Over de plaats » Zwammerdam, Gemeente Alphen aan den Rijn, Zuid-Holland, Nederland

• Bevolkingsregister 2,550
• BS Overlijden 452
• DTB Dopen 147
• Inschrijving gevangene 44
• Bidprentjesverzameling 39
• Militieregisters 36
• DTB Begraven 21
• Instellingsregisters 7
• Memories van Successie 5
• Correspondentie 4

Zwammerdam is een dorp in de gemeente Alphen aan den Rijn, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. In 2004 had het dorp 1.920 inwoners. Tot 1964 was Zwammerdam een zelfstandige gemeente. Diverse delen van de gemeente zijn bij het verlies van deze zelfstandigheid naar naburige gemeenten zoals Alphen aan den Rijn, Bodegraven, Boskoop en Reeuwijk overgegaan. In de Oudheid bevond in Zwammerdam zich het Romeinse fort "Nigrum Pullum" (zwarte grond) met de vlootfaciliteiten. Enkele resten zijn te zien op het terrein van de Hooge Burg. Enkele Romeinse schepen behoren tot de voornaamste vondsten. Later werd de plaats Suadenburcherdam genoemd, naar de (illegale) dam bij Suadenburg die al in de 12e eeuw wordt genoemd. Deze dam hield het water buiten Holland, tot nadeel van de bewoners aan de Utrechtse kant. Die beklaagden zich bij de Duitse keizer en zij kregen gelijk. In 1165 beval keizer Frederik Barbarossa de graaf van Holland de dam te verwijderen. Na 1200 sloot de dam de Oude Rijn niet meer af, maar bleef bestaan als een dam met doorlaatopening. Uiteindelijk is de naam verbasterd tot het huidige Zwammerdam. Zwammerdam heeft een kleine en compacte oude kern met kronkelende straatjes en met historische bebouwing. Zwammerdam is, in tegenstelling met lintbebouwing, een van de weinige dorpen in de Rijnstreek die gebouwd zijn rondom een plein. Ten zuidwesten loopt de spoorlijn Woerden - Leiden. Aan deze spoorlijn had Zwammerdam een eigen spoorweghalte, namelijk Halte Zwammerdam. In Zwammerdam is het Jostiband Orkest gevestigd. Waarschijnlijk is Quiringh van Brekelenkam in Zwammerdam geboren.