Chlodovech
De juistheid van deze datum is discutabel, ook 497, 498, 499, 507 en 508 worden als mogelijkheid genoemd.
basiliek van de Heilige Apostelen
Hij had een relatie met Chlotilde de Bourguignons.
Kind(eren):
Clovis of Chlodovech (c. 466-511) was de eerste koning der Franken die alle Frankische stammen verenigde onder één heerser. Hij was ook de eerstekatholieke koning die heerste over Gallië (Frankrijk). Hij was de zoon van Childerik I en Basina. In 481, toen hij vijftien jaar oud was, volgdehij zijn vader op.
De Salische Franken waren een van de twee Frankische stammen die het gebied ten westen van de Nederrijn bezetten, met hun centrum in een gebied bekendals Toxandrië, tussen de Maas en de Schelde (in wat nu België en Nederland is). Clovis' machtsbasis lag ten zuidwesten hiervan, in de buurt vanDoornik en Kamerijk, langs de moderne grens tussen Frankrijk en België. Clovis veroverde de naburige Salisch Frankische koninkrijken en vestigdezichzelf als enige heerser van de Salische Franken voor zijn dood. De kleine kerk waarin hij werd gedoopt, heet nu het klooster van Saint-Remi ener staat een standbeeld van hem, tijdens zijn doop door Remigius van Reims. Clovis en zijn vrouw Clothilde werden begraven in de basiliek van de HeiligeApostelen in Parijs, op de plek waar later de kerk van Sint-Genevieve kwam te staan (rue Clovis, 5e arrondissement). Na de sloop van deze kerk in1807, is de tombe van Clovis overgebracht (in 1816) naar de abdijkerk van Saint-Denis. Het is echter niet bekend waar zijn stoffelijke resten zijn,omdat deze nooit zijn teruggevonden. Een belangrijk deel van de nalatenschap van Clovis is dat hij in 486 de macht van de Romeinen verminderde doorde Romeinse heerser Syagrius te verslaan in de Slag bij Soissons.
Clovis werd bekeerd tot het katholicisme op initiatief van zijn vrouw, Clothilde, een Bourgondisch Gotische prinses die, ondanks het arianisme dathaar aan het hof omringde, katholiek was. Het arianisme was de voornaamste godsdienst onder de Goten die in die tijd over het grootste gedeelte vanGallië heersten. Clovis werd gedoopt in een kleine kerk die zich bevond op de plaats van, of naast de Kathedraal van Reims, de kerk waar de meestetoekomstige Franse koningen gekroond zouden worden. Deze daad was van enorm belang in de latere geschiedenis van West- en Centraal-Europa in het algemeen,omdat Clovis zijn domein uitbreidde over bijna de hele oude Romeinse provincie Gallië (ruwweg modern Frankrijk). Komende uit het huis van Merovechwordt hij beschouwd als de stichter van de Merovingische dynastie die heerste over de Franken voor de volgende twee eeuwen. Naar hem verwijst de naamvan vele Franse koningen die later regeerden (CLOVIS – LOVIS – LOUIS).
Op 15-jarige leeftijd, in 481 volgde Chlodovech zijn vader op als koning van de Salische Franken in Doornik. In het begin was zijn grondgebied nogbescheiden. De Franken beheersten alleen het uiterste noorden van Gallië. Hij moest zijn macht bovendien delen met andere, deels aan hem verwantehertogen, leiders van naburige Salische stamgroepen. Bekend zijn Chararik en Ragnachar, van wie de laatste in Kamerijk resideerde. Bij de Rijn leefdende Ripuarische Franken, een zelfstandige stam.
Gallië was verder verdeeld in een Romeins restgebied onder Syagrius, rondom Parijs en Soissons, het zuiden en zuidwesten, dat deel uitmaakte van hetkoninkrijk van de Visigoten, en zelfstandige koninkrijken van de Alemannen en Bourgondiërs in het oosten en Bretagne in het westen.
Syagrius
Door de dood van de Visigotische koning Eurik wordt het machtsevenwicht in Gallië tijdelijk verstoord en heeft Clovis de mogelijkheid zijn macht uitte breiden. Hij weet de meeste andere Salische Franken en de Ripuarische Franken te verenigen en in 486 verslaat hij (mogelijk samen met de Alemannen)Syagrius bij Soissons. De Franken breiden hun gezag uit tot de Loire en noemen dit land Neustrië (nieuw land). Clovis en zijn luitenanten werdenin Reims, eens hoofdstad van de Romeinse provincie Belgica Secunda, toegejuicht als nieuwe bestuurders, volgens de heilige Remigius, alsof het nieuwaangestelde Romeinse ambtenaren waren tijdens hun adventus in de hoofdstad[1]. Clovis heeft nu duidelijk een leidende rol onder de Franken, maar isformeel nog gelijkwaardig aan de andere Frankische leiders, die ook delen van de nieuwe gebieden krijgen. De Franken heersen nu over een groot gebiedmet een nog min of meer intacte Gallo-Romeinse samenleving en economie (steden, kerk, onderwijs, geschoolde ambachtslieden) wat de basis vormt voorhun verdere expansie. Syagrius vlucht naar de Visigoten maar wordt in 487 uitgeleverd aan Clovis en ter dood gebracht.
Het verhaal van de Vaas van Soissons illustreert dat in deze tijd iedere vrije Frank nog de wil van de koning kon trotseren, als hij het recht aanzijn zijde had.
Na deze campagne keert Clovis zich tegen Chararik die hem niet tegen Syagrius had willen volgen. Hij ontneemt hem en zijn zoons hun macht en scheerthun lange haren en baarden af (teken van de koninklijke waardigheid). Als hij vervolgens een gerucht hoort dat ze tegen elkaar hebben gezegd dat zegewoon moeten wachten tot hun haren weer aangroeien, laat hij ze alsnog vermoorden.[2]
In 491 verslaat hij een leger van de Thüringers, de oostelijke buren van de Franken, die daarna ook zijn gezag erkennen. In 493 trouwt Clovis metde Bourgondische prinses Clothilde. Zij is katholiek terwijl hij nog de oude Germaanse goden vereert. Clovis wordt nu algemeen als een belangrijkvorst erkend. Hij huwelijkt zijn zuster, Audofleda, uit aan Theoderik de Grote, koning van de Ostrogoten. Zijn vrouw, Clothilde, probeert Clovis tot496 tevergeefs tot het christelijk geloof te bekeren. Wel worden hun kinderen gedoopt, maar het feit dat deze gedoopte kinderen ziek worden en sterven,is voor Clovis een extra reden om zich niet te bekeren.
De Alemannen
In 496 vallen de Alemannen de Ripuarische Franken aan. Hun koning Sigebert roept de hulp in van de Salische Franken. Aan het kruispunt van de heerbanenBavay – Keulen, en Straatsburg – Keulen, komt het nabij Tolbiac, nu Zülpich, tot een treffen. In eerste instantie lijken de Alemannen de slagte winnen, maar uiteindelijk weten de Franken de overwinning te behalen.
Volgens de legende heeft Clovis op het dieptepunt van de slag Wodan aangeroepen en om een overwinning gevraagd. Maar de Frankische verliezen blevendoorgaan. Toen dacht hij aan zijn christelijke echtgenote Clothilde, en zei hij het volgende: "God van mijn vrouw: als gij echt zo sterk zijt alsmijn vrouw beweert, kom mij dan helpen en laat mij winnen. Dan zal ik mij tot het christendom bekeren." Het tij keerde als bij donderslag. Hij heeftzijn gelofte gehouden en zou zich in 496 bekeerd hebben.
Zowel Edward James (in zijn standaardwerk The Franks, Oxford: Blackwell, 1988) als Marinus Wes (in zijn inleiding tot de Historiën van Gregorius vanTours (vertaald door F.J.A.M. Meijer, Baarn: Ambo, 1994) argumenteren dat Clovis waarschijnlijk al in zijn kindertijd een ariaan was en dus niet rechtstreeksvanuit het heidendom tot het katholicisme overging, zoals Gregorius dat graag voorstelde. Ook Clovis’ omgeving, en dus alle Frankische notabelenwaren rond 500 zo goed als zeker oorspronkelijk arianen.
In 506 verslaat Clovis de Alemannen opnieuw, ditmaal bij Straatsburg. De Franken achtervolgen de Alemannen tot in het gebied van de Ostrogoten. Degebieden van de Alemannen in het westen van hun koninkrijk en het Rijnland (behalve de Elzas) worden door de Franken geannexeerd. Deze oorlog vanClovis lijkt bedoeld om het gevaar van de Alemannen in zijn rug weg te nemen, voor zijn oorlog tegen de Visigoten in het volgende jaar.
De bekering van Clovis tot het katholieke christendom is van groot politiek belang. Terwijl alle Germaanse vorsten ariaans of heidens zijn, maakt dithem tot de held van de katholieke Gallo-Romeinse bevolking. Het jaar van zijn doop is niet met zekerheid bekend en ook 497, 498, 499, 507 en 508 wordenals mogelijkheid genoemd.[3] [4]
Clovis werd gedoopt door de heilige Remigius ofwel in het Frans saint Remi. Zijn twee zusters, Audofleda en Lantechilde, en volgens Gregorius 3000van zijn krijgers, volgden zijn voorbeeld. Dit aantal lijkt echter meer geïnspireerd door het Bijbelboek Handelingen 2:41, waar ook ongeveer drieduizendbekeerlingen genoemd worden. Een leger van bisschoppen en priesters zou hen allen hebben gedoopt. Een christen werd koning Clovis uit het geslachtvan de Merovingers allerminst. Zijn wreedheid bleef onveranderd groot, iedereen die hij beschouwde als een potentiële belager van zijn macht, werdvermoord. En zijn opvolgers zouden wat dat betreft weinig voor hem onderdoen. De geschiedenis van de Merovingers werd een aaneenschakeling van moordenen wreedheden.
In 499 sluit Clovis een verdrag met de Bourgondische deelkoning Godigisel tegen diens rivaal Gundobad. Dit is voor Clovis ook een persoonlijke kwestieomdat Gundobad de moordenaar van zijn schoonouders is, terwijl Godigisel zijn vrouw Clothilde toen juist in bescherming heeft genomen. In 500 verzekerthij zijn rugdekking door een verdrag met Bretagne en trekt op tegen Bourgondië. Clovis en Godigisel verslaan Gundobad in de Slag bij Dijon. Gundobadvlucht naar Avignon maar een opmars van de Visigoten dwingt Clovis en Godigisel om zich terug te trekken. Nadat Godigisel is gedood, wordt door Theoderikvan de Ostrogoten een vrede bemiddeld. De uitkomsten van de onderhandelingen zijn:
Gundobad wordt koning van geheel Bourgondië maar moet in de praktijk een sterke invloed van Clovis accepteren
Gundobad en Clovis sluiten een bondgenootschap
de Visigoten krijgen Avignon
De Visigoten[bewerken]
Nadat de Franken Syagrius hadden verslagen, werd het snel duidelijk dat zij de belangrijke rivalen van de Visigoten om de macht in Gallië zouden worden.Deze rivaliteit werd nog veel sterker na de bekering van Clovis waarna de katholieke onderdanen van de Visigoten regelmatig een beroep op hem deden.Al in 498 had Clovis een veldtocht ondernomen tegen de Visigoten die hem tot Bordeaux bracht maar uiteindelijk geen resultaten opleverde. Na de confrontatieover Bourgondië in 500 volgt een periode van toenadering. Er vindt een persoonlijke ontmoeting plaats tussen Clovis en Alarik II en in 502 trouwtClovis' zoon Theuderik met een dochter van Alarik.
In 507 maakt Clovis afspraken met keizer Anastasius I om gezamenlijk de Goten aan te vallen. De keizer schenkt Clovis in dat verband een diadeem eneen mantel. Clovis profileert zich in deze oorlog sterk als de verdediger van het katholieke geloof en de katholieke onderdanen van de ariaanse Visigoten.Hij versloeg samen met de Bourgondiërs, de Auvergners en de Ripuarische Franken, de Visigoten in de slag van Vouillé (Voulan bij Poitiers) en dooddezelf hun koning Alarik II.[6] Anastasius erkende zijn succes door hem tot ereconsul te benoemen. Hoewel de Bourgondiërs Narbonne wisten te veroveren,en ook tot 511 bezet zouden houden, lukt het hen niet om Septimanië te veroveren door interventie van Theoderik van de Ostrogoten. Clovis overwinterdein Bordeaux. Hij veroverde in 508 samen met de Bourgondiërs Toulouse en krijgt de schat van de Visigoten in handen. Zijn zoon Theoderik bezet Auvergne.Afgezien van Septimanië hadden de Franken nu alle gebieden van de Visigoten in Gallië in handen.
Het bouwen van een staat
Verdeling van Clovis' rijk onder zijn zonen.
██ Theuderik I (Reims)
██ Chlodomer (Orléans)
██ Childebert I (Parijs)
██ Chlotarius I (Soissons)
Al in 486 had Clovis de Salische vorsten die hem niet hadden gesteund, geëlimineerd. Na zijn overwinning op de Visigoten in 508 begon hij een campagneom alle Frankische koningen en aanvoerders, die in theorie gelijkwaardig aan hem waren, uit de weg te ruimen en alleen koning van de Franken te worden– hoewel ze meer dan twintig jaar lang zijn trouwe bondgenoten waren geweest. De Salische koningen Ragnachar, Ricchar en Rignomer, die grote gebiedenbestuurden in het westen van Frankrijk, werden verslagen en vermoord. Tijdens de oorlog tegen de Visigoten had Clovis Cloderic, de kroonprins vande Ripuarische Franken, opgestookt om de macht te grijpen ten koste van zijn vader Sigebert de Lamme. Als Cloderic de raad van Clovis opvolgt en in509 zijn vader vermoordt, laat Clovis (die voorwendt verontwaardigd te zijn) Cloderic op zijn beurt ter dood brengen (510) als straf voor zijn schandelijkemisdaad. Clovis roept zich daarna ook tot koning van de Ripuarische Franken uit en is daarmee alleen koning van alle Franken.
In 508 geeft Clovis rijke giften aan het klooster van Saint-Martin in Tours. Hij maakt Parijs tot hoofdstad en sticht daar de kerk van Petrus en Paulus(Saints-Apôtres). Dit is vrijwel zeker een nabootsing van Constantijn de Grote die in Constantinopel was begraven in de kerk van de apostelen. Clovisen Clothilde zullen in deze kerk worden begraven. Omdat de heilige Geneviève ook in deze kerk wordt begraven, wordt de kerk later naar haar vernoemd.Op de plaats van deze kerk staat tegenwoordig het Panthéon. In 511 roept Clovis de synode van Orléans bijeen om de hechte band tussen kerk en staatte bevestigen. Bisschoppen zullen door een synode onder voorzitterschap van de koning worden benoemd, en ze zijn belastingplichtig. Clovis zendt eenvotiefkroon aan de paus.
Clovis laat een wetboek opstellen dat is gebaseerd op het Salische gewoonterecht maar introduceert daarin wel een systeem van hovelingen en kerkelijkeen burgerlijke bestuurders (graven), in plaats van het oude adelsbegrip. Hij maakt in het wetboek een apart onderscheid voor de Gallo-Romeinse bevolking.Met zijn wetboek neemt Clovis definitief afscheid van het oud-Germaanse idee van koningschap en introduceert hij het middeleeuwse model.
Na zijn dood werd het Frankische Rijk, naar Salisch recht, verdeeld onder zijn mannelijke nakomelingen Theuderik I (Reims), Childebert I (Parijs),Chlodomer (Orléans) en Chlotarius I (Soissons).
Clovis I der Franken | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Chlotilde de Bourguignons | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
De getoonde gegevens hebben geen bronnen.