Let op: Leeftijd bij trouwen (??-01-1212) lag beneden de 16 jaar (12).
Na de dood van haar vader werd zijn broer Filips, markgraaf van Namen, regent over Vlaanderen en Henegouwen en voogd van de minderjarige Johanna. De Franse koning Filips II August liet deze, tezamen met haar zuster Margaretha, in 1208 naar zijn hof te Parijs overbrengen om haar te onttrekken aan de invloed van de Anglo-Welfen. Met de koninklijke toestemming trad Johanna in het huwelijk met Ferrand van Portugal (jan. 1212). Reeds bij het begin van hun regering werden de graaf en de gravin gedwongen Aire en Sint-Omaars aan Filips II af te staan (Verdrag van Pont-à-Vendin, 25 febr. 1212). De graaf koos weldra de zijde van Jan zonder Land en de Duitse keizer Otto IV tegen de Franse koning. Nadat hij tijdens de Slag bij Bouvines (1214) in Franse handen was gevallen, moest de jonge gravin gedurende dertien jaar alleen regeren. Haar troon kwam even in gevaar toen een kluizenaar zich uitgaf voor Boudewijn IX (zie Valse Boudewijn [Vlaanderen]). Ook had zij af terekenen met Burchard van Avesnes, de eerste echtgenoot van haar zuster Margaretha, en zij slaagde erin dit huwelijk te doen verbreken (1221). Na het sluiten van het vernederend Verdrag van Melun (april 1226) kon Ferrand in jan. 1227 de gevangenis verlaten. Omstreeks 1231 werd hun enig kind, Maria, geboren. Deze werd verloofd met Robrecht van Artois, broer van de Franse koning Lodewijk IX (juni 1235), doch overleed reeds in 1236. Na Ferrands dood (1233) onderhield Johanna goede relaties met Frankrijk en Engeland. In 1237 huwde zij met Thomas van Savoye. Nadat zij kinderloos was overleden, werd zij opgevolgd door haar zuster Margaretha. Johanna was een vrome vrouw. Zij begunstigde vooral de cisterciënzers en cisterciënzerinnen, minderbroeders en dominicanen, van wie vele kloosters en abdijen onder haar impuls ontstonden. Ze steunde de bestaande hospitalen en leprozerieën en stichtte nieuwe. Onder haar bewind namen de economische macht en welvaart van de Vlaamse steden aanzienlijk toe.
(1) Zij is getrouwd met Fernando Sanches de Portugal.
Zij zijn getrouwd januari 1212, zij was toen 12 jaar oud.
(2) Zij is getrouwd met Thomas de Savoye.
Zij zijn getrouwd op 2 april 1237, zij was toen 37 jaar oud.
Johanna van Henegouwen | ||||||||||||||||||
(1) 1212 | ||||||||||||||||||
Fernando Sanches de Portugal | ||||||||||||||||||
(2) 1237 | ||||||||||||||||||
Thomas de Savoye |
De getoonde gegevens hebben geen bronnen.