Via Internet: Genealogie van Essen 01.05.1823.
VG Jaargang 34 - nr. 2 - 2009; blz.47.
Kind Willem Jacobs
Vader Gerrit Jacobs
Beroep Landbouwer
Moeder Jannetje Willems
Beroep geen beroep vermeld
Gebeurtenis Geboorte
Datum 01-05-1823
Gebeurtenisplaats Apeldoorn
Documenttype BS Geboorte
Erfgoedinstelling Gelders Archief
Plaats instelling Arnhem
Collectiegebied Gelderland
Archief 0207
Registratienummer 6628.05
Aktenummer 94
Registratiedatum 02-05-1823
Akteplaats Apeldoorn
Collectie Burgerlijke stand Gelderland, dubbelen
Boek Apeldoorn, Geboorteregister
Via Internet: Genealogie van Essen.
VG Jaargang 34 - nr. 2 - 2009; blz.47.
Il est marié avec Jannetje Berghuis.
Ils se sont mariés le 17 octobre 1857 à Apeldoorn , il avait 34 ans.
Bruidegom Willem Jacobs
Beroep jagtopziener
Geboorteplaats Apeldoorn
Leeftijd 34
Bruid Jannetje Berghuis
Beroep zonder beroep
Geboorteplaats Doorn
Leeftijd 27
Vader van de bruidegom Gerrit Jacobsen
Beroep landman
Moeder van de bruidegom Jannetje Willems
Beroep landvrouw
Vader van de bruid Jan Berghuis
Beroep Landbouwer
Moeder van de bruid Geertje van 't Hof
Beroep geen beroep vermeld
Gebeurtenis Huwelijk
Datum 17-10-1857
Gebeurtenisplaats Apeldoorn
Documenttype BS Huwelijk
Erfgoedinstelling Gelders Archief
Plaats instelling Arnhem
Collectiegebied Gelderland
Archief 0207
Registratienummer 6594.03
Aktenummer 77
Registratiedatum 17-10-1857
Akteplaats Apeldoorn
Collectie Burgerlijke stand Gelderland, dubbelen
Boek Apeldoorn, Huwelijksregister
Enfant(s):
Koningsjager. Rijksveldwachter. Landbouwer.
Woonde op 't Fluus bij het Uddelermeer. Geboren als Willem Jacobs en zo ook bij zijn huwelijk genoemd.
Volgens VG Jaargang 34 - nr. 2 - 2009; blz.47 is hij de zoon van Gerrit van Essen en Margriet Aarts.
Willem wordt geboren als Willem Jacobs en in zijn huwelijksakte is hij ook met die naam ingeschreven. Na 1857 komt hij in de Burgelijke Stand voor als Willem van Essen, zonder patroniem.
------------------
In veel families circuleren verhalen over vroeger. Vaak over personen en meestal mooier gemaakt door de persoon die ze vertelt. Zo vertelden mijn vader en oom over hun grootvader. Nieuwsgierig geworden heb ik geprobeerd de verhalen meer inhoud te geven aan de hand van geschreven bewijzen uit het verleden. Burgerlijke maar vooral notariele archieven hebben daarin een belangrijke rol. We bevinden ons dan rondom het Uddelermeer in de gemeente
Apeldoorn en Ermelo die elkaar daar raken. In onderstaand schrijven hebben we het over Willem van Essen, geboren 1 mei 1823 in Meerveld in de gemeente Apeldoorn. Hij is de zoon van Gerrit Jacobs en Jannetje Willems. Ze hebben dan al een zoon Jacob die geboren is op 19 mei 1821. In de geboorteakte wordt de moeder Jannetje Willems Bakker genoemd. In 1848 bouwt de heer Jan Rudolf Kemper op landgoed Staverden de boerderij Meerhoeve. Gerrit Jacobs en zijn vrouw Jannetje worden de eerste pachters. Bij schrijven van 19 oktober 1853 wordt Willem benoemd tot jachtopziener van Zijne Majesteit de Koning tegen een jaarwedde van 200,-. Op 17 oktober 1857 treedt Willem in het huwelijk met Jannetje Berghuis, dochter van Jan Berghuis en Geertje van t Hof. Jannetje is geboren op 27 oktober 1829 in Oostendorp, destijds gelegen in de gemeente Doornspijk.
Na enkele jaren verhuist het jonge gezin van Jan en Geertje naar Vierhouten bij Elspeet. Als dochter Jannetje trouwt woont ze daar nog. Willem en Jannetje trouwen in gemeente Apeldoorn. Daaraan vooraf heeft Zijne Majesteit de Koning de vergunning verleend tot het aangaan van een huwelijk tussen Willem en
Jannetje bij schrijven van 21 september 1857. In ditzelfde schrijven krijgen ook twee collegas jachtopzieners toestemming om te trouwen. Toen Willem in 1853 benoemd werd tot jachtopziener kreeg hij de toezegging dat er een woning voor hem zou worden gebouwd door de Koning. Dit huis kwam te staan aan het Uddelermeer aan de weg naar Meerveld en kreeg de naam het Fluus. Hier hebben Willem en Jannetje hun gezin gevormd en tot hun overlijden in 1907 gewoond. Tot in de zeventiger jaren van de vorige eeuw wordt het Fluus bewoond door Van Essens.
Op 1 januari 1882 wordt Willem op pensioen gesteld met de bepaling dat het pensioen zal bedragen de helft van het tegenwoordige tractement en dat W. van Essen in de bewoning van het huis wordt gehandhaafd. Was getekend: de Luitenant Kolonel Jagermeester des Konings B. Bentinck. Edoch: bij schrijven van 28 oktober 1881 wordt bepaald dat Willem van Essen zijn volle wedde tractement als pensioen krijgt met bijbehorende chevrongelden. Hij mag ook blijven dragen het uniform Groot tenue zowel als Klein tenue. Was getekend: Willem.
Na zijn pensionering in 1882 heeft Willem niet stilgezeten. Hij hield zich bezig met de koop en verkoop van onroerend goed. Huizen, boerderijen, landerijen hadden zijn belangstelling. Daarom liep hij veilingen af en meestal was hij een van de bieders. Bij elke transactie werd een akte opgemaakt en zo bouwde hij een heel netwerk op van notarissen in zijn omgeving. Die netwerken kwamen hem goed van pas bij andere handelingen. We hebben hem gevolgd door heel wat notariele akten door te spitten.
Hieronder volgt een bloemlezing van wat we vonden. De eerste drie transacties zijn van voor zijn pensionering in 1882.
1. Op 17 april 1858 maakt notaris Vitringa in Nunspeet een akte van lening op voor Jan Boonen en zijn huisvrouw Tona Hop, wonende in Elspeet. Zij lenen 800,- van Willem van Essen, jachtopziener te Apeldoorn. Ze betalen 4% rente en er is een opzegtermijn van drie maanden. Tot zekerheid en waarborg
wordt gesteld: een huis, erf, tuin en bouwland.
2. Op 23 september 1865 verkoopt Hannes Bast, landbouwer te Elspeet een aandeel of honderd bomen in het Elspeterbos. Hij verkoopt het aan Willem van Essen, jachtopziener. Het geheel is 499 bunder, 87 roeden en 45 ellen. Bast heeft het geerfd van zijn overleden vrouw Metje Frens. De koopprijs is 1.700,-.
3. Notaris Walter in Apeldoorn maakt een akte op van de verkoop van een bouwplaats van ruim 15 bunder in Uddel (21 juni 1876). Verkoper is Janna van de Kamp, weduwe van Aalt van den Bosch. Ze verkoopt aan Willem van Essen, jachtopziener, voor de prijs van 3.500,-.
4. Op 27 januari 1882 koopt Willem van Essen twee percelen met een grootte van 45 roeden voor de prijs van 125,-. Hij koopt het van Jan van Genugten, gepensioneerd jachtopziener te Uddel.
5. Op 16 februari 1882 vindt in logement de Zwaan in Elspeet de veiling plaats van een bouwerfje en grond van Evert Frens in Vierhouten. De onroerende goederen komen in vijf percelen in de veiling. Samen worden ze ingezet voor 1.190,-. Totaal zijn ze ruim 17 ha. groot. Op 2 maart vindt de tweede veiling
plaats ( de toeslag). Dan verschijnt Willem op toneel. Hij koopt het hele goed voor 1.642,- en daarmee is hij eigenaar. Aldus beschreven door notaris Termaat in Harderwijk.
6. Notaris van Orselen in Nunspeet maakt d.d. 30 decmber 1882 de akte op van de verkoop van een huisje met grond in Vierhouten. Hendrik van Harskamp, arbeider, is de verkoper. Hij ontvangt 300,-. Oppervlakte ruim 48 are. De koper is Willem.
7. Op 25 april 1883 en 9 mei 1883 vindt de veiling plaats van de boerenhofstede Groot Ouwendorp gelegen bij het kamp Milligen. Dit op verzoek van de erven van Evert Gerritsen van Ouwendorp. Tevens wordt de boerenhofstede met herberg, genaamd Het Molentje, gelegen aan de straatweg, geveild, ruim 11 bunder groot. Groot Ouwendorp komt met ruim twintig bunder in bezit van Willem van Esssen voor de prijs van 5.450,-. Het Molentje gaat naar Aart Gerritsen van Ouwendorp voor 2.910,-. De akten worden opgemaakt door notaris van den Ham in Lunteren.
8. Op 28 november 1884 maakt notaris van Orselen in Nunspeet een akte op waarbij Willem van Essen verklaart 1.500,- schuldig te zijn aan de Spaar- en Bewaarbank te Nunspeet tegen een rente van 4½ %. Als zekerheid en waarborg krijgt de bank enkele onroerende goederen van de lener en wel: een bouwhof gelegen te Uddel ter grootte van ruim 17 hectare en een stuk hakhout van ruim 5 hectare.
9. Op 2 mei 1889 maakt notaris van Heuven in Barneveld een akte op voor een geldlening van 4.600,- voor Willem van Essen en zijn zoon Gerrit tegen een rente vier ten honderd. Beiden jachtopziener van Zijne Majesteit de koning. Ze lenen dit bedrag van oud-notaris van den Ham in Lunteren. Als onderpand
stelt Willem de boerenhofstede Groot Ouwendorp, groot ruim 20 ha. Gerrit stelt als onderpand de boerenhofstede Groot Boeschoten, groot ruim 67 ha. Hij heeft dit in bezit gekregen samen met zijn broer Jan in december 1888. In mei 1889 heeft Gerrit het gedeelte van Jan gekocht zodat hij alleen eigenaar wordt.
10. Op 17 juli en 31 juli 1890 vindt in logement de Bonte Koe te Barneveld de veiling plaats van de hofstede Het Zwarte Paard te Kootwijk. De hofstede wordt ingebracht door Gerrit de Wilde. Hij handelt voor zich en als voogd over de minderjarige Gerritje en Willem de Wilde, kinderen van zijn overleden
broer Aart de Wilde en zijn overleden schoonzus Nelletje Zegers. Verder is Gerrit gemachtigd door zijn zuster Jannetje de Wilde. De hofstede wordt in drie percelen te koop aangeboden van resp. 6 ha., 11,5 ha. en 1 ha. Bij de toeslag op 31 juli krijgt Willem van Essen de eerste twee percelen, samen 17 ha.
voor de prijs van 1.760,-. Het derde perceel gaat voor 160,- naar Jan van Dam. De koopakten worden opgesteld door notaris van Heuven te Barneveld.
11. Dezelfde notaris maakt op 27 november 1890 een akte op van een lening van 2.200,-. De lener is Willem van Essen en de uitlener oud-notaris van den Ham te Lunteren. Als onderpand geldt de boerenhofstede Het Zwarte Paard te Kootwijk en de boerenhofstede Groot Ouwendorp. Tevens geeft zoon Gerrit als onderpand voor zijn vader de boerenhofstede Groot Boeschoten groot ruim 66 ha.
12. Notaris Groll te Apeldoorn beschrijft in een akte van 9 mei 1891 de verdeling van de Uddelermark. Deze verdeling was gelast door de rechtbank te Zutphen d.d. 13 januari 1887, naar aanleiding der vordering van een der markgenoten. Voor de scheiding is een commissie benoemd in 1886 bestaand uit :
a) Egbert Julius Vitringa te Nunspeet
b) Rein Schouten, landbouwer te Uddel
c) Willem van Essen, jachtopziener te Meerveld.
Als rechtercommissaris wordt toegevoegd Baron van Sytzama. De Uddelermarkt is groot 481 ha., 69 are, 72 ca. De waarde die voor deze grond is toegekend is 15.236,75. Er zijn 60 kavelingen opgemaakt. Bij alle personen/ instellingen wordt precies vermeld wat de oppervlakte is die wordt toegewezen. Willem van Essen wordt eigenaar van 31 ha., 18 are en 94 ca.
13. Op 2 en 6 november 1894 vindt de veiling plaats van onroerende goederen van de erven van Samuel Bronkhorst te Uddel. Dit hele bezit wordt verdeeld in 19 percelen. Bij de toewijzing op 16 november krijgt Willem van Essen drie percelen voor de prijs van 255,-. De akte is opgesteld door notaris Walter.
14. Notaris Walter maakt een akte op van de verkoop van onroerend goed voor de erfgenamen van Maatje Hofman, op 20 december 1899 en januari 1900 te Uddel. Het geheel is verdeeld in 13 percelen. Willem koopt een perceel bouwland het Hul, groot 42 roeden, veertig ellen, voor 65,-.
15. Op 4 januari en 18 januari 1901 vindt in de herberg van Willem van Essen jr. te Meerveld de veiling plaats van onroerende goederen van de erfgenamen van de families Hendriksen en Versteeg. Het geheel is verdeeld in 14 percelen. Willem krijgt een perceel toebedeeld voor 55,- met een grootte van 37 roeden en 80 ellen bouwland.
16. Op 16 januari 1905 maakt notaris Heuven de verkoopakte op van de boerenhofstede Het Zwarte Paard te Kootwijk. De koper is de heer Houtzagers, leraar bij de Gereformeerde Gemeente te Kootwijk. Verkoper is Willem van Essen, gepensioneerd jachtopziener te Uddel. De prijs is 3.100,- voor ruim
17 ha.
17. Notaris Walter maakt op 20 november 1906 de verkoopakte op voor Willem van Essen die verklaart te verkopen aan Hare Majesteit Wilhelmina enz., Koningin der Nederlanden bijgestaan en gemachtigd door haar gemaal Zijn Koninklijke Hoogheid Hendrik enz. Prins der Nederlanden. De verkoop gaat over heide, weide, hakhout, bouwland, tuin, schuur en erf, huis en erf, schaapskooi, totaal ter grootte van 60 ha., 21 are en 44 ca. voor de prijs van 21.000,-. Het bedrag moet betaald worden voor 21 februari 1907.
Dit zijn de notariele akten die we vonden van de koop of verkoop van onroerende goederen t.b.v. Willem van Essen. De echtelieden Willem van Essen en Jannetje Berghuis zijn beide in 1907 overleden. Jannetje op 2 februari en Willem op 20 mei. De kinderen erven hun bezittingen en dat betekent in dit geval dat er een veiling komt van de onroerende goederen. Deze vindt plaats op 10, 12 en 24 maart 1908 bij Jacob Versteeg aan het Uddelermeer. Daarvoor is in enkele kranten in de omgeving een advertentie verschenen met de aankondiging van deze veiling. Daarin worden 27 objecten/ percelen genoemd die geveild worden. De totale oppervlakte van deze percelen is meer dan 100 ha. De opbrengst van de veiling is 31.581,76 (na aftrek van de kosten). Dit bedrag
wordt onder de kinderen verdeeld.
Kinderen uit het huwelijk van Willem van Essen en Jannetje Berghuis, allen geboren op het Fluus bij het Uddelermeer in de gemeente Apeldoorn:
1. Jannetje, geb. Apeldoorn 18-08-1858, overl. Ermelo 20-08-1944, tr. Apeldoorn 07-03-1885 Gijsbert Mulderij, geb. Garderen-Stroe 24-09-1859, landbouwer, overl. Ermelo 28-08-1929; zij woonden aan de Beek.
2. Geertruida, geb. Apeldoorn 06-05-1860, overl. Garderen 07-01-1938, tr. Apeldoorn 02-08-1890 Heimen van Surksum, geb. Putten 21-10-1856, landbouwer, overl. Garderen 07-08-1940; zij woonden op Boeschoten bij Garderen.
3. Gerrit, geb. Apeldoorn 14-11-1861, overl. ald. 26-04-1942, ongehuwd; hij woonde op het Fluus.
4. Jan, geb. Apeldoorn 05-02-1863, molenaar, overl. Garderen-Stroe 21-06-1933, tr. (1) Barneveld 07-11-1884 Hendrikje Mulderij, geb. Garderen-Stroe 22-09-1853, overl. ald. 01-01-1923, tr. (2) Barneveld 10-12-1924 Antje Buitenhuis, geb. Elspeet 22-03-1877, overl. Ermelo 12-06-1952; gescheiden 24-03-1926. Ze woonden in Barneveld.
5. Willem, geb. Apeldoorn 01-10-1864, landbouwer, overl. Apeldoorn-Meerveld 03-04-1908, tr. Ermelo 28-12-1888 Grietje Versteeg, geb. Apeldoorn-Meerveld 20-05-1861, overl. ald. 06-12-1938; zij woonden op boerderij de Hemel in Meerveld.
6. Jacob, geb. Apeldoorn 14-12-1866, overl. Gorinchem 06-01-1887 (tijdens militaire dienst), ongehuwd.
7. Clasina, geb. Apeldoorn 23-02-1870, overl. Nunspeet 09-02-1950, tr. Apeldoorn 09-04-1903 Hendrik Buitenhuis, geb. Elspeet 09-01-1872, overl. Nijkerk 07-08-1939; zij woonden in Nunspeet, geen kinderen.
8. Gijsbert, geb. Apeldoorn 06-11-1872, overl. ald. 08-10-1941, tr. Apeldoorn 07-06-1915 Jannetje van Es, geb. Putten 22-07-1883, overl. Apeldoorn 18-05-1959; zij woonden op het Fluus.
Willem en Jannetje zijn begraven in Garderen. Het graf is bedekt met een liggende steen en omgeven door een hek. Naast de persoonlijke gegevens vind je daar ook de tekst uit: 1 Petrus 2 vers 17b, Vreest God, eert de Koning. In 2020 werd geconstateerd dat het graf in achterstallig onderhoud verkeerde. De
eigenaar van de begraafplaats is de Hersteld Hervormde Kerk.
Zij schrijven aan een ver familielid: Daar het voor onze begraafplaats een beeldbepalend graf is en de kerkvoogdij van de HHK te Garderen de geschiedenis levend wil houden, heeft de kerkvoogdij besloten om het monument te laten restaureren voor eigen rekening. Dit met behulp van vrijwilligers. En zo is gebeurd. De kosten van onderhoud komen de eerste 30 jaar ook voor rekening van de HHK te Garderen.
Bronnen:
Koninklijk Huisarchief 19 okt. 1853 aktenr. 284
21 sept. 1857 aktenr. 118
22 aug. 1881 aktenr. 52
28 okt. 1881 aktenr. 498
Notariele archieven:
Vitringa 17 april 1858 aktenr. 943
Vitringa 23 sept. 1865 aktenr. 2993
Walter 21 juni 1876 aktenr. 2487
Walter 27 jan. 1882 aktenr. 4601
Termaat 16 feb. 1882 / 2 mrt. 1882 nrs. 4092 en 4112
Van Osselen 30 dec. 1882 nr. 2753
Van den Ham 25 april / 9 mei 1883 nrs. 6695 en 6715
Van Osselen 28 nov. 1884 nr. 3145
Heuven 02 mei 1889 nr.1614
Heuven 17 juli / 31 juli 1890 nrs. 1955 en 1969
Heuven 27 nov. 1890 nr. 2050
Groll 09 mei 1891 nr. 3809
Walter 02 nov. / 16 nov. 1894 nrs. 10025 en 10041
Walter 20 dec. 1899 / 03 jan. 1900 nrs. 12231 en 12247
Walter 04 jan. / 18 jan. 1901 nrs. 12609 en 12621
Heuven 17 jan. 1905 nr. 6169
Walter 20 nov. 1906 nr. 14992
Walter 10 mrt. / 12 mrt. 1908 nrs. 15527 en 15541
Data van geboorte, huwelijk en overlijden zijn gehaald uit de originele akten BS.
VG 48e Jaargang nr. 4 - 2023 / door: Peter van Essen, lidnr. 335, (XXXXX@XXXX.XXX): Vreest God, eert den Koning -
Willem van Essen op het Fluus.
-------------------------------------
Willem Jacobs van Essen | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
1857 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jannetje Berghuis |
Les données affichées n'ont aucune source.