Karel Martel (Herstal, 23 augustus 676 - Quierzy, 22 oktober 741) was hofmeier van het Frankische Rijk. Zijn bijnaam Martel (klemtoon op de laatste lettergreep) betekent hamers, namelijk die de Arabieren 'vermorzelden'.
Karel Martel werd geboren in Herstal in het huidige Wallonië, in België. Hij was een onwettige zoon van Pepijn II en zijn concubine Alpaida. Karel werkte zich boven zijn jongere halfbroers, de Pepiniden en de rechtmatige erfgenamen van Pepijn II, uit en werd daarmee de stamvader van de Karolingische dynastie.
[bewerk] Leven
In de onzekere toestand na de dood van Pepijn in 714 had de Friese koning Radbod Utrecht heroverd op de Franken en met zijn vloot in 716 zelfs Keulen bedreigd tijdens de Slag bij Keulen, die de Friezen wonnen. De eerste overwinning na deze nederlaag was in 716 in de Slag bij Amel. Daar versloeg hij de Neustrische koning Chilperik II door een hinderlaag. In 717 maakte Karel Martel zich van de regering meester. Het jaar daarop verdreef hij de Saksen en won waarschijnlijk ook Utrecht terug. In 734 versloeg hij de Friezen in de Slag aan de Boorne, waardoor de rijksgrens bij de Lauwers kwam te liggen.
Karel Martel is het bekendst door zijn overwinning in de Slag bij Poitiers in 732, die gezien wordt als de "redding van Europa van de Arabieren". Martels Frankische leger versloeg een Arabisch leger, dat de islam trachtte te verspreiden. Hoewel de Arabieren Europa niet geheel konden veroveren, slaagden ze er toch in het Iberisch Schiereiland en een groot deel van Zuid-Frankrijk te bezetten. Toch wordt door verschillende geschiedkundigen het belang van deze slag in twijfel getrokken. Sommige moderne historici zijn geneigd dit feit te relativeren en stellen dat vooral het relatief koude klimaat van Frankrijk en de natuurlijke grenzen van Spanje er oorzaak van zijn dat de moslims zich terugtrokken.
Anderen, zoals de schrijver Rolf Palm, auteur van het boek genaamd De Arabieren, betogen zelfs dat er geen sprake was van een slag om Poitiers, maar dat het een schermutseling betrof tussen het leger van Karel Martel en een groep Moorse soldaten die op de verkenningstocht waren naar de goudschat bij het graf van Sint-Maarten te Tours.
De graftombe van Karel Martel, in de Saint-Denisbasiliek.Hier komt nog bij dat de toenmalige Kalief in Damascus, Al-Walid ibn Abd al-Malik, aan de overste van generaal Tariq ibn al Ziyad, Musa bin Nusair, te kennen had gegeven niet geïnteresseerd te zijn in een invasie van West-Europa. Er wordt gespeculeerd dat de reden was dat de kalief van Damascus wilde voorkomen dat hij (al dan niet gedeeltelijke) controle over delen van het rijk zou moeten verliezen wegens het buitenproportioneel uitdijen van het rijk.
In het volgende decennium leidde Karel het Frankische leger tegen de oostelijke hertogdommen Beieren en Alemannië, en tegen de zuidelijke hertogdommen Aquitanië en Provence. Hij trad op in het conflict met de Saksen, met gematigd succes, maar de volledige overwinning op de Saksen zou echter voor zijn kleinzoon Karel de Grote zijn.
Karel Martel sterft op 22 oktober 741 in Quierzy, in het huidige departement Aisne (Frankrijk). Hij ligt nog altijd begraven in de Saint-Denisbasiliek te Saint-Denis, nabij Parijs.
[bewerk] Huwelijken en kinderen
Karel Martel was getrouwd met Rotrudis (690-724). Ze hadden de volgende kinderen:
H. Hadeloga (710-750) (?)
Carloman (713-755),
Pepijn de Korte (714-768)
Bernard (?-784) (onwettig)
H. Landrada (?)
Chiltrudis (716-754), gehuwd met hertog Odilo van Beieren (?-748), en met Grifo (?-753)
Oda
Na de dood van Rotrudis in 724 huwde Karel Martel de Beierse Swanahilde. Uit dit huwelijk werd geboren:
Grifo (726-752)
Karel Martel had ook kinderen bij zijn maîtresse (Ruadheid).
Bernard (geboren vóór 732-787)
Hieronymus
Remigius, aartsbisschop van Rouen
Ian
Zij is getrouwd met Raimund Berengar III van Barcelona.
Zij zijn getrouwd
Kind(eren):
Dulcia I van Gevaudan | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Raimund Berengar III van Barcelona |
De getoonde gegevens hebben geen bronnen.