In 1871 stichtten Abraham (Bram) ten Dam en zijn zwager Bernard Manschot een kammenfabriek aan de Damstraat in Aalten. De firma Ten Dam & Manschot was de eerste en enige fabriek in Nederland die kammen maakte: witte, zwarte, naturel gekleurde sierkammen, Mexicaanse kammen, luizenkammen en snorrenkammen. Deze kammen werden gemaakt van buffelhoorn. Men voerde deze in uit onder andere Brazilië, India en het toen nog Siam geheten Thailand. De fabricage gaf nog meer stof en stank dan bij de pijpen.
D’n Kamstoom
Een revolutionaire ontwikkeling in het productieproces was de overgang op stoom. Ze verving de traditionele hand- en voetkracht. In de volksmond kreeg ze de benaming ‘d’n Kamstoom’. In het begin waren het voornamelijk Duitse werknemers die er hun arbeid verrichtten. Later werden er ook Aaltense werknemers in dienst genomen.Men werkte van ’s morgens zes uur tot twaalf uur en van half twee tot half zeven. Aangezien de lonen vooral in de begintijd laag waren, was men genoodzaakt zelf groente te verbouwen en een varken en een geit te houden voor vlees en melk. De vrouwen van de arbeiders brachten hun mannen iedere morgen tegen acht uur een pannenkoek.
De verwerking van hoorn bracht veel stof en stank met zich mee. De hoornen lagen soms weken te wachten op verwerking en vooral in de zomer was de geur die daarmee gepaard ging, niet aangenaam. Eén van de eerste maatregelen om hier iets tegen doen was de installatie van een afzuiginstallatie in 1904.
In 1920 werkten hier circa 200 mensen, onder wie vrouwen en kinderen. Tot 1932 heeft men door kunnen gaan met de kammenproductie. Daarna werd de concurrentie te groot en is men gestopt. Later vestigde zich hier Spinkat, nog later TPT en Sonoco, fabrikant van spinhulzen voor de textielindustrie en Staalkat, fabrikant van eiersorteermachines. Tegenwoordig staan er op dit voormalige bedrijfsterrein woningen en appartementen.
Source 4
Il est marié avec Dora Johanna Neerhof.Les sources 2, 5, 6
Gewoond op nr 333 en daaarna 422 in Aalten.
Ils se sont mariés le 22 novembre 1867 à Aalten , il avait 22 ans.
Enfant(s):
Geboren in huis 86 (= Steile Dalweg 6) te Aalten, om 10 uur.
Rond 1871-1872 is geregistreerd dat Jan Hendrik met zijn schoonmoeder Hendrika Gerritzen, toen weduwe en hoofd van het gezin, zijn vrouw Dora en kinderen Christina, Hendrik en Christina van Winterswijk 228 naar Aalten 144 is verhuisd.
Bij de geboorte van Berendina Johanna 1884 woonden zij (Jan Hendrik en Dora) in111 ('t Dal 6, Steile Dalweg) Aalten. Ze kwamen van 163 aalten en zijn weer vertrokken naar 163 Aalten. Zijn broer Beren Hendrik Wiggers woonde ook op 111 en is vertrokken naar 155. (Bron 2000-039_00135.jp2).
Tussen 1880 en 1890 woonden Jan Hendrik en Dora in aalten 163 (Hogeweg 22), tussen 1900 en 1920 woonden ze in de Haartsestraat 19 (422)
Jan Hendrik was in militaire dienst, lichting 1864, 3e Regiment Infanterie, 1e bataljon, 2e compagnie. Hij moest toestemming vragen om te mogen trouwen.
Jan Hendrik Wiggers | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1867 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dora Johanna Neerhof |
Hogeweg 22/ Secundaire bronnen
Bevolkingsregister 1880-1890
Aalten 163
Jan Hendrik Wiggers (Aalten, 29-11-1844), timmerman
Dora Johanna Neerhof (Aalten, 31-08-1843)
Geboorte op 29 november 1844 te Aalten/ Archieven - bronnen
Vader
Christiaan Wiggers, 28 jaar oud, timmerman van beroep
Moeder
Berendina Johanna Luiten, zonder beroep
Kind (mannelijk)
Jan Hendrik Wiggers, geboren op 29 november 1844 te Aalten
Bronvermelding
Gelders Archief
Gelders Archief te Arnhem, BS Geboorte
Aalten, archief 207, inventarisnummer 6776, 29-11-1844, aktenummer 206
Burgerlijke stand - Overlijden (Overledene) Archieflocatie Gelders Archief/ Archieven - bronnen
Algemeen Toegangnr: 0207Inventarisnr: 7911Gemeente: AaltenSoort akte: overlijdenAktenummer: 148Aangiftedatum: 11-09-1911 Overledene Jan Hendrik WiggersGeslacht: MOverlijdensdatum: 11-09-1911Leeftijd: 66Overlijdensplaats: Aalten Vader Christiaan Wiggers Moeder Berendina Johanna Luiten Partner Dora Johanna NeerhofRelatie: weduwnaar Nadere informatie geboortepl: Aalten; beroep overl.: fabrieksarbeider; beroep vader: geen beroep vermeld; beroep moeder: geen beroep vermeld;
kammensnijder bij Ten Dam & Manschot/ Secundaire bronnen
In 1871 stichtten Abraham (Bram) ten Dam en zijn zwager Bernard Manschot een kammenfabriek aan de Damstraat in Aalten. Zij woonden tegenover elkaar aan de Bredevoortsestraatweg, Bram in het huis waar nu Fysiotherapie van Panhuis is gevestigd en Bernard in de witte villa er tegenover. De zoon (en opvolger) van Bram, Herman, heeft de woning aan de Bredevoortsestraatweg 52 laten bouwen.
De firma Ten Dam & Manschot was de eerste en enige fabriek in Nederland die kammen maakte: witte, zwarte, naturel gekleurde sierkammen, Mexicaanse kammen, luizenkammen en snorrenkammen. Deze kammen werden gemaakt van buffelhoorn. Men voerde deze in uit onder andere Brazilië, India en het toen nog Siam geheten Thailand. De fabricage gaf nog meer stof en stank dan bij de pijpen.
D’n Kamstoom
Kammenfabriek Ten Dam en Manschot, Damstraat, AaltenKammenfabriek Ten Dam & Manschot, zaal met de slijp-, schaaf- en afwerkingsmachines.
Een revolutionaire ontwikkeling in het productieproces was de overgang op stoom. Ze verving de traditionele hand- en voetkracht. In de volksmond kreeg ze de benaming ‘d’n Kamstoom’. In het begin waren het voornamelijk Duitse werknemers die er hun arbeid verrichtten. Later werden er ook Aaltense werknemers in dienst genomen.
Men werkte van ’s morgens zes uur tot twaalf uur en van half twee tot half zeven. Aangezien de lonen vooral in de begintijd laag waren, was men genoodzaakt zelf groente te verbouwen en een varken en een geit te houden voor vlees en melk. De vrouwen van de arbeiders brachten hun mannen iedere morgen tegen acht uur een pannenkoek.
De verwerking van hoorn bracht veel stof en stank met zich mee. De hoornen lagen soms weken te wachten op verwerking en vooral in de zomer was de geur die daarmee gepaard ging, niet aangenaam. Eén van de eerste maatregelen om hier iets tegen doen was de installatie van een afzuiginstallatie in 1904.
In 1920 werkten hier circa 200 mensen, onder wie vrouwen en kinderen. Tot 1932 heeft men door kunnen gaan met de kammenproductie. Daarna werd de concurrentie te groot en is men gestopt. Later vestigde zich hier Spinkat, nog later TPT en Sonoco, fabrikant van spinhulzen voor de textielindustrie en Staalkat, fabrikant van eiersorteermachines. Tegenwoordig staan er op dit voormalige bedrijfsterrein woningen en appartementen.
Huwelijk op 22 november 1867 te Aalten/ Archieven - bronnen
Vader van de bruidegom
Christiaan Wiggers, zonder beroep
Moeder van de bruidegom
Berendina Johanna Luiten, naaister van beroep
Bruidegom
Jan Hendrik Wiggers, geboren te Aalten, 22 jaar oud, timmerman van beroep
Bruid
Dora Johanna Neerhof, geboren te Aalten, 24 jaar oud, zonder beroep
Vader van de bruid
Hendrik Jan Neerhof, zonder beroep
Moeder van de bruid
Hendrika Gerritzen, zonder beroep
Opmerking
Bronvermelding
Gelders Archief
Gelders Archief te Arnhem, BS Huwelijk
Burgerlijke stand Gelderland, dubbelen, Aalten, archief 207, inventarisnummer 6762.07, 22-11-1867, Aalten, Huwelijksregister, aktenummer 49
Via OpenArchieven/ Archieven - bronnen