Kwartierstaat Antoine Jean-Joseph de Bijl » Teunis Gerits de Bijl (± 1668-????)

Persoonlijke gegevens Teunis Gerits de Bijl 

• Hij is geboren rond 1668 in (Lith).Bron 1
• Functie: landman, borgmeester (1715), schepen (1720-1728; RA Lith 70, 91, 139).Bron 2
• Hij is overleden.
• Hij is begraven op 24 augustus 1750 in Lith.Bron 3
• Een kind van Gerit Teunissen de Bijl en Judigh Claessen Metselaer
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 6 maart 2012.

Gezin van Teunis Gerits de Bijl

(1) Hij is getrouwd met Janneke Dircks Blanckers.

Zij zijn getrouwd voor 1692.

Kind(eren):

1. Gerit Teunissen de Bijl  1691-< 1698
2. Lambert Teunissen de Bijl  1692-1750 
3. Jenneke Teunis de Bijl  1695-1746
4. Gerit 'den Ouden' de Bijl  1697-1775
5. Antonie alias Toon Teunissen de Bijl  1698-1763
6. Willemke Teunis de Bijl  1701-????

(2) Hij is getrouwd met Ariaantje Hendricks Clingh.

Ze zijn in de kerk getrouwd op 25 april 1706 te Lith.Bron 4

Kerkelijk huwelijk (kerk): RK

Kind(eren):

1. Jenneke Teunis de Bijl  1707-< 1720
2. Hendrik Teunissen de Bijl  1709-< 1711
3. Hendrik Teunissen de Bijl  1710-1781
4. Gerit Teunissen de Bijl  1712-< 1718
5. Ariaantje Teunis de Bijl  1714-1797
6. Judich alias Judik Teunis de Bijl  1715-1799
7. Gerit 'den Jongen' de Bijl  1717-1790
8. Jantje Teunis de Bijl  1719-1796

Notities over Teunis Gerits de Bijl

Nog maar net twintiger, trouwde Teunis Gerits de Bijl met Janneke, een dochter van Dirck Peter Blanckers, die net als Teunis’ vader verschillende stukken land te Lith had en ook enkele malen schepen geweest is. (1)
Na de geboorte van het zesde kind overleed Janneke. Teunis hertrouwde in 1706 met Ariaantje Hendrik Clingh. Haar vader had als bijnaam (de) Cuyper, net als haar grootvader. De Clinghs maakten waarschijnlijk biervaten, gelet op hun relatie met de Lithse bierbrouwer Gerrit van Hurwen. (2)
Teunis en Ariaantje hadden acht kinderen. Tot twee maal toe werd een zoon Gerit genoemd; de eerste daarvan overleed kort na zijn geboorte en de tweede werd bekend als Gerit de Bijl ‘den Jongen’. Uit Teunis’ eerste huwelijk waren er immers ook al twee jongens gedoopt met die naam; de eerste stierf jong en de tweede werd ‘den Ouden’ genoemd. Eén van beiden is natuurlijk naar hun grootvader De Bijl vernoemd, maar die andere...
Teunis bezat grond te Lith en zal in hoofdzaak boer geweest zijn; daarnaast deed hij ook ander werk: zo was hij in de wintermaanden van 1697 tot en met 1703 samen met Andries Willems van der Horst bediende van Gerrit Blanckers (3) - geen directe familie van Teunis’ eerste vrouw, hoewel er iemand met die naam peetoom was van één hun kinderen. (4)
In de beginjaren van de achttiende eeuw verwierf Teunis land uit verschillende nalatenschappen, nu eens voor zichzelf, dan weer als momboir van zijn kinderen. In 1704 erfde hij van zijn ouders drie kavels land van in totaal iets meer dan 1½ hectare, (5) in 1713 als man van Ariaantje een huis met erf en hof aan de Heuvelwijk, een stuk land van meer dan een halve hectare en een schuld van 175 gulden; (6) twee jaar nadien kregen de toen nog minderjarige kinderen uit zijn eerste huwelijk bijna 1 hectare land uit de nalatenschap van Dirck Peter Blanckers. (7)
Als momboir beheerde en verpachtte Teunis in 1704 een huis namens de kinderen van zijn zuster Neeltje Gerit de Bijl en Jacob Gerrits van den Bogaart. (8) Drie jaar later vertegenwoordigde hij zijn jongere halfbroer Jacob Gerits de Bijl; de schepenen gaven Teunis toestemming om namens Jacob een stuk weiland te verkopen, opdat met de opbrengst het kostgeld en andere schulden betaald konden worden. (9) In 1711 vertegenwoordigde hij bij een verdeling van een nalatenschap opnieuw zijn neefje Gerrit van den Bogaart. (10) Jaren later, in 1729, was hij momber van de minderjarige kinderen van zijn nicht Teuntje van Hendrick Lamberts (11) en in 1733 nog een keer van verre neef Antonij Clemens van Velthoove, (12) blijkbaar tot diens tevredenheid, want in 1740 gaf Antonij aan Teunis procuratie om namens hem een contract te tekenen (13) en in 1741 nòg een keer, om een stuk weide te verkopen. (14) Teunis genoot net als zijn vader blijkbaar veel vertrouwen van familie en kennissen.
In de jaren 1720-1728 diende Teunis als schepen van de heerlijkheid Lith; zo ondertekende hij koopcontracten, sprak hij vonnis in civiele rechtszaken, sloot hij huwelijken en trad in allerlei andere zaken op. Zijn handtekening onder al die stukken is ‘Thonis de Bijll’ (15) - vooral in de achttiende eeuw werd de familienaam ook wel met een dubbele l geschreven.
Nadat Teunis in 1733 voor de tweede maal weduwnaar geworden was, leefde hij enkele jaren met de kinderen die nog niet getrouwd waren; in augustus 1750 overleed hij, dik over de tachtig.
Van Teunis’ goederen bij zijn overlijden bestaat een inventaris:
“Eerste capittel van silver of goudt
Isser geen bevonden volgens verklaringh, ook geen gereedt gelt
“Tweede capittel van cooper
Eenen cooperen ketel ontrent drie en een halven emmer groot, nog een keteltje groot cirka een emmer, een coopere melkkan groot 16 kannen, nog een coopere melkkenneke groot cirka negen kannen, een vuurpan, een oude sygschootel sonder rug
“3 Capittel van tinwerk
drie tinne schootele, twee tinne compkens, een tinne trekpot, elf tinne lepels, een tinne soutvat
“4 Capittel van eyserwerk
Eenen haalboom, een haal, nog een haal, Een tangh, nog Een tangh en een schup, Een blaaspijp, Hang eysere en koekepan, Een vuerschup [doorhaling], ses staale forkette, een ysere lamp, Een lanteeren, Een byl, Eenen Riek, Eenen ysere pot groot 4 kanne, dito nog Een groot ontrent twee kannen, Een Spaij, vier hooy gavels, Een ploeg koutere, Een snybak en snymes, Een Sysie, nog Eenig out yser op solder
“5 Capitel van Linne
Seve slaaplakens, vyff manshembde, Een capken nieu linnen ontrent ses a seven elle, twee kusse sloope, twee dasse, Een linne huyff, Een blauwen keel, Eenen sack, twee melk zeele, een bont tafel laake
“Capittel van Houtwerk
Kerren groot ontrent 80 kanne met onder en boven schyff en staff, Een kerren slee met syn toebehooren, Eenen melkt tob, twe kinjes en een tonneke, twee water Emmers, Eenen melk Emer, Een booter schootel en Eenen Temis, Een ijken kasje, nog een grijne kastje, drie kest(…) soo groot als clijn, drie kiste soo groot als clijn, Een taafel, Een schabel en vier stoele, nog eenig out houtwerk, Een kar met blockraij met syn toebehoore, Elf bulk houter met sliete en nog eenigh out houtwerk op de deel, Een saal ligt en Blokken met strenge, een helgster, Een karseel
“Capittel van Peerde en Beeste
Een witte grouwe meri peert, Een swarte Ruggelde koeij ontrent drie jaar, Een swart Ruggelt oor Calf dog siek, Een verken, enige hoender en een haan
“Capittel van hooij en kooren &a
ontrent tien duysent pont soo weerds als velt hooy, ontrent drie vat boekwijt, Eenige te veld staande Eerdappel en wortele [doorhaling] op den Hyligen Heuvel en wortelen op de Meesterackkere
“Cappittel van vaste goederen
Eerstelijk Huijs Hoff en Boomgard soo als het selve gelegen is alhier aan de Heuvelwijk (…) Competeerdende aan de Nakinderen, Item een huijske Hoff en Bogard gestaan ende gelegen alhier aan de Agterstraat (…) strekt van de Agterstraat tot op Subbestraatje, Item de helft in Agtehalf hond landt gelegen alhier op de Woort (…), Item alnog drie hont landt geleegen alhier in Sinterclaas Camp (…) strekt van Lambert Bants Camp tot op den Abt Geere,
Item vier en een half hont landt gelegen alhier op de middelste Cortewije (…) strekt van de Platersteeg tot de Uijtslagersteeg, Item 5½ hond voor en agter in de Leegehoeve, Anderhalf hond lants gelegen alhier agter de Steeg off soo groot en soo klijn als het selve gelegen is sijnde houtwal (…). (16)
Over de broers en zusters van Teunis is niet zo veel te melden, met uitzondering van Claas Gerits de Bijl, die in 1698 als zeventienjarige (!) peetoom was van een zoon van Teunis. (17) Het klinkt misschien raar, maar het kwam vaker voor dat minderjarigen peter of meter waren.
Een andere merkwaardigheid is, dat Claas op dezelfde dag dat de nalatenschap van zijn vader verdeeld werd, in Oss trouwde. (18) Aanvankelijk woonde het gezin in Lith; na Claas’ tweede huwelijk ook in Uden. (19)
Uit een akte van 1735 kunnen we afleiden dat hij geldgebrek had: “door nood geperkt synde” wilde hij “tot onderhoud in syn ouderdom” een stuk land te Lith verkopen waarvan zijn dochter het erfrecht had. Broer Teunis had de schepenen geadviseerd om Claas toestemming te geven voor de verkoop; die vonden dat goed, maar wilden broer er wel op laten toezien dat Claas’ dochter uiteindelijk haar geld zou ontvangen. (20)

noten:

1RAL 66, f 127 v, 26-4-1681; ib., f 172,...; RAL 135, ong., 08-01-1685
2zie o.m. RAL 68, f 97 v, 25-02-1709
3RAL 67, f 16 v, 23-08-1704
4DTB Li 3, 20-02-1695
5RAL 68, f 20 v, 25-10-1704
6RAL 69, f 56 v, 31-03-1713
7RAL 69, f 126 v, 25-09-1715
8RAL 68, f 20 v, 25-10-1704; ib., f 23 v, 31-12-1704
9RAL 68, f 51, 14-01-1707
10RAL 68, ong., 30-10-1711; zie ook RAL 69, f 9, 22-01-1712
11Teuntje was een dochter van Lysken Teunis de Bijl en getrouwd met Teeuwis Gieles van Osch - RAL 91, f 154,
15-09-1729; RAL 133, ong., 15-09-1729
12Antonij’s vader Clement, begraven te Lith op 27-05-1733, was een schoonzoon van Teuniske Jan Teunissen de Bijl - DTB
LI 8; RAL 92, f 99 v, 09-06-1733; ib., f 109 v, 07-12-1733
13RAL 93, f 100 v, 19-06-1740
14RAL 73, f 83 v, 20-06-1741
15RAL 5, 1720 & 1721, passim; RAL 70, ong., 30-11-1720; ib., ong., 31-01-1721, 08-02-1721, 11-05-1721; RAL 6, 1721,
1723 & 1724, passim; RAL 71, f 18, 08-09-1722; ib., f 101, 10-12-1727; ib., f 102,...; RAL 91, f 48 v, 24-05-1724; RAL
148, ong., 08-11-1726 (dossier Gijsbert Bocken); RAL 11, f 38, 03-05-1725; ib., f 39, 27-05-1726; ib., f 42, 17-12-1727; RAL 139, ong., 29-06-1722, 19-1-1723, 02-06-1723, 13-03-1724, 11-03-1726, 09-07-1726, 21-06-1727, 29-11-1727,
22-01-1728; DTB Li 12, 01-02-1721, 11-05-1721, 03-01-1722, 10-10-1722, 16-01-1723, 31-01-1723; DTB Li 14a,
16-01-1723
16RAL 94, f 57, 20-09-1750; verdeling van de nalatenschap: RAL 94, f 64, 23-12-1750
17DTB Li 3, 31-12-1698
18RAL 67, f 20, 25-10-1704; DTB Oss 35, 25-10-1704
19Hg Li 1707 & 1716; RAL 72, f 38, 05-01-1732
20RAL 72, f 99 v, 24-02-1735

RAL 67, 06-01-1695: Teunis Gerrarts de Bijl koopt huis, erf en hof aan de Achterstraat, van de Subbestraat tot op de Lange Achterstraat, van de erfgenamen van Jelis Gerrit van Alphen en Lysken Gerrart de Wilt.
RAL 67, 19-04-1695: Anthonis Gerrarts de Bijl is schuldig aan Gerrart Peeter Blanckers 200 Caroli gulden in verband met de koop van een huis aan de Achterstraat.
RAL 67, 01-02-1698: Thonis de Bijl is opgeklopt door Lysken, weduwe Crol, na het uitbreken van een brand bij de brouwerij van Gillis Fornaij. Dirk van Heumen en Thonis de Bijl verklaren gezien te hebben dat in de hoek waar de knecht sliep in de est de eerste brand te zien was.
RAL 67, 23-08-1704: Andries Willems van der Horst, omtrent 36 jaar, en Tonis Gerrits de Bijl, omtrent 36 jaar, leggen een verklaring af over de pacht van land in Alphen door Gerrit Blanckers zaliger, bij wie zij tussen 1697 en 1703 'den ieersten tijt' van die jaren dienstboden zijn geweest.
RAL 67, 21-10-1704: op verzoek van Teunis Gerrart de Bijl en verdere erfgenamen van Gerrart de Bijl wordt een verklaring over het bestaan van Dirck Aert Henssen de Veer afgelegd.
RAL 68, f. 20v, 25-10-1704: Teunis, z.v. Gerrart de Bijl, deelt in de nalatenschap van Gerrart de Bijl en Judigh, d.v. wijlen Claes Sijmons Metselaer: 4,5 hond tussen de Platersteeg en de Uijtslagersteegh; 5,5 hond in de Leeg Hoeven; 3/4 hond op d'Wargarden; uit te keren een ducaton tot 3 gulden en 3 stuivers aan het laatste lot.
RAL 68, 31-12-1704: Teunis Gerrarts de Bijl en Cornelis Gerrits van den Bogaert volgen de beiden overleden Gerrit van den Bogaert en Gerrart de Bijl op als mombers over de onmondige kinderen van wijlen Jacob Gerrits van den Bogaert en Neeltie, d.v. Gerrart de Bijl.
RAL 68, 21-01-1707: Teunis Gerrits de Bijl als halfbroer van Jacob, z.v. Gerrit de Bijl, en Jan Goossens de Berghen, oom van Jacob, verkopen als momboren van Jacob volgens authorisatie van 14-01-1707 een halve schaar weide in de Litsen Ham.
RAL 68, 30-10-1711: Cornelis Gerrits van den Bogert en Teunis Gerrits de Bijl als momboren van Jacob Gerrits van den Bogert.
RAL 69, 27-02-1712: Cornelis Gerrits van den Bogaert en Teunis Gerrits de Bijl, ooms en momboren van Gerrit, z.v. Jacob Gerrits van den Bogaert en van Neeltje Gerrits de Bijl.
RAL 69, 04-02-1713: Teunis, z.v. Gerrit de Bijl, koopt in de manier van belening 3 hond land in de Wortelen voor 2 jaar en eventueel voor telkens 2 jaar erbij. Af te lossen met 50 gulden. Marge: op 10-04-1716 bekent Teunis Gerrit de Bijl van de belening voldaan te zijn.
RAL 69, 31-03-1713: verdeling van de nalatenschap van Hendrick Tijssen Cling, alias Cuyper; van de goederen van Tijs de Cuyper, Hendricks vader; van de goederen van de moeder van Hendricks tweede vrouw Ariaentje Jan Geurt Peters; van de goederen gekocht door Hendrick Thijssen Clingh tijdens zijn tweede huwelijk onder de kinderen uit zijn beide huwelijken. Teunis krijgt als man van Ariken, man van Hendrick Tijssen Clingh uit zijn tweede huwelijk: erf, huis en hof aan de Heuvelwijk; de helft van 8 hond in de Uijtslagen; de helft van een schuld van 350 gulden; 25 gulden uit het lot van Tijs.
RAL 69, 15-08-1715: Teunis Gerrits de Bijl, borgemeester, en alle andere representaten van het corpus van het dorp en heerlijkheid Groot Lith, zijn gemachtigd uit kracht van een resolutie van de Ho. Mo. Heren Staten-Generaal der Verenigde Nederlanden in het kwartier van de Meierij de dato 01-10-1706 zoveel geld op te nemen als hun kapitaal wordt opgezegd of zij goed vinden op te zeggen, zodat zij een lening met een hogere interest kunnen aflossen. Schepen Coenraadt van Lienden leent 700 gulden ten behoeve van het corpus en de gemeente van Lith.
RAL 69, 25-09-1715: verdeling van de nalatenschap van wijlen Dirck Peter Blanckers en Willemke Janse Bock wegens de goederen gekomen van wijlen Jan Willemsen Bock en de goederen gekomen van wijlen Jenneken, weduwe Peter Jansen Blanckers, de groot- en overgrootvaders.
De kinderen van Teunis Gerrits de Bijl, weduwnaar van Jantje Dirck Peter Blanckers, krijgen de benedenste helft van 7,5 hond land op de Woort en 3 hond land in Sinterclaas Camp.
RAL 71, 08-09-1722: Teunis, z.v. Geerit de Bijl, schepen en inwoner van Lith, belooft te betalen aan Coenraad van Linden en Walraven van Kessel als momboren van Helena, d.v. Goosen van Linden, een bedrag van 100 gulden. Marge: juffrouw Helena van Linden, wonende te Turnhout, maar in Lith present op 30-06-1753, verklaart dat Jan van de Wijk en Teunis [Teunissen] de Bijl [erfgenamen van Teunis Geerits de Bijl] de helft van 100 gulden aan haar betaald hebben.
RAL 73, 20-06-1741: Teunis de Bijl te Lith, als last- en procuratiehouder van Antonij, minderjarige zoon van Clement van Velthoven, verkoopt een schaar weide aan Evert van der Hage.
RAL 94, f. 64, 23-12-1750: erfscheiding tussen de erfgenamen van Teunis de Bijl en zijn eerste vrouw Jantje Dirk Blankers.
1. Geert Teunissen de Bijl [den Ouden] krijgt een huis, hof [en boomgaard] van circa 43 roeden aan de Agterstraat, strekkende tot het Subbestraatje.
2. De onmondige kinderen van dochter Jenneke Teunis de Bijl en Bastjaan de Goeij, vertegenwoordigd door Peeter de Goeij en Toon Teunissen de Bijl, krijgen 4,5 hond op de middelste Corteweije, strekkende van de Platersteeg tot de Uijtslagersteeg; te betalen aan de verkrijger van het vierde lot een bedrag van 10 gulden [Jenneke is hertrouwd met Claes van Vugt te Oss].
3. De kinderen van Lambert Teunissen de Bijl, Rut en de onmondige Crijneke (de laatste vertegenwoordigd door Geerit de Bijl en Rut Toone van Kessel), ontvangen 5,5 hond in de Leegehoeve, strekkende van de Tiendweg tot de Heere Geere; 3/4 hond op de Dwargarden.
4. Toon Teunisse de Bijl krijgt 3,75 hond land op de Waart; meer dan 3 hond in Sinterclaascamp; 10 gulden uit het tweede lot om achterstallige betalingen te kunnen doen.
Teunis' huis, hof en boomgaard aan de Heuvelwijk worden gereserveerd voor de nakinderen uit het huwelijk van Teunis de Bijl met Ariaantje Clingh - zie RAL 94, f 57, 20-09-1750 voor de staat en inventaris.

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Teunis Gerits de Bijl?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Teunis Gerits de Bijl

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen