Genealogie Knijp » Otto II van ARKEL ASPEREN (1275-1345)

Persoonlijke gegevens Otto II van ARKEL ASPEREN 

• Hij is geboren in het jaar 1275.
• Titel: Heer van Heukelom, Vuren, Lingenstein, Acqoy, ten Goye en Hagestein van Arkel; Heer van Asperen
• Hij is overleden op 26 september 1345 in Stavoren (Fr), hij was toen 70 jaar oud.
• Hij is begraven in gesneuveld te Stavoren.
• Een kind van Otto I van ARKEL van HEUKELOM-ASPEREN en Agnes Gijsbrechtsdr van der LECKE
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 29 december 2020.

Gezin van Otto II van ARKEL ASPEREN

Hij is getrouwd met Aleida d'AVESNES.

Ze zijn in de kerk getrouwd op 29 november 1316, hij was toen 41 jaar oud.

Kind(eren):

1. Jan van ARKEL  
2. Aleida van ASPEREN  1320-1366
3. Maria van ARKEL ASPEREN  1325-1390 
4. Elburg van ASPEREN van HEUKELOM  1330-1415
5. Belia Ottodr van ASPEREN van HEUCKELOM van ARKEL van LEYENBURG  1330-1370
6. Elisabeth van HEUKELOM  ± 1330-1362
7. Gijsbrecht van HEUKELOM  ± 1331-????
8. Hendrik van HEUKELOM  ± 1333-????

Notities over Otto II van ARKEL ASPEREN

Vermeld als ridder op 20 september 1329, volgde kort na 22 april 1344 zijn vader op als heer van Asperen en Hagesteijn.

Aanleiding voor de Slag bij Warns was dat Willem IV, graaf van Holland en Henegouwen, zich in Friesland alleen verzekerd wist van de steun van Stavoren. De rest wilde niets van hem weten. Daar moest verandering in komen. Toen duidelijk werd dat de graaf met plannen voor een invasie bezig was werd Stavoren op Sint Odulfsavond (11 juni 1345) door de Friezen bezet, waarschijnlijk om te voorkomen dat het stadje als bruggenhoofd kon dienen.

Wat er daarna gebeurde is uitvoerig omschreven in de kroniek van Andreas Cornelius. Maar Friezen zijn goede verhalenvertellers en in de loop van de tijd werden er nog veel details aan toegevoegd. Dat blijkt (onder veel meer) uit de beschrijving van Haring Wiegers Steenstra (pag. 5, pdf), een onderwijzer uit Dongjum, waarvan niet veel méér bekend is dan dat hij omstreeks 1800 geboren werd en in 1845 met pensioen ging. Hij schreef ‘Algemeene geschiedenis van Friesland, een Volksleesboek’ (1845) van ruim 900 pagina’s met zoveel bijzonderheden dat hij voor de periode na 1600 minder dan honderd pagina’s over had. Steenstra vertelt dat graaf Willem IV eerder in 1345, tot 21 juli, Utrecht belegerd had. Tot de voorwaarden voor het bestand behoorde:

…dat 400 burgers man en wijf, knaep ende jonckwijf, Paepen en klercken jonc en oud, paar aan paar in linnen cleeder ongegord, blootshoofds en barrevoets” den Graaf voor zijne tent om vergiffenis zouden smeeken, hetwelk dan ook geschiedde…

En:
Nu was Friesland aan de beurt, om voor ’s Graven wapenen te bukken.

De graaf had zijn invasie goed voorbereid, onder meer door hoge schattingen op te leggen aan bevriende kloosters in West-Friesland (Noord-Holland) en een leger samen te stellen dat bestond uit een ‘magt van 85.000 man, waaronder vele grooten, en van den eersten Adel uit Holland’. Historicus Hans Mol, hoogleraar Friese geschiedenis in Leiden, houdt het (in een verhaal over Fries nationalisme) op een invasievloot van 12.000 tot 15.000 man, ‘die ’s morgens met gunstige wind in Enkhuizen zeil had gehesen’.

Maar het weer zat op 25 september 1345 niet mee. Steenstra:

“Onweder en herfstwinden hadden de vloot reeds op de Zuiderzee verstrooid.”

En volgens andere bronnen hadden de Friezen ook ‘de bakens verzet’. De vloot werd gesplitst; het verband ging verloren.

Jan van Beaumont, een oom van Willem, raakte de volgende ochtend ten zuiden van Stavoren (later in de Zuiderzee verdwenen) ‘terstond met eenen hoop Friezen in gevecht, zonder den graaf met het voornaamste deel des legers af te wachten’. Toen de autochtonen in het nauw werden gebracht…

“…bracht het geluid der alarmklokken in de naburige dorpen, dat al van plaats tot plaats voortgezet werd, intusschen eene menigte landvolk op den been.”

Dan arriveert de graaf; het gedeelte dat de kroniek daarover meldt is hieronder als illustratie weergegeven. Steenstra maakt er een schitterend verhaal van.

“Hij vloog met zeshonderd man, zonder behoorlijke orde en zonder te wachten op de ontscheeping der anderen, woedend op de Friezen los, rukkende naar het schijnt op het naastgelegen dorp aan, dat zij in brand staken. (…) Op het vernemen van de opgaande rook en brand schoten de Friezen met geweld toe en, denkende dat zij slechts eene enkele bende Hollanders te bestrijden hadden, vielen zij met vereenigde krachten op hen aan, en maakten eene groote slagting onder dezelve. (…) De Graaf doorstak met eigen hand eenen Frieschen Edelman.
(…) De Friezen, wier woede met hun getal steeds toenam, vochten met eene onoverwinnelijke dapperheid, hoezeer het getal hunner vijanden nu door de ontscheeping tot eene groote schare was aangegroeid. Te midden van het bloedige gevecht sneuvelde eindelijk ook de Graaf zelf.<"

De kroniek van Andreas Cornelius c.s. zegt niet waar dat gebeurde. ‘Willem viel bij het dorp Warns en zijn hoofd werd van de romp gescheiden’, weet Marten Douwes Teenstra uit Ulrum, een tijdgenoot van Steenstra, die in 1859 ook een kroniek schreef. Zijn bron is onbekend, maar zo ging het verhaal de geschiedenis in, als de Slag bij Warns. Steenstra zelf gelooft niet dat het Warns was, maar veronderstelt: Scharl of Laaxum; hij schrijft niet àlles over…

“De Hollanders begaven zich eerlang op de vlugt naar hunne schepen, en werden zoo vinnig vervolgd, dat er door de groote haast nog meer verdronken, dan het zwaard der Friezen gedood had.
De slag, die van des morgens zes uur tot in den laten avond (volgens Cornelius: Vesper) duurde, had aan 18.000 Hollanders, Zeeuwen en Henegouwers het leven gekost.”

Volgens Mol viel dat wel mee: er moesten ‘enige honderden doden’ worden achtergelaten. ‘En zo arriveerde de vloot na een moeizame terugtocht op 28 september in Amsterdam … sonder minen here de grave‘. Pas een halve eeuw later zou zijn gebalsemde lijk in een klooster in Bolsward worden opgehaald om in Valenciennes te worden bijgezet.

De Friezen besloten ‘dezen gedenkwaardigen dag te vereeuwigen’ en stelden ‘eene jaarlijkse feestdag in, op dezen dag plegtig te Stavoren te vieren’, maar de protestant Steenstra was verbijsterd over de wijze waarop: ‘Door bijgeloof en nachtelijke donkerheid dier tijden wijdden zij dat feest niet aan God, die alleen de overwinningen geeft, maar aan de maagd Maria’, zodat de dag ‘onder de naam van den Friesche Lieve Vrouwedag vermaard bleef’.

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Otto II van ARKEL ASPEREN?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Otto II van ARKEL ASPEREN

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen