Stamboom Daudt » Margaretha van Oostenrijk (1480-1530)

Persoonlijke gegevens Margaretha van Oostenrijk 

• Zij is geboren op 10 januari 1480 in Brussel.
• Zij is overleden op 1 december 1530 in Mechelen, zij was toen 50 jaar oud.
• Een kind van Maximiliaan I van Oostenrijk en Maria van Bourgondië
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 13 januari 2016.


• Er is meer biografische informatie beschikbaar over Margaretha van Oostenrijk op RKDartists

Gezin van Margaretha van Oostenrijk

Notities over Margaretha van Oostenrijk

Margaretha van Oostenrijk was hertogin van Savoye, landvoogdes van de Nederlanden en de enige dochter van Maximiliaan I van Oostenrijk en Maria van Bourgondië.

Bij de vrede van Atrecht (1482) tussen Lodewijk XI van Frankrijk en haar vader werd bepaald dat de tweejarige Margaretha zich verloofde met de toen dertienjarige Karel VIII, de Franse dauphin. Margaretha groeide op aan het Franse hof. Nadat Maximiliaan I in 1491 bij volmacht huwde met Anne, de erfdochter van het hertogdom Bretagne, greep Karel VIII in. Hij dwong Anne van Bretagne om met hemzelf te trouwen. De opzij geschoven Margaretha werd in 1493 bij de vrede van Senlis aan haar vader, Maximiliaan, teruggegeven.

In 1497 reisde Margaretha per schip naar Santander in Spanje. Op 3 april 1497 trouwde ze in Burgos met Johan van Castilië, de troonopvolger van Spanje. Deze bezweek echter vijf maanden later aan tuberculose. Enkele maanden later beviel Margaretha van een doodgeboren dochter.

Op 5 maart 1500 arriveerde Margaretha te Gent, waar de geboorte werd gevierd van de latere keizer Karel V, de zoon en erfopvolger van haar broer Filips de Schone. Op 28 november 1501 huwde zij met hertog Filibert II van Savoye, maar zij verloor haartweede echtgenoot amper drie jaar later: Filibert stierf na een jachtpartij op een hete dag, toen hij overvloedig ijskoud bronwater had gedronken. Margaretha nam zich toen voor de weduwekap tot het eind van haar dagen te dragen en verwoordde haar rouwgevoelens in Franstalige gedichten. Zij liet een kerk optrekken in het Franse Brou dichtbij Bourg-en-Bresse, als herinnering aan haar echtgenoot.

De hertogin keerde naar de Nederlanden terug, waar keizer Maximiliaan (regent na de dood van haar broer Filips de Schone) haar op 18 maart 1507 belastte met de landvoogdij. Margaretha regeerde vanuit het Hof van Savoye te Mechelen, dat ze had gekocht van Hiëronymus Lauweryn, haar schatbewaarder en hofmeester. Hierdoor werd Mechelen de hoofdplaats van de Nederlanden. Voor het bestuur van die gewesten deed ze vooral een beroep op de Geheime Raad. Tijdens haar beleidsperiode was zij voortdurend begaan met de belangen van de Habsburgse dynastie en stond ze erg wantrouwig tegenover het Franse vorstenhuis.

Toen zij toenadering zocht tot de koning van Engeland, Hendrik VII, versloeg deze samen met het leger van Maximiliaan de Franse troepen in Normandië en kwam door haar bemiddeling op 10 maart 1508 de Liga van Kamerijk tot stand. Daarbij werd o.a. de jonge aartshertog Karel voorbestemd te huwen met Maria Tudor, dochter van de Engelse koning.

Toen haar neef Karel in 1515 meerderjarig werd verklaard, leefde zij enige tijd teruggetrokken. Nadat Karel naar Spanje was vertrokken om er na het overlijden van Ferdinand II van Aragón de troonopvolging waar te nemen, werd Margaretha, 'la bonne tante', voor een tweede maal belast met de regering over de Nederlanden.

Andermaal behartigde zij vooral de belangen van Habsburg. Een van haar successen was de verkiezing van Karel V tot keizer (1519), wat gepaard ging met een hervatting van de oorlog tegen Frankrijk (zie slag bij Pavia), waarbij de Franse koning de soevereiniteit over Artesië verloor. Samen met de koningin van Frankrijk ijverde ze voor een vergelijk, wat op 3 augustus 1529 tot de Damesvrede van Kamerijk leidde, waarbij Frans I definitief afstand deed van alle aanspraken op Vlaanderen en Artesië. Er kwam hiermee een tijdelijk einde aan de Italiaanse Oorlogen. Tijdens de laatste tien jaar van haar bewind liet Karel V het gehele bestuur over de Nederlanden op haar schouders rusten.

Margaretha's regering wordt beschouwd als een tijd van relatieve rust en welvaart. Niettemin hadden onder haar bewind de eerste executies van protestanten plaats, met name de Antwerpse monniken Hendrik Voes en Jan van Essen, die op 1 juli 1523 op deGrote Markt van Brussel verbrand werden. In de Noordelijke Nederlanden werd Jan de Bakker uit Woerden de eerste protestantse martelaar. In 1525 werd hij in Den Haag, in haar aanwezigheid, op de brandstapel ter dood gebracht. Verder slaagde zij er met moeite in om de eeuwige lastpost Karel van Gelre in de slepende Gelderse Oorlogen in bedwang te houden. Pas in 1528 werd deze Karel gedwongen om de vrede van Gorkum te sluiten, maar Gelre zou tot na diens dood in 1538 zijn zelfstandigheid behouden(pas in 1543 werd Gelre definitief onder Habsburgs gezag geplaatst).
Overlijden

Vanwege een slepende beenkwaal liet zij in 1530 haar bestuurstaken over aan een waarnemend landvoogd, Antoon I van Lalaing, graaf van Hoogstraten. Op 30 november 1530 dicteerde zij op haar sterfbed in Mechelen haar laatste brief, vergezeld van haar testament aan Karel V, die ze met aandrang verzocht de vrede te bewaren, zowel met de koning van Frankrijk als met die van Engeland. Margaretha overleed in de nacht daarop. Karel V benoemde zijn zuster Maria van Hongarije als haar opvolgster.

Margaretha werd begraven in de Église Saint-Nicolas-de-Tolentin de Brou, deel van het koninklijk klooster van Brou in de Franse stad Bourg-en-Bresse. Zij nam het initiatief om dit complex te bouwen en ze ligt er begraven, samen met haar tweede echtgenoot Filibert en haar schoonmoeder Margaretha van Bourbon. Het interieur, de graftombes en de voorgevel van de kerk zijn van grote artistieke waarde.
Margaretha van Oostenrijk, uit: Emanuel van Meteren: Historie der Nederlandscher ende Haerder Na-buren Oorlogen en geschiedenissen tot den Jare 1612
Voorouders

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Margaretha van Oostenrijk?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Margaretha van Oostenrijk

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen