Over de plaats » Hooglanderveen, Gemeente Amersfoort, Utrecht, Nederland

Hooglanderveen is een dorp nabij de stad Amersfoort en tevens in de gemeente Amersfoort, gelegen in de provincie Utrecht in Nederland. In 2011 had het dorp 3448 inwoners (dit na een verdubbeling van het aantal inwoners in de periode 2005-2011 - van 1661 inwoners in 2005 tot 3448 in 2011). Gedurende carnaval wordt het dorp aangeduid met de naam 't Turfgat. Het dorp wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van een grote katholieke kerk, een ontwerp van Wolter te Riele. Door de bouw van de Amersfoortse wijk Vathorst wordt Hooglanderveen steeds meer ingesloten door de stad Amersfoort. Nabij de kern van Hooglanderveen is in mei 2006 een nieuw NS-station geopend: station Amersfoort Vathorst. Dit station ligt aan de spoorlijn Amersfoort - Zwolle en bevindt zich tussen de stations van Amersfoort-Schothorst en Nijkerk. Door de uitbreiding van de wijk Vathorst heeft Hooglanderveen een vernieuwde infrastructuur, een groter winkelaanbod, een nieuw dorpshuis en een nieuwe accommodatie voor haar voetbal- en tennisclub. De huizen die aan de rand van het dorp gebouwd worden, zullen een dorps uiterlijk hebben. Hooglanderveen heeft sinds 2003 een dorpsvereniging, genaamd Veenpower, die activiteiten organiseert. De Belangenvereniging Hooglanderveen strijdt voor de belangen van het dorp, zoals de verkeersveiligheid, het groen in en rondom het dorp etc. Hooglanderveen kent sinds 2009 ook een eigen vlag. De vlag bestaat uit vier blokken in geel en blauw, welke staan voor de zon en het water, de basis voor groei. Toevallig ook de kleuren van de plaatselijke trots; de voetbalvereniging. In het kwadrant rechtsboven is een rood kruis op een wit vlak geplaatst verwijzend naar het wapen van Amersfoort. Over het midden loopt een oranje golf, deze kleur staat voor het oranje van Nederland en de golf voor de Malewetering die in Hooglanderveen zijn oorsprong vindt en erg belangrijk was en is voor de waterstand in de omgeving. Het ontwerp van de vlag is van Dirk-Joost van Hamersveld op initiatief van Andy van de Vlasakker. Historie Hooglanderveen was vroeger een onbewoonbaar en ongecultiveerd gebied. De naam zegt al dat het om veengrond gaat bij Hoogland . Het gebied was vanaf ongeveer het jaar 1000 het eigendom van de Sint Paulusabdij, die eerst in Leusden, maar al spoedig in Utrecht gevestigd was. De abdij had het hele gerecht Emiclaer in handen, waaronder ook het huidige Hooglanderveen en Vathorst vielen. Een gerecht is te vergelijken met de tegenwoordige gemeente, met dien verstande dat bestuur en rechtspraak hier in dezelfde hand waren. Het land werd door de boeren die op het Hogeland woonden (die samen de maalschap van Hoogland vormden), gezamenlijk gebruikt als meent of marke, als gebied om schapen te laten rondlopen, hakhout te halen enz. Deze boeren vormden een maalschap, een genootschap dat het gebruik van de gemeenschappelijke gronden onderling regelde. De maalschap ontgon vanaf de dertiende eeuw het gebied van Hooglanderveen. De woeste gebiedjes Hateveen (dat waarschijnlijk heideveen betekent) en Buitenveen werden in slagen en percelen verdeeld. En het gebied ontwikkelde zich door turfwinning, ontwatering en migratie tot een woon- en landbouwgebied. Aan het dijkje Scheidingsweg – de weg van Amersfoort naar Nijkerk - verrezen in de zeventiende eeuw de eerste woningen. Tot ver in de negentiende eeuw bestond Hooglanderveen uit verspreid liggende, vaak kleine boerderijen met hier en daar arbeidershuisjes. In 1863 werd de spoorlijn Amersfoort-Zwolle aangelegd, aangevuld met een halte en een spoorhuis in 1898. Sindsdien, en vooral tussen 1918 en 1930, is een woonkern met eigen voorzieningen, winkels en handelsbedrijven ontwikkeld. Hendrikus van Beek en Maria Agatha van Beek, broer en zus, namen in 1916 het initiatief om Hooglanderveen aan een eigen parochiekerk te helpen. Zij besloten hun boerderij Het Houteveen met de bijbehorende landerijen aan de kerk te schenken. In 1918 werd de Sint-Josephkerk aan de Van Tuyllstraat geopend, de grote verdienste van Pastoor Brenninkmeijer. In dezelfde straat stond het gebouw van de Coöperatieve Landbouwvereninging Hoogland, ‘De Eemstroom’. Van 1916 tot 1991 was die onmisbaar voor de boeren in de regio en als werkgever voor een aantal inwoners van het dorp. Boeren uit de wijde omgeving kochtten hier hun zaai- en pootgoed, veevoer, gereedschappen en brandstoffen in. Per 1 januari 1974 werd Hooglanderveen, als onderdeel van Hoogland, toegevoegd aan Amersfoort. De enorme uitbreiding van de grote stad, met de nieuwbouw Kattenbroek en Nieuwland, werd door de dorpbewoners als een bedreiging ervaren. De Belangenvereniging Hooglanderveen heeft daarom bij de gemeente en Ontwikkelingsbedrijf Vathorst ervoor gepleit dat het dorp herkenbaar blijft.