Volgens de overlijdensakte was Paulus Brenkman kolonist en overleed hij in eerste gesticht van Veenhuizen (Norg).
In 1818 werd de Maatschappij van Weldadigheid opgericht door generaal Johannes van den Bosch die de armoedige gezinnen na de Franse overheersing wilde helpen. Van den Bosch kocht in Drenthe woeste grond aan zodat de armen deze konden ontginnen. Aanvankelijk bood men arme gezinnen uit de grote steden de gelegenheid vrijwillig naar Drenthe te komen en zich daar in koloniën te vestigen. Het idee hierachter was dat men zo als boer een nieuw bestaan kon opbouwen. Omdat blijkbaar niet iedereen uit vrije wil deze oplossing wilde kiezen, werden er in Veenhuizen en Ommerschans strafkolonies opgericht.
Veenhuizen vormde oorspronkelijk een veenontginningsdorp dat reeds wordt genoemd in 1381 als Veenhuysen. In 1823 veranderde het aanzien van het dorp volledig toen er drie grote gestichten voor bedelaars, landlopers en wezen werden gebouwd. Ook kolonisten konden hier terechtkomen, bijvoorbeeld als straf voor drankmisbruik, ontucht, verkwisting, brutaliteit of desertie.
Ieder gebouw leverde onderdak aan gemiddeld 1200 gevangenen, of verpleegden zoals ze toen nog werden genoemd. Ze werden ondergebracht in slaapzalen van 80 mensen, die overdag werden omgebouwd tot werk- en eetzalen.
Voor de kolonisten betekende plaatsing in de zogenaamde vrije kolonies een geweldige ingreep in hun leven. Velen werden vanuit de grote stad overgeplant in een voor hen vreemde omgeving als het Drentse platteland. Sommigen wisten zich goed te redden, maar anderen keerden weer graag terug naar de plaats van herkomst. In 1859 werden de kolonies overgenomen door de Nederlandse staat. In 1890 werd Ommerschans gesloten. Veenhuizen is tegenwoordig een gewone gevangenis.
(Bron: Wikipedia)
Overledene:Paulus Brenkman
Geslacht:Man
Geboorteplaats:Gouda
Geboortedatum:dinsdag 10 april 1849
Leeftijd:18 jaar
Beroep:kolonist
Vader:Paulus Brenkman
Geslacht:Man
Moeder:Antje van Derkel
Geslacht:Vrouw
Beroep:zonder
Gebeurtenis:Overlijden
Datum:maandag 16 maart 1868
Gebeurtenisplaats:Veenhuizen (Norg)
Documenttype:BS Overlijden
Erfgoedinstelling:Drents Archief
Plaats instelling:Assen
Collectiegebied:Drenthe
Archief:0167.016
Registratienummer:1868
Aktenummer:40
Registratiedatum:16 maart 1868
Akteplaats:Norg
Aktesoort:Overlijden
Opmerking:voorm. woonpl. Gouda
_______
Originele tekst:
Op heden, den zestienden maart achtttien honder acht en zestig, verscheen voor mij ondergeteekende, Ambtenaar van den Burgerlijken Stand der gemeente Norg, provincie Drenthe, Josephus Napoleon de Boek, oud vijftig jaar, van beroep zaalopziener, wonende te Veenhuizen, en Frederik Willem Dirker, oud drieenveertig jaar, van beroep zaalopziener, wonende te Veenhuizen, de eerste en de tweede zaalopziener van den na te noemen overledene, die verklaarden, dat Paulus Brenkman, ongehuwd, wonende te Gouda, gemeente Gouda, van beroep kolonistzoon van Paulus Brenkman, overleden, en van Antje van Berkel, zonder beroep, wonende te Gouda, uit welke hij geboren is in de gemeente Gouda, den tienden april een duizend acht honderd negenenveertig, den zestienden dezer maand, ..., des morgens te twee uren in het eerste gesticht te Veenhuizen, in de gemeente Norg in den ouderdom van achttien jaar is overleden. En hebben declaranten deze acte, na voorlezing, nevens mij onderteekend.
Tijdstip: 02:00