"1772 Den 1 Maart gedoopt Davis Spurius, zoontje van Elske Jacobs gedoopt te Lage meeden"
Toelichting: Spurius - onwettige zoon)
David Caspers, overleden den 25e Junij 1827,
ten vijf ure, des morgens, oud 55 Jaren, wonende
en overleden in de wijk D. N. 309, van beroep
Timmerman, geboren te Lege Mete, Gehuwd met
Helena Ploeger, oud 34 jaren, zoon van Jacob Caspers
en Elisabeth Jacobs, beide overleden"
(1) Hij is getrouwd met Nieske Fokkes.
Zij zijn getrouwd op 14 september 1794 te Grijpskerk, Zuidhorn, Groningen.
zoon van Casper Jacobs van Schraa en Elske Jacobs
dochter van Focke Hoijkes (Fokkes) [ Fokke Haaijkes] en Trijntje Adolphs.
[Doop- en trouwboek Grijpskerk 1683-1811
Collectie DTB (toegang 124)
Inventarisnummer 210, folio 137 ]
Kind(eren):
(2) Hij is getrouwd met Louisa Johanna Margaretha Schupp.
Zij zijn getrouwd op 6 september 1811 te Alkmaar, Noord-Holland.
zoon van Casper Jacobs van Schraa en Elske Jacobs
dochter van Georg Abraham Schup en Isabella Scheldewie (ovl 22-5-1811)
Kind(eren):
(3) Hij is getrouwd met Helena Catharina Ploeger.
Zij zijn getrouwd op 2 november 1820 te Alkmaar, Noord-Holland .Bron 1
zoon van Casper Jacobs van Schraa en Elske Jacobs
dochter van Andries Ploeger en Anna Elisabeth Ide (ovl 10-9-1806 Purmerend)
Nadere informatie beroep bg.: timmerman;
beroep bruid: dienstmaagd;
weduwnaar van Louisa Johanna M. Schup, weduwe van Gerrit Smit
bg vermeld als "David Caspers"
Kind(eren):
overgenomen uit de Genalogische website van de familie Tjoelker-Schuuring
Een bigamist ontmaskerd, rond 1800
Op 1 maart 1772 wordt in Lagemeeden, een kilometer of zes ten westen van de stad Groningen, een zoon van de zesentwintigjarige Elske Jacobs ten doop gehouden, genaamd David (Caspers). Hij is ‘in onecht’ geboren; pas in 1778 trouwt Elske Jacobs, met Casper Jacobs van Schraa, afkomstig van Enumatil. Desalniettemin noemt David deze Casper Jacobs van Schraa later zijn vader en neemt hij de naam David Kaspers aan. David trouwt in 1794, op 22-jarige leeftijd, in Grijpskerk met Nieske Fokkes, van Grijpskerk, die viereneenhalve maand later bevalt van hun eerste kind, dat de naam Fokke krijgt. Ruim vóór 1802 verdwijnt David echter: het volgende kind van Nieske Fokkens, dat geboren wordt in 1802, is ‘in onecht geboren’. Als David’s zoon Fokke in 1815 trouwt, wordt toestemming daarvoor verleend door diens moeder en door zijn grootvader van vaderszijde, omdat ‘wijlen David Caspers op een clandestiene wijze zich geabsenteerd’ heeft.
Bij het overlijden van Nieske Fokkens, in 1826, wordt vermeld ‘gehuwd met David Kaspers, wiens beroep en woonplaats is onbekend’. Het wordt klaarblijkelijk als vaststaand feit aangenomen, dat David zich uit de voeten heeft gemaakt en elders voortleeft, ofschoon hem net zo goed een ongeval overkomen zou kunnen zijn. Nergens is te vinden dat zijn vrouw ooit heeft geprobeerd hem dood te laten verklaren, wat haar in staat zou stellen wettig te hertrouwen. Had ze toch nog hoop, dat hij tot inkeer zou komen? Of was ze eenvoudigweg te weinig ontwikkeld om dergelijke stappen te kunnen of durven zetten?
Voor zijn vrouw Nieske, zoon Fokke en de lokale overheid is David eenvoudigweg verdwenen, maar ruim tweehonderd jaar later zijn we dankzij gedigitaliseerde archieven in staat David’s gangen na zijn vertrek uit Grijpskerk na te gaan: in 1811 duikt hij weer op in Alkmaar, waar hij als 39-jarige (opnieuw) trouwt, met Louisa Johanna Margaretha Schup(p), 20 jaar oud en van Duitse afkomst (haar vader kwam uit Sulzbach in Rheinland-Pfalz (West-Pfalz, een kilometer of 80 ten Noordoosten van Saarbrücken)). Bij zijn huwelijk wordt vermeld, dat hij ‘geboren is uit het wettig huwelijk deszelfs ouders’, wat zoals boven aangegeven ook niet geheel in overeenstemming is met de waarheid. Zijn vader speelt het spelletje mee: hij verleent schriftelijk toestemming voor het huwelijk zonder te reppen van het eerdere huwelijk, maar geeft anderzijds enkele jaren later toestemming voor het huwelijk van David’s zoon Fokke,omdat David zoek is (’op clandestiene wijze zich geabsenteerd heeft’). Louisa is Evangelisch- Luthers en ook David treedt toe tot de Evangelisch-Lutherse kerk. In 1819 sterft Louisa en ruim een jaar later, op 2 november 1820, hertrouwt David. Hij is dan 47 en zijn nieuwe vrouw 28, maar reeds weduwe. Nog steeds is David bezig zijn verleden te verdoezelen. Bij de huwelijkse bijlagen is een verklaring ondertekend door ‘R.K. Drijfhamer, Pastoor der Evangelische Lutersche gemeinte zu Delmhorst in das Oldenburgse’ over het overlijden van zijn vader. Het gaat om een stuk in het Duits, met een bijgevoegde vertaling in het Nederlands. Degene die het schreef beheerste het toenmalige Duitse schrift zo te zien goed, maar de taal verraadt toch dat hier geen Duitser van geboorte aan het woord is (een sprekend voorbeeld is Handzeigenung in plaats van Unterschrift of Signatur. Reeven (of
Rieuwen) Klaasens Drijfhamer is de naam van een zwager van David, getrouwd met zijn halfzuster Anje (in 1810, lang na het ’verdwijnen’ van David!), afkomstig uit Appingedam en verwer van beroep. Of deze werkelijk betrokken is bij het bedrog, is niet duidelijk. Kennelijk lijkt het David, nadat hij is overgegaan tot de Evangelisch-Lutherse geloofsrichting, wel geloofwaardig om de getuigenis omtrent de dood van zijn vader aan een Evangelisch-Lutherse predikant toe te schrijven. De datering van zijn vaders dood is echter geheel correct; David onderhoudt dus nog steeds banden met zijn geboortestreek. David heet inmiddels officieel David Kaspers en zo heet zijn vader (eigenlijk Casper Jacobs van Schra) in het document naar post-Napoleontische gedachtengang Jacob Caspers. Dat ‘Caspers’ van oorsprong een patronimium is, lijkt al vergeten te zijn: de familienaam van de vader is immers gelijk aan de familienaam van de zoon? De onmiskenbare falsificatie wordt niet doorzien. In de marge van het document schrijft een ambtenaar een opmerking over het betaalde bedrag (zevenenveertig cents) en voegt het, met de vertaling, bij de officiële stukken.
Wat David Kaspers rond 1800 nog lukte, zonder officiële echtscheiding een tweede huwelijk aangaan alsof er nooit een ander huwelijk geweest was, zou daarna lastiger worden, vanwege de verplichting om documenten van de Burgerlijke Stand over te leggen - toch iets moeilijker te falsificeren dan een verklaring van de hand van een (fictieve) buitenlandse predikant!)
[bron : http://tjoelker.org/]
David Caspers | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(1) 1794 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nieske Fokkes | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) 1811 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Louisa Johanna Margaretha Schupp | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) 1820 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Helena Catharina Ploeger |