(1) Hij is getrouwd met Maria Anna Thonissen.
Zij zijn getrouwd in het jaar 1822 te Sittard , hij was toen 44 jaar oud.
Kind(eren):
(2) Hij is getrouwd met Marie Sybille Gruijters.
Zij zijn getrouwd in het jaar 1804 te Sittard, hij was toen 26 jaar oud.
Kind(eren):
Historische context bij de stamboom Coenen Sittard
Inleiding
Van vroege familieleden weten we doorgaans helaas weinig af. Toch zijn we geïnteresseerd in bv. hun leefomstandigheden. Informatie over hun gezin, beroep, woonsituatie, woonoord, woongemeenschap, welvaart, regio, zowel geografisch als historisch, kan ons een ruimer beeld verschaffen over wie zij waren.
Deze aanvullende informatie heb ik geprobeerd te verzamelen in toegevoegde notities bij de achtereenvolgende stamvaders: Jean Bernard (1778-1846), Jan Hubert (1826-1906), Egidius (1857-1935) en Marie Joseph Hubert (1889-1955).
De relatie met Sittard
We nemen de geboorte van Jean Bernhard Coenen in 1778 als uitgangspunt voor de historische toelichting bij de stamboom Coenen. Eigenlijk heette hij Johan Bernhard, maar zijn naam zal uiteraard onder de Franse invloeden zijn aangepast.
Jean Bernard verhuisde ergens rond 1800 van Geilenkirchen (thans: Duitsland) naar Sittard om daar zijn beroep (kuiper of tonnenmaker) uit te oefenen en met zijn bruid, Marie Sybille Gruijters, te trouwen (huwelijk in 1804).
We leven dan in de tijd van de Napoleontische bezetting (1794-1814). Sittard met het “Gulikse” achterland vormde onderdeel van het zg. Roerdepartement. Dit departement viel samen met een groot deel van het vroegere hertogdom Gulik, waarin steden als Sittard en Geilenkirchen eeuwenlang opgenomen waren.
….ligging en omvang van het hertogdom Gulik….
Sittard kreeg onder de Franse bezetting een bestuurlijke functie, als hoofdplaats van een Canton, dat bestond uit de vroegere “Ambten” Born en Millen. Voor de gewone burgers was het echter een beroerde tijd door de hoge oorlogsbelastingen, die aan de Fransen moesten worden betaald, alsook de dienstplichtige deelname aan het Franse leger. Geschat wordt dat er zo’ n 300 Sittardenaren hebben gediend, waarvan er ca. 130 niet zijn teruggekeerd.
Mede onder invloed van de Franse revolutie veranderde er veel: de Sittardse bevolking werd uiteraard meegetrokken in de nieuwe tijd van snelle veranderingen: (gelijke) rechten van burgers, gelijkheid van godsdienst, industrialisatie en modernisering. Bestuurlijk en politiek gezien werd er een grote omslag gemaakt. Desondanks bleef de verfransing beperkt tot de oppervlakte. Tot 1848 blijft het staatkundig vrij onrustig in de regio. Na vertrek van de Fransen in 1814 bleef Sittard een jaar onder Pruisisch regime, daarna van 1815 -1830 bij de Nederlanden, van 1830-1839 bij België en daarna definitief bij het koninkrijk Nederland. Door alle politieke beslommeringen en de ligging tussen de nieuwe grenzen van het Duitse en Belgische afzetgebied, bleef het ook economisch minder gaan met de inwoners van de stad.
Historisch-geografische uitgangssituatie van Sittard
Sittard is tussen 1000 en 1250 geleidelijk ontstaan en uitgegroeid tot een (vestings)stad met “stadsrechten” (1243), eerst onder de heren van Valkenburg en vanaf 1494 effectief onder de hertogen van Gulik. Sinds 1553 werd het feitelijke bestuur van dit hertogdom uitgevoerd vanuit Düsseldorf. Het Hoogduits vormde tot 1794 de bestuurstaal en deze was ook in Sittard de officiële taal, al bleven de Sittardenaren in het dagelijkse leven hun eigen “plat” spreken. De Duitse invloed is o.m. zichtbaar in de straatnaamgeving.
De stad was in de loop van de 16e en 17e eeuw nagenoeg totaal verwoest geworden. Als vooruitgeschoven vestingplaats van het hertogdom Gulik was zij regelmatig doelwit in de oorlogsvoeringen die een gevolg waren van de expansiedrang van de grootmachten in Europa tussen 1500 en 1800. De oorspronkelijke vestingwerken van Sittard waren in de loop der tijd niet alleen vernield, maar ook nutteloos geworden.
Van de ca. 320 woningen bleven er na de grote verwoesting en brandstichting door de troepen van Lodewijk XIV in 1677/78 nog slechts 70 over. Vanaf 1700 waren er minder oorlogen en kwam het herstel van de stad geleidelijk van de grond.
De inrichting en ligging van de stad
Het stratenpatroon van de stad bleef bij de wederopbouw in de 18e eeuw nagenoeg ongewijzigd. Welgestelde inwoners woonden vooral langs de hoofdas: Putstraat-Markt-Limbrichterstraat. Daar was het beroepsscala ook het meest gevarieerd. In de kleinere straatjes en steegjes met name in het “Molenbeekgebied” treffen we vooral de “kleine luiden” aan (Jean Bernard: Gruizenstraat; Jan Hubert: Plakstraat/Nieuwstraat; Egidius: Plakstraat/Misboekstraat/Kerkplein). Veel familieleden hebben overigens kortere of langere tijd in de Plakstraat gewoond.
…..het stratenpatroon van Sittard “binnen de wallen” met de Molenbeek die deels onder de markt doorloopt, nadat deze later werd overkluist…….
…..de molenbeekstraat met brug over de molenbeek…….
Overzicht van oude en nieuwe straatnamen:
oude benaming
eerste
vermel-ding
nieuwe benaming
eerste
vermel-ding
Marct (Forum)
1312
Markt
< 1500
Auden Merckt
1353
Oude markt
< 1500
Kirckhoff
1335
Kerkplein
< 1500
Opt Cloester
1419
Kloosterplein
< 1500
Weffverstrayth
1500
-
Gromssenstrayth/ Grussenstrassjen
1527
Gruizenstraat
> 1814
Gasse
1571
Gats
> 1814
Messbachstrayth
1570
Misboekstraat
> 1814
Kirchenstrassgen
1573
Kerkstraat
> 1814
St. Ulbricstroet
Im Pullen
1375
1581
Pullestraat
> 1814
Pferdenmert/ Peerdenmaert
1471
Pferdenstrasse/ Paardenstr
1607 >1814
Vicus Cerdonum/ In der Hellen/ Looierstraat
1319
1584
Helstraat
> 1814
Brockportzen
Leeuwenbergerpoort
1377
1584
Broekpoort
> 1814
Molenbeek
1584
Molenbeekstraat
> 1814
Newerstrayth
1584
Nieuwstraat
> 1814
Plackstraissen
1465
Plakstraat
> 1814
Platea Putea, Putportzen
1344
1414
Putstraat, Putpoort
> 1814
Lymborgerstraith
1341
Limbrichterstraat
> 1814
Baghijnenstraete
1363
Begijnenhofstraat
> 1814
Johannes Bernardus (Jean Bernard) Coenen | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(1) 1822 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Maria Anna Thonissen | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) 1804 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Marie Sybille Gruijters |
De getoonde gegevens hebben geen bronnen.