Bij de informatie van 1514 zegt Pieter 78 j oud te zijn. Hij is dan buurman van Kralingen, Ambachtsbewaarder can Kralingen genoemd 1469-1477,1490en 1493
Hij zou een jongere broer hebben met dezelfde naam, die zich in de enquete van 1494 dan nog als gezworene en buurman van Cralingen 50j oud noemt!
nb kende we toen al regelmatig terugkerende volkstellingen?
Vele vermeldingen van beiden, zonderdat het onderscheid duidelijk is.
Volgens gegevens van AM Bosters is in november 1628 een Joos Cornelisse naar Nieuw Vossemeer getrokken (het betrof een nieuw ontgonnen gebied en dan werd de vestiging altijd strikt bijgehouden). In 1629 koopt hij dan een huis met schuur en land in het dorp.
(1) Hij is getrouwd met Mayke Pieters Poley.
Zij zijn getrouwd.
Kind(eren):
(2) Hij is getrouwd met Commertje Dingenis.
Zij zijn getrouwd rond 1620.
Kind(eren):
(3) Hij is getrouwd met Lijsebeth Jans Vincken.
Zij zijn getrouwd rond 1640.
(4) Hij is getrouwd met Neeltje Jacobs.
Zij zijn getrouwd op 28 november 1648 te Steenbergen.
Kind(eren):
Het komt in veel stukken voor dat de achternaam niet wordt genoemd, of anders wordt geschreven: de Wit, de With of de Witte.
Ook bij zijn kinderen is dat het geval, maar dan wordt ook de variant 'Wittens' gebruikt.
Dit is verwarrend aangezien er ook een persoon Witte van Haemstede is, waarvan de kinderen ook ... Wittense (van Haemstede) worden genoemd.
Verder is nog verwarrend dat in Steenbergen een katholieke familie de Wit is ontstaan.
Een aantal kinderen van Joos zijn naar Steenbergen vertrokken en ondanks het verschil in geloof is het in andere (notariële) stukken niet meteen duidelijk welke familie wordt besproken.
Van vader Cornelis is niet veel bekend, maar het is zeer waarschijnlijk dat hij uit Zeeland afkomstig is.
Naast Joos wordt er nog gesproken over een Leijn Cornelisse de Witte en Dingenis Cornelisse de Witte. De eerste is waarschijnlijk een broer, de laatste is dat 99% zeker.
Er zijn voldoende gegevens te vinden om te vermoeden dat Cornelis gevonden moet kunnen worden, dit is echter nog niet gelukt.
Uit het weesboek van Nieuw Vossemeer blijkt dat rond 13 maart 1663 is overleden Leyn Cornelis de Witte, echtgenoot van Mayken Jans, met 4 onmondige (minderjarige) kinderen Madalena (14), Stoffel (11), Pieter (9) en Janneken (3). Op 25 februari 1767 trouwt Mayken met Pieter (van der Maat?) waarbij blijkt dat er ook een oudere dochter Cornelia is.
Inventaris Lasonder 5538 fol 12vso en 13r: Dingenis Corn., wonende te St Annaland, als oom en voogd van de kinderen van wijlen Commertjen Dingenis en Joos Corn. de Witte, machtigd..... etc. Hiermee is wel zeker dat Dingenis een broer is van Joos.
In een onbekende plaats is gevonden: gehuwd op 29 mei 1659 Jacob Cornelisse de Wit, jonge man van Oosterland, kleermaker, en Adriaantje Jansdr Orisant, jongedochter wonende te Zierikzee. Oosterland ligt niet ver van Tholen en Nieuw Vossemeer. Gezienhet leeftijdsverschil waarschijnlijk geen broer van Joos, maar hij kan heel goed familie zijn.
Op 23 november 1700 is in Bergen op Zoom een notariële akte opgesteld inzake een pand in de Fluwelenbroekstraat. De tekst is onduidelijk, maar de hoofdpersoon is de overleden Wouter Corn. de Witt. Ook deze kan een broer zijn van Joos, of een verder familielid, het is zelfs mogelijk dat het een een kleinzoon betreft.
Ook in Heusden was er in het begin van de 17e eeuw sprake van een aantal personen met de naam 'Corneliszn (of dr) de Wit'.
Gezien de afstand zal dit geen familie zijn. Het valt ook niet uit te sluiten aangezien Nieuw Vossemeer een nieuwe ontginning betrof en mensen uit een ruime omtrek aan kon trekken, al was het gebruikelijker dat de ontginners uit de regio kwamen.
Ook op www.familieoverbeek.nl is een mogelijke zus genoemd: Adriaantje Cornelisdr, geboren voor 1605 en wonende te St Annaland.
De mogelijkheden zijn aldus dat Joos vanuit Heusden naar Nieuw Vossemeer is getrokken, of dat hij vanuit een Zeeuws dorp of stad naar Nieuw Vossemeer is gekomen. Dit laatste lijkt meer waarschijnlijk aangezien hij bezittingen heeft gehad in Vlissingen.
Uit een conflict in 1665 blijkt dat Joos een 'Hoefken land' had in 't Westland.
Tussen 1643 en 1657 is Joos betrokken bij meerdere aan- en verkopen in Nieuw-Vossemeer, ook in de archieven van Middelburg wordt zijn naam veel genoemd, in één geval is het duidelijk dat het de verkoop van een huis betreft in Vlissingen samen met zijn zoon Dingenis.
In 1648 is hij getuige bij de doop van Hendrick, zoon van Pieter Adriaensen Sprijt en Marijcken Crijns.
In 1649 is hij getuige bij de doop van Jan, zoon van Joost Jansz en Janneken Jacobs.
Mogelijke familie: Dirck, zoon van Ruth Wessels en Mayken Joosten, getuigen Jan Stevensen en Dingentje Joosten
Aangetrouwd via zoon Joannes: Susanna, dochter van Cornelis Meussen en Trijntjen Dingemans (Joos is één van de 6 getuigen)
Bewijs dat de familie wellicht een welgestelde achtergrond heeft is de volgende doop:
24-5-1665 te Steenbergen, Gabriela, dochter van joncker Wilhem Scheffer en Agatha Pathmos, getuigen Cornelis de Wit en Geertruijt Pathmos.
In 1650 wordt vermeld dat Abraham Dingenis de oom is van Dingenis (meerderjarig), Joannis (minderjarig) en Aeltien met Witte Cornelis.
Hiermee is vrij zeker dat uit het eerste huwelijk waarschijnlijk drie kinderen zijn gekomen.
In 1665 neemt Joos het volgens het weesboek op voor de 3 kinderen van Aeltien, nadat deze dochter is overleden.
Het betreft Witte Wittens, dan 12 jaar, Commertien Witten (8 jaar) en Cornelis Wittens van 5 jaar.
Als voogd van de laatste wordt later ook genoemd Jacob Clolen.
Ook interessant is de volgende vermelding in een schepenakte uit de periode 1648-1661: Lasonder 5538, fol. 225vso
Joos Corn de Witte, oud ongeveer 60 jaren, verklaart dat Nieuw Vossemeer gedurende de 80-jarige oorlog steeds neutraal gebied is geweest en dat de nakomelingen van jonkheer Van Bosschuijsen altijd circa 80 gemeten land te Nieuw Vossemeer hebben bezeten.
Op 26 januari of februari van 1669 wordt een dochter van Joos Cornelisse Witte begraven, wonende in het Westlant.
Dit zou heel goed deze Neelken kunnen zijn, indien het gezin is verhuisd van Vossemeer naar het Westlant.
Ook zou dit een verklaring zijn dat er na deze tijd geen gegevens meer worden gevonden in Vossemeer van het gezin.
Er zijn nog veel meer namen bekend die kind zouden kunnen zijn (Mayken, Janneken, Dingentie, Adam), maar dit is giswerk.
Het is wel bijzonder dat Joos in 1648 voor de vierde maal huwt, en dat hij pas vanaf 1663 kinderen krijgt met deze vrouw.
Volgens het boekje over de familie de Wit uit 1973 is dit allemaal wel zeker, ik heb de gebruikte gegevens nog niet zelf kunnen controleren.
Joos zou al rond de 60 moeten zijn geweest, en had al kinderen die ook de vader kunnen zijn.
Om zekerheid te hebben over alle kinderen van Joos, dient de boedelscheiding te worden gevonden die moet zijn opgemaakt na zijn overlijden.
Er heeft een tijd een transcriptie van het weesboek (Protocol weesboek van Oud Vossemeer 1550-1650 + 1666) op internet gestaan, helaas is deze niet meer beschikbaar.
Op deze website (http://members.casema.nl/h.vandeukeren/dewit.htm) staat een genealogie online van Pieter de Witte, geboren rond 1610, welke in Tholen meerdere kinderen heeft gehad, waaronder een Pieter, Johannes en Cornelis. De kans is daarom zeer aanwezig dat hij familie is van Joos de Witte. Of dit ook zo is, zal nog onderzocht moeten worden. Indien dit wel zo is, dan zijn er in ieder geval 5 verre familieleden die eveneens onderzoek doen naar de naam de Wit: H. van Deukeren als eigenaar vande genoemde site, Ben de Wit uit Luttenberg, Patrick Oosten uit Borne, Marcel de Wit uit Enschede en Peter Leising uit Drachten.
Joos Cornelisse de Witte | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(1) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mayke Pieters Poley | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) ± 1620 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Commertje Dingenis | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) ± 1640 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lijsebeth Jans Vincken | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(4) 1648 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
De getoonde gegevens hebben geen bronnen.