Genealogie Van Rijn en aanverwante families » Gerardus Xaverius Petrus Josephus de SAN (1754-1830)

Persoonlijke gegevens Gerardus Xaverius Petrus Josephus de SAN 


Gezin van Gerardus Xaverius Petrus Josephus de SAN

Hij is getrouwd met Maria Anna MAERTENS.

Ze zijn in de kerk getrouwd op 13 januari 1789 te Brugge, B.Bron 1


Kind(eren):



Notities over Gerardus Xaverius Petrus Josephus de SAN

Lector, Kunstschilder, Instituteur.

Gerardus Xaverius de San (Brugge, 31 mei 1754 - Groningen, 9 februari 1830) was een Vlaams schilder, werkzaam in Nederland.
Leven en werk
De San was een zoon van Petrus de San en Magdalena Hostein. Hij studeerde aan de Brugse Academie onder Jan Frans Legillon. In 1781 vertrok hij naar Italie, waar hij zijn studie vervolgde en diverse medailles won aan de academies in Rome en Parma. Hij werkte een aantal jaren in het atelier van Pompeo Batoni in Rome. In 1785 keerde hij wegens ziekte van zijn moeder naar Brugge terug. Hij werd er in 1790 directeur van de Academie. In 1783, 1784 en 1785 werd hij door de Academie van Pavia gelauwerd.

Na het uitbreken van de Franse Revolutie werd het ook in de Zuidelijke Nederlanden onrustig. De San trok in 1795 naar Groningen, waar een broer van hem katholiek priester was. Hij werd in 1798 de eerste instituteur (directeur) van de Groningse Academie van Teken-, Bouw- en Zeevaartkunde. Door economisch ongunstige tijden, ging het al snel slechter met de Academie. De San zag af van zijn loon en nam genoegen met 'een vrije woning'. Om in zijn onderhoud te voorzien was hij vooral actief als portretschilder. Hij gaf daarnaast ook les aan het Henri Daniel Guyot Instituut in de stad.
De San overleed in Groningen op 75-jarige leeftijd.

Enkele werken
1773: Jubileumportret van de familie De San, Groeningemuseum, Brugge..
1796 Familieportret H.L. Wijgchel van Lellens. Eigendom van het Groninger Museum en tentoongesteld in de Menkemaborg.
1807/1808 schilderij voor de Augustijnenstatie in de Oude Ebbingestraat te Groningen, later verplaatst naar de St.-Augustinuskerk in Utrecht.

De Hanzehogeschool laat de grafsteen van haar eerste docent, Gerardus Xaverius de San (1754-1830), opknappen en herplaatsen op de Zuiderbegraafplaats in Groningen. De steen werd donderdag op het kerkhof uit de grond gehaald.
Stadsgids Henk Bakker, die al jaren rondleidingen geeft op de bijna 200 jaar oude begraafplaats, ontdekte het graf van De San in 2017. Zonder steen op een van de groene plekken op het volle kerkhof (er zijn 37.125 mensen begraven).
De vondst was een toevalstreffer. Niet de begraafplaats was uitgangspunt voor de zoektocht, maar een straatnaam en bushalte in Hoogkerk die naar De San zijn vernoemd. Bakker, die wel eens wilde weten wie die ‘mysterieuze’ De San was en waar hij wasgebleven, vond ‘m terug op ‘zijn eigen’ begraafplaats.
Lof van leerlingen
De gids kreeg een jaar later de gelegenheid om te kijken of er een steen onder het gras lag en ontdekte een bijzondere boodschap: Hulde aan De San, van zyne leerlingen . Bakker ging uit van een erezuil die op het graf had gestaan, maakte er een foto van en wierp er weer aarde overheen. Hij zocht contact met de Hanzehogeschool. Die had er wel oren naar om de steen zichtbaar te maken en zo haar eerste docent ooit uit de vergetelheid te halen.
Academie
De San was een Belgische kunstschilder die voor Napoleon was gevlucht naar zijn broer, een priester in Groningen. Hij werd begin 1798 aangetrokken als ‘hoofdonderwijzer’ tekenen, de eerste afdeling van de nieuwe Academie die net in stad was opgericht. Later dat jaar werd hij de eerste directeur (instituteur) van de Groninger Academie van Teken-, Bouw- en Zeevaartkunde, nadat de latere zeevaartschool en HTS eraan waren toegevoegd.
De docent en kunstschilder raakte bij velen in vergetelheid, maar duikt wel altijd op in de historische beschrijvingen van de Academie (later omgedoopt in Minerva) en de latere totstandkoming van de Hanzehogeschool die zijn basis in de Academie heeft.
Geen zuil, maar ligsteen
Om wat met de zuil te mogen doen, moest de hogeschool eigenaar worden van het graf waar verder niemand meer naar omkeek. Ze vroeg Bakker om zich over de zuil te ontfermen. Tot zijn verrassing legden Geert van der Wier en Trienco Vijfschaft van steenhouwerij Krul gisteren echter geen korte zuil maar een 1,40 meter lange smalle grafzerk bloot. Die waarschijnlijk nooit rechtop heeft gestaan, maar altijd op het graf heeft gelegen. Tot ‘ie wegzakte en met nieuwe aarde werd bedekt.
Sporen
Veel meer tekst, behalve het nummer van de plek op het kerkhof, viel er gisteren na een snelle eerste schoonmaakbeurt niet op de ruim 100 kg zware steen te ontdekken. Bij de firma Krul in Peize gaat ze kijken of er misschien toch nog sporen van andere teksten te achterhalen zijn, of dat de nagedachtenis aan De Son vooral aan zijn leerlingen was. Van een andere grafsteen bleek gisteren geen sprake te zijn. Van de grafkisten (zijn vrouw is in hetzelfde graf begraven) was niets meer over. Het is nog niet bekend wanneer de steen wordt teruggelegd.

Sinds 2021 heeft het Hanzehogeschool te Groningen heeft inmiddels ook een Gerardus de San conferentiezaal. Deze is vernoemd naar de eerste docent vanaf de oprichting in 1789. Er is gewerkt aan de nieuwbouw van Zernikeplein 7 met de oa de conferentiezaal als resultaat.

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Gerardus Xaverius Petrus Josephus de SAN?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!


Tijdbalk Gerardus Xaverius Petrus Josephus de SAN

  Deze functionaliteit is alleen beschikbaar voor browsers met Javascript ondersteuning.
Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen: grootouders grootouders   ouders ouders   broers-zussen broers/zussen   kinderen kinderen

Voorouders (en nakomelingen) van Gerardus Xaverius Petrus Josephus de SAN


    Toon totale kwartierstaat

    Via Snelzoeken kunt u zoeken op naam, voornaam gevolgd door een achternaam. U typt enkele letters in (minimaal 3) en direct verschijnt er een lijst met persoonsnamen binnen deze publicatie. Hoe meer letters u intypt hoe specifieker de resultaten. Klik op een persoonsnaam om naar de pagina van die persoon te gaan.

    • Of u kleine letters of hoofdletters intypt maak niet uit.
    • Wanneer u niet zeker bent over de voornaam of exacte schrijfwijze dan kunt u een sterretje (*) gebruiken. Voorbeeld: "*ornelis de b*r" vindt zowel "cornelis de boer" als "kornelis de buur".
    • Het is niet mogelijk om tekens anders dan het alfabet in te voeren (dus ook geen diacritische tekens als ö en é).


    Visualiseer een andere verwantschap

    Bronnen

    1. Trouwregister St Salvatorkerk, 2e wijk

    Historische gebeurtenissen

    Doopdag 30 mei 1754

    Trouwdag 13 januari 1789

    • De temperatuur op 13 januari 1789 lag rond de -2 °C. De wind kwam overheersend uit het zuid-oosten. Typering van het weer: betrokken sneeuw. Bron: KNMI
    • Erfstadhouder Prins Willem V (Willem Batavus) (Huis van Oranje-Nassau) was van 1751 tot 1795 vorst van Nederland (ook wel Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden genoemd)
    • In het jaar 1789: Bron: Wikipedia
      • 20 juni » In Versailles leggen vertegenwoordigers van de derde stand en hun sympathisanten uit de lagere geestelijkheid en de adel de Eed op de Kaatsbaan af.
      • 14 juli » Het begin van de Franse Revolutie, tijdens het bewind van Lodewijk XVI. Parijzenaars bestormen de Bastille in Parijs en bevrijden zeven politieke gevangenen. Frankrijk wordt, tijdelijk, een republiek.
      • 26 augustus » De eerste universele Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger wordt in Frankrijk openbaar gemaakt.
      • 28 augustus » Ontdekking van het Saturnusmaantje Enceladus door William Herschel.
      • 3 oktober » George Washington roept 26 november 1789 de eerste Thanksgiving Day in het bestaan van de Verenigde Staten uit.
      • 27 oktober » Slag bij Turnhout tegen de Oostenrijkers.

    Dag van overlijden 9 februari 1830

    • De temperatuur op 9 februari 1830 lag rond de 2,0 °C. De wind kwam overheersend uit het zuid-westen. Typering van het weer: betrokken regen. Bron: KNMI
    • De Republiek der Verenigde Nederlanden werd in 1794-1795 door de Fransen veroverd onder leiding van bevelhebber Charles Pichegru (geholpen door de Nederlander Herman Willem Daendels); de verovering werd vergemakkelijkt door het dichtvriezen van de Waterlinie; Willem V moest op 18 januari 1795 uitwijken naar Engeland (en van daaruit in 1801 naar Duitsland); de patriotten namen de macht over van de aristocratische regenten en proclameerden de Bataafsche Republiek; op 16 mei 1795 werd het Haags Verdrag gesloten, waarmee ons land een vazalstaat werd van Frankrijk; in 3.1796 kwam er een Nationale Vergadering; in 1798 pleegde Daendels een staatsgreep, die de unitarissen aan de macht bracht; er kwam een nieuwe grondwet, die een Vertegenwoordigend Lichaam (met een Eerste en Tweede Kamer) instelde en als regering een Directoire; in 1799 sloeg Daendels bij Castricum een Brits-Russische invasie af; in 1801 kwam er een nieuwe grondwet; bij de Vrede van Amiens (1802) kreeg ons land van Engeland zijn koloniën terug (behalve Ceylon); na de grondwetswijziging van 1805 kwam er een raadpensionaris als eenhoofdig gezag, namelijk Rutger Jan Schimmelpenninck (van 31 oktober 1761 tot 25 maart 1825).
    • In het jaar 1830: Bron: Wikipedia
      • Nederland had zo'n 2,6 miljoen inwoners.
      • 25 maart » De pangeran Diponegoro wordt ondanks een vrijgeleide door luitenant-generaal baron De Kock te Magelang gevangengenomen. Einde van de Java-oorlog (opstand tegen het Nederlands gezag in Java).
      • 13 mei » Ecuador wordt onafhankelijk.
      • 18 mei » Het dorp Gendringen in de Achterhoek wordt door een grote brand grotendeels in de as gelegd.
      • 5 juli » Frankrijk valt Algerije binnen.
      • 25 augustus » De opvoering van de opera La muette de Portici van Daniel Auber in de Brusselse Koninklijke Muntschouwburg mondt uit in rellen: Belgische separatisten komen in opstand tegen koning Willem I.
      • 5 december » De Symphonie fantastique van Hector Berlioz wordt voor het eerst uitgevoerd in het conservatorium van Parijs.
    

    Dezelfde geboorte/sterftedag

    Bron: Wikipedia


    Over de familienaam De SAN

    • Bekijk de informatie die Genealogie Online heeft over de familienaam De SAN.
    • Bekijk de informatie die Open Archieven heeft over De SAN.
    • Bekijk in het Wie (onder)zoekt wie? register wie de familienaam De SAN (onder)zoekt.

    De publicatie Genealogie Van Rijn en aanverwante families is opgesteld door .neem contact op
    Wilt u bij het overnemen van gegevens uit deze stamboom alstublieft een verwijzing naar de herkomst opnemen:
    J. van Rijn, "Genealogie Van Rijn en aanverwante families", database, Genealogie Online (https://www.genealogieonline.nl/genealogie-van-rijn-en-aanverwante-families/I21750.php : benaderd 1 juni 2024), "Gerardus Xaverius Petrus Josephus de SAN (1754-1830)".