()
Elle est mariée avec Jan Jacobs Bette.
Akte uit het Schepenbankarchief Fijnaart nr. 636, fol.29v-34v.
Regionaal Archief Westbrabant te Oudenbosch.
Staat Inventaris en Taxatie van den Boedel en goederen van wijle Jan Bette in leven Bouwman onder
deze jurisdictie en zulks tot Vindinge der Exportien zijnen meer en minderjarigen Erfgenamen alsmede
den Portie van zijne nagelatene weduwe Dingna Dirke in zijne nalatenschap competerende, en bij
wezen van Dirksz van Sprang als voogd en ter taxatie van de onder getekende B ... Scheepenen.
Vaste Goederen
Eerstelijks eene roeden Lands gelegen in den polders den oude en N Fijnaart groot de nombre van
88.226 roede Lands getaxeert met de Huyzinge Schuurplantages en verdere timmeragen
op f 340 per gemet bed f 30176.2.10
Den Vieren Twintigste Julij 1794 compareerde voor Scheepenen en Secretaris van de Fijnaart Dingna
Dirke weduwe van Jan Betten in leven Bouwman en gewoont hebbende onder dese Jurisdictie en (in
de marge: Aris Groenendijk Schepene des lande van Willemstad en Dirk van Sprang Schepe van de
Heijninge als voogden over de minderjarige kinderen van wijlen Jan Betten)
dewelken verklaarden wel en deugdelijk en schuldig te wezen aan en ten behoeven van Maarten Biert
oud Borgemeester van en woonende onder de Heijningen een kapitale som van twee duisend slands
guldens spruijtende ten zulke van deugdelijke geleende en aangetelde Penningen renuntieerende
mitsdien van de erffeportie van aangetelde gelde en van alle andere haar hier te gensmaar enigsints te
stade komende beloven de voorz somme te zulle restitueeren en weder geven hede over een jaar met
den Intrest vandien (tussengevoegd: 31/2 proct vol int jaar) en bij langer onderhouding belovenz de
Debetrice doen mede te blijve continueere tot de volle en complete volderinge des geheelen Kapitaal
inclusieve
Zullende bij opzegging ofte aflossinge elkandere drie maande te voore moeten waarschouwent tot
naarkominge van het voorsz ver(klaarde) sij Comparante als mede aris groenendijk en Dirk van
Sprang hunne qual(iteit) als voogden over de minderjaarig kinderen van gem. Jan Bette dewelke
verklaaarden te same te verbinden hypothqueeren en ten vasten onderpand te stellen Een hoeve lands
met dezelven timmerage en plantagy bij de Nombre 74B:194 R. Erfflans te Quoh van belastinge
bekend als sijnde vrij en onbelast Prate ?? Chijns en van de gebuurlijke last soude ma(?)
Aldus verleden in den Fijnaart ten presentie van Nic. Dane en N(?) Oostdijke, Schepenen
Dit (kruisteken) is gestelt door Dingena Dirke (handmerk)
Nicolaas Dane A Groenendijk M.H. Oostdijck DV Sprang (handtekeningen)
Dan de margetekst op de eerste bladzijde:
Dese obligatie hierna weder gepasseert zijnde zo verklaart den debiteur deselve las? Zijne
ondertekening te quiteeren versoekende dat deselfden werde geroijeert en gepasseert Fijnaart 26
augustus Maerten Biert, Nicolaas Dane (Schepen van Fijnaart) CPS Dij
97
Het weer aanzuiveren van geleende gelden, voldoening van obligaties etc.
De akte is een obligatie, een schuldbrief van lening van tweeduizend gulden met vaste rente
en looptijd met als onderpand de hoeve en grond met wat erop staat, alles wat Dingena als
erfgenaam van haar man Jan Betten in eigendom heeft. De voogden van hun minderjarige
kinderen worden er, zoals dat behoort, eveneens bij betrokken. Kan dit geld bedoeld zijn als
uitbetaling van de erfportie van een of meer van de volwassen kinderen? Dan vormt dit een
onderdeel van de latere algehele verrekening, na de verkoop van hoeve en gronden, waar de
erfporties een onderdeel van zullen geweest zijn. Nee, eerder is dit ter voldoening en
retourbetaling van door Jan geleende gelden, gelet op de obligaties zoals ze gevonden worden
in Schepenbank Fijnaart inv. nr. 401, fol.28-30 en idem 65vse-67 en waarbij in de marge de
voldoening door Maarten Biert en Nicolaas Dane wordt bevestigd per 26 en 28 augustus
1794. In het volgende hoofdstuk (Testamenten en nalatenschap) komt het nader aan de orde.
Dit is een familieverhaal, maar wat was er in de grote wereld aan de hand? Er was oorlog!
Compareerden voor Scheepenen en Secretaris van den Fijnaart anders genaamd Vrouw Jacobsland
Jan Betten en des zelfs huijsvrouw Dingena Dirke wonende onder deze jurisdictie Dewelke bijde
bekwaam en genegen zijnde om van hunne tijdelijke goederen te disponeren verklaarden alvorens te
herroepen daat en te niet te doen alle voorgaande Testamenten of makingen van uitterste willen tzij te
zamen ieder alleen ofte met anderen gemaakt geene van dezelve uitgezondert niet willende dat op
dezelven enig regant zal worden genomen.
En nu van nieuws disponeerende verklaarde den Testateur de Eerstervende zijnde Erfgenaamen te
noemen en stellen zijne voorkinderen in voorig huwelik verwekt met wijle Maria Provilij met namen
Francina, Izaak en Joost Betten te zamen voor de legitieme portie hun in zijne Nalatenschap na regte
komende en zijn tegenswoordige huijsvrouw voor zoodanige portie als een zijner gemelte
voorkinderen zal competeeren En stelle verders tot zijne Mede erfgenaam of Erfgenaamen zijne kint of
kinderen in dit zijn tegenwoordig huwelik verwekt of nog te verwekken en wel in het overige gedeelten
zijner nalatenschap onder conditie nogtans dat zijne tegenwoordige huijsvrouw de gemelte kint of
kinderen bij haar door hem Testateur verpligt zal wezen dezelven behoorlik op te voeden en te
alimenteren tot de zoon of zoonen den ouderdom van vierentwintig jaaren en de dogter of dogters den
ouderdom van twintig jaren zullen hebben bereijt mits egter dan zijne tegenwoordige huijsvrouw daar
voor zal genieten de revenuen of tvrugtgebruijk va tgeene gemelte kint of kinderen in zijne
nalatenschap zal koomen en indien dezelven revenuen niet toerijkende waren om de gemelte kint of
kinderen tot den voornoemden ouderdom te alimenteren en op te voeden, zal het aan haar vrij staan
om met kennis van de nagenoemde Voogden daar toe te mogen ampliceren en gebruijken zo danig
gedeelte van t door de kind of kinderen aange erfde capitaal als daar toe benodigt zal wezen.
En de Testatrice verklaarde nu mede ten dispositie komende tot haare eenige en universeelen
Erfgenaam te noemen en stellen haaren tegenwoordigen man den Testateur en dat in alle de goederen
zo roerende als onroeren actien en crediten geene van dien voorbehouden of uijtgezondert waar die
staan gelegen of na overlijden van haar zullen bevonden werden egter mede onder deze mits en
bepaling, dat den Testanteur de kint of kinderen bij haar verwekt en die zij zal komen natelaten
verpligt zal wezen op te voeden en te alimenteeren tot hunnen mondigen dage eerder huwelik of
anderen geaprobeerde staate en als dan aan derzelven uijtterijken en te voldoen de Legitieme Portie
kinderen in de nalatenschap hunner ouders competeerende.
Verkiezende zij Testateuren nopens het versterf van gemelte hunne kint of kinderen het
aasdomsversterfrecht met verwerping van het Scheepensdomsregt.
Stellende zij Testateuren tot Voogden over hunne minderjarige kinderen en Erfgenaamen Aris
Groenendijk bouman wonende onder den Ruijgenhil en Dirk van Sprang bouman wonende onder de
Heijningen gevende aan dezelve zodanige magt kragt en gezag als aan voogden na regten maar
enigzints kan of mag gegeven worden en speciaal met magt van assumptie en surogatie
Sluijtende uit hunnen boedel en nalatenschap de wet of weeskamer deser Heerlijk ofte alwaar hun
lieder sterfhuijs mogt komen te vallen ga dezen gelegen ofte minderjarigen mogten bevonden worden.
Na Duidelike voorlezing verklaarde de Testateuren het voorenstaande wel te hebben verstaan en te
wezen hun testament laatste of uijterste wil willende en begeerende dat hetzelve alzo zal werden
nagekomen en agtervolgt worden tzij als testament Cadicile of zoals het na regten best zal kunnen
bestaan of mogen valideeren
Aldus gedaan en gepasseert ten Huijzen van de Testateuren onder de Jurisdictie van Fijnaart desen 8
september 1783 present de Scheepenen H.J. Oostdijk en H.W. Maris
Jan Betten d dit is het merk van dingena dirke Adriaan Vishoek secret.
Op het eerste folio in de marge staat:
Uitgen.: Den 21. junij 1799 hier van gen: copie uijt: voor Adriaan Radewalt en Wm de Lint als
Voogden over de mind. kind.: wijlen Ding: Dirke
De weeskinderen Betten-Dirke nader bekeken
Voor de vijf minderjarige kinderen uit haar huwelijk met Jan Betten zal Dingena vanwege
haar testament zorgdragen via de voogden en de nalatenschap bij haar overlijden. Voor die
vijf minderjarige wezen Betten-Dirke moest wel heel wat jaren (tot huwelijk dan wel
volwassenheid) gezorgd worden en die zorg en opvoeding werd door de voogden die Dingena
benoemde geregeld (of door de voogden die daartoe later door de Schepenbank werden
aangesteld). Deze vijf weeskinderen zullen in gezinnen van familie dan wel bekenden, dan
wel andere gegadigden, zijn ondergebracht en opgevoed. Bij Francina Vissers, Joost Betten?
Bron http://www.bettecolours.nl/historieboeken/
Ils ont fait publier les bans le 20 décembre 1778.
Ils se sont mariés le 10 janvier 1779 à Fijnaart en Heijningen, Noord-Brabant, Nederland , elle avait 18 ans.Enfant(s):
SA Fijnaart, inv. nr. 636, folio 87v, Testament Dingena Dirke, weduwe Jan Betten
6 maart 1796
Compareerde voor Scheepenen en Secretaris van den Fijnaart, Dinegen Dirke Weduwe jan Betten
woonende onder deeze jurisdictie, dewelke bekwaam en geneegen zijnde om van haar tijdelijke
goederen te disponeeren, verklaarde alvorens te herroepen dood en te niet te doen alle vooregaande
testamenten of makinop van uitterste wille alleen, te zaamen of met anderen gemaakt niet willende dat
daarop eenig regard zal worden genoomen en nu van nieuws disponeerende verklaarde de Testatrice
tot haare enige en universeele Erfgenaamen te nomineeren en intitueeren haar vijf kinderen in
Huwelijk verwekt bij Wijlen haaren man jan Betten en dat in alle den Goederen Zoo Roerende als
onroerende actien en Crediten, welke zij Testatrice eenigsints met de dood ontruijmen en nalaaten zal
en dat ieder in equale portie.
Willende en begeerende dat haar Testatrices nalatenschap zal blijven onverdeelt totdat de zoonen
zullen hebben bereijkt den ouderdom van vier en twintig jaaren en de dogters den ouderdom van
twintig jaaren.
Stellende Zij Testatrice tot Voogden over haare minderjaarige kinderen en Erfgenaamen Adriaan
Radewaal, woonende in de Clundert en Willem de Lint, Bouwman, woonende onder de Clundert,
gevende aan dezelve zodanige magt kragt en gezag als aan Voogden na Regten maar eenigzins kan of
108
mag gegeeven worden en speciaal met magt van assumptie en surrogatie126. Sluijtende uijt haaren
Boedel de Wet of Weeskamer van den Fijnaart of alwaar haar Sterfhuijs zal komen te vallen,
Goederen geleegen of minderjarigen mogten bevonden worden.
Na duidelijke voorleezing verklaarde de Testatrice het voorenstaanden wel te hebben verstaan en te
wezen haar Testament Laatste of uiterste Wil, begeerende dat hetzelve alzo zal worden nagekomen en
agtervolgt, tzij als Testament, Codicil of zo als het na regten best zal kunnen en moogen bestaan.
Aldus opgemaakt en gepasseert ten huijse van de Testatrice onder deeze jurisdictie van Den Fijnaart
den 6 Maart 1796. present de Scheepenen jan Versluijs en Cornelis Pieterse van Dis
Dit is het hand x merk van Dingena Dirke Wede jan Betten
Get. Jan Versluijs en C.P.V.Dis Me present A. Vermeulen (secretaris)
SA Fijnaart inv.nr. 379 (fol.2-8v); 11 en 25 april 1797
Deze grote en uitgebreide akte beschrijft de gang van zaken in twee zittingsdagen aangaande
de openbare verkoop en aankoop van het onroerend goed van Jan en Dingena gelegen in de
polders Nieuwe en Oude Fijnaart.
Eerst wordt uitgebreid aandacht gegeven aan een twaalftal Conditien en Voorwaarden naar
welke inhoud ervan Pieter Jansse Burgers, woonachtig in de polder de Ruijgenhil onder
Willemstad en Cornelis Hendrikse Knook, woonachtig onder de jurisdictie van Fijnaart in
qualiteit als voogden van vaders zijde over de goederen aankomende de kinderen wijlen jan
Bette in huwelijk verwekt bij wijlen Dingena Dirke onder deze jurisdictie gewoont en
overleden ten overstaan van de officiële instantie, de zgn. Municipaliteit, dat is een
afvaardiging uit het gemeentebestuur van den Fijnaart, zich gehouden weten bij deze
openbare veiling en verkoop van een plaisante Hofsteede met Huijzinge, Schuure, verdere
Timmeragie en Plantagie met de daaraan gehoorende Landerijen en dan worden de twee
polders Nieuwe en Oude Fijnaart genoemd, waarin deze gronden liggen.
Het verloop van de verkoop gedurende twee zittingdagen wordt beschreven met inzet,
verhoging, afslag, acceptatie, borgstellingen en de uiteindelijke verkoop van de in drie
onderdelen verdeelde percelen.
Als eerste perceel wordt geveijld de hoeve met 74 bunder 194 roede land etc. als 4de kavel
gelegen in de polder de Nieuwe Fijnaart (in het belastingquohier bekend onder OA Fijnaart
400, inv.nr. 97, fol.224v).
Het tweede perceel betreft 14 bunder 32 roede land, gelegen in de 4de hoek van de polder de
Oude Fijnaart (in het belastingquohier bekend onder OA Fijnaart 400, inv.nr. 97, fol.64,65v).
Het derde perceel betreft een huisje met 2 bunder weide, gelegen in de 3de hoek van de polder
de Oude Fijnaart (in het belastingquohier bekend onder OA Fijnaart 400, inv.nr. 97, fol.60v). bron http://www.bettecolours.nl/historieboeken/
Dingena (Hendriks) Dirken | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1779 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jan Jacobs Bette |
Les données affichées n'ont aucune source.