Familienstammbaum Bayards » Michiel Ruijs (Ruisch) (1739-> 1793)

Persönliche Daten Michiel Ruijs (Ruisch) 

• Er wurde geboren am 3. Mai 1739 in Zevenhuizen.

  Doopgetuige in 1739: Marija van Kassel [1655- 1750] (= overgrootmoeder van de dopeling) laatst weduwe van Jacobus van der Leij

• Beruf: Op 5/7/1753 leerjongen van het chirurgijngilde te Delft. Op 1/3/1756 leerbrief gehaald. In 1763 tweede chirurgijn bij de VOC. Wordt poorter van Delft op 14/5/1772 (‘Michiel Ruijsch gebooren Zeevenhuijsen oud 32 jaaren, heeft den eed als poorter gedaan...’). Wordt op 12/6/1773 en 11/6/1775 te Delft vermeld als ‘meester’ in het archief van het gilde van Chirurgijns. Hij heeft een glansrijke carrière als opper-chirurgijn bij de VOC. De VOC-loopbaan chirurgijn Michiel Ruijs: 10/4/1763: Michiel Ruijs (uit Delft) in dienst als tweede chirurgijn bij kamer Delft. Vertrek van het schip Erfprins op weg naar Batavia. Komt terug op 10/7/1764 met het schip Noord Nieuwland. 17/4/1765: Michiel Ruijsch van Delft in dienst als opperchirurgijn. 31/12/1765 Uitgevaren met het schip Vreeburg. naar Kaap de Goede Hoop. Komt terug op 15/7/1766 met het schip Blijdorp. 27/1/1778: Michiel Ruijs als opperchirurgijn op de Vrouwe Everhardina naar Batavia. Terug met het schip Ritthem op 9/6/1779. 7/1/1780: Michiel Ruijs (uit Zeevenhuijzen) in dienst als opperchirurgijn bij kamer Delft. Vertrek van het schip Batavia op weg naar Batavia. Komt terug op 16/6/1784 met het schip Zeepaard. 14/9/1784: Michiel Ruijs (uit Sevenhuijse) in dienst als opperchirurgijn bij kamer Delft. Vertrek van het schip Constantia op weg naar Batavia, komt daar op 21/4/1785 aan. Hij treedt daar uit dienst op 31/8/1793. NB: Chirurgijn Michiel Ruijs bericht vanuit China - De brief van Michiel Ruijs: ‘Wij zijn primo Junij 1780 van de Caapse Ree Na Batavia vertrokken Na Na Dat wij alles Behalve Eene Gemakkelijke Reijs [gehad hadden] dog Egter Een voorspoedige Reijs Gehadt Te hebben Zijn Wij op den 13 Augustus op de Reede van Batavia van Batavia Gearriveert Zijnde Onse Reys van de Caap in t Geel [=geheel] 2 maande En 12 daage of uijt Europe 7 maande En 6 daagen hebbende Gedeurende de Uyt Reyse gehadt 19 dooden en veijf vermist’. Uitvoerig schrijft chirurgijn Michiel Ruijs op 6 december 1780 vanuit China naar zijn ‘Veel Geagte En lieve Vaader En Moeder’ in Delft. Hij doet daarin verslag van zijn reis die aan het begin alles behalve gemakkelijk verliep. Michiels schip, de Batavia, vertrok op 23 oktober 1779 met Gerrit Harmeyer als ervaren kapitein en een bemanning van ruim 200 koppen naar de Oost, althans dat was de bedoeling. De familieleden van de opvarenden kregen echter al snel het bericht dat het schip in zware stormen terecht was gekomen en uiteindelijk moest terugkeren op de rede van Hellevoetsluis waarvan het eerder was vertrokken. Eind december werd een hernieuwde poging gedaan, maar pas op 7 januari 1780 was de Batavia echt op weg (dit staat onder meer in de brieven van Hendrikje ten Broek aan haar echtgenoot, Christiaan de Cerff, stuurman op hetzelfde schip). Met de ‘Batavia’ naar de Oost. Hoe het na vertrek verder ging, is te lezen in de brief van Michiel, die verwijst naar een eerdere brief voor zijn verslag over de aankomst bij Kaap de Goede Hoop. Hij schrijft nu vooral over de vervolgreis naar Batavia en de onverwacht snelle overstap op een schip naar China. Te lezen is hoeveel tijd de verschillende trajecten precies hebben genomen: 2 maanden en 12 dagen vanaf Kaap de Goede Hoop tot het arriveren op 13 augustus 1780 in Batavia. Gerekend vanaf Europa, d.w.z. geteld vanaf het uiteindelijke vertrek op 7 januari 1780, zou de tocht 7 maanden en 6 dagen hebben geduurd. Dat is bepaald snel, want de heenreis naar Batavia nam doorgaans 8 tot 9 maanden in beslag. Bij aankomst had de reis negentien doden en vijf vermisten geëist. Sneller en minder doden. Nog maar net daar gekomen moest de bemanning al twee dagen later op het schip de Hoogkarspel overstappen om naar China te gaan. Dit is dus een voorbeeld van het intra-Aziatisch handelsverkeer uit die tijd. Michiel had er niet veel zin in om zo hals over kop weer uit te varen, maar kapitein Harmeyer wilde hem beslist op het schip hebben: ‘My Seggende wel Te weete Wien hij hadt maar Niet wien hij kreijge Zouw Der halfe hij mijn Niet misse Wouw’. Hij heeft het maar geaccepteerd en vermeldt en passant nog even dat hij ‘tot heeden toe met den Ouden heer heel wel kan Sinpaticeeren’. Michiel gaat dus mee naar de omgeving van Kanton en Macao waar thee en porselein zullen worden ingeladen. Met genoegen constateert hij dat zijn schip sneller is geweest dan de eerder vertrokken Hollandse schepen: ‘Zyn wij Egter Nog Een Etmaal Eer in China Dan het Schip middelburgh gearriveert Den 19 september quaame wij Ter Rheede Van Wampo int Reijk van China Smidaags om half vier Ten anker’. Die voorspoedige reis duurde slechts een maand en twee dagen en er vielen maar twee doden te betreuren. In vergelijking met andere schepen met acht tot twaalf doden is de bemanning onder de hoede van chirurgijn Ruijs dus niet slecht af. Wanneer Michiel op 6 december 1780 vanuit China vanaf de rede van Whampoa (Huangpu) schrijft, geeft hij ook de route van de terugreis aan. Hopelijk zal hij half mei bij de Kaap en ‘Zoo t Onsen Lieven heer belieft’ eind augustus 1781 weer in Europa zijn. Dat zou heel anders lopen... Brief naar Delft. Michiels brief gaat mee met een Deens schip en een bevriend persoon zoals we uit de tekst op de envelop kunnen afleiden: ‘Per Een Deens Schip En Vrient die god geleyd in salvo (= in veiligheid)’. Op dezelfde manier heeft hij een brief naar zijn vrouw gestuurd: ‘Dus Zoo Er maar Een Te regt komt Ben ik Contend’.... Envelop van de brief van Michiel Ruijs. De adressering vermeldt de naam van G. Verhaast, meester-juwelier op het Oude Delft. Dit is Michiels stiefvader. Gijsbert Verhaast was op 15 juni 1760 in de Nieuwe Kerk in het huwelijk getreden met Jacomina Lucas, weduwe van Cornelis Ruijs en moeder van Michiel. Zelf blijkt Michiel ongeveer vier jaar later, op 22 juli 1764, eveneens in de Nieuwe Kerk met de achtentwintigjarige Delftse Johanna Maria van der Ploeg te zijn gehuwd. Volgens de gegevens in de database VOC-opvarenden (http://vocopvarenden.nationaalarchief.nl) was hij in datzelfde jaar teruggekomen van zijn reis als tweede chirurgijn op het schip de Erfprins. Op 7 juli 1765 wordt hun dochtertje Jacomina gedoopt met stiefvader Gijsbert Verhaast en moeder Jacomina Lukas als getuigen. Kennelijk verhuisde Michiel vervolgens naar Delfshaven, want op 19 juli 1773 staat hij als weduwnaar, wonend in Delfshaven, te boek bij zijn tweede huwelijk met Johanna Petronella Maassen, de echtgenote dus aan wie hij in december 1780 ook heeft geschreven. Taalgebruik. Michiel, die als chirurgijn de nodige opleiding heeft gehad (weliswaar niet universitair), laat zien dat hij niet van de straat is. Hij gebruikt Latijnse woorden, al zijn ze wat verbasterd, zoals Tottes Tutes (totus tuus: geheel de jouwe/uwe), Valee (vale: vaarwel) en Datum Uyt Supra (datum zoals boven). Ook treffen we in zijn brief diverse leenwoorden aan zoals communiseeren, except, recikeeren, sinpaticeeren, gedestineert, contend en tegenwoordig deelwoorden zoals op Batavia koomende, my seggende, zeynde een portiguse sterkte, volmaakte welstand genietende. Hij laat blijken dat hij kan schrijven, al zijn er ook in de haast gemaakte fouten zoals dubbele woorden in diverse passages. Ook gebruikt hij af en toe de vorm mijn (voor mij) en spelt hij ook herhaaldelijk de slot-n niet (quaame; bij leeve en gesontheijt; 12 daage; gedult moete offene). Als aanspreekvorm hanteert Michiel consequent UE; hij gebruikt steeds de afkorting, geen volledige vorm U Edele of Uwe Edelheid. Het is de aanspreekvorm die in het laat-achttiende-eeuwse brievenmateriaal behoorlijk populair is en bij scribenten uit alle sociale klassen voorkomt. Afloop: VOC-schepen aangevallen in de Saldanhabaai. Wat gebeurde er verder? Michiel Ruijs arriveerde met de Hoogkarspel al op 31 maart 1781 aan de Kaap, maar kwam hij ook snel thuis? De Hoogkarspel behoorde tot de vijf rijk beladen retourschepen die uit veiligheidsoverwegingen ten noorden van de Kaap in de Saldanhabaai kwamen te liggen. Daar werden ze op 21 juli 1781 verrast door een Engels eskader. Vier van de vijf schepen, waaronder de Hoogkarspel, vielen in vijandelijke handen; het vijfde werd tijdig door de bemanning in brand gestoken. De bemanningen kwamen in augustus lopend in Kaapstad aan. Daaronder bevonden zich ook de stuurlieden Christiaan de Cerff (de Hoogkarspel) en Coenraad Buyk (de Dankbaarheid). Na verhoren door de Kaapse autoriteiten moesten de bemanningsleden op toestemming wachten om naar huis te vertrekken. Hoe het precies in die tijd met Michiel ging is niet helemaal duidelijk, maar uiteindelijk kwam hij pas op 16 juni 1784 aan boord van het Zeepaard in het vaderland aan. Ondanks alle eerdere snelle routes, was het toch een bijzonder lange reis geworden....
• Er ist verstorben nach 31. August 1793.
• Ein Kind von Cornelis Ruijs (Ruisch) und Jacomina (Jacobina) Lucas

Familie von Michiel Ruijs (Ruisch)

(1) Er ist verheiratet mit Johanna Maria van der Ploeg.

Sie haben geheiratet am 22. Juli 1764 in Delft, er war 25 Jahre alt.

‘Michiel Ruijs j.m. op de Brabantse Turffmarkt met Johanna Maria van der Ploeg j.d. in de Nieuwstraat’.

Kind(er):

1. Jacomina Ruijs  1765-1776
2. Francoijs Ruijs  1767-1767
3. Elisabeth Francina Ruijs  1768-1790
4. Cornelia Gijsberdina Ruijs  1769-1771
5. Hendrik Ruijs  1770-1770
6. N.N. Ruijs  1771-1771
7. Cornelis Gijsbertus Ruisch  1773-> 1784

(2) Er ist verheiratet mit Johanna Petronella Maassen.

Sie haben geheiratet am 19. Juli 1773 in Delfshaven, er war 34 Jahre alt.

Kind(er):

1. Gijsbert Ruis  1774-1776
2. Johannes Ruijs  1776-1776

Haben Sie Ergänzungen, Korrekturen oder Fragen im Zusammenhang mit Michiel Ruijs (Ruisch)?
Der Autor dieser Publikation würde gerne von Ihnen hören!

Zeitbalken Michiel Ruijs (Ruisch)

Klicken Sie auf den Namen für weitere Informationen. Verwendete Symbole:  Großeltern    Eltern    Geschwister    Kinder