Arbre généalogique Van Gorcum » Dr. Gosuinus "Goswijn" Bernagie (1629-1676)

Données personnelles Dr. Gosuinus "Goswijn" Bernagie 

• Le surnom est Goswijn.
• Il a été baptisé en l'an 1629 dans Breda, Noord-Brabant, Nederland.

  Attention: Âge au mariage (14 août 1644) était inférieur à 16 ans (15).

• Professions:
• Weesmeester dans Breda, Noord-Brabant, Nederland.
• en l'an 1645 Advocaat van de prins van Oranje dans Breda, Noord-Brabant, Nederland.
• le 3 novembre 1660 Benoemd tot Stadhouder van het Drostambt dans Breda, Noord-Brabant, Nederland.
• (general ) dans Breda, Noord-Brabant, Nederland: Huurt een huis van Johan van Aerssen.
• Il est décédé le 3 septembre 1676 dans Breda, Noord-Brabant, Nederland.Source 1
• Il est enterré le 6 septembre 1676 dans Breda, Noord-Brabant, Nederland.Source 1
• Un enfant de Pieter van Bernagien et Ida van der Schoot
• Cette information a été mise à jour pour la dernière fois le 26 février 2018.

Famille de Dr. Gosuinus "Goswijn" Bernagie

(1) Il est marié avec Adriana van Schendel.

Ils se sont mariés le 14 août 1644 à Breda, Noord-Brabant, Nederland.

Enfant(s):

1. Petrus van Bernage  1650-????

(2) Il est marié avec Maria Johanna/Swaen Scherian.

Ils se sont mariés le 21 février 1652 à Geertruidenberg, Noord-Brabant, Nederland.Source 2

1652.
3 Januarij.
De. Hr. Advocaet Gosuijn Bernage, wedr. van Joffr. Adrina van Schendel, wonende tot Breda, met
Joffr. Maria Swaen, j:d: hier geboren ende wonagtigh
(getr. 21 dito)

Enfant(s):

1. Ida Maria van Bernagien  1652-????
2. Adrianus van Bernagie  1654-1724 
3. Goswinus van Bernagie  1655-1732
4. Ida Catharina van Bernagie  1657-???? 
5. Adriana Sophia van Bernaige  1659-1712 
6. Jacomina Susanna van Bernagien  1661-????
7. Charles van Bernagien  1663-????
8. Pieter van Bernagien  1664-1728
9. Hugo Samuel van Bernagien  1668-????

Notes par Dr. Gosuinus "Goswijn" Bernagie

Proefschrift Otto van der Meij: Tussen Oranje en Spanje: de leefwereld van Bredase regenten 1550-1700
Stadhouder Goswinus van Bernagie (1660-1676)
De problemen in de ambtsbediening van Buycx gingen niet onopgemerkt aan de
domeinraad voorbij en leidden uiteindelijk 'midts den hoogen ouderdom, ende onbequaemheijt,
mitsgaders de dagelijcxe groote clachten die ons van tijt tot tijt, soo
vande kerckenraet, als insonderheijt vande magistraet, bij schrijvens en mondelinge
sijn gedaen' in najaar 1660 tot zijn vervanging door advocaat Goswinus van Bernagie.188
Zoals hierboven bleek, was Buycx er echter de man niet naar om stilletjes te gaan. De Raad van Brabant verleende hem mandement van maintenue van zijn
ambt, dat hij vervolgens aan de magistraat presenteerde. Zelfs de notaris die hem
hierbij hielp had desondanks zijn twijfels over de positie van de lokale stadhouder,
die zichzelf een half jaar na dato in elk geval nog altijd zo noemde '(stadthouder
soo hij seijde)'.189 Na een nadere akte van prinses Mary erkende de magistraat echter
niemand anders dan Bernagie als lokale stadhouder.
Goswinus van Bernagie was de zoon van Pieter van Bernagie en telg uit een van
Bredaas meest vooraanstaande regentengeslachten in de zeventiende eeuw. Opvallend
bij zijn aanstelling is wederom de wijze waarop deze geschiedde en de problemen
die dit vervolgens veroorzaakte. In eerste instantie lijkt zijn benoeming te
zijn geregeld door Catherine Chesterfield 'met kennisse ende goetvinden van
vrouwe Catherine Stanhope, gravinne van Chesterfield, onse vrouwmoeder' en
Charles Henry van der Kerckhoven. De drossaard van Breda had zo via zijn
vrouw/moeder en schoonmoeder achter de schermen aan de touwtjes getrokken.
Pas vier dagen later werd dit document door prinses Mary bevestigd.190 Dit was op
zijn zachtst gezegd een ongebruikelijke gang van zaken, alhoewel reeds eerder
sprake was van de invloedrijke rol van lady Stanhope. Bredase benoemingen waren
in elk geval inmiddels deel gaan uitmaken van het Engelse hofleven. Was het echter
ook wettig en was hier mogelijk zelfs niet sprake van een vervalst document?
Het overlijden van prinses Mary in 1661 maakte aan alle onduidelijkheid, voorlopig
althans, een eind want de nieuwe stadhouder verzocht een bevestiging van zijn
aanstelling door prinses Amalia.191 Dit had ten gevolge dat door de blijvende absentie
van de drossaard te Breda een nieuwe confrontatie tussen de stadhouder en
de magistraat niet lang op zich liet wachten. Bernagie meende op dezelfde voet
voort te kunnen gaan als zijn voorganger Buycx, die een speciale regeling had getroffen
omtrent de waarneming van het drossaardschap. Daar was echter geen sprake
meer van nu de drossaard weer in functie was - zij het afwezig.
In een brief aan griffier Buysero bracht burgemeester Willem Snellen al gauw ter
sprake dat Bernagie 'soude wel willen alreede als drossaert getracteert worden'. De
Engelse acte was volgens hem bovendien 'plausible ... ter handt gestelt (soo ick
verstae) onder een renvers, dat hij sich daer niet mede en soude tegen haer ofte haere
soon behelpen'.192 Bernagie had zijn commissie echter laten bevestigen door
Amalia in Turnhout. Snellen vertrouwde het zaakje duidelijk niet; de kwestie van
het stadhouderschap van Breda was bovendien enigszins geëvolueerd. Onder Buycx
had de magistraat vooral moeite met diens dubbelrol die voor onduidelijkheid
zorgde over zijn aanwezigheid ('sessie') ter vergadering. Bernagie achtte zich hoe
dan ook gelijkwaardig aan de drossaard 'ende dienvolgende oock de preseancie,
soo wel voor den president ende burgemeesteren, als alle de schepenen niet alleen
op 't stadthuijs in alle vergaederingen aldaer, maer oock in alle publijcque maeltijden,
begraeffenissen, ende andere bijeencompsten'.193 De magistraat op zijn beurt
vergeleek de huidige situatie met een monstrueus tweehoofdig lichaam. Bernagie
claimde bij absentie van de drossaard, evenals Buycx, een stem in alles te hebben
maar beschikte nochtans slechts over een particuliere commissie van de drossaard.
Snellen bracht verder in herinnering dat de situatie met Buycx slechts was getolereerd
wegens diens 'credith bij de heer van Heenvliet'. Sinds zijn definitieve aanstelling in 1659 was er echter een gesprek geweest tussen de drossaard en de magistraat
waarin de laatste om 'een maent twee ofte dri patientie' was verzocht maar
met belofte tot 'contentement'van zijn positie.
Vervolgens was met Bernagie afgesproken dat deze slechts in zaken die het drostschap
raakten als eerste zijn stem zou uitbrengen; voor het overige diende hij zich
verre te houden van kwesties die in de magistraat werden besproken. Dit was een
paar maanden lang goed gegaan maar wat wilde het geval? Buycx had langzaam
maar zeker familieleden om zich heen verzameld en was daarmee de kern van een
eigen factie gaan vormen. De stadhouder was daarmee steeds meer partij geworden
in stadszaken. De vader van Goswinus, Pieter van Bernagie, zat al sinds 1637 onafgebroken
in het stadsbestuur (laatstelijk als president-schepen), in welke hoedanigheid
hij in toenemende mate de behoefte had gevoeld zijn zoon in bestuurszaken
te betrekken en diens stem te vragen - dit tot groot ongenoegen van de magistraat.
Was Buycx nog via een achterdeur de magistraat ingekropen, voor Bernagie werd
nu de voordeur wagenwijd opengezet.
De magistraat vreesde verdere aantasting van zijn positie, zeker aangezien president
Bernagie zojuist richting Den Haag was vertrokken en daar ongetwijfeld zijn
versie van de gebeurtenissen zou doen. De stadhouder werd in de gelegenheid gesteld
zich schriftelijk te verdedigen, maar pleitte voor uitstel van behandeling.194
Wel stuurde hij bij zijn antwoord aan de griffier van de domeinraad een lam mee
als blijk van dank. Hij nam wel vaker zijn correspondentie met Buysero te baat om
allerlei geschenken in natura te doen. Blijkens hun briefwisseling stond stadhouder
Bernagie op bijzonder goede voet met Buysero en de afloop is dan ook in zekere
zin voorspelbaar, hoewel de magistraat ondertussen zijn zaken verder afdeed 'sonder
ende buijten mij' (dat wil zeggen de stadhouder).195 De domeinraad besliste dan
ook geheel in diens voordeel. Aangezien het duidelijk was dat de stad Breda 'sijne
Hoocheijt absolutelijck ende volcomen eijgen is', stond het hem vrij hiermee te
doen en laten wat hij wilde. In dit geval moest men aan stadhouder Bernagie de bediening
van zijn ambt toestaan alsof hij inderdaad zelf de drossaard was.196 De akte
werd tevens apart aan de magistraat opgestuurd en laat aan duidelijkheid niets te
wensen over: 'aengesien de drossaard bij onsen persoon is geoccupeert, ende daerdoor
belet sijne voornoemde ampten in persoone waer te neemen', begeerde Oranje
dat de stadhouder zal genieten 'soodanige eeren, rechten ende preeminentien ende
voordeelen midtsgaders sitplaetse, stem ende rang, als daertoe staen, ende gelijck
den drossaert selve present sijnde, soude mogen hebben ende genieten'.197
Daarmee was datgene bewaarheid geworden waar de magistraat al die jaren bang
voor was geweest: de creatie van een nieuw ambt. Zelfs nu Bernagie door de domeinraad
was bevestigd in zijn positie van de facto drost was hij desondanks nog
altijd niet zeker van zijn zaak. Zijn briefwisseling met Buysero geeft, behalve een
goede indruk van de veelomvattende bestuurlijke praktijken in de Baronie, tevens
een fascinerend kijkje in het politieke reilen en zeilen in Breda zelf. Aanvankelijk
was hij vooral beducht voor de 'vinnicheijt' van schepen en later burgemeester Buerstede
en de 'wispelturicheijt van onsen wel bekenden heer Van Vliet' (de griffier van de stad).198 In 1663 werd hem daarom nogmaals een akte van aanstelling gegeven:
Ick hebbe die in collegie seer modestelijck gethoont seggende alleen, dat het was
de genadige geliefte van sijne Hoocheijt geweest, de disputen wech te nemen ende
te ordonneren als in de acte, die ick overgaff. De heer president [Snellen] las deselve,
ende dat gedaen gaff ick copije. Damisse, Hausman, De Bons ende Van der
Strepen was die aengenaem; den borgemeester [Johan Buycx] maeckte goede mine.
D'heer president seijde niet een woordt daerteghen ende heeft mij heden stem
gevraeght, des noijt te vooren gedaen hadde. Mijn vader, Berlicom ende Van Bergen
sijn nu absent: d'heer Buerstede seght daervan niet een woort - in somma, alles
sal, met Godt, wel gaen'.199
Eind goed al goed zou men bijna zeggen. De stadhouder kwam echter van een geheel
andere, meer onverwachte kant voor een onaangename verrassing te staan: de
erfenis van zijn beschermheer, drossaard Karel Hendrik van den Kerckhove. Deze
hield er nogal een kwistige levensstijl op na, vermoedelijk de reden waarom hij in
1668 zijn Hollandse heerlijkheid Heenvliet had verkocht. Reeds een jaar eerder
hadden crediteuren bij het Hof van Holland onder andere beslag weten te leggen op
zijn inkomsten als drossaard van Breda. Hier was Bernagie naar het schijnt echter
niet van op de hoogte gebracht, ondanks zijn positie van plaatsvervanger van de
drossaard. Het moet dan ook een onaangename verrassing zijn geweest toen Bernagie
dezelfde crediteuren zelf achter zich aankreeg! Hij kon echter niet anders dan
zijn deel van de inkomsten met interest - iets meer dan tweeduizend gulden - overhandigen.
Zijn laatste levensjaren werden zodoende geplaagd door financiële problemen,
waardoor hij uiteindelijk een insolvente boedel naliet. Na zijn dood in
1676 probeerde zijn weduwe bij de Raad van Brabant wel een uitspraak te forceren,
dat voor eventueel toekomstige aansprakelijkheid zij of haar goederen buiten
schot bleven.200 Haar echtgenoot had tenslotte slechts het 'exploict' aanvaard: Bernagie
was niet meer dan een uitvoerder geweest, wiens privé-persoon (en vermogen)
compleet buiten het drostambt stond. De goederen van de oorspronkelijke debiteur
dienden volgens haar advocaat de principale last te dragen. Naar het zich laat
aanzien kreeg zij inderdaad gelijk.

Avez-vous des renseignements supplémentaires, des corrections ou des questions concernant Dr. Gosuinus "Goswijn" Bernagie?
L'auteur de cette publication aimerait avoir de vos nouvelles!

Barre chronologique Dr. Gosuinus "Goswijn" Bernagie

Cliquez sur le nom pour plus d'information. Symboles utilisés:  grand-parents    parents    frères/soeurs    enfants