Stamboom Eijsermans » Joannes Willem Stevens IJsermans (± 1525-????)

Persoonlijke gegevens Joannes Willem Stevens IJsermans 

• Hij is geboren rond 1525.
• Een kind van Wilhelmus Stevens IJsermans en N.N. N.N.
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 11 mei 2023.

Gezin van Joannes Willem Stevens IJsermans

Notities over Joannes Willem Stevens IJsermans

Mr. Jan W i l l e m S t e v e n s IJsermans,
§ 1. MR. JAN WILLEM STEVENS IJSERMANS.
1. Identiteit.
Inderdaad lijkt het, bij den huidigen stand der onderzoekingen, redelijk in den Nieuwmoerschen rector
Jan Willem Stevens IJsermans en den gelijknamigen
Bergschen burgemeester één en denzelfden persoon
te zien. 2
)
2. Geboorte - doop.
Deze Jan IJsermans moet dan tusschen 1500 en
1540 geboren zijn 8
). Bij zijn doop, die mogelijk omstreeks 1525 plaats vond, was Aert Streijters van
Diest, O. Praem., de peter *) 6
).
3. Levensstaat.
Het is begrijpelijk, dat zijn ouders een zoon, wiens
mannelijke doöpborg weldra „totius Brabantiae cele1) Wie in dezen meer zekerheid verlangt, zal te 's Hertogenbosch nasporingen moeten doen in het rechterlik archief van
Bergen-op-Zoom, hetwelk ik met betrekking tot de familie IJsermans niet heb kunnen doorzoeken.
2) Op de vindplaatsen, waar ik den burgemeester aantrof, staat
deze telkens zonder vadersnaam. Misschien zijn er in de Bergsche
archivalia andere plaatsen te ontdekken, waar de vadersnaam
wel wordt opgegeven.
3) a Na 1500, want zijn vader leefde nog in 1581.
b Vóór 1540 in verband met zijn aanstelling te Nieuwmoer.
4) Gedenkschriften E.-G.-H : 1936: nr. 3 : blz. 69 onder.
1) Over Arnoldus Streijters uit Diest, achtereenvolgens pastoor
te Roosendaal (pl. min. 1525) en prelaat der abdij Tongerloo,
sprak ik reeds.
13
berrimum coenobium" x
) als prelaat ging besturen,
wilden plaatsen in den geestelijken stand. De peetoom schonk aan dit voornemen uiteraard zijn volle
goedkeuring en hielp mee door den student in 1540
alvast te begiftigen met het rectoraat van den Nieuwmoer. Evenwel, zooals vaak gebeurt, het petekind verkoos op den duur aan zijn leven een andere richting
te geven dan zijn verzorgers wenschten. Den 28 April
1553 liet hij het Nieuwmoersche beneficie varen en
trad na verloop van tijd in het huwelijk 2

4. Overlijden.
Nadat hij gedurende de eerste periode van den tachtigjarigen oorlog te Bergen-op-Zoom in het stadsbestuur
een belangrijken rol had gespeeld, stierf Mr. Jan
IJsermans tusschen 7 April 1581 en 3 Maart 1600 6
)-
5. Woonplaats.
Als kind verbleef hij vermoedelijk te Esschen bij
zijn ouders. Op rijperen leeftijd woonde hij, blijkens
zijn funkties, binnen de veste Bergen op-Zoom. Aldaar
bezat hij een huis op de Hoogstraat, genaamd Het
Wapen van Delft, hetwelk hij in 1564 van zijn ambtsvoorganger, griffier Gilles, had aangekocht6
).
6. Beroep.
IJsermans volgde te Bergen omstreeks 1564 Mr. Ni1) Aldus vond ik de abdy Tongerloo aangeduid op een oude prent.
2) Mijn voorstelling van den gang van zaken moet opgevat
worden als een hypothese, steunende op de thans bekende gegevens..
3) a Gedenkschriften E.-C-H.: 1936: nr. 3: blz. 69- 70.
b In 1541 werd te Nieuwmoer de dienst verricht door Henricus
van Luik. De rector was dus afwezig
4) Burgemeester Jan IJsermans had kinderen en was dus
getrouwd. In de Bergsche schepenenregisters zal de naam van
zijn vrouw wel te vinden zijn.
5) a Taxandria: X"L (1933): 230 -231: 7 April 1581: Mr. Jan
IJsermans, schepene van Bergen-op-Zoom.
b RAH : Bergen-op-Zoom : R. 405 : 1600 - 1603 : 3 Maart 1600 :
optreden der erven.
6) RAH : Bergen-op-Zoom : R. 224 ; 226.— Mededeel
1) Over Arnoldus Streijters uit Diest, achtereenvolgens pastoor
te Roosendaal (pl. min. 1525) en prelaat der abdij Tongerloo,
sprak ik reeds.
13
berrimum coenobium" x
) als prelaat ging besturen,
wilden plaatsen in den geestelijken stand. De peetoom schonk aan dit voornemen uiteraard zijn volle
goedkeuring en hielp mee door den student in 1540
alvast te begiftigen met het rectoraat van den Nieuwmoer. Evenwel, zooals vaak gebeurt, het petekind verkoos op den duur aan zijn leven een andere richting
te geven dan zijn verzorgers wenschten. Den 28 April
1553 liet hij het Nieuwmoersche beneficie varen en
trad na verloop van tijd in het huwelijk 2

4. Overlijden.
Nadat hij gedurende de eerste periode van den tachtigjarigen oorlog te Bergen-op-Zoom in het stadsbestuur
een belangrijken rol had gespeeld, stierf Mr. Jan
IJsermans tusschen 7 April 1581 en 3 Maart 1600 6
)-
5. Woonplaats.
Als kind verbleef hij vermoedelijk te Esschen bij
zijn ouders. Op rijperen leeftijd woonde hij, blijkens
zijn funkties, binnen de veste Bergen op-Zoom.
Aldaar
bezat hij een huis op de Hoogstraat, genaamd
Het Wapen van Delft, hetwelk hij in 1564 van zijn ambtsvoorganger, griffier Gilles, had aangekocht6
).
6. Beroep.
IJsermans volgde te Bergen omstreeks 1564 Mr. Ni1) Aldus vond ik de abdy Tongerloo aangeduid op een oude prent.
2) Mijn voorstelling van den gang van zaken moet opgevat worden als een hypothese, steunende op de thans bekende gegevens..
3) a Gedenkschriften E.-C-H.: 1936: nr. 3: blz. 69- 70.
b In 1541 werd te Nieuwmoer de dienst verricht door Henricus
van Luik. De rector was dus afwezig
4) Burgemeester Jan IJsermans had kinderen en was dus
getrouwd.
In de Bergsche schepenenregisters zal de naam van zijn vrouw wel te vinden zijn.
5) a Taxandria: X"L (1933): 230 -231: 7 April 1581: Mr. Jan
IJsermans, schepene van Bergen-op-Zoom.
b RAH : Bergen-op-Zoom : R. 405 : 1600 - 1603 : 3 Maart 1600 :
optreden der erven.
6) RAH : Bergen-op-Zoom : R. 224 ; 226.— Mededeeling van de Redactie.
colaes Gilles op als stadsgriffier J
). Daarna bekleedde
hij in de gewichtige overgangsjaren 1574 tot 1577
het ambt van binnenborgemeester2
). In 1578 trad
hij als buitenborgemeester op bij de inhuldiging van
markies Jan van Wittem 3
). Driejaar later, in 1581,
vinden we hem nog in de bank der schepenen 4
).
§ 2. HET NAGESLACHT.
I. Kennismaking.
1. Den 3 Maart 1600 gaven te Bergen-op-Zoom: / „Mr.
Jeronimus van de Perre, griffier, als eertijts getrout
hebbende Maijken IJsermans, / Mr. Franchoijs Manteau, secretaris deser stadt, als getrout hebbende
Tanneken IJsermans, / vervangende ende hen gesamentlijck sterckmakende voor hare mede erffgenamen, / kinderen van wijlen Mr. Jan IJsermans,
in sijn leven borgemeester deser stadt",
te zamen volmacht aan „Andries van Berendonck,
haren cousijn, wonende tot Asschen", om een half
stuk land, door hen verkregen uit de nalatenschap van
„wijlen Willem Stevensen IJsermans", over te dragen
aan hun mede-erfgenaam „Jan Stevens IJserman" 6
).
2. Mr. Jan IJsermans had dus verschillende kinderen,
waarvan twee dochters, Maijken en Tanneken, met
name bekend zijn 6
).
1) Mededeeling van de Redactie.
• 2) Taxandria : XL (1933):
a 146: 24 Januari 1575: borgemeester van binnen ;
b 177: 2 Augustus 1575: beëediging als binnenborgemeester
voor 1575;
c 180 : 29 Mei 1577 : binnenborgemeester.
3) Taxandria XLV (1933): 176: 22 Februari 1578: buitenborgemeester.
4) Taxandria : XL (1933): 230 - 231: 30 Maart en 7 April 15S1:
schepene.
5) a RAH : Bergen-op-Zoom : R. 405 :1600 - 1603 : 3 Maart 1600.
b Te vergelijken met GAK. 3. C. 146 ro, vo : 21 Maart 1600: de
overdracht.
6) Met de niet genoemde „mede erffgenamen" kunnen verdere
kinderen bedoeld zijn, maar ook de kinderen der reeds gestorven
15
II. B e s p r e k i n g.
A. Maijken IJsermans.
1. „Maijken IJsermans" huwde met den Bergschen
griffier „Mr. Jeronimus van de Perre" en stierf vóór
3 Maart 1600 1).
2. Op 30 Mei 1619 behoorden tot de erfgenamen van
„wijlen Mr. Jan Isermans" onder meer 2
):
„Mr. Jan van de Perre, procureur, postulerende
voer den gerechte alhier", (is te Bergen-op-Zoom)3
) en
„Peeter Heijbeecke, notaris, man ende momboir van
Jonckvrouwe Anna van Perre" 4
).
B. Tanneken IJsermans.
1. „Tanneken IJsermans" werd de echtgenoote van den
stadssecretaris „Mr. Franchoijs Manteau" 6
). Zij overleed waarschijnlijk tusschen 3 Mrt. 1600 en 30 Mei 1619.
2. Op laatstgenoemden datum werd haar plaats onder
de erven „wijlen Mr. Jan Isermans" vervuld door
„Jacob Israëls Turcq, laeckencoopere 6
), getrout liebdochter Maijken. In het laatste geval zou Jan IJsermans enkel
twee meisjes gehad hebben.
1) In Sinte Geertrui/jdtsbronne XI (1934): 156 deelt H. Levelt
mede, dat van de Perre in November 1619 overleed.
2) GAK. 3 H. 35. ro - 36. ro : copie eener akte van 30 Mei 1619,
verleden voor „ Tan van Wesel",openbaarnotaris te Bergen-op-Zoom.
3) Ter vergelijking:
a GAK.3G.129.ro: 15 Januari 1615: in 1613 en 1614 was een
„Jan van den Perre" mulder te Kalmthout.
b GAK. 3.1 83. vo : 26 November 1626: „Jan van de Perre, wonende tot Stabroeck", schuldeisoher.
4) Reeds in 1612 was „Peeter Heijbeecke" voogd van de vaderszijde over „Cornelie, Jan Steven Isermans dochtere" (GAK. 3. G.
2 ro - 3 ro : 3 November 1612.).
5) G. C. A. Juten maakt in „Oud-Bergen" op blz. 50 melding
van een „Frangois Manteau", gestorven in 1557 en begraven in
de Groote Kerk te Bergen-op-Zoom.
6) Jacob Israëls Turcq
a Over de Bergen-op-Zoomsche familie Turcq, in de XVIeeeuw
gesticht door den geneesheer Pascasius Justus of Paschier Joossen
uit Eekloo, raadplege men :
bende Jonckvrouwe Elisabet Manteau" !). Deze trad
op voor zichzelf en „zijne mede consoirten", waartoe
-behoorde „Mr. Adriaen, zijn swaeger, getrouwt
hebbende Maijcken Mantheu".
Hoofdstuk II: S te v en W i 11 e m s se n IJ s er mans
§ 1. STEVEN WILLEMSSEN IJSEBMANS.
1. Geboorte - huwelijk.
„Steven Willemssen IJsermans", geboren tusschen
1500 en 1560 ~), wellicht omstreeks 1530, koos zich
later als levensstaat het huwelijk.
2. Overlijden.
Hij stierf tusschen 29 Mei 1581 en 3 Maart 1600 3
).
3. Woonplaats - beroep.
Op 7 Augustus 1579 woonde Steven nog onder de
parochie Nispen - Esschen, waarin hij het H. Geestmeesterschap vervulde4
). Misschien was hij in die
dagen zijn ouden vader op den molen behulpzaam.
G. C. A. Juten in Taxandria: XL (1933): 79-80; J. Kleijntjens
S. J. en C. Slootmans in idem: XXXIX (1932): 215 en 328; XL
(1933): 208 niet noot.
b Voor vader van Jacob Israëls Turoq komt in aanmerking
de door G. C A. Juten genoemde Israël (Pascasii) Turcq, geboren
in 1565, sinds 1588 gehuwd met Jaqueline Jans van Cuijck en in
1598 binnenborgemeester te Bergen-op-Zoom.—
Deze Israël schijnt nog hertrouwd te zijn met een Elisabeth
"Willems. Over haar vier weeskinderen was in 1618 voogd burgemeester Dr. Paschasius Turcq (RAH : Bergen-op-Zoom: R. 316:
19 vo in margine).— Mededeeling van de Redactie.
1) GAK. 3. H. 35. ro - 36 ro : copie eener akte van 30 Mei 1619,
verleden voor Jan van Wesel", openbaar notaris te Bergen-op-Zoom
2) a Na 1500, omdat zijn vader in 1581 waarschijnlijk nog leefde.
b Vóór 1560 in verband met zijn armmeesterschap op 7 Augustus 1579.
3) a RAH: Roosendaal : R. 215: 1581 - '82: 24 vo : 29 Mei 1581.
b RAH : Bergen-op-Zoom : R. 405 : 1600 -1603 : 3 Maart 1600.
4) RAH : Roosendaal: R. 214 :1579 -'80 : 44. ro : 7 Augustus 1579.
HÜS3
17
In de rampjaren, die volgden op 1582, kan hij best
naar Bergen-op-Zoom gevlucht zijn !
)
2
).
§ 2. IIBT NAGESLACHT.
I. Kennismakin g.
1. Uit de twee boven besproken schepenenakten van
3 en 21 Maart 1600 volgt, dat Steven een zoon had,
genaamd Jan s
).
2. „Andries van Berendonck,—, wonende tot Asschen",
dien de kinderen van burgemeester Jan IJsermans
op 3 Maart 1600 „haren cousijn" noemden, zou men
desnoods als een schoonzoon van Steven kunnen
beschouwen, maar voorloopig bestaat daarvoor geen
voldoende grond 4
).
II. Bespreking.
A. Jan Stevens IJsermans (de Jonge).
1. Geboorte.
De tweede Jan Stevens IJsermans kwam tusschen 1520
en 15805
), naar schatting omstreeks 1565, ter wereld
2. Huwelijk - nageslacht.
Hij trouwde met een zuster of schoonzuster van
„Adriaen Pieterssen van Santvliet", en deze schonk
hem één kind, hetwelk „Cornelie" genoemd werd6

1) Aldaar woonde zijn broer en later zijn kleindochter
2) In het cijnsboek uit 1610 komt een „Steven Isermans" vóór
als vroegero eigenaar van grond onder Esschen (AAT : A. III. 1 :
1610 : 208. ro - 209 ro.).
3) a RAH. Bergen-op-Zoom: R 405:1600-1603: 3 Maart 1600.
b GAK 3. C. 146. ro. vo : 21 Maart 1600.
4) RAH : Bergen-op-Zoom : R. 405 :1600 -1603 : 3 Maart 1600.
5) a Na 1520, omdat zijn vader na 1500 geboren werd.
b Vóór 1580, want in Februari 1598 verkocht hij te Esschen
zelfstandig „den Ouden Hoff"
6) GAK. 3. G. 2. ro - 3. ro : 3 November 1612 : „Cornelie, Jan
Steven Isermans dochtere", heeft tot „oom van smoeders zijde"
„Adriaen Pieterssen van Santvliet".
7) Cornelie een eenig kind
a AAT Ongeordend archief: bundels met losse stukken over
3. Overlijden.
Nog betrekkelijk jong, stierf Jan Stevens tusschen
21 Maart 1600 en 1610 !
).
4. Woonplaats - goederen.
Alhoewel hij onder Esschen verschillende eigendommen bezat, die ten deele later op zijn dochter
overgingen 2
)
3
), en dientengevolge herhaaldelijk voor
de Esschensclie vierschaar moest verschijnen *)E),
kan hij best een gedeelte van zijn leven binnen
Bergen-op-Zoom doorgebracht hebben.
Esschen ende Calmpthout: papieren betreffende de Ringelsche
hoef: ongedateerde aanteekening, luidende: „Antoni Jacobs,
lakencooper tot Berghen op Zoom, heeft getrouwt d'eenige
doclitere ende erffgenaeme van (Op deze plaats is het woord
„Steven" doorgehaald.) Jan IJsermans, genoempt Cornelia IJsermans op de Oooremerct".
b AAT : A III. 1: 1610 : 208. ro - 209. ro : „Jan Steven Isermans
weeskint" : enkelvoud.
1) a GAK 3 C. 146. ro, vo : 21 Maart 1600.
b AAT : A. III. 1 : 1610 : 208. ro - 209. ro : „Jan Steven Isermans
weeskint".
2) AAT: A. VI. 15: 1518:
a 187. vo: post 2: 1. e.: o. a. „Jan Stevens Isermans" (de
Jonge ?);
b 237.ro: post 1: 1. e.: „Willem Stevens IJsermans" „Jan
Stevens Isermans" -*• „Cornelis Cornelissen van Gorp" : woonhuis
op den Heuvel;
c 239. vo : posten 1 en 2: l.e.: „Jan Steven Isermans" (de Jonge ?).
3) AAT : A. III. 1: 1610 : 208. ro - 209. ro : goederenlijst van „Jan
Steven Isermans weeskint".
4) a GAK. 3. C. 37. ro - 38. ro (te vergelijken met55.ro): 2 en 10
Februari 1598: „copie" : „Jan Stevens Isermans" verkoopt „den
Ouden Hoff", „geleghen tot Esschen aen de vierschare in de
Beliestrate", aan „Jan van den Berghe, meulenaer tot Esschen".
b GAK. 3. C. 146. ro, vo: 21 Maart 1600: „Jan Stevenssen Isermans" koopt de erven van „Mr. Jan Isermans" uit een stuk land
onder Esschen, dat lcooper en verkoopers, ieder voor de helft, geërfd hebben van „wijlen Willem Stevenssen Isermans".
c GAK. 3. C. 173. ro : „Jan Stevens Isermans" in conflict met
„Katlijne Peeters dochter".
d GAK 3. C. 239. vo : 26 October 1599 : „Jan Stevens Isermans",
verweerder.
19
B. Cornelie, Jan Steven Isermans dochtere.
1. Geboorte - voogdij.
„Cornelia IJsermans", die op 3 November 1612 nog
onder het toezicht stond van „Peeter Heijbeecke, —
voecht van den 's vaderszijde", „ Adriaen Pieterssen van
Santvliet, haren oom van srnoeders zijde, met Marie
Rocchus, haere oudt moeije"1
), maar eenigen tijd
daarna in het huwelijk trad, moet tusschen 1586 en
1605 op de wereld zijn gekomen.
2. Huwelijk - woonplaats.
Zij woonde te Bergen-op-Zoom „op de Cooremerct" en
trouwde tusschen 3 November 1612 en 27 October
1620 met den Bergschen lakenkooper „Anthonis
Jacobs" 2

3. Goederen.
Haar bezittingen te Esschen werden na 1610 geleidelijk verkocht6

5) (voriae pag.) Ter vergelijking:
a GAK. 3 O 110. ro, boven: „Jan Isermans" ; 152. vo en volgende:
,.Hans Isermans''; 1S4. ro : „Hans Isermans".
b ln den „Jan Isermans", die op 20 October 1598 kerkmeester
van Nispen was (GAK. 3. C. 201. vo), zie ik eerder Jan Geertsen
IJsermans.
1) GAK 3. G. 2 ro-3.ro: 3 November 1612.
2) AAT: Ongeordend archief: bundels met losse stukken over
Esschen ende Calmpthout: papieren betreffende de Ringelsche
hoef: ongedateerde aanteekening, luidende : „Antoni Jacobs, lakencooper tot Berghen op Zoom, heeft getrouwt d'eenige dochtere
ende erffgenaeme van (Op deze plaats is het woord „Steven"
doorgehaald) Jan IJsermans, genoempt Cornelia IJsermans op de
Cooremerct".
3) GAK 3 H. 107. vo onder: 27 October 1620: „Anthonis
Jacobs, als man ende momboir van Joffrouw Cofnelia IJsermans".
4) Was „Anthonis Jacobs" verwant met zijn stad- en beroepsgenoot Jacob Isiaëls Turcq?.
5) AAT : A III. 1 : 1610 : 208 ro - 209. ro: goederenlijst van „Jan
Steven Is«rmaiis weeskint".
6) a GAK 3. G. 2. ro - 3 ro 3 November 1612: verkoop.
b GAK. 3 H. 105 vo en vlg.: verkoo

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Joannes Willem Stevens IJsermans?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Joannes Willem Stevens IJsermans

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen