Généalogie Edelbroek uit Werkhoven (Utr.) en Kwartierstaten van Marjolein Simone van Loon en Liza Muller » Johannes Neomagus (1567-1664)

Données personnelles Johannes Neomagus 

• Il est né entre le 11 mai 1566 et le 9 mai 1567 dans Budberg (deel van de stad Rheinberg), Nordrhein-Westfalen, Duitsland.
• Il a été baptisé.
• Il est décédé le 10 mai 1664 dans Baerl (bij Duisburg), Nordrhein-Westfalen, Duitsland.
• Un enfant de Johannes Eusebius Neomagus

Famille de Johannes Neomagus

(1) Il est marié avec Margaretha Eilbracht.

[kinderen van Johannes en Margaretha: Hendrich, Anna x dominee Johannes Nethenus, Johannes,
onbekende dochter, onbekende dochter, en Samuel Neomagus],

Ils se sont mariés en l'an 1602 à Baerl (bij Duisburg),NW,DEU, 3 NOTE vermoedelijk.

Enfant(s):

1. Hendrich Neomagus  ± 1603-> 1680 

(2) Il est marié avec Mechteld Schmitz.

Ils se sont mariés en l'an 1629 à Moers, Nordrhein-Westfalen, Duitsland.

Notes par Johannes Neomagus

[ http://www.neomagus.nl/2010/02/14/iii-johannes-neomagus/,
.,
Generatie III, (1566/67-1664), predikant, zoon van Johannes Eusebius, generatie II,
.,
Johannes komt in 1566 of 1567 ter wereld in Budberg in het graafschap Moers. Samuel Neomagus en
Georg Kreischer noemen 1566 als geboortejaar, andere bronnen 1567. Op de grafsteen van Johannes
staat dat hij op 10 mei 1664 sterft in het 98ste jaar van zijn leven. Hij is dan dus 97 jaar oud.
Met andere woorden, Johannes moet geboren zijn tussen 11 mei 1566 en 9 mei 1567.,
De vader is Johannes Eusebius Neomagus, eerst prior van de abdij in Moers, vanaf 1561 de eerste
predikant van Budberg. Deze trouwt op latere leeftijd en krijgt één kind, genoemde Johannes. Geen
enkele bron noemt de naam van de moeder.,
.,
Heidelberg?,
Het is niet bekend waar Johannes studeert. Mogelijk aan de universiteit van Heidelberg, waar in
1598 een Johannes Neomagensis is ingeschreven. De academie van Heidelberg, zoals de universiteit
dan nog heet, is in 1386 opgericht en de oudste van Duitsland. Ze staat bekend om haar strenge
leeropvattingen. Het bekendste leerboek van de calvinisten is de Heidelbergse Cathechismus uit
1563. Gezien de loopbaan van Johannes en de leeftijd waarop men een universitaire studie begint,
moet hij op het eind van de jaren tachtig van de 16de eeuw al student zijn. Het gaat daarom in
Heidelberg vermoedelijk om een verder onbekende Johannes uit Nijmegen, wiens herkomst daar in een
Latijnse vorm is genoteerd.,
.,
of Herborn?,
Het is ook aannemelijk dat Johannes dichterbij studeert aan de calvinistische academie van
Herborn, in 1584 gesticht door Jan de Oude, een broer van Willem van Oranje. Het is een centrum
van hoogwaardig gereformeerd onderwijs. Daar staat ook in 1598 ene Johannes Neomagensis
ingeschreven.,
.,
Wesel,
Johannes is na zijn studie rector van de Latijnse School in Wesel, vermoedelijk van 1592 tot 1598.
In 1599 volgt zijn beroep naar Baerl en Binsheim, Binsheim is een gehucht bij Baerl. Meestal is
alleen sprake van de Evangelische Kirchengemeinde Baerl, waar hij ruim een halve eeuw predikant
blijft, tot 1650. Hij is in Baerl de derde predikant na de overgang van katholieke parochie in
1561 naar evangelische gemeente. Baerl volgt daarmee Moers, waar graaf Hermann von Neuenahr und
Moers in 1560 openlijk aanhanger wordt van de leer van Luther.,
.,
Baerl,
De katholieke gemeenschap van Baerl bestaat vanaf het eind van de 12de eeuw. De aan de heilige
Lucia gewijde kerk is gesticht vanuit de in 1123 gestichte Cisterciënzer abdij in het
nabijgelegen Kamp. De graven van Kleef hebben tot in de 15de eeuw het patronaatsrecht en benoemen
de pastoors, daarna doen de graven van Moers dat. De laatste pastoor is vanaf 1550 Wilhelmus
Scherer, in het Latijn Tonsor. Hij komt in 1572 als dominee vanuit het Nederlandse Batenburg (aan
de Maas bij Ravenstein) terug naar Baerl. Van 1561 tot 1572 is zijn naamgenoot (vader?) Bernhard
Tonsor de eerste predikant. In 1587 verdrijven de Spaanse troepen dominee Wilhelmus Tonsor. Prins
Maurits van Oranje verdrijft de Spanjaarden in 1597. De predikantsplaats blijft vacant tot 1599.
Dan volgt de benoeming van Johannes Neomagus, pastor in Barle et Binssum. Dat is de tekst op de
met de hand geschreven titelpagina van een (doop-, trouw- en begraaf?) boek uit 1702 (Bron:
Brühl, PSA, BA 95, ths. Binssum is het huidige Binsheim, een gehucht tussen Baerl en Orsoy).. De
gemeente van Baerl telt dan ongeveer 900 zielen. Baerl wordt een echte Neomagusstandplaats. Na
Johannes worden er in 1702, 1720, 1748 en 1767 Neomagi benoemd, terwijl Johannes’ opvolger in
1650 een kleinzoon is, Samuel Nethenus.,
.,
Johannes bedient van 1601 tot 1609 tevens de evangelische gemeente van het nabije Repelen
(Rosenkranz, Das Evangelische Rheinland, II, p. 357) waarvan het nog bestaande kerkje een van de
oudste van het Rheinland is. In 1601 sterft Arnold Steur, vanaf 1554 pastoor, vanaf 1560 dominee
in Repelen. In 1609 krijgt Repelen een nieuwe eigen zielzorger in de persoon van Franciscus
Hombergius.,
Johannes maakt in 1608 mee dat de classis Moers wordt opgericht, waarvan Baerl deel gaat uitmaken.
Op 6 december 1610 vergadert de classis in Baerl. Gastheer Johannes Neomagus is voorzitter.,
.,
Oorlog,
In of omstreeks 1625, in de Dertigjarige Oorlog, branden de pastorie Wedem Hoff en de school tot
de grond toe af na een aanval van huursoldaten uit Kroatië (Kreischer, Geschichte der
Evangelische Kirchengemeinde Baerl, voetnoot 18, p 128, verwijst naar Kirchenarchiv Baerl, nr 28,
p 7f). Dat het om Kroaten gaat is eerst honderd jaar later, in 1734, opgeschreven. De Kroaten
zijn evenwel pas in 1635 in Baerl geweest, zodat wellicht sprake is van een ‘gewone’ brand. Alle
paperassen gaan verloren. In 1641 is de pastorie nog niet herbouwd. Johannes Neomagus woont
noodgedwongen meer dan 15 jaar in het op vijf kilometer gelegen Kleefse stadje Orsoy omdat de
kleine en door de oorlog verarmde gemeente van Baerl niet eerder de middelen heeft de pastorie te
herbouwen of de dominee elders onderdak te bieden. Johannes woont met zijn gezin in Orsoy in een
particuliere woning en houdt zich er niet bezig met pastoraal werk. Dat kan hij ook niet, want
sinds 1614 is Orsoy in handen van de Spanjaarden – we zitten in de Tachtigjarige Oorlog – en de
katholieken maken dan de dienst uit.,
Dominee Johannes Neomagus gaat elke zondag te voet op en neer naar zijn gemeente Baerl voor de
kerkdiensten, met een aantal Orsoyer gelovigen in zijn kielzog. In 1632 herovert Frederik Hendrik
het stadje Orsoy, wordt er een Hollands garnizoen gevestigd en is het protestantisme weer de
eerste godsdienst. In Orsoy zit Johannes overigens niet zonder familie. Zijn dochter Anna ontmoet
er de eind 1622 beroepen dominee Johann Wilhelm Nethenus, een jonge weduwnaar. Die heeft grote
problemen met de Spaanse bezetters en gaat in 1627 met zijn gezin naar Rees.,
.,
Kleinzoon,
Na een halve eeuw is de ruim 80-jarige dominee Johannes te oud om langer in functie te blijven. De
gemeente beroept Samuel Nethenus uit Batenburg, kleinzoon van Johannes. Samuel is de zoon van
Anna Neomagus, oudste dochter van Johannes.,
.,
Eerste huwelijk,
Johannes Neomagus trouwt twee keer. Eerst, in of kort na 1602, met Margaretha Eilbracht, omstreeks
1580 geboren in Horn, dochter van dominee Johannes Eilbracht uit het in 1561 gereformeerd
geworden Hoch-Emmerich, een nabijgelegen dorp in het graafschap Moers, nu opgenomen in de
industriestad Rheinhausen, gemeente Duisburg. Dat het huwelijk niet voor 1602 is gesloten ligt
voor de hand. Immers, Eilbracht en zijn gezin komen in 1602 naar Hoch-Emmerich en dan leren
Margaretha en Johannes elkaar pas kennen. Zie hierna de Genealogie Eilbracht. De genealogie van
de familie Heidermanns (www.heidermanns.net) noemt 1583 als geboortejaar van Margaretha en als
trouwjaar 1599. Het lijkt onwaarschijnlijk dat dominee Neomagus een 16-jarige trouwt. Dat 1602
als huwelijksjaar meer voor de hand ligt, is hiervoor aangegeven. (zie
http://www.heidermanns.net/gen-pers.php?ID=10816 - 03-01-2017, hier heet zij Anna),
.,
Zes kinderen,
Johannes is in 1602 bij zijn eerste huwelijk ongeveer 35 jaar, Margaretha is – indien geboren na
haar broers – ongeveer 23 jaar. Het echtpaar krijgt drie zoons en drie dochters:,
.,
– Hendrich, vermoedelijk geboren in 1603, stamvader van de Hollandse tak van de familie.
Volgt IV-1.,
– Anna, geboren omstreeks 1605, gehuwd met dominee Johannes Nethenus. Volgt IV-2.,
– Johannes, geboren in 1607, stamvader van de Brabantse tak van de familie. Volgt IV-3.,
– onbekende dochter.,
– onbekende dochter.,
– Samuel, geboren omstreeks 1616, die geen mannelijke nakomelingen heeft. Volgt IV-4.,
Na Hendrich is de volgorde van de geboorten niet zeker. Evenmin weten we wanneer Margaretha
Eilbracht sterft. In ieder geval vóór 1628 en vermoedelijk in Orsoy, waar de familie na de
verwoesting van de pastorie in Baerl woont.,
.,
Tweede huwelijk,
Op ongeveer 61-jarige leeftijd, in 1629, trouwt Johannes Neomagus in Moers met Mechelt Schmitz,
genaamd Schieten (Kopie van de inschrijving van het huwelijk in FAJN, met dank aan Beja
Peijpers), afkomstig uit Moers. Zij overlijdt op 13 januari 1656 in Baerl als Mechel of Mechtild
Schuten (Sterberegister in het kerkboek van Baerl van 1650-1682). Johannes is dan bijna 90 jaar
oud. Johannes’ zoon Samuel trouwt Johanna Schieten. Het is niet bekend wat de familierelatie
tussen beide Schietens is. Schieten is dan in Moers en omgeving een vaak voorkomende naam.,
.,
Streng,
Johannes is geen volgeling van Luther maar van Calvijn, streng en recht in de leer. Hij treedt in
zijn preken op tegen het zijns inziens te losbandige leven van zijn gemeenteleden, met name tegen
het drinken van brandewijn, ontheiliging van de zondag, onchristelijke levenswandel,
vastenavondviering en Wirtshaustreiben, ofwel cafébezoek. (Kreischer, Geschichte der
Evangelischen Gemeinde Baerl, p. 61.),
In 1622 en 1623 heerst een pestepidemie in de streek. De helft van de bevolking van Moers sterft.
Ook Baerl heeft ernstig te lijden. Daarnaast heeft Baerl frequent te maken met overstromingen van
de Rijn. Dominee Johannes heeft zodoende in meerdere opzichten heel wat te stellen met zijn
gemeenteleden.,
.,
Eine Zange,
Na vijftig jaar accepteert de 82-jarige Johannes Neomagus zijn in 1628 geboren kleinzoon Samuel
Nethenus als assistent naast zich. Neomagus blijft tot zijn dood houder van de standplaats Baerl,
ofwel Pfarstelleninhaber. Nethenus doet het werk en krijgt, volgens afspraak, de helft van de
inkomsten. Dat is rechtmatig, maar is het ook rechtvaardig? Nethenus is nog jong en sticht
spoedig een gezin. De helft van de inkomsten is voor Nethenus weinig, in aanmerking nemend dat
hij een gezin heeft en Neomagus alleen leeft. Daarom kort Nethenus zijn grootvader en neemt zelf
het grootste deel van de inkomsten. Dat is begrijpelijk, maar niet rechtmatig. Is het
rechtvaardig? Is Neomagus eine Zange, letterlijk: een tang, figuurlijk: iemand die anderen in
zijn macht heeft, die anderen onder druk zet?,
Johannes Neomagus, eine Zange is de titel van een moralistische bijdrage van dominee Hans
Frommhold in de Gemeindegruss in 1972, FAJN. De titel van dit eerste deel van de Genealogie
Neomagus is hieraan ontleend. De vertaling komt uit Prisma woordenboek Duits-Nederlands 2004.,
.,
Hand in hand,
Johannes en zijn kleinzoon leven jarenlang in onmin. Het generatieconflict blijkt onder meer uit
het ingrijpen van Johannes als hij Nethenus en zijn vrouw na de namiddagpreek hand in hand
wandelend in de tuin van de pastorie aantreft. Hij rukt hem de wandelstok uit de hand en houdt
hem voor dat men zijn vrouw niet in het openbaar aan de hand met zich meeneemt omdat dat alleen
maar ergernis kan geven bij ‘gemeinen Mannen’.,
.,
Geen schikking,
Hun strijd wordt in 1659 openbaar. De voorzitter van de classis, dominee Bernhardus Isaaci uit
Emmerich, en dominee Petrus Baumann uit Friemersheim komen naar Baerl om te proberen de
strijdende partijen bij elkaar te brengen. Vergeefs. Neomagus blijft vasthouden aan de
overeenkomst die hem het recht geeft op de helft van de inkomsten. Hij zegt niet vermogend te
zijn, zoals zijn kleinzoon beweert. Hij weigert iedere schikking. Dat is rechtmatig, maar is het
ook rechtvaardig? Eerst de dood van Johannes in 1664 maakt een eind aan het geruzie. Samuel
Nethenus, die vanaf 1650 als assistent de functie van predikant uitoefent, wordt dan de officiële
predikant van Baerl en blijft dat tot 1683. Hij sterft in 1707 in Amsterdam. (Zie verder de
biografische schets van Anna Neomagus, IV-2.),
.,
Grafsteen,
Johannes Neomagus sterft alt und lebenssatt op 10 mei 1664, 97 jaar oud, en wordt bij zijn
gemeenteleden op het kerkhof begraven. Hij heeft vooraf bepaald dat hij niet in de kerk te ruste
mag worden gelegd, zoals andere predikanten. De tekst op de grafsteen luidt:,
.,
Ao 1664 den 10. Maij ist der,
ehrwurdiger Herr Johanes,
Neomagus Pastor zu Barll,
gottselig im Herre entschlaffe,
im 98. Jahr seines Alters und,
im 75. Jahr seines Predigampts.,
.,
Neiomagi cuius peccatum,
sanguine Christus,
omne tegit locus hic,
ossa sepulta tegit.,
.,
In het midden boven de tekst staat een wapenschild met een naar linksboven gerichte vliegende duif
met olijftak in de bek. Links van het wapenschild is een zandloper afgebeeld als teken van de
menselijke levensloop, rechts een doodshoofd als teken van de menselijke vergankelijkheid. De
duif symboliseert de vrede. De door Johannes zelf opgestelde Latijnse tekst luidt vertaald: Deze
plaats bedekt het begraven gebeente van Neomagus, dat de hele zondenschuld van Christus met bloed
bedekt. Op de grafsteen van zijn in 1626 in Repelen overleden schoonvader Johannes Eilbracht
staat dezelfde tekst….,
.,
Beker,
De Evangelische Kirchengemeinde Baerl is in het bezit van een avondmaalsbeker uit 1647, gebruikt
door Johannes. De beker is voorzien van het wapen van het Haus von Baarlle. Het uit de 13de eeuw
stammende kasteel heeft tegenover de kerk gestaan. De heren Von Barl, Barll of Baarlle hebben
jarenlang veel invloed in de protestantse gemeenschap en de predikant kan maar het best op hun
hand zijn….,
.,
Baerl,
Anno 2000 is Baerl een gemeenschap van vijfduizend inwoners. Bestuurlijk is het tot 1910 een
zelfstandige gemeente. Dan gaat het samen met Repelen. In 1950 gaat Baerl-Repelen op in de
gemeente Rheinkamp die op haar beurt sinds 1975 deel uitmaakt van de stad Duisburg. Baerl wordt
dan een deel van Duisburg. Ook Homberg komt dan bij Duisburg. Homberg, Baerl en Repelen zijn
standplaatsen van dominees Neomagus.],

Avez-vous des renseignements supplémentaires, des corrections ou des questions concernant Johannes Neomagus?
L'auteur de cette publication aimerait avoir de vos nouvelles!

Barre chronologique Johannes Neomagus

Cliquez sur le nom pour plus d'information. Symboles utilisés:  grand-parents    parents    frères/soeurs    enfants