Voornaeme Geslachte en Eenvoudige Luyde » Adriaen PAUW (1585-1653)

Persoonlijke gegevens Adriaen PAUW 

• Hij is geboren op 1 november 1585 in Amsterdam.
• Titel: heer van, Rietwijk
• Titel: heer van, Hoogersmilde
• Titel: heer van, Heemstede
• Titel: heer van, Vijfhuizen
• Titel: heer van, Schakenbosch
• Titel: ridder in de, Orde van de Heilige Michaël
• Titel: heer van, Oosterwijk
• Titel: Mr.
• Titel: heer van, Nieuwerkerk
• Titel: heer van, Bennebroek
• Titel: heer van, Zuid Schalkwijk
• Beroep: Secretaris van Amsterdam (1611).
• Hij is overleden op 21 februari 1653, hij was toen 67 jaar oud.
• Een kind van Reijnier PAUW en Cornelia de LANGE

Gezin van Adriaen PAUW

(1) Hij is getrouwd met Anna SEIJS.Bron 2

Zij zijn getrouwd op 26 januari 1606 te Amsterdam, hij was toen 20 jaar oud.

Kind(eren):

1. Nicolaes PAUW  1607-1640 

(2) Hij is getrouwd met Anna van RUIJTENBURGH.Bron 3

Zij zijn getrouwd op 7 februari 1610, hij was toen 24 jaar oud.

Kind(eren):

1. Pieter PAUW  1611-????
2. Reinier PAUW  1612-1652 
3. Anna Cornelia PAUW  1613-1678
4. Gerard PAUW  1615-1676 
5. Michiel PAUW  1617-1658 
6. Adriaen PAUW  1622-1697 

Notities over Adriaen PAUW

PAUW (Adriaan), ridder, heer van Heemstede, Hogerswolde enz., raadpensionaris van Holland, zoon van Reinier Pauw, werd 1 November 1585 te Amsterdam geboren. Op zes en twintig jarigen leeftijd bekleedde hij reeds den gewigtigen post van pensionaris zijner geboortestad. Gedurende de contra-remonstrantsche en remonstrantsche twisten hield hij de zijde der eerste, 't geen ten gevolge had dat hij na de reformatie der Leydsche hoogeschool in 1619, in plaats van een der ontslagen heeren, tot curator werd benoemd. In deze betrekking had hij de hand in de afzetting van Vossius en Barlaens als regent en onder-regent van 't Staten-collegie. Zijne diplomatieke bekwaamheden waren oorzaak dat hij tot verschillende gezantschappen werd geroepen, zooals in 1621 en 1624 naar Frankrijk, in 1628 naar Engeland, voorts naar Denemarken, de Duitsche hoven en de Hanze-steden.

Na eerst zijne geboortestad als pensionaris gediend te hebben, werd hij rekenmeester van Holland en den 12den April 1631 werd hem de gewigtige post van raadpensionaris van Holland voor den tijd van vijf jaren opgedragen.

Ofschoon hij dus zijn bestendige woonplaats buiten Amsterdam moest nemen, bekwam hij echter van burgemeesteren der stad eene schriftelijke belofte, volgens welke hij het poorterschap behouden en zijn kinderen voor geboren poorters zouden erkend worden. Toen in 1634 's lands Staten besloten hadden een gezantschap aan Lodewijk XIII te zenden en dien vorst tot een vredebrenk met Spanje te bewegen, ontving Pauw, benevens Joan de Knuit, den gewigtigen last, ofschoon tegen den zin van Holland, met name van Amsterdam, om dien vorst tot een vredebreuk met Spanje te bewegen. Hij vertrok in den aanvang van 1635 en had de voorname hand in het tot stand brengen van het verbond. Na het sluiten van het verdrag, dat door de Knuit herwaarts werd overgebragt, vertoefde Pauw nog eenigen tijd aan het Fransche hof in hoedanigheid van buitengewoon gezant, alzoo de gewone gezant overleden en diens betrekking nog niet vervuld was. Gedurende zijn verblijf in Frankrijk liep in Holland het gerucht, dat hij zich door geschenken zou hebben laten bewegen, om de belangen van koning Lodewijk ijveriger ter harte te nemen dan zulks met den dienst van zijn vaderland bestaanbaar was. Daarenboven zagen velen met ongenoegen het hoog gezag en den invloed op zaken van regering, welken hij zich door zijn ambt had weten aan te matigen. Men wendde dus pogingen aan, dat zijn last als raadpensionaris - hem voor den tijd van vijf jaren opgedragen - niet mogt vernieuwd worden. Volgens een uitdrukkelijk Staatsbesluit stond den gezanten, het wederkeeren, zonder daartoe verlof te hebben bekomen, niet vrij. Bij brief op orief hield hij daarop aan en werd in zijn aanzoek door Amsterdam ondersteund, doch zijne tegenstanders wisten te bewerken dat zijne terugroeping telkens verschoven werd. Ook Frederik Hendrik, ofschoon een vriend van den ambassadeur, rekte zijne uitlandigheid, onder voorwendsel dat men hem in Frankrijk noodig had. Pauw was te scherpziende om niet te ontdekken dat de ware reden hiervan was, om hem van zijn pensionarisschap te verlaten. Om derhalve aan de eer te blijven, besloot hij zelf zijn ambt neder te leggen, 't geen hij in Maart 1636 deed.

Men nam zijn ontslag aan en zond hem vervolgens verlof naar Nederland terug te keeren. Sedert werd hij, in weerwil van het misnoegen van sommigen, niet buiten bewind gehouden, bekleedde den aanzienlijken post van eersten voorstellenden raad en rekenmeester van de grafelijkheids domeinen, en had daarenboven, als gewoonlijk afgevaardigde, zitting in de vergadering der Algemeene Staten. In 1646 werd hij gemagtigd tot den Munsterschen vredehandel, en had merkelijk aandeel in het bewerken van den vrede met Spanje, tot groot ongenoegen der Fransche gemagtigden, die de onderhandelingen zochten te rekken, en hem beschuldigden, dat hij zich, door een geschenk van honderd duizend kroonen, tot het haastig sluiten van een verdrag met den koning van Spanje had laten overhalen.

In 1649 werd hij naar Engeland gezonden, om, ware het mogelijk, den dood van Karel I te voorkomen, doch te vergeefs. Zijne verrigtingen in deze werden later door Karel I, bij opene acte, ten behoeve van zijn zoon afgegeven, bevestigd. Toen Cats in 1651 zijn ontslag bekwam als raadpensionaris, werd Pauw op nieuw gekozen. Hij liet zich tot het aannemen niet bewegen, dan na het bedingen van eenige voorwaarden, die blijken gaven dat hij het jaar 1618 niet vergeten was. Het verwekte opmerking dat de zoon van den ergsten vijand van Oldenbarneveld zich zocht te hoeden voor de strikken waarin deze gevallen was. Zijn laatste buitenlandsche zending was in 1652 naar Engeland, ten einde de vredebreuk te voorkomen. De ongelukkige uitslag bragt hem in haat van het gemeen, zoo zelfs, dat men zijn huis in den Haag en het slot te Heemstede met plundering dreigde. De Staten van Holland behoedden hem tegen deze geduchte ramp, door het doen eener afkondiging, bij welke zij hem van den aangewreven blaam zuiverden en hem in hunne bijzondere bescherming namen. Hij overleefde deze gebeurtenis niet lang, hij overleed den 21sten Febr. 1653 in den ouderdom van 68 jaren.

Wicquefort getuigt van hem, dat hij een man van beleid en oordeel was, doch zekere boerschheid over zich had, die hem tot handelingen met vreemde Staatsdienaars niet zeer geschikt maakte.

Het is bekend, dat toen de Palamedes van Joost van Vondel in het licht verscheen, velen wilden dat deze voor het schrijven van dit werk geregtelijk zou vervolgd worden. Pauw was een van deze, en raadde den procureur-generaal aan hem in 's Hage in regten te betrekken. Ook sprak hij hierover met den schepen Andries Bicker, die hem echter moedig weerstond en deze woorden toevoegde: ‘als men onze burgers naar den Haag zal voeren, wat hebben we dan hier te doen?’

Hij huwde (I) Anna Seys, (II) Anna van Ruitenburgh van Vlaardingen. Zijn zinspreuk was Pietate, Patientiâ ac Pace. Zijne afbeelding vindt men bij Wagenaar, D. XII, bl. 214. Er bestaan behalve deze nog verscheidene, waarvan de beste is die van Visscher naar Hondhorst.

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Adriaen PAUW?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Adriaen PAUW

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen