Stamboom familie Bakker Santpoort (Z) » Otto Maximiliaan Geerling (1832-1879)

Persoonlijke gegevens Otto Maximiliaan Geerling 

• Hij is geboren op 5 februari 1832 in Schokland.
• Beroep: heel- en verloskundige.
• Hij is overleden op 14 mei 1879 in Diemerbrug, hij was toen 47 jaar oud.
• Een kind van Gerrit Geerling en Adriana Weerdt

Gezin van Otto Maximiliaan Geerling

Hij is getrouwd met Anna Catharina Bersee.

Zij zijn getrouwd op 4 oktober 1857 te Schokland, hij was toen 25 jaar oud.

Kind(eren):

1. Gerrit Adrianus Johannis Geerling  1858-????
2. Johanna Adriana Geerling  1860-1876
3. Adrianus Wilhelm Geerling  1862-????
4. Elizabeth Johanna Geerling  1864-1955
5. Jacoba Helena Geerling  1866-1867
6. Jacobus Helenus Geerling  1867-1936
7. Anna Catharina Geerling  1869-????
8. NN Geerling  1872-1872
9. Ida Wilhelmina Geerling  1873-1951
10. NN Geerling  1875-1875
11. Eduard Alexander Geerling  1875-????

Notities over Otto Maximiliaan Geerling

 

Otto Maximiliaan Geerling, heel- en vroedmeester te Huizen

1832 – 1879 Tekst Martin Geers

Als amateur-genealoog schuim ik regelmatig het internet af om aanwijzingen te vinden

voor de onderzoekjes, die ik van tijd tot tijd pleeg. Zo kwam ik laatst terecht bij een aantekening

op een Huizer geboorte-akte, waarin vermeld wordt dat de aangifte van de geboorte

“geschiedde door Otto Maximiliaan Sperling, vroedmeester, aangezien de vader verhinderd

was”. Het ging hier om de geboorte, op 26 oktober 1876, van Aart Vos, het eerste kind

van Adrianus Vos (kaashandelaar) en Aaltje Kruimer. Adrianus was ten tijde van de geboorte

van Aart 30 jaar oud en handelde in kaas; eerst in Hilversum en later in Utrecht. Hierdoor

is zijn afwezigheid bij de geboorte van Aart wellicht te verklaren.

Terug naar vroedmeester Sperling. Omdat er (bij mij althans) weinig bekend is over de medische

stand van Huizen in vroeger tijden, ging ik naarstig, wederom via het internet, op

zoek naar informatie over deze vroedmeester. Het kostte een middag, maar toen was het

duidelijk: geen Sperling in Huizen in de periode van de geboorte van Aart Vos, maar met alleen

de 2 voornamen van “Sperling” in de zoekmachine stuitte ik op Otto Maximiliaan

Geerling, heel- en vroedmeester in Huizen ten tijde van de geboorte van Aart Vos. Wellicht

dat de onderzoeker van de originele geboorte-akte de (deels) handgeschreven tekst slecht

kon lezen en er derhalve Sperling van maakte. Dat de ambtenaar van de burgerlijke stand

(in veel gevallen de bekende Pieter Langerhuizen Lz) het verkeerd verstaan zou hebben,

lijkt minder waarschijnlijk; iedere Huizer (en zeker Burgemeester Langerhuizen) zal ongetwijfeld

“dokter Geerling” gekend hebben, tenslotte had Huizen in die dagen slechts ca.

3.700 inwoners.

Otto Maximiliaan Geerling werd geboren op het “Eylant Marken”, in een familie, die meerdere

medici voortbracht. Zijn vader was Gerrit Geerling, geboren te Oudewater op 10 april

1791 en overleden te Schoonhoven op 19 maart 1863, heel- en vroedmeester van professie,

Zijn moeder was Adriana de Weerdt, geboren te Werkendam op 6 oktober 1804 en

overleden te Oudheusden op 20 september 1879. Adriana was de tweede echtgenote van

Gerrit. Hij was eerder gehuwd geweest met Elisabeth de Weerdt, geboren te Werkendam

op 5 maart 1800 en overleden op Marken op 13 juli 1828. Elisabeth was de 4 jaar oudere

zuster van Adriana en helaas te vroeg (“in het kraambed”) overleden met achterlating van

3 kinderen. Als opvolger van Hotze Dirks Heslinga kwam Gerrit in 1827 als plattelands heelmeester

op Marken terecht, alwaar de kleine Otto op 5 februari 1832 het licht zag. Omringd

door de broers en zusters uit beide huwelijken van Gerrit groeide Otto op Marken op,

tot het gezin zich in 1840 vestigde in Capelle (tegenwoordig Sprang-Capelle in Noord-Brabant)

op het adres Nieuwstraat 172 (de huidige Heistraat), alwaar vader Gerrit een geneeskundige

praktijk ging uitoefenen.

In oktober 1855 (hij is dan 23 jaar) gaat Otto naar Haarlem, Spaarne 29, om bij Jacobus

Mons, artsenijmenger (apotheker), pillen en poeders te leren maken, ter afronding van zijn

medische opleiding. Op 6 maart 1856 is hij klaarblijkelijk klaar met zijn “pillen”studie en

vertrekt naar de Haarlemmermeer. Hier huurt hij een kamer bij Gerhard Heinrich Fiedeldeij

en zijn gezin aan de Hoofdstraat en staat bij de gemeente ingeschreven als chirurgijn. Voor

de beroepen van chirurgijn of heelmeester bestonden geen universitaire opleidingen. Men

leerde het vak aan een “klinische school” of als leerling bij een andere, ervaren, heelmees -

ter.

Op 2 juli 1857 gaat Otto vanuit de Haarlemmermeer naar Schokland om aldaar het vak van

plattelands heelmeester uit te oefenen. Op 4 oktober van dat jaar trouwt Otto op

Schokland met Anna Catharina Bersee uit Haarlem. Anna woonde daar met haar familie

aan het Nieuwland 368. Geboren op 11 december 1833 was zij het 6de kind van Willem

Bersee (metselaar) en Ida Franken. Wellicht dat Otto zijn Anna al in zijn Haarlemse periode

heeft leren kennen.

Op 15 december 1857 meldt de Amersfoortsche Courant dat de Maatschappij tot Redding

van Drenkelingen te Amsterdam een gouden medaille heeft toegekend aan “den Heer O.M. Geerling, wegens het redden uit schijndooden toestand van een kind van 5 jaar, dat den 14

October ll. op het eiland Schokland was in het water gevallen”.

Een dag voor Otto's heldhaftige daad wordt het eerste kind van Otto en Anna geboren,

Gerrit Adrianus Johannis, zoals gebruikelijk in die tijd wordt de kleine spruit vernoemd naar

grootvader van vaderszijde (Gerrit). De doopplechtigheid vindt plaats op 31 oktober 1858

en Gerrit Adrianus Johannis is daarmee één van de laatste kinderen, die op Schokland

gedoopt worden.

Het leven op Schokland zal voor Otto en Anna geen gemakkelijk leven zijn geweest. In 1855

was het zuidelijke deel van het eiland al ontruimd vanwege landafslag. In 1859 beval Koning

Willem III tot totale ontruiming van het eiland. De onveilige situatie ter plaatse en de

kostbare instandhouding van het eiland, benevens de armoede, waren de belangrijkste redenen

voor de ontruiming. In maart 1859 maakte burgemeester Gillot van Schokland de

ontruiming bekend en binnen 4 maanden moest het eiland leeg zijn. Er woonden toen ca.

650 mensen.

Het is onduidelijk wanneer het gezin Schokland heeft verlaten, maar dat zal in voorjaar/zomer

1859 zijn geweest.

De volgende standplaats van Otto is Terschelling en wel het plaatsje Midsland, want op 8

juni 1860 wordt daar het 2de kind geboren, Johanna Adriana, op 1 april 1862 het 3de kind,

Adrianus Wilhelm en op 16 mei 1864 meldt het 4de kind zich, Elisabeth Johanna. Begin

1865 besluit Otto Terschelling te verlaten.

Op 22 april 1865 wordt hij benoemd tot gemeentelijke genees- en verloskundige in Garderen.

Hij zal hier een kleine 3 jaar blijven. Hier worden 2 kinderen geboren: op 6 februari

1866 Jacoba Helena en op 12 september 1867 Jacobus Helenus. Op 7 juni 1867 komt Jacoba

Helena echter te overlijden. De baby mocht niet ouder worden dan 16 maanden.

Tijdens zijn verblijf in Garderen kreeg Otto een operatie te verrichten. Samen met zijn Apeldoornse

collega Goedbloed assisteerde hij Dr. Schouten uit Elspeet bij de amputatie van

een linkerbeen van de knecht van logement “Het Lugtje” in Nieuw-Milligen.

 

Per 1 januari 1868 wordt Otto benoemd tot gemeentelijk geneesheer in Huizen en gaat wonen

aan de Speklaan (de huidige Lindenlaan). Huizen is echter geen goede grond voor het

gezin Geerling. Op 25 maart 1872 krijg het echtpaar een doodgeboren dochtertje en op 24

januari 1875 nogmaals. Voorts overlijdt op 16 oktober 1876 hun oudste dochter, de 16-jarige

Johanna Adriana. Uit de rouwadvertentie blijkt dat het meisje is gestorven aan “een slepende

ziekte van eenige maanden” en dat zij al 9 jaren bij oma in Schoonhoven verbleef.

Bij nadere bestudering van de betreffende akten blijkt dat de overlijdens-aangifte van het

eerste doodgeboren meisje en overlijdens-aangifte van Johanna Adriana mede zijn gedaan

door Pieter Beemsterboer, hoofdonderwijzer van de Openbare School in Huizen.

Gelukkig werd op 1 juli 1873 nog een meisje geboren: Ida Wilhelmina. Zij blijft in leven en

sterft op 13 april 1951 te 's-Gravenhage.

Het laatste kind van Otto en Adriana, Eduard Alexander, wordt geboren op 28 december

1875, eveneens in Huizen. Bij de militaire keuring op 21 december 1894 wordt hij

vrijgesteld wegens broederdienst. Eduard vertrekt daarna naar Johannesburg, (Transvaal),

Zuid-Afrika, trouwt daar op 11 december 1900 met Getrude Pons en wordt in 1901 vader

van een zoon Otto Maximiliaan Jr. Eduard laat tijdens een bootreis van Zuid-Afrika naar

Nederland, in juni 1907 in de Rode Zee, op 31-jarige leeftijd het leven; een weduwe en het

6-jarig zoontje achterlatend in Zuid-Afrika. De kleine Otto komt op enig moment naar

Nederland, maar overlijdt, 10 jaar oud, op 3 december 1911 in Ermelo. Bij de aangifte van

dit overlijden staat in de akte dat beide ouders zijn overleden.

Terwijl “grote”Otto zijn praktijk uitoefent in Huizen gaat de oudste zoon, Gerrit Adrianus Johannis,

in september 1873, op 15-jarige leeftijd, naar Hoorn om daar onderwijs te krijgen

aan een opleidingsinstituut voor onderwijzers. 3 jaar later keert Gerrit als 18-jarige in oktober

1876 weer terug naar Huizen. Overigens was Gerrit niet de enige inwoner van Huizen

op die opleiding. Zijn dorpsgenoot Pieter Vlaanderen was eveneens leerling op dat instituut.

Hij kwam gelijk met Gerrit aan en keerde ook weer met hem terug.

Anderhalf jaar na terugkomst wordt Gerrit als “hulponderwijzer” genoteerd bij de keuring

voor de Militieraad. Er wordt geconstateerd dat hij “ligchaamsgebreken” heeft, maar dat

weerhoudt de Raad er niet van hem aan te wijzen “voor den Dienst”. Gerrit wordt per 6

mei 1878 ingelijfd in het 1ste Regiment Infanterie. Zijn opleidingsgenoot in Hoorn Pieter

Vlaanderen wordt gelijk met Gerrit gekeurd voor de militieraad, wordt ook goedgekeurd,

maar laat zijn plaats innemen door een vervanger. Gerrit dient in het Nederlands leger,

tekent voor een 6-jarig verband en wordt op 12 december 1883 benoemd tot 2de

Luitenant-kwartiermeester bij het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger. Gerrit vertrekt op

22 maart 1884 naar Batavia, nadat hij op 7 maart 1884 in Schoonhoven in het huwelijk is

getreden met Geertje Brussen (na toestemming te hebben verkregen van het Ministerie

van Oorlog). Op 6 mei 1884 komt hij aan in Batavia, maar nog geen jaar later (11 maart

1885) komt hij te overlijden in Soerabaja.

Otto's en Adriana's 2de zoon, Adrianus Wilhelm, gaat in september 1876 (op 14-jarige leeftijd)

naar Amsterdam om daar de studie tot onderwijzer te volgen. In februari 1879 keert

hij weer terug naar Huizen. Ook Adrianus wordt gekeurd voor de militieraad. Als beroep

wordt hulponderwijzer genoteerd. Op 14 maart 1882 wordt Adrianus vrijgesteld wegens

broederdienst en gaat als onderwijzer aan de slag in Amsterdam

De 3de zoon, Jacobus Helenus, vertrekt in 1882, op 15-jarige leeftijd, naar Kampen; hij is

ingelijfd bij het “Instructie Batallion”. Jacobus is bij zijn huwelijk met Geertruij Johanna de

Voogd op 28 december 1892, sergeant der Grenadiers. Hun eerste kind is al op 8 januari

1892 ter wereld gekomen. Bij het huwelijk van dit kind op 30 november 1917 staat Johannes

Helenus geregistreerd als “commies bij het Departement van Oorlog”. Op 21 december

1936 komt hij te overlijden in 's-Gravenhage.

Hoe het de 4de zoon, Eduard Alexander, is vergaan, is hiervoor al beschreven.

Het enige overgebleven meisje, Elisabeth Johanna, overlijdt op 4 augustus 1955 in de gezegende

leeftijd van 91 jaar, te Rotterdam.

Vermeldenswaardig is, dat Otto in februari 1869 nog betrokken zou zijn geweest bij een

“vechtpartij” op het erf voor zijn huis. Hij wordt door Anne Geertruida Borrius, de weduwe

van A. Scholten, beschuldigd van klappen waardoor zij achterover op haar hoofd gevallen

zou zijn. De zaak komt voor de Arrondissementsrechtbank in Amsterdam en Otto wordt

vrijgesproken: gebrek aan bewijs.

Aan het einde van Otto's

verblijf in Huizen is er een

2de arts, want in december

1876 verschijnt er in de

Gooi- en Eemlander een

advertentie met de tarieven

voor Genees- en Verloskundige

diensten, medeondertekend

door J. Olivier

Verhaar, “praktiseerend geneesheer”.

Op 29 mei 1877 gaat het gezin Geerling weer op reis en vestigt Otto zich als geneesheer in Gooi- en Eemlander 2 december 1876

Hollandscheveld (gemeente Hoogeveen), maar op 20 februari 1978 wordt Hoogeveen al

weer verlaten om naar Westbroek en Achttienhoven (provincie Utrecht) te gaan.

Op 14 mei 1879 overlijdt Otto, die op dat moment een positie heeft als genees- en heelmeester

te Diemerbrug.

Anna overleeft Otto nog vele jaren en overlijdt in 's-Gravenhage op 19 februari 1915, na op

6 mei 1885 voor de 2de keer in het huwelijk te zijn getreden. Helaas duurt dit huwelijk

slechts 6,5 jaar en wordt Anna voor de 2de keer weduwe.

Naschrift: In de periode 1857-1859, als Otto op Schokland zijn praktijk heeft, is Ariën

Maximiliaan Geerling de plaatselijke arts op Urk (1849-1864). Deze Ariën is een achterneef

van Otto (gemeenschappelijke grootvader).

Martin Geers 01-07-2021

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Otto Maximiliaan Geerling?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Otto Maximiliaan Geerling

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen