Spellingvariant: Hinne Rode, Hinne Hinnes Rode, Hendrik (Hinnaeus, Hinneus, Johannes) Rode - ook: Rhode; Johannes Rhodius, Henricus Rhodius, Henrieus Rhodius, Hinneus Rhodius of Henricus Rhodius.
Hinne Rode (ook Johannes Rhodius) (Friesland, rond 1468-1488 - Wolthusen, voor 1537) was een Nederlands humanist. Over zijn levensloop, met name zijn jeugdjaren, is weinig met zekerheid bekend. Gezien zijn voornaam denkt men dat hij uit Friesland afkomstig was. Hij volgde zijn opleiding aan de stadsschool in Deventer, een bolwerk van de Broeders van het Gemene Leven. Rond 1515 was hij rector van het Fraterhuis in Utrecht. Een van zijn leerlingen was daar Jan de Bakker (Johannes Pistorius), de eerste Noord-Nederlander die vanwege zijn afwijkende godsdienstige opvattingen tot de brandstapel werd veroordeeld. Rond 1520 was hij rector van het fraterhuis van de Broeders van het Gemene Leven in Utrecht. Daar werd hij vanwege zijn lutherse sympathieën ontslagen. Na te zijn afgezet als Rector van het Fraterhuis in Utrecht – propter luterum depositus – maakte Hinne Rode verschillende reizen en belandde uiteindelijk als predikant in Norden (vanaf 1527), waar hij ook trouwde. Maar al in 1530 werd hij daar door Graaf Enno II uit zijn functie ontheven, wegens zijn "widerschriftliche Oppinion". Zijn zoon is dus wellicht nog wel in Norden geboren, maar de band met Norden was wel verbroken. Ook later blijkt dat Norden in het Lutherse gebied van Oost Friesland ligt en niet in het meer westelijke deel, waar de meer door de Nederlanden beïnvloede gereformeerde godsdienst (avondmaal, sacramenten e.d.) de boventoon voerde.
In deze jaren heeft hij de geschriften van Wessel Gansfort en de avondmaalsbrief van Cornelis Hoen in Duitsland en Zwitserland geïntroduceerd bij onder anderen Maarten Luther, Johannes Oecolampadius, Huldrych Zwingli en Martin Bucer. Het verschil inavondmaalsvisie leidde uiteindelijk tot een breuk tussen Luther en de andere reformatoren. Rode zou rond 1525 betrokken zijn geweest bij de voorbereiding van het zogenaamde Deventerse Nieuwe Testament, een vertaling van de tekst van Luther. Aan heteind van 1525 moest hij van Deventer uitwijken naar Oost-Friesland. In Oost-Friesland trad hij voor 26-9-1526 in het huwelijk. De resterende tien jaar van zijn leven was hij er werkzaam als predikant. Zijn eerste post was Norden (vanaf 1527). In 1530werd hij afgezet wegens zijn Zwingliaanse gevoelens over het Avondmaal. Later werd hij toch weer beroepen te Wolthusen (in de buurt van Emden), waar hij voor 1537 overleed. In 1557 leefde zijn vrouw nog.
"Hinneus of Henricus Rhodius is in 't jaar 1527 te Norden beroepen."
"Rode, Hendrik (Hinnaeus, Hinneus, Johannes) - ook: Rhode; Hinneus Rhodius of Rodius († c. 1530), overste van een fraterhuis, bijbelvertaler, predikant - Aa."
"In Utrecht was al in de jaren twintig van de zestiende eeuw sprake van een algemene hervormingsbeweging. Omstreeks 1521 reisde Hinne Rode, rector van het fraterhuis van het Utrechtse St. Hieronymusconvent van de Broeders des Gemeenen Levens, naar Luther met een 'Avondmaalsbrief', opgesteld door hemzelf en Cornelis Hoen, advocaat bij het Hof van Holland. In deze brief werd de transsubstantiatie ontkend."
Mogelijk had hij een neef, die Hermann Rhodius heette. Laatstgenoemde was van 1585-1603 predikant te Rhaude onder Emden, Ostfriesland. Citaat: "Hermann Rhodius (vielleicht ein Enkel des Norder Reformators, späteren Pastors in Wolthusen)."
Hinne Rode was in 1522 als rector van het Utrechtse fraterhuis afgezet ("propter Luterum depositus") en had ons land daarop verlaten. De hoop op een snelle vernieuwing van de kerk was vervlogen en aanhangers van Luther hadden nog slechts de keuze tussen verzaking van hun geloofsovertuiging of vertrek in ballingschap. Erasmus was eind oktober 1521 uit Leuven naar Bazel vertrokken. Ook Hinne Rode vertrok: hij week uit naar Oost-Friesland, waar graaf Edzard ruimte liet voor nieuwe ideeën op religieus gebied. Een huwelijk was nu dus een optie voor de gewezen priester en Hinne trouwde in Ost Friesland (Brief Capitos an Zwingli vom 26. September 1526: "Ieoannes Rhodius uxorem duxit apud Phrisiae").
Hij is getrouwd met Onbekende Vrouw.
Toestemming voor het huwelijk is voor 26 september 1526 verkregen te Norden, Oostfriesland, Duitsland.Bron 2
Kind(eren):
Hinne Rode | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Onbekende Vrouw |
"Oostvrieschlandts kerkelyke geschiedenisse; of, Een historisch en ... " van Eduard Meiners; Biografische Index van de Benelux; "Dopers in de Domstad: geschiedenis van de Doopsgezinde Gemeente Utrecht ..." van Angélique M. L. Prangsma-Hajenius; http://www.ostfriesischelandschaft.de/fileadmin/user_upload/BIBLIOTHEK/HOO/HOO_Holte.pdf; Jaap Eelkman Rooda; "Geschiedenis der Kerkhervorming in Nederland van haar ontstaan tot ..., Volume 1" van J. G. de Hoop Scheffer; "Die evangelischen Kirchenordnungen des XVI. Jahrhunderts" van Emil Sehling
Jaap Eelkman Rooda; Brief Capitos an Zwingli vom 26. September 1526: "Ieoannes Rhodius uxorem duxit apud Phrisiae"