1292923701,347351401,347593402 : accessed 3 September 2015), Nederlands Hervormde > Heerjansdam > Dopen 1644-1727, 1776-1812 Trouwen, Lidmaten 1643-1726 Dopen, Trouwen 1728-1775 Trouwen 1776-1808 > image 228 of 347; Rijksarchiefdienst Nederlands, Zuid-Holland (Netherlands National Archives, Zuid-Holland).
den Haag Not Arch 372-5637
den Haag Not Arch. 372-5071 en 5673
bron den Haag Not Arch. 372-5002
den Haag Not arch. 372-5433
den Haag Not Arch. 372-5637
den Haag Not Arch 372-5303
bron Not Arch den Haag, 4211 blz 436
den Haag Not Arch. 372-4211
Centraal bureau voor Genealogie DenCentraal bureau voor Genealogie Den Haagcollectie rouwadvertenties dossier 'van Vugt'rouwadvertentie d.d. 9 nov 1834. ; Jaarboek Centraal Bureau voor Genealogie deel 42 1988Blz. 213 Een gemengd gezelschap en een vergeten onderscheiding, Broeders in de Orde van de Nederlandse Leeuw 1816-1960"door C.P. Mulder en P.A. Christiaans.
Gemeentearchief Den Haag en Algemeen Rijksarchief diverse aktes.
Bronnen: R.A. Arnhem, Familiearchief Bentinck, Toegang 0884 en collectie Muschart op het Centraal Bureau voor Genealogie te Den Haag.Wapenverzameling fiche 66 i.
Email bericht Jacob Gerardts d.d. 16 januari 1998.
Alg. Rijksarchief Not. Arch. Heerjansdam. inv. nr. 4804 akte 101dd 25 april 1765
Heraldische aantekeningen uit Gelderse Archieven door RT Muschart band 28 blz 106 datum circa 1930
0884, brief Gerrit van Vugt, van 26 jan 1788 in inv.nr 33
Jaarboek CBG deel 42 1988 blz 213
bron Pronkstukken, dec 1983
Bron: Gemeentearchief Den Haagoud-notarieel archief beheersnr. 372, inv.nr. 5425 blz 109. akte nr 120 dd. 16 maart 1797.
Gemeentearchief Den HaagRechterlijk Archief 1538?1811, beheersnummer 351, 810 akte 53 van het College van Crimineele en Civiele Justitie.
"Netherlands, Zuid-Holland Province, Civil Registration, 1679-1942," database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/pal:/MM9.3.1/TH-1-10989-75058-13?cc=1576401 : accessed 4 October 2015), 's-Gravenhage > Overlijden 1834-1835 > image 213 of 566; Nationaal Archief, Den Haag (National Archives, The Hague).
"Netherlands, Zuid-Holland Province, Church Records, 1076-1916," images, FamilySearch (https://familysearch.org/pal:/MM9.3.1/TH-1951-31119-25065-22?cc=2037907&wc=SMM2-4WY:345830501,347351401,347351701 : accessed 31 August 2015), Alle Gezindten > Heerjansdam > Ontvangen, Trouwen, Begraven 1752-1802 > image 151 of 194; Rijksarchiefdienst Nederlands, Zuid-Holland (Netherlands National Archives, Zuid-Holland).