{geni:occupation} Timmerman, Scheepmaker
{geni:about_me} Volgens de overlevering zou hij naar Amerika zijn geëmigreerd maar dat klopt niet met zijn overlijdensplaats te Veenhuizen.
Maar in de familie werd gesproken dat de man naar Amerika zou zijn geëmigreerd en miljonair geworden. Ik heb ooit 'n passagierslijst ingezien van emigranten maar zijn naam stond er niet bij. Het is dus overbodig.
Ik denk dat het een leugentje om bestwil is.
De werkelijkheid is dat hij geen beroep heeft en te Veenhuizen heeft gezeten, allicht bij vonnis, een Rijkswerkinrichting voor bedelaars, landlopers, alcoholisten en later souteneurs. Er is alle kans dat Jan door dit verblijf eraan onderdoor is gegaan. De minister informeerde in 1891 al de procureurs-generaal of zij informatie hebben of deze willen vergaren dat dergelijk gespuis heus ''niet'' in staat is tot zwaar veldwerk met de bedoeling dat rechters hier rekening mee houden. Maar ''wel'' in staat kan ook betekenen dat dit ''gilde'' na afloop van de detentie gewoon verder gaat waarmee het al bezig was...
Google leert dat er heel wat landgenoten zijn die een dergelijk ontspoord familielid hebben gehad. Overigens is een zwart schaap vlugger te vinden in zoals vroeger ''kinderrijke'' families.
Jan woonde net als zijn vader in zijn geboorteplaats en zwierf daarom heen. In Amsterdam is hij nooit geweest. Zijn vader Hindrik Jans Gras ging met zijn twee dochters naar Amsterdam om een tweede vrouw te zoeken. Maar hij huwde toch eerst te Nieuweschans en kreeg acht of negen kinderen en ging toen naar Amsterdam? De precieze feiten moet ik nog netjes krijgen.
In 1889 werd Jan gevankelijk (gijzeling) overgebracht naar Groningen voor een schuldregeling maar te Winschoten nam hij de benen. De hangende bezoekers van de paardenmarkt aldaar hielpen de politie hem te vinden waarna hij te Winschoterzijl werd gepakt.
In 1891 heeft hij te Scheemderzwaag kleding gestolen van ’n boerenknecht. Een boerenmeid zag de slapende Jan Gras met de kleren als hoofdkussen en wist die weg te trekken, onder verwondingen opgelopen. De dief had wel knecht’s portemonnaie gehouden. De marechaussee hield de man aan te Midwolda en de verdachte werd te Winschoten opgesloten.
Ik kan nu wel stellen dat aan deze diefstal onze werk- en dakloze zijn veroordeling te danken heeft voor detentie in de Rijkswerkinrichting te Veenhuizen! De familie heeft deze feiten uit overweging van discretie geheim gehouden.
Jan Hajo zijn de volledige voornamen, de geboortedatum (niet: 1857) is 25-9-1856. Hindrik Jans is dan 22 jr.
PS:
Wie zijn voorouders terugvindt, is in goed gezelschap. Ook Ruud Lubbers, Geert Mak, Alexander Pechtold, Jeltje van Nieuwenhoven, Thea Beckmann, Anton Pieck en Bert Haanstra blijken van ‘paupers uit Veenhuizen’ af te stammen.
[http://www.mirjamjanssen.com/project/userfiles/Niet_dom__alleen_maar_arm.pdf Mirjam Janssen - Niet dom alleen maar arm]
Nationaal Archief.
De getoonde gegevens hebben geen bronnen.