NOTE: DE FAMILIENAAM VERHEYEN (Informatie van Karel Celis uit Molenstede)
Betekenis(1):
Plaatsnaam: Ter Heide(n)= heide, onbebouwde zandgrond, vlak veld, vlakte, veld begroeid met heide.
Reeds in 1281 vindt men een vorm van de naam terug: Thirinum de Heide; in 1375 te Ieper: Hannin Van der Heide; 1411 Willekin Van der Heyde; Jacob van der Eyde zijn vadere; 1426 Reynuwaert vander Heyden=van Reynerwaerde Van Heide (Kortrijk); 1570 Jacop Van der Heijden=Jacop Verheyen.
Andere vormen zijn Heide(n); (Van der) Heyde(n); Van der Heide(n); Van Ter Heyden; Vander Eyden, Van der Reyde; Vander Reijden; Van der Ayden; Van der Hijden; Van der Hyden; Van Heie; Ter Heide, Verheide(n); Verheije(n); Verhijen, Verreude(n)Vereyd(h)en; Ver(r)eyen; Verryden; Vreye(n) enz.
Dichter in de omgeving vinden we in het Cijnsboek van de O.L.Vrouwekerk van Diest ca. 1360 (2): ?...Aert Vander Heyden V s tsijs gelts...? (5 schelling cijnsgeld) en :?...Aert Vander Heyden een half mudde rox...? (mudde=inhoudsmaat, vooral van droge waren, = ca. 1hl).
Gewoontegetrouw ga ik zoeken naar de vormen van de naam in Molenstede. Ik kan al zeggen dat de naam hier zeer oud is.
In het kerkarchief van Sint Sulpitius, waartoe de parochie Molenstede tot 1803 behoorde, zit een Status Animarum uit 1662, met gegevens over Molenstede anno 1641(2): ?...Lucas Truyens en vrouw Gertrudis Verheyen...?. Dit gezin bestond verder uit Anna Truyens (een voorkind) en Dymphna Truyens, een nicht van Lucas. Later in 1642 werd Elisabeth Truyens geboren.
In de volkstelling van 1747(3) vind ik:
?...Guillian Verheyden, ackerman (landbouwer), Maria Wellens zijn vrouw en hun kinderen Verheyden Hendric°1714, Anna°1716, Maria-Elisabeth °1721, Elisabeth °1725, Jan °1728 en Catharina °1731...?.
Dit gezin woonde in de jaren 1738-1760 in de Kleine Rasop, aan het kruispunt van de Diesterestraat en de Klappijstraat. Dit huis zou later afbranden. Het werd omstreeks 1778-1779 terug opgebouwd door de toenmalige bewoner Leonard Wolput. Van dan afwerd het de Nieuwe Rasop genoemd. Dit huis staat er nu nog.
In de volkstelling van 1792(3) staat:
?...In 1780 huurt Jan Verheyden een huis van Peeter Leemans uit Diest op het Eylendeken, (nu Eiland genoemd) te Molenstede...?.
De naam van Jan wordt in de verschillende aantekeningen de ene keer Verheyden en dan weer Verheyen geschreven.
Rond de eeuwisseling (18e naar de 19e eeuw) vind ik de naam Verheyen veelvuldig terug. Opmerkelijk is de aanwezigheid op het gehucht Eiland. De afstammelingen van Jan Verheyen (zie hierboven de volkstelling van 1792), worden steeds talrijker, met aan het hoofd Ludovicus Verheyen en Anna Catharina Vuegen. Nochtans blijft dit zo niet, want in het midden van de 19e eeuw zien we dat de naam Verheyen stilaan minder en minder opduikt. Eigenaardig genoeg vinden de families Verheyen, die nu nog in Molenstede wonen hun afkomst terug in Zichem. Ik som ze hierna voor u op. Gelieve echter rekening te houden met onnauwkeurigheden. Ik kan immers enkel putten uit de kerkregisters van de parochie Sint Jozef Molenstede (4).
De letter A verwijst altijd naar de stamouders Guilhelm Verheyen en Maria Wellens.
Het daaropvolgende cijfer 5 verwijst naar hun zoon Jan Verheyen en Maria-Catharina Schuyten. De volgende cijfers verwijzen op hun beurt naar diens afstammelingen in de rangorde van geboortedatum. Dat gaat zo verder tot de hedendaagse Molenstedenaars ?Verheyen?. In het begin zal het een beetje zoeken zijn maar gaandeweg zal dit wel beteren.
P.S. ik wil er de lezer op wijzen dat ik bij de geboorte en overlijden zoveel mogelijk de plaats zal vermelden, tenminste als deze gekend is.
Aangezien Molenstede tot 1900 burgelijk bij Schaffen hoort, dient u rekening te houden dat als u geboren ° of overlijden + in Molenstede leest, hiermee de parochie Molenstede en gemeente Schaffen wordt bedoeld, altyans tot mei 1900. Dan wordt Molenstede naast parochie ook een zelfstandige gemeente.
karel celis;molenstede
Kind(eren):