Zoon Jacobus vertelt in 1998 niet alleen over over zijn vader, maar schetst tevens een boeiend beeld van het leven en de gewoontes van de dorpelingen in de periode van vóór 1935!
"Een smid stellen wij ons meestal voor als een grote kerel met een paar forse "kolenschoppen" van handen. Vader Kroon was precies het tegenovergestelde. Tenger gebouwd, kwiek en vlug. Het type van opoe Kroon (Neeltje van Tol), die vergeleken bij haar man met zijn brede figuur en vierkante kop, maar een klein vrouwtje was. De naam Maurits kwam ook niet voor in de familie Kroon, maar in de familie van Tol. De meeste smids waren, vooral vroeger, door het vuile handwerk, zwart als de kachel. Vader niet, hij waste zich goed schoon en zag er, voor zover mogelijk, netjes uit.
Dat gevoel voor netheid kwam ook uit in zijn boekhouding, die hij onberispelijk bijhield. Zijn handschrift was opvallend regelmatig. Bij het noteren van het dagelijkse werk in de smederij nam hij altijd een vloeiblad onder z'n hand om geen vlekken te krijgen. Hij had dus meer weg van een boekhouder dan van een smid.
Toch was hij een goed vakman, die al jong daarvoor zijn "proeve van bekwaamheid" had afgelegd. Aan de voorgevel van de smederij prijkte een bord met als opschrift "Hoefsmid met Rijksdiploma". Een van de daarbij vereiste werkstukken, een fraai model hoefijzer is nog altijd familiebezit.
Toen er in Abbenes aan de "Openbare School" eens gebrek aan een leerkracht was, werd de jonge smid - hij zal toen misschien 18 jaar geweest zijn - gevraagd om tijdelijk voor de klas te komen staan, wat hem, zoals verteld wordt, zonder enige opleiding daarvoor, goed afging. En, hoewel zelf gereformeerd, werd hij door het bestuur van de Hervormde Jongelingsvereniging in Abbenes aangezocht hun voorzitter te zijn omdat er in eigen kring geen leider beschikbaar was. Deze taak heeft hij vele jaren vervuld, zelfs toen hij allang geen jongeling meer was.
Als voorstander van christelijk onderwijs stuurde hij zijn drie oudste kinderen naar de "School met den Bijbel" in Nieuw-Vennep. In 1922 kwam er een mogelijkheid voor een dergelijke school in Abbenes en natuurlijk werd vader Kroon daarvan mede-oprichter en bestuurslid. Voor de rest van de kinderen betekende het dat zij de lange wandeling naar Nieuw-Vennep niet hoefden maken.
Dat bleef wel nodig voor het bezoeken van de Gereformeerde Kerk te Nieuw-Vennep. Nog jong werd vader in die kerk al diaken en daar volgde dan vanzelf weer op dat hij ook als ouderling dienst moest doen. Ik herinner me nog dat in die tijd de eerste "daggelder" lid van de kerkeraad werd. Dat "ambt" was voor die tijd alleen voor boeren en middenstanders weggelegd. Vooral de gezeten landbouwers hadden in dat soort colleges het veelal voor het zeggen. Er was toen nog wat je noemt een groot standsverschil.
Het was de tijd van de opkomst van allerlei organisaties, de smeden in de Haarlemmermeer - daar waren er toen nog een flink aantal van - hadden hun eigen bond. Vader was daar al snel een actief bestuurslid van. Maar dat betekende wel dat hij na een lange dagtaak nog op de fiets naar Hoofddorp moest, waar de bond vergadering hield. Een soortgelijke taak ontstond er voor hem toen de Christelijke Middenstandsvereniging werd opgericht.
En dan was er nog de politiek, waarin vader ook actief was. Abbenes had een eigen kiesvereniging voor de A.R. partij. In de verkiezingstijd moest er propagandamateriaal verspreid en biljetten geplakt worden. Er werden sprekers gevraagd om voorlichting te vragen. Ik weet nog dat ik door mijn vader meegenomen werd naar een vergadering in de "Fröbelschool"van Abbenes, waar een gemeenteraadslid het had over de leer van Machiavelli, één van de voorlopers van het facisme. Met anderhalve man en een paardekop durfde men zo'n onderwerp aan. Kom daar nu nog eens om! Maar het was dan ook de tijd van de opkomst van de christelijke organisaties. In ons gezin werd "de Standaard" gelezen, waarin voor de "kleine luyden" verteld werd wat er te doen viel op het terrein van Kerk, Staat en Maatschappij.
Een typische byzonderheid wil ik nog noemen. Vader was ook leider van de plaatselijke afdeling van de Byzondere Vrijwillige Landstorm, een instelling tegen binnenlandse onlusten, opgericht in 1918. Voor de benoeming tot die functie zal wel van invloed zijn geweest, dat hij in militaire dienst sergeant was. Die "Landstorm" hield 's zomers schietoefeningen op het erf van boer Baars. Er werd geschoten op schijven en wie de meeste punten haalde kreeg een prijsje. In de winter lag dat stil.
De geweren en de schietbak werden dan opgeborgen in de smederij. De van kogels doorzeefde schijven moesten dan opnieuw beplakt worden. Als jongens werden wij daarmee belast. De beloning was dat we met dat voor ons veel te zware geweer, proefschieten mochten. Ik herinner me nog die kruitlucht.
De klanten van de smederij woonden rondom Abbenes. Er waren twee soorten: "boeren" en "daggelders". Eenmaal per halfjaar kreeg ieder een rekening. De boeren een groot foliovel, de anderen een klein stukje ervan, afgeknipt naar behoefte. Alles werd driemaal geschreven. Eerst in het dagboek in de werkplaats. Dan, 's Zaterdagsavonds, in het grote boek met voor alle klanten een bladzijde en daarna, als het halve jaar om was, voor elk een afzonderlijke nota. Alles keurig geschreven; wel zoveel mogelijk bekort. In deze trant: paard 2N. 2 verlegd. Waarmee bedoeld werd: dat bij een paard twee nieuwe hoefijzers waren aangebracht en twee oude ijzers er weer onder gespijkerd, na het inkorten van de hoeven.
Die nota's werden dan rondgebracht en geïnd. Elke klant kreeg een persoonlijk bezoek. Vooral in de winter hadden de boeren volop de tijd om over alles en nog wat te praten. Eindelijk, na het aandachtig doorlezen van het foliovel, ging de kast open om het geld op te zoeken en af te schuiven. Zo doende duurde dat "rekening lopen" meerdere weken. De nieuwtjes van het dorp en de onderwerpen Kerk, School en Politiek waren weer grondig doorgesproken.
Het werk in de smederij was vrij zwaar, vooral toen alles nog "met de hand" gebeurde. Paarden beslaan was een van de belangrijkste bezigheden. Verder ploegscharen scherpen en kachelpijpen maken. In de winter: schaatsen slijpen en een voorraad hoefijzers maken voor de zomer. Er was wat extra's te verdienen als er iemand een nieuwe boerenwagen bestelde. Dan werd er samengewerkt met Mees van 't Riet, de wagenmaker. Die maakte het houtwerk en vader al het ijzerwerk. De wagenassen kwamen in twee helften van de fabriek, werden dan in het smidsvuur heet gestookt en op het aambeeld aan elkaar geslagen. Ook de wielbanden moesten in het vuur. Om het houten wiel gelegd trok zo'n band, door de krimp bij de afkoeling, er dan muurvast om.
Als jongens stonden we, na schooltijd, uren aan de blaasbalg te trekken. En als dat niet aan de orde was, konden we draaien aan de boormachine of aan de grote slijpsteen. Met de komst van de electromotor werd dat alles veel gemakkelijker. De "stroom" verving de handkracht en de twee grote blaasbalgen lagen in het vervolg werkeloos op de smederijzolder. Ook het autogenisch lassen betekende een belangrijke verlichting van het werk. De gasvlam verving de zware hamer.
Vader Kroon was geen lang leven beschoren. Toen hij 48 jaar was werd hij ernstig ziek. Hij bleek maagkanker te hebben en werd daarvoor geopereerd. De doktoren maakten hem wijs, dat hij weer helemaal beter zou worden. Wat was hij blij toen hij weer thuis kwam. Maar de vreugde duurde kort. Al gauw werd duidelijk dat de operatie niet geholpen had. Hij overleed op 23 juli 1934. Van zijn negen kinderen was er toen nog niet een getrouwd. op zijn sterfbed zei hij tegen opa (Martinus Kroon dus) dat hij nog graag gezien had, hoe die kluwen van zijn grote gezin zou afrollen. Bij zijn graf zongen de schoolkinderen ""gelijk het gras is ons kortstondig leven"
Kind: Maurits Cornelis Kroon
Geboortedatum: 14-05-1886
Geslacht: Man
Vader: Martinus Kroon
Moeder: Neeltje van Tol
Gebeurtenis: Geboorte
Datum: 14-05-1886
Gebeurtenisplaats: Haarlemmermeer
Documenttype: BS Geboorte
Erfgoedinstelling: Noord-Hollands Archief
Plaats instelling: Haarlem
Collectiegebied: Noord-Holland
Aktenummer: 250
Registratiedatum: 15-05-1886
Akteplaats: Haarlemmermeer
de geboorte akte is in het familie-archief onder nummer 00536-G10
Overledene: Maurits Cornelis Kroon
Geboorteplaats: Haarlemmermeer
Geslacht: Man
Leeftijd: 48
Vader: Martinus Kroon
Moeder: Neeltje van Tol
Echtgenoot: Willemina Catharina Honcoop
Geslacht: Vrouw
Gebeurtenis: Overlijden
Datum: 23-07-1934
Gebeurtenisplaats: Haarlemmermeer
Documenttype: BS Overlijden
Erfgoedinstelling: Noord-Hollands Archief
Plaats instelling: Haarlem
Collectiegebied: Noord-Holland
Aktenummer: 128
Registratiedatum: 24-07-1934
Akteplaats: Haarlemmermeer
de overlijdens akte is in het familie-archief onder nummer 00536-O10
Maurits is begraven op de begraafplaats aan de Maria Margarethalaan in Abbenes
de foto van de grafsteen is in het familie-archief onder nummer 00536-O30.jpg
Stichting Begraafplaats "Dr. Heyelaan"
Er ist verheiratet mit Willemina Catharina HONCOOP.
Sie haben geheiratet am 3. Mai 1911 in Hoofddorp, Haarlemmermeer, Noord-Holland, Nederland , er war 24 Jahre alt.Quelle 4
Bruidegom: Maurits Cornelis Kroon
Beroep: Smid
Geboorteplaats: Haarlemmermeer
Leeftijd: 24
Bruid: Willemina Catharina Honcoop
Geboorteplaats: Haarlemmermeer
Leeftijd: 23
Vader van de bruidegom: Martinus Kroon
Beroep: Smid
Moeder van de bruidegom: Neeltje van Tol
Vader van de bruid: Johannes Honcoop
Beroep: Landbouwer
Moeder van de bruid: Maria van der Beek
Gebeurtenis: Huwelijk
Datum: 03-05-1911
Gebeurtenisplaats: Haarlemmermeer
Documenttype: BS Huwelijk
Erfgoedinstelling: Noord-Hollands Archief
Plaats instelling: Haarlem
Collectiegebied: Noord-Holland
Aktenummer: 41
Registratiedatum: 03-05-1911
Akteplaats: Haarlemmermeer
de huwelijksakte is in het familie-archief onder nummer 00536-H10
de gezinsinschrijvingen in het Bevolkingsregister zijn in het familie-archief onder nummer 00535-H15A t/m H15B en H16B.jpg
Kind(er):
Ereignis (Death of one spouse) am 23. Juli 1934 in Abbenes, Haarlemmermeer, Noord-Holland, Nederland .
Maurits Cornelis KROON | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1911 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Willemina Catharina HONCOOP |
tijd 21:00 uur
tijd 19:00 uur