van Lotharingen
Maastricht 928;
Koning Hendrik van Oost-Francië is via Aken in Maastricht aangekomen. Hij heeft de machtige graaf Giselbert van Henegouwen het bezit van de rijke St.-Servaasabdij geschonken en hem tot hertog van Lotharingen gepromoveerd. Binnenkort zal de graaf ook nog met prinses Gerberga in het huwelijk treden. Met deze begunstiging van Giselbert hoopt de koning de Lotharingse adel aan zijn zijde te krijgen en de Westfrankische aanspraken te dwarsbomen.
De schenking van de St.-Servaasabdij is met uitdrukkelijke toestemming van de aartsbisschop van Trier gebeurd. Hendrik is er alles aan gelegen om de betrekkingen met deze hoge geestelijke op een goed pijl te houden. Trier behoudt de eigendomsrechten van de abdij, maar Giselbert mag er gedurende zijn leven de inkomsten van opstrijken.
De behoedzame politiek van Hendrik in Lotharingen begint langzamerhand vrucht af te werpen. Tot 923 hadden de Lotharingse edelen de Westfrankische koning Karel als hun vorst erkend. Karel was er tamelijk populair, ook al omdat de adellijke familiesonder zijn bewind een grote mate van vrijheid genoten. De belangrijkste onder hen was Giselbert, zoon van de vroegere raadsman van Zwentibold, Reinier.
Toen Karel in 923 met een opstand in zijn rijk werd geconfronteerd, koos de Lotharingse oppositie partij tegen hem. Onder leiding van Gieselbert maakte een aantal edelen van de gelegenheid gebruik toenadering tot de Oostfrankische koning Hendrik tezoeken. Deze maakte van de situatie dankbaar gebruik.
Hij maakte met twee veldtochten een einde aan de Westfrankische aspiraties, De volgende stap, het verkrijgen van het gezag over Lotharingen zelf, kostte meer moeite.
Van meet af aan wist Hendrik dat hij zijn invloed in Lotharingen alleen kon laten gelden als het hem zou lukken de meerderheid van de edelen in Lotharingen voor zich te winnen, en dat liever door list dan door geweld. Hij wist ook dat deze roerige heren hun loyaliteit moeiteloos verlegden van de West- naar de Oostfrankische partij en omgekeerd, zoals het hun uitkwam. Hij paaide de rijksgroten door hun lucratieve bisschopsambten en andere hoge posten te geven.
De benoeming van Giselbert, de meest invloedrijke edelman, tot tweede man in het rijk past in dit beleid. De nieuwe hertog van Lotharingen heeft Maastricht als zijn voorlopige bestuurscentrum gekozen.
VLUCHTENDE GISELBERT VERDRONKEN IN RIJN.
Rijnstreek 2 oktober 939;
Op de vlucht voor het leger van koning Otto is hertog Giselbert van Lotharingen in de Rijn verdronken. Tot op de laatste dag van zijn leven is Giselbert het middelpunt van conflicten gebleven.
Uitgerekend de man voor wie hij drie jaar geleden in Aken een prachtig kroningsfeest organiseerde, heeft zijn einde bespoedigd.
Giselbert zal in de herinnering vooral voortleven als iemand die voortdurend van bondgenoot wisselde. Als officieus leider van de Lotharingse adel verbond hij zijn trouw nu eens aan de Oostfrankisch koning, dan weer aan die van West-Francië.
Zijn laatste heer, de Oostfrankische koning Otto, streefde meer dan zijn voorgangers naar een koninklijk gezag waarbij de positie van de hertogen in het rijk zoveel mogelijk werd ingeperkt. Het van oudsher roerige Lotharingen wenste zich niet bij deze ontwikkeling neer te leggen. Een aanzienlijk deel van de adel en de geestelijkheid zocht met Giselbert zijn heil bij de Westfrankische koning Lodewijk IV. De trouwbreuk die Giselbert tegenover Otto pleegde, is hem uiteindelijk noodlottig geworden.
Oorzaak: verdinking
Erft het volledige bezit van zijn vader en wordt als zoon van Reginar I vermeld in oorkonden van 919, 923 en 930; voert ter vergroting van zijn macht nog ongeremder dan deze een schommelpolitiek; keert zich tegen Karel "de Eenvoudige", laat zich door aanhangers tot koning van Lotharingen kiezen in 920, maar neemt zijn toevlucht tot de Duitse koning Hendrik I; veinst zich met Karel te willen verzoenen, maar verraadt hem en neemt deel aan de opstand waar-door Robert I Frans koning wordt(30 juni 922); weigert na diens sneuvelen (15 juni 923) Raoul als opvolger te erkennen en wendt zich opnieuw tot Hendrik I; probeert (maar te laat) zich alsnog met Raoul te verzoenen waarop Hendrik I met een groot leger Lotharingen inlijft 925; wordt door deze als hertog echter gehandhaafd en via een dynastiek huwelijk gebonden; is ook weer leke-abt van Sankt Maximin 925-934 en wordt rector van Sint-Servaas 928