Vries/van der Lijn » Timen Jans Haxe (1690-1767)

Persönliche Daten Timen Jans Haxe 

• Er wurde geboren im Jahr 1690.
• Er wurde getauft am 25. Mai 1690 in Giethoorn, OV, NLD.
• Beruf: .

  veenbaas

• Er ist verstorben im Jahr 1767 in Giethoorn, OV, NLD, er war 77 Jahre alt.
• Ein Kind von Jan Jans Haxe und Willempje Jacobs Jacobs
• Diese Information wurde zuletzt aktualisiert am 13. Januar 2016.

Familie von Timen Jans Haxe

(1) Er ist verheiratet mit Grietje Hendriks Lange.

Sie haben geheiratet

Kind(er):

1. Jan Timens Haxe  1722-< 1732

(2) Er ist verheiratet mit Tijsje Otter.

Sie haben geheiratet am 4. Januar 1730 in Giethoorn, OV, NLD, er war 40 Jahre alt.

Kind(er):

1. Jan Timens Haxe  1732-???? 
2. Geertje Timens Haxe  1735-< 1748
3. Willemtje Timens Haxe (Haxen)  1739-1831
4. Gerrit Timens Haxe  1745-????
5. Timen Timens Haxe  1742-1792 

Notizen bei Timen Jans Haxe

Timen Jans Haxe is tussen 23-12-1766 en 11-10-1767 overleden. Zie voor
nadere bijzonderheden hierna onder "Notities uit een kerkboek". Timen is
dus 76 of 77 jaar oud geworden, wat voor die tijd een hoge leeftijd was.
Begin april 1720 trouwt de ruim 29-jarige Timen met de weduwe Griet
Hendriks Lange. In november 1722 wordt hun enigst bekende kind, Jan
Tiemens Haxe, in Giethoorn gedoopt. Hij is waarschijnlijk vóór 1732 overleden.
Opmerkelijk is dat Timen Jans Haxe, in tegenstelling tot zijn vader en twee
broers, niet in het Hoofdengeld, een soort belasting, van Giethoorn in het
jaar 1723 wordt genoemd. Wonen Timen en zijn vrouw Griet -tijdelijk- elders
of bij (een van) hun ouders in?
Begin 1730 trouwen in Giethoorn "Tijmon Jans (40), wed. van Grietje Hendriks,
van Geithoorn; en Tijsje Jans (25), J.D. (= Jonge Deern = ongehuwde vrouw) uit
de Beulake". Timen is dus vijftien jaar ouder dan zijn bruid.
Op 23 maart 1731 worden Timen Jans Haxe en zijn huisvrouw Tijsje Jans Otter
na belijdenis ingeschreven in het Lidmatenboek van de NH-kerk te Giethoorn.
Begin 1732 wordt in Giethoorn hun eerste kind gedoopt, Jan Timens Haxe en in
april 1745 het zevende Gerrit Timens Haxe, bij wiens doop "Louws Vrouwe op
de Dwarsgracht" als getuige optreedt.
In 1732 wordt het zogenaamde roedengeld ingevoerd in de Schoutambten
Vollenhove en Giethoorn: over elke gemaakte vierkante roede turf moet
voortaan een halve stuiver belasting worden betaald. Hiertoe werd een zeer
uitvoerige administratie bijgehouden. Voor de roedengeldregisters van Giet-
hoorn 1732-1753 (Statenarchief, inv. nr. 2532) luidt de aanhef: "Rekeningen
van Andries Denneman, collecteur van de halve stuiver van de gemaakte
vierkante roeden in Schoutambt Giethoorn, beginnende met den jaar 1732
tot 1753 incluis". De aantallen vierkante roeden turf die Timen Jans Haxe
in deze jaren in Giethoorn maakt, zijn als volgt:
1732: 84 (Timens broers Jan Jans en Luite Jans Haxe resp.100 en 88 1/2)
1733: 87 (Jan Haxe 119 en Luyten Haxe 155 1/2)
1734: 7 1/2 (Jan Haxe 119 en Lute Jans Haxe 61)
1735: - (Jan Haxe 112 1/2)
1736: 30 1/3 (Jan Haxe 121 1/2 en Lute Haxe 124)
1737: 50 (Jan Haxe 125 en Lute Haxe 71 1/2)
1738: 55 (Jan Jansen Haxe 114 en Lute Jans Haxe 66)
1739: - (Jan Jansen Haxe 101 en Lute Jans Haxen 28)
1740: 104 (Jan Jansen Haxen 100 en Lute Jans Haxen 38)
1741: 50 (Jan Haxen de Jonge 41 en Lute Jans Haxe 28)
1742: 70 (Jan Jans Haxen 31 en Lute Jans Haxen 55)
1743: 30 (Jan Haxen 20 en Lute Jans Haxe 16 1/2)
1744: 30 (Jan Jans Haxen 40 en Luyte Haxen 16)
1745: 10 (Jan Haxen de Jonge 40)
1746: 20 (Jan Haxen 30)
1747: 20 (Jan Haxen de Jonge 94 1/2 en Lute Jans Haxen 21)
1748: - (Jan Haxen 40)
1749: 50 (Jan Jans Haxen 75 en Lute Haxen 11)
1750: 40 (Jan Jans Haxen 50 en Lute Jans Haxe 10)
1751: 69 op erve (nr. 18) van Hendrik Jonge Roelofs resp. 23 op erve (nr. 32)
van Jan Benen Kleyn. Op laatstgenoemd erf maakt Jan Haxen de
Jonge in 1751 22 vierkante roeden turf. Deze erven liggen in
de Zuider Kluft, dat ter hoogte van Zuiderdwarsgracht ligt.
1752: -
1753: 10 op erve Roelofs Hendrix Jonge
1754: 10 op erve Hdk jonge Roelofs
1755: 16 op erve (nr. 18) van Hendr. Jonge Roelofs. Op hetzelfde erf: Jan
Haxxen 31 vierkante roeden
1756: - (Jan Jans Haxen 10 op Gerrit Harms' erve);
1757: 10 op Gerrit olde Roelofs' erve (nr.19, in de Zuider Kluft)
(Jan Haxen 12 op Gerrit Harms' erve, nr. 16, Zuider K.)
1758: - (Jan Haxen 12 op Jan Mulders' erve, nr. 21, Zuider Kluft);
1759: - (Jan Jans Haxxen 10 op Koop Jans Gansebooms erve, nr. 1, ZK)
1760: - (Jan Tiemens Haxe 20 op Roelof Martens erve, nr.11, ZK)
1761: - (Jan Tiemens Haxe 70 op Hillen Hendrix erve, nr. 56, Zwarte
Kluft, ter hoogte van Noorderdwarsgracht)
1762: - (Jan Tiemens Haxe 20 op Jan Clasen erve, nr. 30, Zuider K.)
1763: 13 op Roelof Wycher Heynen erve (nr. 85, Duinzather Kluft)
Na 1763 wordt Tiemen Jans Haxe niet meer vermeld in de turfroedengeld-
registers van Giethoorn. In juni 1765 is Timen aan het turfgraven bij Rottum,
in de Friese gemeente Schoterland. Dit kan natuurlijk ook in andere jaren het
geval zijn geweest.
De benaming van de erven dateert al van omstreeks 1600 en heeft dus niets te
maken met de eigendomsverhoudingen in de 18e eeuw. De erven lopen in smalle,
evenwijdige stroken van het Giethoornse Meer en de Walengracht naar het dorp
Giethoorn. De erven nr. 1, 11, 16, 18, 19, 21, 30 en 32 liggen alle in de
Zuider Kluft, d.i. ter hoogte van de Zuiderdwarsgracht en ten zuiden van de
Cornelisgracht. Nr. 85 ligt in de Duinzather Kluft, vermoedelijk vlakbij de
Grote Otterskooi.
In 1753 wordt er in Giethoorn op ongeveer honderd erven turf geproduceerd.
Omstreeks 1763 wordt er op een 130-tal erven in totaal rond 30.000 vierkante
roeden turf gemaakt.
Het heeft er alle schijn van dat de broers Timen Jans en Luijte Jans Haxe
voornamelijk buiten Giethoorn aan het vervenen zijn en/of zij hebben (nog) een
andere bron van inkomsten, zoals een eendenkooi (zie ook hierna en Luijte Jans
Haxe, die in 1755/1761 de zogenaamde Buitenkooi, die ten westen van de
Noorderdwarsgracht ligt, aan de NH-kerk te Giethoorn nalaat (vermoedelijk als
schuldvereffening). Na 1740 lijkt de derde broer, Jan Jans Haxe (de Jonge),
ook vooral buiten Giethoorn te zijn gaan turf maken en/of zich met
eenden vangen bezig te zijn gaan houden.
Diakonieboek van Vollenhove (met de ontvangsten en uitgaven van het Armen-
huijs van Vollenhove);
"30 juni 1743 ontvangen van Timen Jans op Jonen voor een groot half jaar
loon door Altjen Keijsers verdient van den 12 maart tot den laasten october
1741 som 12-0-0"(PH: respectievelijk caroliguldens, stuivers en penningen).
Vanwege de combinatie Timen Jans en Jonen betreft het hier zeer waarschijnlijk
onderhavige Timen Jans Haxe. Het heeft er alle schijn van dat hij gedurende
meer dan een half jaar ene Altjen Keijsers in loondienst had. Opmerkelijk is
dat pas na 20 maanden het verschuldigde loon (volledig) is betaald.
Volgens een notitie in een kerkboek van de Hervormde Gemeente Giethoorn:
"25 juli 1745, schuldbekentenis [van] Timen Jans Haxen, [zijn] vrouw en erfge-
namen een lening van 30 caroligulden en 20 stuivers, jaarlijks te verrenten
tegen 4 caroligulden. Onderpand mijn huis en kooy, staande en gelegen
de Dwarsgrachte." De Dwarsgracht loopt ongeveer drie kilometer westelijk
van Giethoorn, in noord-zuid richting. Zeer waarschijnlijk lagen Timens huis
en eendenkooi aan en ten westen van deze gracht. [Op 10 juli 1701 verkochten,
wellicht noodgedwongen, zijn ouders Jan Jansen Haxe en Willemtje
Jacobs te Joonen "De Kooy"aan dr. Bernard. Heeft Timen Jans Haxe in
juli 1745 dit onroerend goed mischien "terug" gekocht met een "hypothe-
caire" lening ?!
Het Diakonieboek van Vollenhove vermeldt:
- "21 december 1747 ontvangen van Haxcen Timen voor 18 schepel gerst en
2 1/2 schepel uijtslag samen 19-1-0".
- "21 december 1747 betaald aan Haxcen Timen voor een praame turf 34-0-0".
Bij de Volkstelling in augustus 1748 in het Kwartier Vollenhove, Schoutambt
Giethoorn, de Buyten Huisen, nr. 2477, wordt het volgende opgetekend:
Huisgezin: Tiemen Jans Haxen en vrou Thysien Jans.
Kinderen ouder dan 10 jaar: Jan en kleyne Jan Tiemens.
Kinderen jonger dan 10 jaar: Wyllempien, Tymen en Gerrit Tiemens.
Geen knechten, meiden, kostgangers of inwonenden.
Iets verder, op nr. 2472, woont Timens broer Luijte Jans Haxe met zijn vrouw
en hun jongste dochter, op nr. 2473 het gezin van zijn nicht Marchje Luyten
Haxe of Leeuw, op nr. 2471 het gezin van zijn neef Jacob Luyten Haxe of
Leeuw, en op nr. 2482, de andere kant op, het gezin van zijn nicht Jacobjen
Luyten Haxe of Leeuw. De Buijten Huisen liggen in het gebied dat omsloten
wordt door in het noorden de Cornelisgracht, in het oosten de Zuiderdwars-
gracht, in het zuiden de Beulaker Wijde en in het westen de Walengracht/
Jonen. Zeer waarschijnlijk woonden in 1748 alle voornoemde Haxes vlakbij
en naast elkaar op de westelijke oever van de Zuiderdwarsgracht.
Het Diakonieboek van Vollenhove vermeldt verder:
- "20 november 1748 ontvangen van Tiemen Jans voor 16 schepel 5-0-0 en idem
voor 6 schepel 1-10-0".
- "20 december 1748 betaald aan Tiemen Jans voor 3 praam turf de somma
105-0-0".
- "26 augustus 1749 betaald aan Timen Jans voor 3 pramen turf 101-0-0".
- "13 december 1750 betaald aan Tiemen Jans voor 3 prame turf 110-0-0".
- "11 december 1754 betaald aan Haksen Tijmen voor geleverde turf aan de
buitenarmen 53-15-0".
Uit de hierna volgende informatie komt naar voren dat het na 1757 financieel
bergafwaarts gaat met Timen en regelmatig van de kerkelijke bedeling moet
zien rond te komen.
Op 2 november 1758 bekennen Tiemen Jans Haxen en zijn vrouw Thijsjen
Jans ten overstaan van rechter B. Schuurman 215 Carolus guldens en 7 stuivers
schuldig te zijn aan Fokke Willems voor o.a. geleverde brood en winkelwaren.
Voor deze schuld en de rente van 2 1/2 % zetten zij 1 1/2 vogel kooy, een
huisje en grond onder, "staande en gelegen in Jan Clasen, Lubbers en in Kleijn
Jan Beenen erven, alwaar ten oosten Jan Wind, ten westen Wolter en Hendrik
Coops Bijl, de erfgenamen van Jan Hendrix en de weduwe van Jacob
Steenwijk ten zuiden Frerik Jacobs Meijster en ten noorden Jan Glastra".
Tiemen en Thijsje "ondertekenen" de akte beiden met een kruisje. Bron: kopie
minuutakte in het protocollenboek. Toegang 52, inv.nr. 2870 oud, folio 146.
Het gaat hier om de erven met de nummers 30, 31 en 32, die in de Zuider Kluft
liggen, waarschijnlijk in het midden van het gebied dat in het westen en oos-
ten door de Walen- en de Zuiderdwarsgracht begrensd wordt en in het noorden en
zuiden door de Cornelis- en Jan Hosengracht. Een kwart van een van beide een-
denkooien wordt door Timen gehuurd.
Met Fokke Willems wordt zeer waarschijnlijk Fokke Willems Slachter bedoeld,
die op 23-12-1744 door de NH-kerk te Giethoorn weer als lidmaat wordt aange-
nomen na een tijd mennist te zijn geweest. Hij is in 1749 als weduwnaar ge-
trouwd met Aaltje Freriks Smeeng en heeft in 1757 een knecht in dienst.
Volgens aantekeningen in een kerkboek van de Hervormde Gemeente Giethoorn:
- 29 april 1758 Timen Haxen. Daarvoor weerde verzocht kleding. Zal zelf moeten
komen volgens de wet.
- 27 januari 1760 Haxe Timen versoekt 1 of 2 broden. Men sal man of vrouw
eerst in de kerk verwachten, om sulks te versoeken.
- 26 mei 1760 Timen Haxe versoekt 3 broden en een spint meel de week in de
tijd van het turftrekken, zal hebben 1 1/2 brood en een 1/2 spint meel. PH:
een spint is vijf koppen, gelijk aan 1/20 hectoliter hedentendage. Turftrek-
ken is veen baggeren (volgens de "Gieterse" natte verveningsmethode).
- 28 juni 1761 Tijsje Timen Haxe vrouw versoekt 2 broden en mud meel, zal heb-
ben 2 brood en een 1/2 mud meel. PH: een mud was gelijk aan 1 hectoliter nu.
- 31 mei 1762 idem.
- 29 juni 1762 het blinde kind van Timen Haxen, daarvoor wordt versocht een
schortje, hetwelk is toegestaan.
- 27 maart 1763 Timen Haxe die ziek was, brood voor 3 weken.
- 24 april 1763 Tijsje Timen Haxe vrouw vraagt brood, hemdrok en broek, zal
het brood hebben.
- 29 mei 1763 Tijsje Jans Timen Haxe vraagt brood en meel te behouden voor
haar man een hemdrok, voor haar dochter Marchje een onderborstrok, alleen
wordt brood en meel noch een maand toegestaan.
- 3 juli 1766 ook voor Willemtje een hemd.
- 23 dec. 1766 voor Timen Haxe wordt 1 brood en spint meel verzocht, toege-
staan.
- 11 okt. 1767 Tijsje wed. Timen Haxe en desselfs dochter ieder een hemd, een
rokje en bovenborstrokje, voor de dochter 36 stuivers, waarvan alleen is
toegestaan ieder een hemd.
Over weduwe Tijsje volgen nog vele aantekeningen in het kerkboek van de
Hervormde Gemeente Giethoorn. Deze zijn bij Tijsje Jans Otter zelf vermeld.
Zie derhalve daar.
Enige opmerkingen bij het bovenstaande. Het is evident dat Timen Jans Haxe
tussen 23 december 1766 en 11 oktober 1767 is gestorven. Het is opvallend dat
na 1760 zijn vrouw Tijsje steeds de verzoeken om bijstand aan de kerk doet.
Was Timen hier te trots voor (zie eerste aantekeningen
in Kerkboek), en/of had hij het te druk met zijn werk en/of was hij te
te ziekelijk om zelf nog naar de kerk toe te gaan?
RAO, Giethoorn, Inv.nr. 2871, indices 1762-1770, blz. 48, folio 108: "Tiemen
Jans Haxxe of zijn vrouw en erfgename(n?)" krijgen 27 februari 1766 een huis
en hofje overgedragen, zijnde de Oosterse woning, staande en gelegen op de
Dwarsgrafte zoals wijlen Jan Everts dit aan Tiemen Jans Haxe heeft verkocht,
"beide in leven zijnde". Is Timen Jans Haxe in februari 1766 mis-
schien (al) zo ziek dat zijn vrouw Tijsje Jans Otter zijn zaken waarneemt?
De overdracht vindt plaats door Roelof Teunis, gehuwd met de weduwe van Jan
Everts, en Claas Everts als voogd over de minderjarige kinderen van Jan
Everts, allen wonende te Staphorst en Rouveen.
Idem, folio 188: 27 april 1768, transport door Thysjen Jans Otter, weduwe
[van] Tiemen Jans Haxe, met toestemming van haar (oudste) zonen en erfgenamen
Jan Tiemens Haxe en Jan Tiemens Otter, aan haar beide (jongste) zonen en erf-
genamen Tiemen Tiemens Haxe en Gerrit Tiemens Haxe voor 110 Carolus guldens
een huisje, een hele vogelkooi en 3/4 deel van een vogelkooi in de erven van
Jan Albers (erve nr. 29), Jan Klasen (nr. 30), Lubberts (nr. 31) en Kleijn
Jans Beenen (nr. 32). De benamingen van de erven dateren al van omstreeks
1600. De erven lopen in lange, smalle en evenwijdige stroken van het Gieterse
Meer en de Walengracht oostwaarts naar het dorp Giethoorn. De erven 30 t/m
32 lagen in de Zuider Kluft, een gebied dat ter hoogte van de Zuiderdwars-
gracht ligt. Hoogstwaarschijnlijk lagen Timen Jans Haxe's twee eendenkooien
in het gebied dat ten noorden wordt begrensd door de Cornelisgracht, in het
oosten door de Zuiderdwarsgracht, in het zuiden door de Jan Hosengracht en in
het westen door de Walengracht en zeer waarschijnlijk gaat het hier om de
kooi ten zuidwesten van Jonen, die Tiemens vader in 1701 aan dr. Bernard
verkocht, en die welke (veel) later de kooi van Meyer werd genoemd en een 150
tal meters ten westen van Zuiderdwarsgracht lag, niet onwaarschijnlijk achter
het huis van Tiemen en/of zijn vader Jan Jans Haxe. In juni 2009 hebben
P. Hakze en A. Lassche beide voormalige locaties bezocht, maar er is
niets meer van een eendenkooi te herkennen: het is nu riet- en hooiland.
Op 25 september 1767 kopen Jans zonen Tiemen en Gerrit Tiemens Haxe
voor 225 Carolus guldens het kwart deel van de vogelkooi, dat jaren lang
door hun vader wijlen Tiemen Jans Haxe werd gehuurd, erbij. Vermoedelijk
gaat het hier om de voornoemde kooi van Meyer, maar het zou ook de kooi
onder Jonen kunnen zijn.
Op kadastrale kaarten van 1828/1832 is van beide eendenkooien geen spoor
(meer) te bekennen. In 1828 is onder Jonen de vervening in volle gang.
In 1807 vraagt Jacob Hendriks Meijer (1772-1852) kooirecht aan voor een kooi
die is grlegen in de erven 55, 56 en 57. Het gaat hier dus niet om voornoemde
twee kooien, maar om de zgn. Buitenkooi of de Bovenkooi. In 1832 bezit boer
Jacob Hendrik Meijer 39 hectare aan land, huis en erf in Giethoorn. Hiervan
wordt niets als eendekooi geschat.
Het huis van Tiemen stond hoogstwaarschijnlijk aan de westoever van de Zuider-
dwarsgracht, die ongeveer drie kilometer westelijk van het dorp Giethoorn
van de Beulakerwijde noordwaarts naar de Cornelisgracht loopt, die de buur-
schap Dwarsgracht in een noorder- en zuider gedeelte scheidt.
Weduwe Tijsje Jans Otter is waarschijnlijk in de in februari 1766 aangekochte
oosterse woning met hofje aan de Dwarsgracht gaan wonen. Vermoedelijk woont
dochter Marchje bij haar in.
Het bestaan van dochter Marchje, voor wie in 1763 een onderborstrok wordt aan-
gevraagd, was onbekend. Ze moet na augustus 1748 zijn geboren
en waarschijnlijk vóór 1764 overleden. Met het blinde kind wordt vermoede-
lijk Willemtje Timens Haxe bedoeld; zij is in 1764, als ze ongeveer 25 jaar
oud is, waarschijnlijk de enige nog in leven zijnde dochter (die nog bij haar
ouders thuis woont). Willemtje sterft op 91-jarige leeftijd, ongehuwd, bij het
gezin van haar tantezegger Gerrit Tymens Haxe thuis. Overigens zou met
het blinde kind in principe ook haar broer Gerrit of haar zuster Marchje be-
doeld kunnen zijn, maar dit is erg onwaarschijnlijk.
Tiemen wordt in de roedengeldregisters van Giethoorn, waarin voor de fiscus
werd bijgehouden hoeveel vierkante roeden turf in een jaar was gemaakt,
in 1757 voor het laatst genoemd. Volgens een hierboven vermelde aanteke-
ning in een kerkboek is Timen echter in mei 1760 nog aan het "turftrekken".
Vond dit dan buiten Giethoorn plaats?
1764 Hoofdgeld (een personele belasting) Giethoorn: Tiemen Haxen, vijf
personen.: Timens Jans Haxe zelf, zijn tweede eega Tijsje Jans Otter en
zijn kinderen Willemtje Timens Haxe (1739-1831), Timen Timens Haxe
(1742- >11-1780) en Gerrit Timens Haxe (1745-ca.1776).
bron;http://wc.rootsweb.ancestry.com/cgi-bin/igm.cgi?db=phakze

Haben Sie Ergänzungen, Korrekturen oder Fragen im Zusammenhang mit Timen Jans Haxe?
Der Autor dieser Publikation würde gerne von Ihnen hören!

Zeitbalken Timen Jans Haxe

Klicken Sie auf den Namen für weitere Informationen. Verwendete Symbole:  Großeltern    Eltern    Geschwister    Kinder