Bron Burgerlijke stand - Geboorte
Archieflocatie Het Utrechts Archief
Algemeen Toegangnr: 481
Inventarisnr: 777
Gemeente: Zeist
Soort akte: Geboorteakte
Aktenummer: 134
Aangiftedatum: 20-08-1887
Kind Sandrina Fredrika de Vree
Geslacht: V
Geboortedatum: 20-08-1887
Geboorteplaats: Zeist
Vader Sander Hendrik de Vree
Moeder Margrieta Looijen
Bron Burgerlijke stand - Overlijden
Archieflocatie Gelders Archief
Algemeen Toegangnr: 0207
Inventarisnr: 32586
Gemeente: Ede
Soort akte: overlijden
Aktenummer: 572
Aangiftedatum: 29-11-1944
Overledene Sandrina Frederika de Vree
Geslacht: V
Overlijdensdatum: 24-11-1944
Overlijdensplaats: Ede
Vader Sander Hendrik de Vree
Moeder Margrieta Looijen
Partner Teunis van Woerdekom
Relatie: echtgenote
Nadere informatie geboortepl: Zeist; oud 57 jaar; beroep overl.: zonder beroep; beroep vader: geen beroep vermeld; beroep moeder: geen beroep vermeld
Zij is getrouwd met Teunis van Woerdekom.
Zij zijn getrouwd op 14 september 1916 te Zeist, Nederland , zij was toen 29 jaar oud.
Bron Burgerlijke stand - Huwelijk
Archieflocatie Het Utrechts Archief
Algemeen Toegangnr: 463
Inventarisnr: 281
Gemeente: Zeist
Soort akte: Huwelijksakte
Aktenummer: 85
Datum: 14-09-1916
Bruidegom Teunis van Woerdekom
Leeftijd: 28
Geboorteplaats: Rhenen
Bruid Sandrina Fredrika de Vree
Leeftijd: 29
Geboorteplaats: Zeist
Vader bruidegom Cornelis van Woerdekom
Moeder bruidegom Aantje van Capelleveen
Vader bruid Sander Hendrik de Vree
Moeder bruid Margrieta Looijen
De Edese Post
10 dec 2009
Door: Lezer Evert Van De Weerd
EDE - Op 17 september is aan de Parkweg een monument onthuld voor de slachtoffers van het bombardement van 17 september 1944. Dit bombardement was het grootste en zwaarste bombardement op Ede, maar niet het enige oorlogsgeweld dat ons dorp trof. Ook bij andere bombardementen en beschietingen waren slachtoffers te betreuren. Een maand geleden heeft u in deze krant kunnen lezen over de gevolgen van het bombardement van 21 oktober 1944. Vandaag besteden we aandacht aan een ander drama: de geallieerde beschietingen van 24 november 1944.
Na de Slag om Arnhem is de Rijn de frontlijn geworden tussen de geallieerden en de Duitsers. Arnhem, Oosterbeek, Renkum, Heelsum, Wolfheze, Wageningen en Bennekom zijn ontruimd. De bevolking is geëvacueerd, de mensen zijn gedwongen zelf maar een goed heenkomen te zoeken ergens op de Veluwe. In Ede is een enorm aantal evacués ondergebracht. Op de noordelijke oever van de Rijn bouwen de Duitsers hun gevechtsopstellingen steeds verder uit. Intussen gaan de oorlogshandelingen door. Al lijkt de geallieerde opmars in Nederland tot stilstand gekomen te zijn.
24 november
Op 24 november 1944 komt de oorlog voor Ede weer even heel dicht bij. s Middags vallen er geallieerde granaten vanuit de Betuwe bij boerderij Klaphek (Klaphekweg 2) van J.H. Borren. Op deze boerderij wordt die vrijdag normaal gewerkt. En het is er druk, want er bevinden zich ook vele evacués. De schuur wordt geraakt, met noodlottig gevolg.Vlak daarna vallen er opnieuw Britse granaten in Ede. Nu in het gebied van HORA. In 1909 is hier een herstellingsoord voor rustbehoevende ambtenaren afgekort HORA gebouwd door de Vereniging tot ondersteuning van burgerlijke ambtenaren in s Rijks dienst. In 1920 verrijst er bij het oord een dubbele dienstwoning (Horalaan nrs 1 en 3). In één helft hiervan woonde de boswachter van de HORA-bossen, Gerrit Jan de Vree. In het andere deel woonde de familie van Riessen. Ceel van Riessen is bij de technische dienst van HORA. Het gedeelte van de woning dat door het gezin van de boswachter wordt bewoond, wordt door de granaten geraakt en zwaar beschadigd.
Slachtoffers
Bij de boerderij Klaphek vallen twee doden. De 31-jarige Freek Folmer, die als knecht werkt op de boerderij, bevindt zich in de schuur net op het moment dat er een granaat op valt. Hij is daar samen met de 29-jarige Adri Houmes, die evenals als Freek dodelijk wordt getroffen. Adri Houmes was in de zomer van 1944 getrouwd met Mies Mons, die aan de Beukenlaan in Ede woonde. Een maand eerder, tijdens het bombardement van zondag 17 september 1944, waren beiden bij de ouders van Mies aan de Beukenlaan. Er vielen toen 9 bommen in de onmiddelijke omgeving van het huis, maar niemand raakte gewond. Wel werd het huis zwaar beschadigd. Daarop besloten ze een veiliger woonplek te zoeken buiten het dorp. Dat werd dus de boerderij van Borren aan de Klaphekweg.
Bij HORA komen zes mensen om het leven. De 51-jarige vrouw van de boswachter, Jacomine de Vree Bauer, is op het moment van de granaatinslag aan het werk in het klompenhok bij de achterdeur van de woning. Ze is op slag dood. De boswachter zelf (de 59-jarige Gerrit Jan de Vree) raakt zwaar gewond. Hij overlijdt uiteindelijk op 13 augustus 1945 aan zijn verwondingen.In het huis wonen in november 1944 ook de 56-jarige Teunis van Woerdekom en zijn 57-jarige vrouw Sandrina Frederika van Woerdekom de Vree. In september hadden zij hun woonplaats Oosterbeek onder dwang moeten verlaten, en waren bij hun familie aan de Horalaan terecht gekomen. Teunis is in de tuin aan het werk, als hij door granaatscherven dodelijk wordt getroffen. Sandrina staat op het moment van de beschieting voor het raam in de woonkamer, waar zij om het leven komt.Bij het huis zijn ook twee zoons van boswachter Gerrit Jan de Vree aanwezig. Het zijn de 32-jarige Sander Hendrik de Vree en de 26-jarige Rijk de Vree. Sander wordt zwaar gewond en overlijdt nog diezelfde avond. Rijk de Vree is Marechaussee en woont in de oorlogsjaren in Oosterhout (de Betuwe). Hij is daar betrokken bij allerlei vormen van verzetswerk. Tijdens zijn wachtdienst overvalt de plaatselijke Knokploeg van de Binnenlandse Strijdkrachten het Distributiekantoor in Herveld. Daarbij worden Rijk en een collega ontwapend. Rijk was echter van tevoren op de hoogte van de overval en werkt hieraan mee. De Duitse Sicherheitsdienst (SD) komt hier achter en arresteert Rijk op 30 juli. Hij ondergaat zware verhoren en wordt daarna opgesloten in de Koepel-gevangenis in Arnhem. Zijn vrouw, de 24-jarige Dicky de Vree Renes heeft hem in de Betuwe altijd gesteund bij zijn verzetswerk. Na de arrestatie van Rijk is zij met hun 4 maanden oude zoontje Gerrit Jan naar Ede gegaan. Daar verblijft ze bij haar ouders aan de Schaapsweg. Op zondagmorgen 17 september, terwijl Rijk dus nog in de Koepel-gevangenis zit, is Dicky met de kleine Gerrit Jan in de kinderwagen lopend onderweg van de Schaapsweg naar de Horalaan. Ter hoogte van de ENKA worden zij geraakt door de bommen die in het Horabos terecht komen. Beiden komen hierbij om het leven.Als de Slag om Arnhem op 17 september begint, zit Rijk nog steeds gevangen in de Koepel in Arnhem. Onwetend van de verschrikkelijke gebeurtenissen in Ede en van het lot van zijn vrouw en kind. Op 18 september 1944 naderen Britse eenheden de omgeving van de gevangenis. Als de gevangenis onder vuur komt te liggen, zetten de bewakers de deuren open zodat de gevangenen in geval van brand weg kunnen. Veel gevangenen zien hun kans schoon en weten te ontsnappen. Ook Rijk. Hij leent een fiets en komt met een omweg terecht bij zijn zwager, bakker van de Wetering aan de Boschpoortstraat in Ede. Daar hoort hij het verschrikkelijke nieuws over zijn vrouw en zoontje.En nu, op 24 november 1944, raakt Rijk zelf door de beschieting zwaar gewond. Hij overlijdt enkele uren later.
In totaal komen in Ede door deze beschieting dus acht mensen om het leven.
Op 16 december komt in de reeks Historische Cahiers Ede een nieuw deel uit met de titel: Honderd jaar HORA, geschreven door Maty Romein en Tijs Jan Duijm. Aan de hierboven beschreven gebeurtenissen bij HORA wordt ook in dit boek aandacht geschonken.
Ook deze beschietingen betekenen voor Ede nog niet het einde van alle ellende. In december zal het dorp opnieuw worden getroffen. Maar daar komen we later in de Edese Post op terug.
Sandrina Fredrika de Vree | ||||||||||
1916 | ||||||||||
Teunis van Woerdekom |
De getoonde gegevens hebben geen bronnen.