Over de plaats » Scharwoude, Gemeente Koggenland, Noord-Holland, Nederland

• BS Geboorte 1.215
• BS Overlijden 848
• BS Huwelijk 519
• Bevolkingsregister 205
• DTB Trouwen 192
• Huwelijksafkondiging 12
• Bidprentjesverzameling 3
• Studentenregister 2
• Vonnissen 2
• Rekesten 1

Scharwoude is een dorp in de gemeente Koggenland, in de Nederlandse provincie Noord-Holland. Het dorp heeft 490 inwoners (2004). Scharwoude ligt verwarrend genoeg op aanzienlijke afstand van de dorpen Noord- en Zuid-Scharwoude, en bestaat er dus niet uit. Scharwoude ligt in het verlengde van Grosthuizen aan het Markermeer, bij de Hoornse Hop tegen de Westfriese Omringdijk aan. Het dorp is net ten zuiden gelegen van de stad Hoorn. Tussen het dorp en de stad is alleen de buurtschap en natuurgebied De Hulk gelegen. Scharwoude was tot 13 april 1854 een zelfstandige gemeente. Na de opheffing van de gemeente behoorde Scharwoude tot de gemeente Avenhorn, die zelf in 1979 opging in de gemeente Wester-Koggenland. En sinds 1 januari 2007 is de gemeente Wester-Koggeland gefuseerd tot de gemeente Koggenland. Scharwoude is een oude plaats. De plaats ontstond als bewoning bij een bos. Over de betekennis van de plaatsnaam zijn verschillende uitleggen, dit komt mede omdat de oorspronkelijke naam en/of vertaalde betekenis waarschijnlijk nooit is opgeschreven. Een goed aanwijzing daarvoor is dat van de naam in een eeuw tijd verschillende schrijfwijzen aanwezig zijn. In 1311 schreef men bijvoorbeeld het als Scaderwout, wat zou kunnen duiden op een schadelijk of gevaarlijk bos bij het water en 1396 als Scaerwoude, wat dan weer oeverbos zou betekenen. Andere mogelijke zijn bijvoorbeeld; plaats in de schaduw van het bos, Skaderwou(t)" en gemeenschappelijke weidegebied bij het bos, Skarwou(t) In het Westfries wordt de plaatsnaam geschreven en uitgesproken als Skerwou wat weer optie geeft van het van oorsprong Noord-Friese benaming voor mest en modder, naast gemeenschappelijke weidegebied en oeverbos. Een geheel andere mogelijkheid is dat de plaats naam is afgeleid van watermond van het water dat vanuit de Beemster naar de Zuiderzee liep bij het bos, die dan “Scar” of “Scader” zou zijn genoemd. Men ziet dus dat het juist duiden van de betekenis in dit geval moeilijk is. In 1639 komt men overigens al weer een stap dichter bij de huidige spelling als men het tegenkomt als Schaerwout. Scharwoude kent een roerig verleden met de Zuiderzee. In 1375 raakte het dorp met kerk en al zelfsgrotendeels onder water bij grote stormvloed. Deze vond plaats op de St. Marcelisdag, 30 oktober dat jaar. Het bleef niet bij die ene keer. De dijk tussen Hoorn en Scharwoude is van bekend dat deze uiteindelijk een rechte dijk was geworden na die periode. Het herwonnen gebied werd echter weer veranderd door een aantal doorbraken in 16e eeuw. Ook verdween er toen, bij één van die dijkdoorbraken een deel van Scharwoude in de zee. Ook in 1675 was er een grote dijkdoorbraak nabij de plaats. De huidige vorm van het dorp en dijk dateert van 1854. In Scharwoude is een grootdeel van het civiele techniek en bouwsector bedrijf Ooms Avenhorn gevestigd. Dit bedrijf werd als metselbedrijf in 1913 opgericht als Jan Ooms Pzn in Avenhorn, later kwam daar wegenbouw bij, die was gevestigd in Scharwoude. Het oude gebouw van de wegenbouwtak staat er nog altijd. Bij het dorp ligt een karperput, genaamd de Simajaput, een plas die in 1675 is ontstaan door kleiwinning voor de versteviging van de dijken tussen Hoorn en Schardam.