Spellingvariant: Hendrik Pieter Scholte of Hendrick Scholte.
Hendrik Peter Scholte (Amsterdam, 25 september 1805 - Pella (Iowa), 25 augustus 1868) was één der initiatiefnemers van de Afscheiding van 1834. In 1832 studeerde hij af in de theologie en werd predikant. In hetzelfde jaar trouwde hij met Sara Maria Brandt, dochter van een rijke suikerraffineerder. Zij stierf in 1845. In 1846 hertrouwde hij met Mareah Krantz. Hij was predikant in Genderen en Doeveren. Toen de Nederlandse regering greep trachtte te krijgen op het kerkelijk leven van de Nederlandse Hervormde Kerk ontstond hiertegen een protestbeweging die een rechtzinnig karakter had. Scholte speelde een belangrijke rol in het ontstaan van de Acte van afscheiding die het begin vormde van de Afscheiding van 1834. De afgescheidenen werden daarom wel Scholtianen genoemd, hoewel de aanduiding Cocksianen, naar Hendrik de Cock, de geschorste predikant van Ulrum, gebruikelijker was.
Scholte was de eerste predikant die bereid was om afstand te doen van de naam "gereformeerd" en kreeg in 1839 overheidserkenning voor zijn "Christelijk Afgescheiden Gemeente". Inmiddels was Scholte vanwege zijn standpunten in het isolement geraakt, waarop hij besloot te emigreren. Nadat een plan om naar Nederlands-Indië te gaan op niets was uitgelopen, vertrok Scholte uiteindelijk in 1847 met een grote groep medestanders naar de Verenigde Staten. Zij gingen wonen in Iowa, in het huidige Pella. Scholte bleef de leider van de groep en hielp mee met de uitbouw van het stadje. Hij stichtte twee fabrieken: een steenoven en een houtzagerij. Ook was hij politiek betrokken. In tegenstelling tot andere afgescheiden emigranten naar Amerika sloot hij zich niet aan bij de Dutch Reformed Church, maar bleef zelfstandig. In 1855 werd de autoritaire Scholte echter uit zijn eigen kerk gezet, die zich vervolgens bij de Dutch Reformed Church aansloot. Scholtes woonhuis te Pella, het Scholte House, is nu een monument en museum.
__________________________________________________________________
Hendrik Pieter Scholte, 1805-1868, was aanvankelijk hervormd predikant in Doeveren. Anders dan bij De Cock had zijn prediking niet zozeer een calvinistisch, maar veel meer een methodistisch en congregationalistisch karakter. Hij was dan ook eerder dan De Cock tot separatie geneigd. Scholte werd op 29 oktober 1834 geschorst en zes weken later uit zijn ambt ontzet. Na de Afscheiding veroorzaakte het mentaliteitsverschil tussen De Cock en Scholte scherpe tegenstellingen, wat eind 1840 leidde tot een scheuring tussen de "noordelijken" onder De Cock en de "zuidelijken" onder Scholte. In 1847 emigreerde Scholte met een kleine 1.000 zielen naar de staat Iowa in Amerika, waar hij de kolonie Pella stichtte.
(1) Hij is getrouwd met Sara Maria Brandt.
Zij zijn getrouwd op 20 december 1832 te Amsterdam , hij was toen 27 jaar oud.Bron 4
Bruidegom
Hendrik Peter Scholte
Beroep
beroepen predikant
Geboorteplaats
Amsterdam
Leeftijd
27
Bruid
Sara Maria Brandt
Beroep
Particuliere
Geboorteplaats
Amsterdam
Leeftijd
26
Vader van de bruidegom
Jan Hendrik Scholte
Moeder van de bruidegom
Johanna Dorothea Roelofsz
Vader van de bruid
Jan Daniël Brandt
Moeder van de bruid
Sara Koopman
Gebeurtenis
Huwelijk
Datum
20-12-1832
Gebeurtenisplaats
Amsterdam
Documenttype
BS Huwelijk
Erfgoedinstelling
Noord-Hollands Archief
Plaats instelling
Haarlem
Collectiegebied
Noord-Holland
Aktenummer
Reg.3 fol. 119v
Registratiedatum
20-12-1832
Akteplaats
Amsterdam
(2) Hij is getrouwd met Mareah Henrietta Elizabeth Kranz.
Zij zijn getrouwd op 13 juni 1845, hij was toen 39 jaar oud.Bron 5
Hendrik Peter Scholte | ||||||||||
(1) 1832 | ||||||||||
Sara Maria Brandt | ||||||||||
(2) 1845 | ||||||||||
Mareah Henrietta Elizabeth Kranz |
Wikipedia; https://www.geni.com/
"Ernstige godsvrucht en gezond verstand" van Foeke Wigles Gorter, Bert Dop, Uitgeverij; wikipedia
Wikipedia; https://www.geni.com/; Groeten uit Amerika 6 - IAGenWeb
BS Amsterdam 20-12-1832, aktenr. Reg.3 fol. 119v
Groeten uit Amerika 6 - IAGenWeb