De geslachten Vermaat (van der Ma(e)the, Vermaet(h), Roodenburg Vermaat) » Philip Jansz van der Mathe (Matius) (1537-> 1589)

Données personnelles Philip Jansz van der Mathe (Matius) 

• Il est né en l'an 1537.Source 1
• Entrée: Vermelding.Source 2

  Mr. Philips van der Mathe bekleedde in de jaren 1563-1575 regelmatig de functies van schepen en burgemeester.

• Entrée le 1 décembre 1589: Transport.Source 3

  Akte van transport door Dieuwer Jansdr., weduwe van Adriaen Symonsz. Waterlandt, poorteresse van Haarlem aan Mr. Philips van der Mathe, oud-burgemeester van Haarlem, van twee percelen land aan elkaar, deels in Heemstede, deels in Overveen, groot tezamen c. 5 morgen, 2 hond, waarvan het ene is genaamd de "Dootcamp"

• (Biografie) en l'an 1573.Source 4

  Het is dinsdag de 14e juli. De zonhitte gloeit, en toch ligt over de stad een tint, als had er een zonsverduistering plaats, die kwaad voorspellend, de harten met schrik en ijzing vervulde. Alle kapteins en vendrigs zijn gevangen genomen. Een geruststelling heerst bij sommigen, de afkoop van de plundering voor tweemaal honderd en veertig duizend gulden. Met de aansporing om daarvan onverwijld een ton op te brengen bevindt zich nu, de spaansgezinde oud-burgemeester, Philippus van der Mathe in het Zijlklooster. Zie hem daar in het bijzijn van Romero, als commissaris van Don Frederik, na de overgave van de stad. Zie hem daar, vroeger burger van Haarlem, thans dienaar van Spanje, vroeger burgemeester van de stad, thans afgezant vanDon Frederik om het laatste bloed van de burgers uit te zuigen. En toch bloost hij niet, al bevindt hij zich nu te midden van de ganse magistraat, al ziet hij op van der Laan, van Vliet en zoveel anderen, voor wier ogen hij als verrader daar staat. Het is waar, De toon van Van der Mathe is niet die van overmoed; hij is vriendelijk, minzaam, zacht als fluweel, waar hij genade belooft, waar hij van de hoge noodzakelijkheid rept, om de bloedsom toe te tellen. Maar geen van zijn woorden kan de verontwaardiging uitblussen, die in de ziel van Kies, van Stuiver, van Van Duivenvoorde blaakt (BVH deel 3, 291, 292).

• (Schilderij) en l'an 1825.Source 5

  1573
  19 P. Barbiers Bzn. 1772-1837
  Brooduitdeling door burgemeester Van der Mathe in het Zijlklooster te Haarlem
  
  Doek, 126 × 157 cm
  
  Gesigneerd: P. Barbiers Bz
  
  Tentoonstelling: Haarlem 1825, nr. 19, ‘Brooduitdeling door den burgemeester Van der Maats, te Haarlem, even na de overgaaf dier stad aan de Spanjaarden’
  
  Haarlem, Frans Halsmuseum
  
  Dat er in de tachtigjarige oorlog ook integere en humane katholieken waren, bewijst het verhaal over de Haarlemse burgemeester Van der Mathe. Als katholiek en vicaris van de Haarlemse bisschop sinds 1562 was hij aanhanger van de Spaansgezinde partij. Toen de stad de kant van de Prins koos, werd zijn positie moeilijk; met de bisschop en een aantal andere katholieken week hij uit. Toen hij tijdens het beleg adjudant van Don Frederik werd, was hij daarmee alleen maar consequent.
  
  Na de overgave van de stad op 13 juli 1573 moest de bevolking de wapens op het stadhuis afgeven, waarna de mannen in het Zijlklooster en de vrouwen en kinderen in de Grote Kerk werden verzameld. Iedereen was, niet zonder reden, bang voor een herhaling van de Naardense moordpartijen. Maar Van der Mathe stelde de mannen in het Zijlklooster gerust: Don Frederik zou de bevolking sparen als er een afkoopsom van tweehonderdveertigduizend gulden werd opgebracht. 's Avonds kregen de burgers voor heteerst in vijf of zes weken weer brood, ‘tarwebollen’ om precies te zijn.
  
  Barbiers lijkt de twee laatste gebeurtenissen in zijn schilderij te hebben versmolten. De oude bronnen, Harlemias van Schrevelius en Willem Jansz. Verwers dagboek (1572-'81), noemen als gezelschap van Van der Mathe tijdens de ‘geruststelling’ een andere oudburgemeester en mr. Verlenius, vicaris van de bisschop. We zien hen duidelijk rechts in het schilderij figureren. Links staat dan Van der Mathe al brood uit te delen.
  
  Dat hij in feite-onbewust of bewustgebruikt is om de bevolking rustig te houden, is twee dagen na zijn optreden pijnlijk gebleken: in grote hoeveelheden werden soldaten en burgers terechtgesteld. Maar tot een massale uitmoording als in Naarden is het niet gekomen; de tijdgenoot en het nageslacht zullen dit uit de invloed van gezaghebbende Spaansgezinden als Van der Mathe verklaard hebben, die ook al, volgens Verwer, ‘veel aerbeijts ende getrouwe dienst voor haer medeburgeren ende vrinden gedaen hebben indt tracteren van den accoordt [bij de overgave]’. Zo kon deze katholiek al in 1575 weer burgemeester worden, en zo'n tweehonderdvijftig jaar later hoofdpersoon in een belangrijk schilderij.
  
  Waarom belangrijk? Het feit dat Immerzeel het als enige werk van Barbiers vermeldt, zegt al iets, maar ook werd het volgens deze biograaf ‘voor die stad [Haarlem] aangekocht, en is op Burgemeesters-kamer geplaatst geworden’. Koper, zo blijkt uit deraadsnotulen, was het raadslid L.J. Quarles van Ufford, die het in 1838 aan de stad schonk. Hij zal het kort te voren hebben verworven op de veiling van Barbiers' nagelaten boedel, op 19 december 1837 (Immerzeel vermeldt 7 februari 1838). Men besloot het in de raadszaal te hangen.
  
  Een ander aspect is de datering van het werk, en in samenhang hiermee het ‘plaatsen’ van de belangstelling voor de verzoenende burgemeestersfiguur. In Inleiding i van de catalogus wordt geschetst welke motieven er in de vroegste fase van de Nederlandse historieschilderkunst achter de onderwerpskeuze kunnen zitten. Het kiezen van een katholieke burgemeester, die door zijn invloed protestantse levens redde, pleit voor een jaar van ontstaan in de Restauratie. De stijl sluit dit niet uit, maar wijst eerder op 1815 dan op 1825 (tentoonstelling Haarlem). In ieder geval had Barbiers de nijpende hongersnood van de Franse tijd, waardoor het inwoneraantal onder dat van 1573 daalde, nog vers in het geheugen, zodat de uitbeelding van verhongerde burgers geen hoofdprobleem kon zijn.
  
  Literatuur i.v.m. het onderwerp
  Theod. Schrevelius, Harlemias, ofte de eerste stichtinghe der stadt Haerlem, het toenemen en vergrootinge enz., Haarlem 1648, blz. 133-134
  Willem Janszoon Verwer, Memoriaelbouck. Dagboek van gebeurtenissen te Haarlem van 1572-1581 (aantekeningen van J.J. Temminck), Haarlem 1973, blz. 111-112
  J.J. Temminck, Haarlem vroeger en nu, Bussum 1971, blz. 78 en 80
  
  Literatuur i.v.m. het schilderij
  Opregte Haarlemsche Courant, 12 december 1837
  Haarlem, notulen raadsvergadering 10 januari 1838, nr. 12
  Immerzeel, i (1842), blz. 30

• Il est décédé apres 1 décembre 1589.
• Il est enterré dans Haarlem (Grote Kerk).Source 6
• Un enfant de Jan Philipsz a Mathe et Stephanije Woutersd van Oudewater
• Cette information a été mise à jour pour la dernière fois le 20 janvier 2013.

Famille de Philip Jansz van der Mathe (Matius)

(1) Il est marié avec Kathrijne Engbrecht Willemsdr Ramp (van Berckenroede).

Ils se sont mariés avant le 18 juillet 1566.Source 7

Enfant(s):

1. Catharina Philips van der Mathe  > 1566-1655 
2. Josyne Philps van der Mathe  > 1566-> 1624 
3. Engbert van der Mathe  < 1581-> 1592
4. Johan van der Mathe  < 1581-1587

(2) Il est marié avec Geerte Willem Gysbrechtszdr.

Ils se sont mariés en l'an 1575, il avait 38 ans.Source 7

Huwelijksvoorwaarden 26-4-1575 [Marcel S.F. Kemp - Parenteel Luytgen Woutersz (in Utrechtse Parentelen voor 1650, deel I, "Ons Voorgeslacht" (2010), p. 119]

Notes par Philip Jansz van der Mathe (Matius)

Studeert in Leuven bij zijn oom Cornelius Valerius van Oudewater, doctor in de Rechten.
Vicaris-Generaal van bisschop Nicolaas Van Nieuwland, met hem meegegaan naar Haarlem. Schepen te Haarlem 1563, 1564, 1568. Burgemeester van Haarlem in 1565, 1567, 1570 en 1573, weesmeester 1571, 1590, lid van de vroedschap tot 1576. Overluid Dom 20-10-1590. [Marcel S.F. Kemp - Parenteel Luytgen Woutersz (in Utrechtse Parentelen voor 1650, deel I, "Ons Voorgeslacht" (2010), p. 119]

In 1562 possesseur van een vicarie (altaar 11.000 maagden) in de St. Geertruidenkerk in Utrecht. Zijn zonen zijn waarschijnlijk jong en ongehuwd overleden: in een van de laatste testamenten van zijn tweede vrouw worden alleen nog beide dochters genoemd. De in Rotterdam als messenmaker werkzame Steven Philipsz, wiens kinderen zich Vermaet gaan noemen, zou in principe een natuurlijke zoon van Philips kunnen zijn geweest, maar hiervoor is noch in Utrecht, noch in Haarlem een aanwijzing te vinden. [Marcel S.F. Kemp - Parenteel Luytgen Woutersz (in Utrechtse Parentelen voor 1650, deel I, "Ons Voorgeslacht" (2010), p. 120]

Testeert met zijn 2e echtgenote op 22-9-1581 [Marcel S.F. Kemp - Parenteel Luytgen Woutersz (in Utrechtse Parentelen voor 1650, deel I, "Ons Voorgeslacht" (2010), p. 120]

Leenman van de St. Paulusabdij sinds 24/01/1572

74. Een derde van een kamp met een laan, genaamd Margrietenlaan, in de ban van
Heemstede (1631: in de vrijheid van Haarlem), zuid: heer Simon van der Horst
(1555: het St. Elisabethsgasthuis te Haarlem), noord: Gerard van Berkenrode (1555:
Michiel van Tetrode, burger van Leiden; 1568: Jan Verwer Jansz., burger van Haarlem;
1631: weduwe en erven mr. Lambert, chirurgijn te Haarlem; 1706: kinderen
wijlen doctor Bisschop), oost: de banschouw, west: de laan, (1568: jaarlijks 26 pond
waardig).
...
20-1-1577: Mr. Filips van der Maat, burgemeester van Haarlem, voor het gasthuis bij dode van
mr. Hendrik van Wamelen, burgemeester van Haarlem, LRK 132 c. Kenn. fol. 10.
[J.C. Kort, Repertorium op de lenen van de hofstede Brederode, 1264-1803]

Avez-vous des renseignements supplémentaires, des corrections ou des questions concernant Philip Jansz van der Mathe (Matius)?
L'auteur de cette publication aimerait avoir de vos nouvelles!

Barre chronologique Philip Jansz van der Mathe (Matius)

Cliquez sur le nom pour plus d'information. Symboles utilisés:  grand-parents    parents    frères/soeurs    enfants