Stamboom Pieter Eelckes » Jan Koopmans (1905-1945)

Persoonlijke gegevens Jan Koopmans 

• Hij is geboren op 9 mei 1905 in Sliedrecht.
• Hij is overleden op 24 maart 1945 in Amsterdam, hij was toen 39 jaar oud.

  Wapediav
  Wiki: Jan Koopmans
  
  Jan Koopmans (Sliedrecht, 6 mei 1905 - Amsterdam, 24 maart 1945) was een Nederlands theoloog die onder meer bekendheid verkreeg vanwege zijn proefschrift over het oud-kerkelijk dogma. Hij was predikant in de Nederlandse Hervormde kerk. In 1945 kwam hij op 39-jarige leeftijd door een verdwaalde Duitse kogel om het leven.
  
  Inhoud:
  1. Levensloop
  2. Duitse bezetting
  3. Bronnen, noten en/of referenties
  1. Levensloop
  
  Koopmans volgde aanvankelijk de opleiding tot leraar aan de HBS in Bussum. Zijn vader stond aanvankelijk huiverig ten opzichte van diens roeping als predikant, omdat dominees op een voetstuk worden geplaatst en naar de mond worden gepraat. Hij gebruikte onder meer de term 'karakterbedervend'. Desondanks gaf hij loyaal zijn medewerking. Koopmans studeerde theologie in Utrecht.
  
  Na zijn studie werd hij in 1928 predikant op het Zeeuwse eiland Elkerzee. Na daar drie jaar gediend te hebben, nam hij het beroep van ’s Heer Hendrikskinderen aan. Een kleinere gemeente vlak bij Goes, waar meer tijd vrijkwam voor studie. Van hieruit deed hij in 1934 het doctoraal examen. Het thema van de scriptie was: Luther en Melanchthon over het gezag der kerk. Een nadere uitwerking van dat thema legde Koopmans in 1938 op tafel, toen hij promoveerde op de dissertatie, die getiteld was: Het oudkerkelijk dogma in de Reformatie, bepaaldelijk bij Calvijn.
  
  In 1939 wordt Koopmans bijbelstudiesecretaris van de Nederlandse Christen Studentenvereniging (NCSV). Vanuit die functie had hij ook regelmatig contact met de Bekennende Kirche in Duitsland. In datzelfde jaar verscheen een commentaar op de Nederlandse Geloofsbelijdenis.
  
  Adolf von Harnack had in zijn Lehrbuch der Dogmengeschichte beweerd dat de Reformatoren feitelijk geen affiniteit hadden met het klassieke dogma van de Kerk (Tweenaturenleer en het dogma van de Drieëenheid). Hun vasthouden eraan was - volgens Von Harnack - weinig anders dan een lippendienst. Bij hen was de godsdienst een zaak van het innerlijk geworden, een directe verhouding van de mens tot God, waar de ‘filosofische bouwsels’ van het dogma nog wel bij genoemd werden, maar niet werkelijk functioneerden. Koopmans wilde laten zien dat dat beeld onjuist niet klopte.
  2. Duitse bezetting
  
  Aan het begin van de Duitse bezetting diende elke overheidsambtenaar een verklaring te tekenen dat hij niet van Joodse bloed was, de zogeheten Ariërverklaring. Koopmans schreef in november 1940 in reactie daarop de brochure Bijna te Laat! waarin hij een hartstochtelijk appèl deed op de Nederlandse kerk en het Nederlandse volk om de Joden niet te verraden. In 1941 verscheen van zijn hand de verklaring Wat wij wel en wat wij niet geloven, met de verwerping van het antisemitisme als ‘een van de hardnekkigste en dodelijkste vormen van verzet tegen de heilige en barmhartige God, wiens Naam wij belijden’.
  
  In 1941 wordt hij hij ook beroepen als predikant door een Hervormde gemeente in Amsterdam. Hij probeert daarbij zoveel mogelijk Joodse mensen te helpen. Vanuit zijn functie onderhoudt hij ook contact met de Duiters en protesteert regelmatig tegen de behandeling van de Joden door de bezetter. Om arrestatie te voorkomen 'logeert' Koopmans in de laatste maanden van de oorlog regelmatig op een ander adres.
  2. 1. Overlijden
  
  Op 12 maart 1945 bij het Weteringplantsoen 24 personen, waaronder een 15-jarige jongen, in koele bloede door de Duitsers gefusilleerd. Dit was represaillemaatregel voor het doodschieten van een S.D-er, Weener genaamd, in een portiek van een woning van de Stadhouderskade. Eén van de kogels vloog over het hoofd van de slachtoffers en trof Koopmans, die vanuit zijn onderduikadres op de Stadhouderskade toekeek, in het hoofd. Twaalf dagen later overleed hij aan zijn verwondingen.
  
  3. Bronnen, noten en/of referenties
  
  Bronnen, noten en/of referenties:
  
  * Theoloog bij de tijd, Niels den Hertog en G.W. Neven, 2007
  * "Wij hebben maar één vraag. Namelijk of we werkelijk geloven in Jezus Christus"; De relevantie van dr. Jan Koopmans’ helderheid van spreken, Niels den Hertog in Wapenveld, oktober 2008, p. 21-27

• Een kind van Sjoerd Koopmans en Wijtske van der Zee
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 31 maart 2010.

Gezin van Jan Koopmans

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Jan Koopmans?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Jan Koopmans

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen