Stamboom van de Poel » Lucas "Luitje" JURRIAENS ZUIJDLAND (1698-1766)

Persoonlijke gegevens Lucas "Luitje" JURRIAENS ZUIJDLAND 

• Roepnaam is Luitje.
• Hij is geboren op 21 maart 1698 in Nieuwolda.
• Beroep: equipagemeester VOC Bengalen.
• Hij is overleden op 25 oktober 1766 in Chinsurah India,CALCUTTA,INDIA, hij was toen 68 jaar oud.
• Een kind van Jurjen HINDRIKS en Geertje LUITJENS

Gezin van Lucas "Luitje" JURRIAENS ZUIJDLAND

Hij heeft/had een relatie met Margaretha STON.

Kind(eren):

1. Hendrik ZUIJDLAND  
2. Geertruijda ZUIJDLAND  

Notities over Lucas "Luitje" JURRIAENS ZUIJDLAND

Het verhaal van Luitje Jurriaensz. Zuydland. Luitje Jurriaans werd geboren op 21 maart 1698 in Nieuwolda als derde kind van Jurjen Hindriks en Geertje Luitjens. Zijn ouders bezaten of huurden in de tijd van zijn geboorte een stukje land en/of huis aan de zuidkant van de Heereweg, indertijd Midwolderhamrik genaamd. Hij begon te werken als schippersknecht. Niet opmerkelijk omdat het toenmalige dorp aan het Termunterzijldiep lag. Producten uit de veenkoloniën werden over het diep getransporteerd en vervolgens vaak geëxporteerd naar bijvoorbeeld de Oostzee. Een carrière van varensgezel via matroos tot stuurman was een normale gang van zaken. We weten heel weinig over zijn jeugd. In 1727 werd de dan 29-jarige Luitje als onderstuurman ingeschreven in het grootboek van ʻKockengenʼ, de personeels- en salarisadministratie van dit schip voor de V.O.C. onder de naam Luijtjes Jurriaans Zuijtland van Groeningen. Op 26 mei 1727 verliet hij met het schip ʻde Kockengenʼ de rederij van Texel, samen met 3 andere schepen voeren ze in een vloot. Luitje zou niet meer terugkeren in Nederland.
Op 24 september van dat jaar legde het schip aan in de haven van Kaap de Goede Hoop. Het schip vertrok op 15 oktober richting Batavia, maar Luijtje voer niet mee. Hij werd met tien andere zeelieden overgeplaatst naar het schip ʻDe Valkenisseʼ, dat door 16 betreurde doden (scheurbuik) aan boord een dringend gebrek had aan stuurlieden. Op 25 oktober vertrok dit schip richting Ceylon/Sri Lanka, waar het op 22 januari 1728 arriveerde.
In Azië voer Luitje op VOC schepen voor de continentale Aziatische handel. Hij klom op tot opperstuurman en later tot schipper.
In 1737 werd hij benoemd tot equipagemeester van de V.O.C. in Bengalen op Fort Gustavus in Houghly (tegenwoordig Chinsurah), ten noorden van Calcutta. Hij was daarmee verantwoordelijk voor het onderhoud van de schepen en de inventarissen (denk ook aan zeekaarten om te kunnen navigeren), eventuele reparaties en het laden en lossen. Sinds die periode vinden we dat zijn voornaam is veranderd in Lucas. Misschien wel omdat deze omgeving een internationale omgeving was? ‘Luitje’ is geen makkelijk uit te spreken woord. Men ging daar niet alleen met de lokale bevolking en heersers om maar er was een behoorlijk levendige Europese samenleving met handelsposten van Engeland, Frankrijk en Denemarken op relatief korte afstand.
Vanuit Bengalen zond Zuidland geld en opdrachten naar zijn gemachtigde Geert Alders in Nieuwolda om in het Oldambt land en ander vastgoed te kopen. Hij bleef zelf echter in de V.O.C.-vestiging te Bengalen, waar hij enige tijd werkte onder generatie- en provinciegenoot, Jan Albert Sichterman, die later schatrijk terugkeerde naar Groningen.
Lucas Zuidland stond bekend om zijn grote vakmanschap en in 1742 werd hij dan ook bevorderd tot kapitein-luitenant-ter-zee.
De zoon van zijn oudere zus Geertien, Jurriaan Jans Zuidland, volgde de weg van zijn oom en ook hij trad in dienst van de V.O.C. In 1759 voer hij met ʻDe Vlissingenʼ van Batavia naar Bengalen, waar hij zijn oom Lucas Zuidland ontmoette. Beiden speelde een rol in het conflict tussen de V.O.C. en Engeland, dat in dat jaar tot een uitbarsting kwam. De Engels-Franse oorlog was er de oorzaak van dat Frankrijk oorlogsschepen zond naar dat gebied van de wereld, om hun handelsbelangen te verdedigen. Dat deden ook de Engelsen. De V.O.C. voelde zich genoodzaakt extra militairen te sturen om de handelsposten te beschermen. De conflicten tussen Engeland en de V.O.C. escaleerden. In september 1759 arriveerde de V.O.C vloot in de monding van de Ganges. Lucas Zuidland, belast met het per schip ophalen van V.O.C. gelden, werd door de Engelsen aangehouden. Het geld mocht verder gezonden worden, maar de aan boord zijnde militairen moesten van het schip. Het schip ʻDe Vlissingenʼ, onder commando van Jurriaan Zuidland trof hetzelfde lot, maar werd toch aangevallen door de Engelsen terwijl de soldaten over het land naar de handelspost probeerden te trekken. Zowel te land als ter zee leden de Nederlanders een complete nederlaag. Aan boord van ʻDe Vlissingenʼ vielen meer dan 20 doden. Lucas en Jurriaan overleefden, maar sinds die tijd was de hegemonie van de V.O.C. in die streken voorbij.
Waarschijnlijk overleed Jurriaan Jans Zuidland in juni 1761 op het schip ʻDe Zuiderburgʼ te Ceylon.
Lucus Jurriaans Zuijtland van Groeningen overleed op 25 okober 1766 in Bengalen. Hij werd begraven in Chinsura, waar een groot grafmonument voor hem werd opgericht, dat tot op de dag van vandaag, is te bezichtigen.
Zijn geld en goederen liet hij na aan zijn in Bengalen aangenomen kinderen Geertruyda en haar man Moise Lafont, en Hendrik en hun moeder Margaretha Ston. De financiële nasleep zou 20 jaar duren, mede doordat nazaten in het Oldambt niet wilde geloven dat hij zijn gehele nalatenschap toe liet komen aan zijn familie in Azië.

Bronnen: zijn geboortedatum staat op zijn grafmonument. Helaas is het doopboek van Nieuwolda voor 1698 helemaal leeg - niet geregistreerd waarschijnlijk. Misschien was er geen predikant. Men kerkte officieel in Midwolda hoewel er wel een schooltje als kerkgebouw fungeerde.

De VOC archieven zijn zeer omvangrijk. Er zijn goede ingangen om snel een naam van een opvarende te kunnen vinden via de site van het Nationaal Archief. Veel administratie is later ook in boekvorm gepubliceerd en via google-books kun je ook kleine stukjes info vinden over Luitje/Lucas.
Zijn testament, geregistreerd in 1772, is ook te lezen via VOC index in het Nationaal Archief.

De archiefstukken in Groningen, over land en goederen, heb ik nog niet kunnen traceren.

Schipper en equipagemeester Lucas Jurriaansz. Zuydland wordt bevorderd tot kapitein-luitenant-ter-zee met f 70 per maand en krijgt ‘admissie in den Politic-quen Raad'.

http://www.dutchcemeterychinsura.com/voc.php
http://dutchcemeterychinsura.com/dutch/node/67
Belangrijkste bron biografie: https://docplayer.nl/26874750-Berend-kunst-cultuurweekend-nieuwolda.html

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Lucas "Luitje" JURRIAENS ZUIJDLAND?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Lucas "Luitje" JURRIAENS ZUIJDLAND

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen