Kwartierstaat Van Leijenhorst - De Waard » Floris van Voorne (< 1135-1175)

Persoonlijke gegevens Floris van Voorne 

• Hij is geboren voor 1135.
• Hij is overleden op 20 juni 1175.
• Een kind van Hugo I van Voorne
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 7 april 2009.

Gezin van Floris van Voorne

Hij had een relatie met Aleydis van Herlaer?.

Kind(eren):

1. Hugo van Voorne  

Notities over Floris van Voorne

Vermeld als heer van Voorne tussen 1156 en 1174. Een van de broers huwde 1e NN van Naaldwijk, erfdochter of Aleydis van Herlaer (vrouw van Floris ?).
Floris trad in 1156 op als de belangrijkste getuige,voor graaf Floris (II), samen met zijn broer Dirk (hij heeft dus derhalve in 1156 een minimale leeftijd van 18 jaar. Hij is dus minstens uit 1138); daarna onder opvolgende graven,soms samen met zijn broers Dirk en Hugo, dit tot 3-10-1174; na Floris's dood traden Dirk en Hugo nog samen op; Floris deed kort > 1157 maar < 1165 een schenking van onroerend goed aan de abdij Ter Duinen, op Bommenede:
- met toestemming van graaf Floris III (deze regeerde 1157-1165);
- ook zijn moeder en grootmoeder stemden met deze schenking in;
- deze toestemmingen houden niet in dat Floris onmondig was,maar hielden er mogelijk verband mee dat het geschonkene lijftochtsgoederen waren,mede i.v.m. memoriestichtingen voor hun overleden echtgenoten.
Note:
Voor het huwelijk van Floris mogen we aan de jaren '60 denken. Als hij rond de 25 was toen hij huwde zal dat dus ca. 1163 zijn geweest. De overlijdensdatum van Floris van Voorne is niet bekend maar zal ergens tussen 3 oktober 1174 en 1189 hebben gelegen. In deze periode werd hij opgevolgd door zijn zoon Hugo en na diens overlijden viel de heerlijkheid Voorne toe aan oom Dirk van Voorne. Met behulp van wat creatief denkwerk is het mogelijk om zijn sterfdatum nader te bepalen. In het necrologium van de abdij Ter Doest is een memoriestichting vermeld op 20 juni voor een Florentius de Voren (Hoek blz.140). Daardoor valt het jaar 1174 al te elimineren. Uit een nog niet eerder ter sprake gebrachte informatiebron valt te concluderen dat Floris al dood was vóór 12 maart 1179. Op die datum bevestigde de paus een aantal eerder gedane schenkingen aan de priorij Postel.
Floris van Voorne was gehuwd met een zus van de Brabantse edelman Dirk van Herlaar. Deze deed in of kort na 1173 onder bepaalde voorwaarden een schenking aan Postel. Na het overlijden van zijn moeder Udehilt ontstond er een geschil met zijn zuster en zwager Floris van Voorne. Ter compensatie van het aan Postel verkochte erfgoed schonk Dirk van Herlaar (later) een allodium in het Belgische Gerdingen (nabij Bree) en in de Duitse plaats Baesweiler (15 km boven Aken) aan zijn zuster en haar erfgenamen. Op het moment van deze schenking was Floris derhalve al niet meer onder de levenden. Het bovenstaande is evenwel opgetekend in een Postelse op 1173 gedateerde pseudo-oorkonde.
A-J.A. Bijsterveld heeft in zijn uit 1997 daterende analyse van deze oorkonde drie onderdelen weten te onderscheiden: een in 1173 opgetekend overzicht van schenkingen aan Postel vóór, in 1140 en tot 1173; een tussen 1173 en 1179 daterend overzicht van diverse verwervingen tussen 1140 en 1179; de wijdingsoorkonde dd. 1 augustus 1140 met 9 schenkingen ter gelegenheid van deze gebeurtenis.
Het tweede onderdeel wordt begrensd door een Pauselijke bevestiging dd. 12 maart 1179 van alle tot dan toe verworven bezittingen en rechten. Aangezien tussen het verzoek van Postel en de Pauselijke bevestiging ongetwijfeld wel enige tijd zal hebben gezeten valt naar te verwachten dat het eindresultaat van het tweede onderdeel al in eind 1178 werd bereikt. In het voorgaande werd opgemerkt dat het overlijden van Floris van Voorne op 20 juni van een onbekend jaar werd herdacht. Dat onbekende jaar kan dus nader bepaald worden tot de periode 1175-1178.
Floris van Voorne was leenman van de graaf van Holland en zal ongetwijfeld zijn leenheer Floris III hebben gevolgd toen die met Keizer Frederik I Barbarossa naar Italië trok om het opstandige Lombardije te onderwerpen. Graaf Floris III van Holland is aldaar als getuige aanwezig in diverse Keizerlijke oorkonden die dateren van juli 1176 tot en met 17 september 1177. Voordat de keizer ten strijde trok zal hij zijn leenmannen hebben opgeroepen en verzameld, en voorzieningen hebben moeten treffen voor de proviandering onderweg. Daar zal dus enige tijd aan voorbereiding aan vooraf zijn gegaan. Ook de reis naar Italië zal enige tijd in beslag hebben genomen, bovendien zal ook graaf Floris III enige voorbereidingstijd nodig hebben gehad voordat hij naar de keizer kon vertrekken. Indien Floris van Voorne tijdens deze veldtocht van 1176-1177 was komen te overlijden zou het necrologium van Ter Doest daar ongetwijfeld een opmerking of zinspeling op had kunnen maken. De jaren 1176-1177 kunnen we dus hoogstwaarschijnlijk wel schrappen. Dan resteren nog de jaren 1175 en 1178 als mogelijk overlijdensjaar voor Floris van Voorne. Het laatstgenoemde jaar valt vermoedelijk af omdat het niet waarschijnlijk is dat Dirk van Herlaar zijn meningsverschil met zijn zus en zwager enige jaren zal hebben laten duren alvorens een alternatief te bedenken. Dat geschil ontstond na de dood van moeder Udehilt en helaas is haar overlijdensdatum evenmin bekend, wel dat het in of na 1173 zal zijn geweest. Floris van Voorne werd opgevolgd door zijn zoon Hugo. Deze treffen we aan in twee ongedateerde oorkonden die vagelijk te dateren zijn tussen medio 1177 en april 1189.
Als we even veronderstellen dat Floris op 20 juni 1178 kwam te overlijden, dan kan het eerste optreden van Hugo van Voorne pas van na die datum dateren. Als de eerste oorkonde dateert uit kort na 20 juni 1178 mag van Hugo worden verwacht dat hij dan minstens leenrechtelijk meerderjarig, dus 18 jaar, moet zijn geweest. Dit betekent dan dat Hugo minimaal begin 1160 moet zijn geboren. Het tweede gedeelte van de pseudo-oorkonde van Postel moet dateren uit de periode 1173-1179, wat in het bovenstaande al op eind 1178 is begrensd. Daarin is sprake van de zuster van Dirk van Herlaar en haar erfgenamen.
De ongenoemde kinderen van Floris van Voorne verwekt bij de zuster van Dirk van Herlaar zouden op dat moment nog onmondig kunnen zijn. Anders had een van de mondige kinderen ongetwijfeld moeder vergezeld bij de oplossing van het familiegeschil. De genoemde pseudo-oorkonde van 1173 staan namelijk diverse personen die een en ander schenken aan Postel met goedkeuring en medeweten van hun kinderen (en zelfs kleinkinderen).
Even uitgaande van eind 1178 als uiterste begrenzing van de schenking van Dirk van Herlaar aan zijn zuster en haar erfgenamen kan worden opgemerkt dat die dan jonger dan 14 jaar dienen te zijn geweest. In Brabant bereikte zonen pas civielrechtelijke meerderjarigheid met 14 jaar, voor meisjes is dit wellicht op 12 jaar te stellen (geïnspireerd door de middeleeuwse minimumleeftijden van 12 en 14 voor respectievelijk meisjes en jongens). Dit impliceert dat de kinderen (oa. zoon Hugo) van Floris van Voorne pas na eind 1164 moeten zijn geboren. Deze conclusie licht wonderwel dicht bij de eerdere schatting van het huwelijk van Floris van Voorne rond 1163.
Uitgaande echter van een overlijdensjaar van 1175 en een vlot daarop volgende oplossing van het familiegeschil dan zal dat de consequentie hebben dat vanuit 1175 gezien de oudste zoon van Floris van Voorne pas na 20 juni 1161 kan zijn geboren. De eerste vermelding van zoon Hugo van Voorne als minimaal 18-jarige heer van Voorne kan derhalve pas op zijn vroegst op medio 1179 te dateren zijn. Hoewel aardig als nadere dateringbegrenzing van deze oorkonde (medio 1179-april 1189) schieten we er in ons Voorne-onderzoek niets mee op.
Floris van Voorne kan dus zijn overleden op 20 juni 1175 of op 20 juni 1178. 1175 Lijkt waarschijnlijker omdat dat jaar het dichtste ligt bij diens laatste vermelding van 3 oktober 1174. In 1173 schijnt ook door Dirk van Herlaar de schenking aan Postel te zijn gedaan die later aanleiding gaf tot ruzie binnen de familie. Het lijkt ook niet waarschijnlijk dat deze de familieruzie enkele jaren tot eind 1178 zal hebben laten duren. De uiterste begrenzing van optekening van het tweede onderdeel van de Postelse pseudo-oorkonde in eind 1178 hoeft niet te betekenen dat de schenking van Dirk van Herlaar ook onmiddellijk voor eind 1178 te dateren valt. De schenkingshandeling kan zelfs geruime tijd eerder - maar na 20 juni
1175 – zijn uitgevoerd.
Een overlijdensdatum van 20 juni 1175 lijkt derhalve het meest voor de hand liggend. Uit het voorgaande is wel gebleken dat de oudste zoon Hugo op zijn vroegst medio 1161 maar vermoedelijk wel enige tijd later zal zijn geboren. Hij moet naar Brabantse begrippen ten tijde van de schenking van oom Dirk van Herlaar nog minderjarig (< 14 jaar) zijn geweest. Hij zal ook te jong zijn geweest om zijn leenplicht voor graaf en keizer te vervullen op diens veldtocht naar Italië (1176-1177). De eerder geopperde schatting van ca. 1163 als huwelijksjaar voor zijn ouders lijkt wonderwel passend in het licht van het alternatieve overlijdensjaar en de daaraan vasthangende consequenties. Omdat we Hugo slechts tweemaal als getuige tegenkomen, en hij als heer van Voorne door zijn oom werd opgevolgd, is het hoogstwaarschijnlijk dat hij overleed nog voor hij aan trouwen zal hebben gedacht. Er zijn tenminste geen aanwijzingen dat hij getrouwd is geweest. Zijn overlijden zal vermoedelijk begin jaren '80 te plaatsen zijn.Bron 1

Tijdbalk Floris van Voorne

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen