Dinteloord en omliggende gemeenten » Pieter Meeuwis van Dis (1709-1762)

Persoonlijke gegevens Pieter Meeuwis van Dis 

• Hij is geboren op 10 november 1709 in Fijnaart en Heijningen, Noord-Brabant, Nederland.
• Hij werd gedoopt op 10 november 1709.
• Beroep: ouderling.
• Geloof: Nederlands Hervormd.
• Hij is overleden op 15 november 1762 in Fijnaart en Heijningen, Noord-Brabant, Nederland, hij was toen 53 jaar oud.
• Een kind van Meeuwis Leendertsz van Dis en Adriaantje Pietersdr Coomans
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 12 oktober 2022.

Gezin van Pieter Meeuwis van Dis

Hij is getrouwd met Neeltje Cornelis Vissers.

Zij zijn op 8 december 1742 in ondertrouw gegaan.

Kind(eren):

1. Meeuwis Pieterse van Dis  1743-1815 
2. Cornelis Pieterse van Dis  1745-1842 
3. Adriana Pieterse van Dis  1748-????
4. Aeltje Pieterse van Dis  1750-????
5. Leendert Pieterse van Dis  1752-????

Notities over Pieter Meeuwis van Dis

Kerke reglement van de Fynaert 1761
In het boek Vierhonderd jaar protestantisme in de NoordWesthoek 1587-1987 wordt volgens
de ondertitel een beknopte beschrijving gegeven van de ‘geschiedenis van Fijnaart en Heijningen en
de plaatselijke Nederlands Hervormde Gemeente’. In opdracht van de kerkenraad van de N.H.
Gemeente van Fijnaart heeft J. van Doorn een prachtig boekwerk samengesteld. In het hoofdstuk
over de 18de eeuw vinden we een en ander over de kerkelijke strubbelingen tussen Fijnaart en
Heijningen in die tijd beschreven. Veelal hadden de moeilijkheden een duidelijk financiële
component, een zaak die de (kerkelijke) samenwerking tussen de beide dorpen behoorlijk onder druk
zette. Op een zeker moment stellen secretaris P. Panneboeter en ouderling Pieter Meeuwis van Dis24
een plan op om de inkomsten van de kerk te vergroten. Uit de hogere inkomsten kan een fonds
gevormd worden, waaruit uitgaven voor onderhoud van en vernieuwing aan de kerk bekostigd
zouden kunnen worden. Het belangrijkste in het voorstel was de uitbreiding van het aantal
zitplaatsen, waarvan de verhuur steeds voor een forse bron van inkomsten zorgde. Er moesten
nieuwe stoelen en banken komen van gelijke hoogte en kleur. Deze zouden voorzien worden van
nummers in een vakindeling. Losse zitplaatsen zouden worden verhuurd voor 3 stuivers terwijl
zitplaatsen in een vast bank het dubbele moesten opbrengen. De broeders en zusters en kinderen uit
Heijningen moesten het dubbele betalen om zo nog een beetje bij te dragen aan een door hen
geweigerde deelname in de betaling van kerkreparatiekosten in 1751… Verder voorzag het plan in
een verhoging van de begrafeniskosten op het kerkhof rond de kerk. Als gevolg van deze herschikking
van indeling en financiën werd in januari 1761 het nieuwe kerkreglement opgesteld. De inhoud van
dit reglement geeft een apart inkijkje in het kerkelijk leven van Fijnaart, tweede helft 18de eeuw
Fijnaart Exempt van t’ zegel Extract uijt t’Resolutie Boek van de Fijnaart
Bailjuw Burgemeester en Schepenen van vrouw Jacobs Lant (anders genaemt den Fijnaart) in qt
(kwaliteit) als opper kerkmeester der kerke alhier, in consideratie genoomen hebbende dat de
jaarlijkse inkomsten van gemelde kerk veel te gering sijn om te strekken tot toerijking en
betaaling der hoog noodige Reparatien, die van tijt tot tijt aen de zelve zijn en moeten geschieden,
en waardoor sij berijds in veel schulden is geraekt, en nog veel meerder zal koomen ten zij de fonse
eeniger maete werden verhoogt, nametlijk met op de sitplaetsen eene seer geringe jaarlijkse
Recognitie (heffing van een meestal indirecte belasting, een bedrag dat men op gezette tijd ter
erkenning van een recht betaalt) te stellen, mitsgaders eene verandering te maeken in t’voorige
Reglement de dato 12e October 1736, hebben goet gevonden dit nieuwe Reglement (t’welke berijds
van de puije is afgekondigt, en door de gemeijnte stilswijgende goet gekeurt) te formuleeren ’t
geene sal bestaen in de volgende artikulen
Eerstelijk dat de plaetsen van Bailjuw Burgemeester Schepenen en Secretaris, mitsgaders
(alsook) die der officianten (beambten, ambtenaren) en Predikantsvrouwen, die der ouderlingen,
arm, kerk en schoolmeesters sullen blijven, in dier voegen als zij van ouds sijn geweest. En dat
indien de heeren Rent en penningmeesteren alhier mogte koomen te woonen off logeeren en ter
kerke wilde gaen, hunne plaetsen sulle sijn in de heijningse Magistraetsbank, tusschen den
Burgemeester en Secretaris
2
Alle de plaatsen zoo in banken als stoelen sullen door de eigenaaren off door hunne kinderen
broeders off susters en dienstbooden selvs moete beseeten werden en geensints door andere
persoonen op pane (op straffe, dus als dat niet gebeurd, dan…) die sulx yoe laet off doet, en t’zelve
aen den kerkmeester niet sal hebben aangegeven en daer voor jaarlijks op St. Andries daege (30
november) sal betaelen twee schellinge, ten behoeve van deselve kerk telken dijse zal verbeuren de
somma van twee guldens, welke door den kerkmeester op parate executie sulle werde gevordert
3
Indien jmant een plaets in de kerk heeft, buijte de
jurisdictien van Fijnaart en heijninge, langer dan een halff jaer, met der woon sal sijn
geweest, sal gemelde plaets aen de kerk vervallen weesen en den kerkmeester die moogen verkoopen
dog sijn daer niet onder begreepen de minderjarige jongmans en jonge dogters, die elders hunne
kost gaen winnen, off jetwes (iets) leeren, met voorneemen om met hunne mondigen daegen hun
domicilium alhier te koomen houden (zich hier -in Fijnaart- te komen vestigen) En die onder den
Ruijgenhill (poldergebied ten Noorden van Fijnaart, richting Willemstad) tegen aen de jurisdictien
van Fijnaert en heijninge in tijt en wijle sullen woonen, alle welke daer van geexibeert sullen sijn
(laten zien van een document) en blijven, vermids deselve in dien gevalle geconsidereert werden (in
welwillende overweging genomen worden) jnwoonders der twee gemelde jurisdicien te zijn.
4
Niemant sal aan sijn bank, stoel voetebank off jetwas anders mooge timmeren off laete timmeren
op pane als vooren en daer en booven t’selve weder moeten in dien staet brengen als het geweest is.
5
Den kerkmeester zal Egeene Extra Reparatien aen de kerk en aen de banken off stoelen na
(naar)vermogen te laeten doen als met kennis en consent der magistraat
gelijk meede geen betaalinge boven de tien gulden dan op ordonantie voorz
17
6
Den kerkmeester zal alle vlijt en naestigheijt aen wenden omme tot profijt der kerke te weesen Zoo
in t’collecteeren binnen deselve kerk, t’verkoopen der plaetsen en t’ontvangen der coop en
Rantsoenpenningen als in t’na sien van alles op dat t’een en ander in goede orde verrigt werde.
7
Den kerkmeester zal t’ regt hebben omme de vacant koomende plaetsen te verkoopen so ras (snel)
als moogelijk zal wesen en wert aen de kinderen broeders en susters van de overledene de voorkeur
daervan gegeven mits die binnen vier weeken nae t’afsterven hun behoorlijk aan den gemelde
kerkmeester(en) addresseeren
In de kantlijn staat de volgende tekst toegevoegd:
Den 14 oktober 1776 is bij de magestraat geresolveert (besloten door een bestuur) dat een
weduenaar off weduwe de plaats van zijn overleeden vrouw off man zal mogen behouden voor zijn
meijt of knegt en zulks zelf zo lange zo danige weduenaar off wedue ongetrouwt blijft dog
hertrouwende zal de plaats weder vervallen aan de kerk dog zo dat deselve weduenaar off weedue
gemelde plaats zal proges (?) vragen kopen en huur gegeven worden voor hun vrouw, man
waarmede zij komen te hertrouwen indien die gene plaatse hebben present alle exept … (onleesbaar)
Ter ordonantie van de magestraat Abm Musquetier secr. 1776
8
De kerkmeesters sullen verpligt zijn, naer dat zij ultimo (uiterlijk, d.w.z. op de laatste dag van de
maand) December sullen sijn afgegaan voor den eersten der maant meij daer aen volgende hunne
documenten over te brengen ter secretarije alhier opdat de Reekening den derden maandag van die
maant t’elkenjaere souw kunnen werden gerendeert, dog sijn deselve verdagt dat in deselve
Reekening niet sal werden
geleeden eenige memorieposten van ontfang vermids hij verpligt zal zijn a; het geene te
verantwoorden dat in jderstijt verantwoort sal moeten worden en waer van hem tijdig een lijst zal
werden versorgt sulks hij Egeene debiteuren sal hebben te ontsien maer die off hunne borgen door
middleen van regten tot betaeling moeten constringeeren en dus sorge dat er geene restanten van
dat jaer blijven staen ten waere dat sulx onmoogelijk was wanneer daer van tijdig kennisse aen de
magistraat sal moeten werden gegeven ten eijnde diens wegens de ordres te ontfangen zoals
bevonden sal werden te behooren.
9
Den geenen die een plaats in de kerk heeft, zal geen tweede moogen neemen, ten sij die drij
maanden vacant was geweest en in dien tusschen tijt behoorlijke communicatie door een publicatie
aen de gemeijnte sal zijn gegeven.
10
Het regt van de kerk werdt gereguleert als volgt
Eerstelijk sal werden gecontinueert (voortgezet) mettomgaen
Van kerke sakie in de publique Gods dienst
2
Een jder die een vaste plaets in een bank off stoel heeft off sal verkrijgen, sal verpligt zijn op St.
Andriesdaege van jder jaer in handen van de kerkmeester te voldoen ses stuivers op pane dat de
plaets aen de kerk sal vervallen wesen indien de Magistraet sulks goet vint dogt anders niet
3
Jder plaets zoo van mannen als vrouwen in de banken vacant werden, sal den cooper daer voor
moeten betaelen ten behoeve als voore de somma van vijf guldens
Voor een vrouwestoel eene gulden
En boven dien verpligt zijn in t’betaele van de boven gemelde Jaarlijkse regognitie
Ordre in t’aantijkenen off trouwen
18
Die voor den kerkkenraedt sullen aentijkenen gereformeert zijnde sullen in t’kerkesakje dat door
den schoolmeester zal werden gepresenteert vermids d’absentie van den kerkmeester jetwes moete
geven En die Rooms off van andere gesintheijde zijn ten minste f 1-4st (1 gulden en vier stuivers)
en dit jder twaelff stuijvers
Ordre in het begraven der dooden
Niemant zal een lijk binnen de twee gemelde jurisdictien (te weten Fijnaart en Heijningen, jcb)
overleeden zijnde op een ander vermoogen te begraven voor en al eer de kerkeregenten aen den
schoolmeester alhier zijn betaelt op pane dat die zulx zak komen te doen off die vervoering uijt
hunne huijsen en van hunne erve permitteeren sal verbeuren ten behoeve voorsze de somma van
twaalff guldens en bovendien verpligt wesen de kerke regte uijt hun prive beurs te betaelen
En zal van een lijk ouder zijnde geweest als twaalff jaeren dat in de kerk sal begraven werden
moeten betaelt werden agt guldens
En op het kerkhoff
Een lijk van een bouwman off Burger off die eenig ambagt off neringe heeft gedaen off van zijn
Rente geleeft mitsgaders derselver vrouwen sonder kinderen overlijden en aldaer begraven off nae
een ander kerkhoff vervoert werden daer van zal moeten betaelt werden drije guldens
Voor een gelijk sijnde mans en vrouws persoon minder
Nalatende dan drije kinderen twee guldens, En voor een die meerder dan drije kinderen
naelaat eenen gulden tien stuijvers
Van al sulke liedens overledene soonen en dogteren boven de 12 en beneden de 20 jaeren sal betaelt
werden eene gulden tien st(uijvers)
En boven de gemelde twintig jaeren ongehuwd sonder emplooij overleeden sijnde drije gulden
Van een lijk dat een arbeijder off arbeijdster is geweest dewelke sonder kinderen zal zijn
overleedenzal moeten betaeld werden eene gulden
En voor eenen die kinderen naelaet agt stuijvers Van de lijken der kinderen beneden de twaelff
jaeren oudt zal moeten betaelt werden zoo ten aensien van die geene die in de kerk als op kerkhoff
sal werden begraven halff geldt te rekenen wat den staet of last is waer in hunne ouders zijn
Het luijgeldt zal moeten betaeldt werden als volgt
Die met een klok een lijk laet overluijden ten eijnde omme het afsterven aen een ieder bekent de
maeken den tijd van een uur twaelff stuijvers
Met twee klokken eene gulden vier stuijvers en voor twee uren dubbelt geldt
Die op den dag van begravinge van elff tot twaelff uuren laet luijden en het lijk ondertusschen ter
aerde besteldt sal moeten betaelen voor een klok de somma van twaelff stuijvers en voor twee
klokken eene gulden vier stuijvers dog tusschen twaalff en een uur begraven werdende sal betaeldt
moeten werden boven t’voorz(egde) luijgeldt twee gulden tien stuijvers en zal in soo een geval tot
een uur ook geluijt werden
Van het gebruijken der baeren sal men moeten betaelen als volgt
Voor de moor swarte baer eene gulden tien stuijvers
Voor de donkere blaauwe agtien stuijvers
En voor de witte ses stuijvers
Aldus gedaen en geresolveerdt den twe een twintigste januari 17 Een en sestig present
d’ ondergetekende (was getijkent)
J. van Doorn, Leendert M. van Dis, W. Maris 1761, joost Knook, Cornelis Versluijs, jacob
van der Linden roelant vissers J. Burgers (onderstont) Mij Present
(was getijkent) P Panneboeter Secret(aris)
19
Accondeert met t’gem Register voor soo veel t’ geextraheerde aengaet Fijnaart den 24 jan 1761 P
Panneboeter Secret
Dese Resolutie van de puije van Fijnaart en heijninge gepubliceert en van dien gaef
fig…(onleesbaar) den 25st. jan 1761 …beijenus? bron Hans Bette

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Pieter Meeuwis van Dis?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Pieter Meeuwis van Dis

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen