Stamboom Goossens x Van der Heijden » Hapert bijzonderheden Gem. Hoogeloon, Hapert, Casteren (1200-????)

Persoonlijke gegevens Hapert bijzonderheden Gem. Hoogeloon, Hapert, Casteren 

• Hij is geboren in het jaar 1200.
• Een kind van Geschiedenisfeiten Gem. Hoogeloon, Hapert, Casteren
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 3 april 2024.

Gezin van Hapert bijzonderheden Gem. Hoogeloon, Hapert, Casteren

Notities over Hapert bijzonderheden Gem. Hoogeloon, Hapert, Casteren

de Hapertse Gaoper (zie Foto 1)
Reeds eeuwenlang worden de bewoners van Hapert Gapers ofwel Haopertse Gaopers genoemd. De verklaring van de bijnaam heeft overigens niks te maken met geeuwen, maar moet gezocht worden bij een gaper, een uithangbord voor apothekers die tevens als kwaliteitsaanduiding fungeerde. De historische verklaring stamt uit de 18e eeuw. In die tijd woonde in De Kuil te Hapert een teut die in bloedzuigers handelde. Hij kocht de beestjes in verre landen en zette ze in een kuil achter zijn huis. Vandaar verkocht hij ze aan doktoren in België en het zuiden van Nederland. Aan een behandeling met deze diertjes werd een medisch heilzame werking toegeschreven. Hapert was in die tijd een soort medisch centrum met een zeer speciale apotheek. Deze apotheek werd door mensen uit de regio bezocht en was tevens de locatie waar zij dit 'medicijn' konden kopen. Aangezien een apotheek traditiegetrouw werd voorzien van een gaper boven de ingang, spraken de klanten, die van heinde en verre te voet toestroomden, al gauw over de Hapertse Gaper.
Naast de historische verklaring zouden de Hapertenaren hun bijnaam ook te danken hebben aan hun nieuwsgierigheid. Zo zouden ze vaak met de mond open en in gedachte verzonken, kijken naar wat er zoal te zien is in hun omgeving. De Hapertenaar zou om die reden veel dingen zien, om ze vervolgens rustig te bekijken, en denkt er dan het zijne van zonder al te veel te zeggen. Om deze reden wordt de bijnaam beschouwd als een tegenpool van de Blaalse Wendbuil (Bladelse Windbuil).
Waarschijnlijk is de naam verzonnen door inwoners van de omliggende dorpen, om het vervolgens te gebruiken als spotnaam. Inmiddels wordt de bijnaam beschouwd als eervolle geuzennaam. Zo wordt er bijvoorbeeld tijdens het jaarlijkse carnavalsconcert iemand benoemd tot lid van het Haopertse Gaoper Genootschap, een Hapertse inwoner die zich verdienstelijk heeft gemaakt voor de gemeenschap, en is er sinds 1981 een standbeeld geplaatst met als naam: De Haopertse Gaoper. Het standbeeld beeldt een man met stok uit die aan de kant staat en met open mond filosofeert over wat er zoal aan hem voorbij trekt. Ook het eeuwenoude verhaal staat vermeld op de sokkel van het beeld. Tot slot werd er in 2017 het Gaoperspad aangelegd, een wandelroute gelegen tussen het dorp en het Kempisch Bedrijvenpark.

Fotos 2 en 3. Sigarenfabriek Aurora v.d. familie Claassen

Fotos 4 en 5. De tramlijn liep over de oude provinciale weg door Hapert langs de Kuil. Rond 1900 liep deze uit de rails

Foto 6. de Kuil aan de oude Provincialeweg; tegenwoordig een huisartsenpraktijk, vroeger een cafe en bioscoop, Nog vroeger was er een kwekerij van bloedzuigers. Van heinde en verre kwamen de mensen die hier halen om zich bloed af te laten nemen. (erkende gezondheidsmaatregel toentertijd). Omdat een apotheek een gaper heeft, werden de Hapertse lieden aangeduid als Gapers. (mogelijke verklaring voor de Haoperse Gaopers)

Foto 7.
De voormalige smidse met woonhuis is een rijksmonument gelegen aan de Oude Provincialeweg in Hapert en is gebouwd rond 1905. Het woonhuis valt overigens niet onder de bescherming van de monumentenwet.
Omschrijving
Het gebouw aan de Oude Provincialeweg is een voormalige smidse die zich bevindt in het centrum van het dorp en wordt gezien als belangrijk historisch middelpunt. Smederijen in een vorm als deze komt nog maar zelde voor en wordt daarom ook als zeldzaam beschouwd. Het gebouw is een eenlaagse vrijstaand pand met 3 traveeën en heeft een mansardedak, het dak zelf is belegd met zwarte kruispannen. De voorgevel is voorzien van 2 getoogde ijzeren ramen met kleine roeden in sierverdeling. Aan de linker zijgevel, ter hoogte van de zolder etage, bevindt zich een markante hoge laaddeur geflankeerd door getoogde ijzeren negenruits ramen. Ondanks dat het gebouw al jaren niet meer fungeerd als smederij is de vuurplaats nog steeds aanwezig.

Foto 8
De Nederlands Hervormde kerk in Hapert was een driezijdig gesloten zaalkerk met een klein torentje en gebouwd in een neoclassicistische stijl. De kerk stond aan het kerkeneind schuin tegenover de middeleeuwse kerk en tussen een boerderij en het huidige restaurant Poort van Brabant. Begin 20e eeuw begon het kerkje in verval te raken en werd al jaren niet meer gebruikt. Dat gebeurde voor het laatst in 1914, toen er een dienst werd gehouden voor de gemobiliseerde militairen die hier gestationeerd waren vanwege de Eerste Wereldoorlog. Door de Hervormde Gemeente Bladel-Hapert werd het ook niet meer onderhouden. Hierdoor was het gebouw in 1939 zo dusdanig vervallen geraakt, en het aantal protestantse gezinnen in Hapert gedaald naar vier, dat de kerkenraad besloot om het maar te slopen en de grond van de hand te doen. Dit ging telkens niet door omdat het gebouw in 1931 een monumentenstatus had verkregen en werd beschouwd als rijksmonument. Uiteindelijk werd het gebouw alsnog gesloopt in 1954 nadat er een vergunning verleend werd tot het slopen van het gebouw van de Hervormde Gemeenschap te Hapert op grond van bouwverordening.

Nadat de protestanten de toegewijde kerk in handen kregen, werd het lezen van de mis door de katholieken in het geheim voortgezet. Sommige van hen reisden over de huidige Belgische grens om daar een mis bij te wonen in een zogenaamde grenskerk, met als reden dat de Staten-Generaal geen zeggenschap had over de Zuidelijke Nederlanden.
Na het rampjaar 1672 werden schuurkerken toegestaan in de Republiek. Uiteindelijk kreeg de katholieke bevolking in Hapert toestemming om in 1737 een schuurkerk te bouwen en deze bleef in gebruik tot 1821. Deze kerk zou volgens tekenaar Hendrik Verhees gelegen zijn aan de buurtschap De Straat, nabij het Pleintje. De schuurkerk mocht van buitenaf niet het uiterlijk hebben van een gewone kerk en moest aan bepaalde soberheidseisen voldoen. Zo mochten de daken niet met pannen bedekt worden maar moest men stro gebruiken. Voor elke kleine verandering aan de kerk moest men toestemming vragen aan de Staten-Generaal. Van binnen was de armoede goed terug te zien. De kerk had geen beschikking over een altaar, spreekstoel of communicatiebank. De schuurkerk was zelfs zo armoedig dat er geen enkel heiligenbeeld in stond, wat zeer zelden voorkwam bij religieuze gebouwen die verbonden waren aan het katholieke geloof.
Dit heeft geleid tot een uitdrukking die tot op heden nog steeds terug te horen is bij kaartspelers uit de Kempen. Een kaartspeler maakt gebruik van de uitdrukking zodra hij of zij geen enkele afbeelding (Boer, Vrouw, Heer of Aas) tussen zijn kaarten heeft zitten. De speler maakt dit duidelijk door te roepen: Ik ben in de Hapertse kerk. De uitdrukking herinnert aan de sobere aankleding van de Hapertse schuurkerk.
Teruggave van de kerk
Nadat het land in Franse handen viel besloot Lodewijk Napoleon de kerken terug te geven aan de katholieken. Uiteindelijk werd in 1809 de oude parochiekerk weer aan de katholieken toegewezen, maar omdat er in Hapert, evenals in Hoogeloon, moeilijkheden ontstonden omtrent de financiële vergoeding, die aan de protestanten voor het kerkgebouw moest worden betaald, werd de parochie pas in 1819 door bemiddeling van koning Willem I in het bezit van de kerk gesteld.

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Hapert bijzonderheden Gem. Hoogeloon, Hapert, Casteren?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Hapert bijzonderheden Gem. Hoogeloon, Hapert, Casteren

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen