Stamboom Eijsermans » Wilhelmus Stevens "Willem" IJsermans (± 1500-????)

Persoonlijke gegevens Wilhelmus Stevens "Willem" IJsermans 

• Roepnaam is Willem.
• Hij is geboren rond 1500.
• Een kind van Stephanus Jan Hubertsen IJsermans en N.N. N.N.
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 11 mei 2023.

Gezin van Wilhelmus Stevens "Willem" IJsermans

Hij is getrouwd met N.N. N.N..

Zij zijn getrouwd.

Kind(eren):

1. Joannes Willem Stevens IJsermans  ± 1525-????
2. Steven Willems IJsermans  ± 1530-????

Notities over Wilhelmus Stevens "Willem" IJsermans

Willem was molenaar in Meijer tot Kalmthout
Willem Stevens IJsermans.
§ 1. WILLEM STEVENS IJSEKMANS.
1. Geboorte.
Het geboortejaar van „Willem Steven IJsermans",
die omstreeks 1530 zelfstandig wasl
) en in 1581
waarschijnlijk nog leefde, mag men mitsdien bij
schatting stellen op ongeveer 1500.
2. Huwelijk.
Elders sprak ik reeds het vermoeden uit, dat hij wellicht tot vrouw nam een dochter van de Esschenaren
I'eeter de Heere den Ouden en Jacomijne 2

3. Overlijden.
Uit eenige schepenenbrieven valt af te leiden, dat
„Willem IJsermans" tusschen 29 Mei 1581 en 3 Maart
1600 gestorven is 6
).
b Eén der kinderen heette „Jaecques" (GAK. 3. C. 117 ro : 26
Januari 1601) of „Jacob" (GAK 3. G. 50 vo en vlg.).
c De goederen, die „Adriaen Jacobssen Scheeren erfgenamen"
in 1610 nog bezaten, vindt men opgesomd in AAT • A III 1 •
1610: 151 vo.
1) a AAT : A. VI. 39; 1525 en volgende jaren: ll.ro: onder
„Calmpthout" : „Willem Steven IJsermans".
b AAT: A. VI. 40: pl. min. 1532: 1 ro: „Esschen aen den
Heuvel": „Willem Stevens IJsermans".
2) Dit vermoeden heeft als grondslagen :
eenige andere bezittingen van Peeter of Jacomijne verkreeg, en
b het optreden van „Willem IJsermans, me(jer tot Calmpthout", als getuige by de huurovereenkomst tusschen Tongerloo
en Jacom\i'ne op 20 Juli 1537. •
3) \ erge lijk mijn studie over het geslacht de Heere, die bestemd
is om te verschijnen in den loopenden jaargang (1939) der Gedenkschriften E.-C.-H.
4) Intusschen blijft nog de mogelijkheid open, dat Willem IJsermans de bewuste goederen door aankoop en niet door vererving
verworven heeft.
5) a RAH : Roosendaal: R. 215: 1581-'82 : 24. vo : 29 Mei 1581:
„Steven Willemssen IJserman" treedt op als lasthebber van zijn
vader „Willem IJsermans".
4. Woonplaats.
a Als woning voor „Willem Stevens IJsermans" heeft
misschien dienst gedaan het hoekhuis te Esschen op
den Heuvel, dat ten Westen tegen de Akkerstraat
komt en in 1518 en 1525 nog toebehoorde aan Peeter
de Heere1
). Willem verkreeg het waarschijnlijk kort
na het overlijden van laatstgenoemden persoon, d. w.z.
omstreeks 1531, in eigendom2
)
b Een verblijf te Esschen acht ik vereenigbaar met
het feit. dat „Willem IJsermans" op 20 Juli 1537
„meijer tot Calmpthout" genoemd werd s
).
c In de jaren na 1553 zal Willem Stevens IJsermans,
als pachter van den wind- en watermolen, te Esschen
de beschikking gehad hebben over de mulderswoningen) 4
)
5. Beroep.
a Zoo juist liet ik al doorschemeren, dat ik den „Willem
IJsermans", die den 20 Juli 1537 „meijer tot Calmpthout" was, met Willem Stevens meen te mogen
vereenzelvigen. Deze identificatie wordt aannemelijk,
als men bedenkt, dat prelaat Aert Streijters waarb RAH: Bergen-op-Zoom: R. 405: 1600-1603: 3 Maart 1600:
„wijlen Willem Stevens IJsermans". Te vergelijken met GAK.
3. C. 146. ro, vo : 21 Maart 1600.
1) a AAT : A. VI. 15: 1518 : 237 ro : post 1: „Peeter de Heere,
alias Pallens". Later aan : „Willem Stevens IJsermans", „Jan Stevens Isermans", „Cornelis Comelissen van Gorp".
b AAT : A. VI. 14 : 1525 :1. ro : post 3 : „Peeter de Heere".
2) a Vergelijk de verhandeling over het geslacht de Heere in
de Gedenkschriften E.-C.-H.-1939.
b AAT: A. VI. 40: pl. min. 1532: l.ro: „Esschen aen den
Heuvel": „Willem Steevens IJsermans, gecomen van Pert de
Heere".
3) AAT: A. VI. 24: 97.ro en 151.ro: 20 Juli 1537: optreden
als getuige te Esschen in de pastorie.
4) „Oudheid en Kunst": 1934: Gerard Meeusen : „Uit de geschiedenis van Tongerlo's molens te Esschen" : in 1564/5 werd
te Esschen een nieuw molenhuis gebouwd bij den watermolen.
9
schijnlijk „Willem IJsermans" tot meiër benoemd
heeft'), en anderzijds, gelijk verderop zal blijken,
peter was over een zoon van Willem Stevens IJsermans, genaamd* Jan 2

b Het boek der ontvangsten van de abdij Tongerloo
over de jaren 1554 tot 1563 doet ons „Wilhelmus,
filius Stepliani IJsermans", kennen als pachter van
den wind- en watermolen te Esschen gedurende dat
heele tijdvak. 4

Den 29 April 1563 huurde „Wilhelmus IJsermans"
„den water- ende windtmolen tot Esschen" opnieuw
in voor negen jaren, te beginnen met „Lamberti
anno (15)65". De jaarlijksche huurprijs voor den
windmolen bedroeg 160 en voor den watermolen
36 Rijnsgulden 6

1) a Arnoldus Streijters uit Diest was sinds 1526 coadjutoren
van 1530 tot 1560 prelaat der abdij Tongerloo. (Krüger : IV 199-200)
b In 1528 werd het meiërsambt te Esschen ende Calmpthout
nog vervuld dooi Theodorus Roeijmans. (Gedenkschriften E -C.-H.:
1936: nr. 2: blz. 44).
c Het is derhalve waarschijnlijk, dat „Willem IJsermans" zijn
benoeming aan prelaat Streijters te danken heeft.
2) Vergelijk: Gedenkschriften E.-C.-H.: 1936: nr. 3: blz. 69,
onder: het peterschap van den prelaat.
3) a Arnoldus Dijest, de latere prelaat Aert Streijters, is, blijkens een aanteekening op het einde, de schrijver van het belangrijke cijnsboek van Esschen ende Calmpthout uit 1518 (AAT:
A YI. 15).
b Het zou best kannen, dat zijn relatie met den mulderszoon,
Willem Stevens, dateerde uit den tijd, dat hij, met het oog op
de samenstelling van bedoeld register, te Esschen vertoefde.
4) AAT: A. Y. 7 : 30. vo : molenpachter in 1554; enz..
5) Vóór 1554 waren de twee molens in huur bij „Hubrecht
Gherit IJsermans", een neef van Willem Stevens
6) AAT : A. V. 16 : 7. vo - 8. vo : 29 April 1563.
7) Deze huurovereenkomst is gedrukt in „Oudheid en Kunst" :
1930 : Gerard Meousc In de periode 1554 tot 1563 ontmoeten we „Wilhelmus IJsermans" telken jare als pachter der
Borteldonksche tiend onder Roosendaal en Nispen T).
Op 29 April 1565 pachtten „Willem IJsermans ende
Gerardt Jan Pierssen" voor zes jaar van Tongerloo
de tiende „in 't Rijtghoer" bij Roosendaal2

6. Goederen.
Behalve het woonhuis op den Heuvel, waarvan reeds
sprake was4
), bezat Willem Stevens IJsermans, na
1518 en vóór 1600, te Esschen ende Galmpthout nog
verschillende andere vaste goederen 5

§ 2. HET NAGESLACHT.
I. Gegevens.
1. A. Erens, O. Praem., deelt in zijn lezenswaardige verhandeling over het begin der parochie Nieuwmoer
mede, dat „Jan Willem Stephaanszoon IJsermans",
petekind van prelaat Streijters, kort na Maart 1540
werd aangesteld tot rector der Nieuwmoersche kapel.
Hij was blijkbaar niet ter plaatse gevestigd, maar
liet. althans in 1541, zijn dienst verrichten door
1) AAT: A. Y 7: 28 vo : tiendpachter in 1554; enz..
2) AAT: A. Y. 16: 34ro : 29 April 1565.
3) Het Rietgoor ligt ten Westen van Borteldonk en ten Zuiden
van Hulsdonk.
4) Onder 4 a.
5) a AAT: A. VI. 15: 1518: 166 10, vo : 1. e.; 216. ro : post 1:
1. e.; 224. ro : post 3 : 1. e.; 237. ro : post 1 : 1. e.; 247. vo - 248. vo :
1. e. ; 310. ro : post 2 : 1. e..
b AAT: A.YI. 39: 1525: ll.ro: h. e (onder Calmpthout)
c AAT: A VI. 40: pl. min. 1532: l.ro: h.e..
d AAT : A III. 1: 1610 : 208. ro - 209. ro en 275. ro, vo : vr. eig..
e AAT: A. II. 3: 1654:130. vo: vr. eig..
6) Volledigheidshalve merk ik op, dat het bestaan van een
gelyknamigen kleinzoon - dubbelganger van Willem Stevens, hoewel m\j onbekend, bjj den huidigen stand der onderzoekingen
niet is uilgesloten
zekeren Henricus van Luik. Op 28 April 1553 deed
hij van zijn rectoraat afstand )
).
2. Een „Steven Willemssen IJserman", H. Geestmeester
der parochie Nispen, verscheen op 29 Mei 1581, als
lasthebber van zijn vader „Willem IJsermans", voor
de schepenen van Roosendaal2
).
3. Twee samenhangende schepenenbrieven uit 1600, een
Bergsche volmacht van 3 Maart en een Esschensclie
veste van 21 Maart, leeren ons, dat een stuk land
onder Esschen eerder, „bij cavelinge tusschen d'erfgenaemen wijlen Willem Stevenssen Isermans", in
dier voege verdeeld was, dat de eene helft aan de
„kinderen van wijlen Mr. Jan Isermans", in leven
borgemeester der stad Bergen-op-Zoom, en de wederhelft aan „Jan Stevenssen Isermans" overging 3

II. Besluit.
Al deze feiten meen ik voorloopig het best te verklaren door te veronderstellen, dat de Esschensclie
mulder Willem Stevens IJsermans twee zonen gehad
heeft, met name Jan en Steven, die beiden vóór 3
Maart 1600 stierven. De aanvankelijk voor den tand bestemde Jan werd later borgemeester te Bergen op-Zoom.
Van Steven leefde in 1600 één zoon, van Jan verschillende nakomelingen ').
1) Gedenkschriften E.-C.-H.: 1936: nr. 3 : blz. 65 - 88: A. Erens,
O Fraem.: „Nieuwmoer. Het begin-tijdvak der parochie". In het
bijzonder : blz. 69 - 70.
2) a RAH : Roosendaal: R. 215: 1581 -'82 : 24. vo : 29 Mei 1581.
b Uit RAH : Roosendaal: R. 214 : 1579 - '80: 44. ro : 7 Augustus
1579 blijkt, dat hij de H.Geestmeester van Nispen was.
3) a RAH : Bergen-op-Zoom : R 405 : 1600 -1603 : 3 Maart 1600 :
volmacht tot overdracht, verleend door de erven van borgemeester
Jan Isermans
b GAK 3. C. 146.ro, vo: 21 Maart 1600: vesting van „Jan
Stevenssen Isermans" in de hem ontbrekende helft.
4) De scheiding der nalatenschap van Willem Stevens Isermans heb ik te 's Hertogenbosch (RAH : Bergen-op-Zoom : R) niet
gezocht en te Kalmthout (GAK 3. AtotC) niet gevonden.
5) Het Esschensche cijnsboek uit 1610 bevat nog een afzonderlijke goederenlijst van „Willem Stevens Isermans erfgenamen"
(AAT: A.m.1: 1610: 275 ro,vo.).

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Wilhelmus Stevens "Willem" IJsermans?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Wilhelmus Stevens "Willem" IJsermans

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen