Stamboom Smit, Zimmermann » Gijsbert Jacobs Holckema (± 1603-1666)

Persoonlijke gegevens Gijsbert Jacobs Holckema 

• Hij is geboren rond 1603 in Bolsward, S√∫dwest-Frysl√¢n, Friesland, Nederland.Bron 1

  
  Geboeren in het huis aan de Wipstaar 5 te bolsward.

• Hij is overleden op 21 augustus 1666 in Bolsward, S√∫dwest-Frysl√¢n, Friesland, Nederland.Bron 1

  
  Leeftijd:63y

• Een kind van Jacob Gijsberts Holckema en Ancke Willemsd De Heer
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 27 maart 2017.

Gezin van Gijsbert Jacobs Holckema

Hij is getrouwd met Sijcke Salvius Nicolai Rolwagen.

Zij zijn getrouwd op 6 oktober 1636 te Leeuwarden, Leeuwarden, Friesland, Nederland.Bron 1

Kind(eren):

1. Antje Gijsbert Holckema  ± 1637-± 1650
2. Aaltje Gijsbert Holckema  ± 1638-± 1656
3. Salves Gijsbert Holckema  1641-1666
4. Jacob Gijsbert Holckema  ± 1644-± 1646
5. Jacob Gijsbert Holckema  ± 1647-± 1656
6. Antje Gijsbert Holckema  ± 1650-± 1656

Notities over Gijsbert Jacobs Holckema

Gijsbert Jacobs is identiek met de bekende Friesche dichter Gysbert Japickx. Hij werd op 13 februari 1624 aangenomen als lidmaat van de hervormde kerk te Bolsward. In 1625 werd hij benoemd tot schoolmeester in Witmarsum, op voorspraak van zijn vriend Tsjaerd van Aylva, grietman van Wonseradeel, op een tractement van 100 goudguldens per jaar. In 1635 vertrok hij uit Witmarsum, maar het niet bekend waarheen.
Nadat hij in oktober 1636 in Leeuwarden getrouwd was, vinden we hem als voorzanger in de Martinikerk op een jaarsalaris van resp. 274 en 40 goudguldens. Blijkens de inschrijving als lidmaten van de herv. kerk kwam ook Sycke's moeder, inmiddels weduwe geworden, mee naar Bolsward, ingeschreven als Aeltje Lenerts Flasmar). Het gezin woonde eerst in de "Snorckstrjitte" en later op "It Heegh".

Gijsbert J. en Sycke kregen waarschijnlijk 6 kinderen, waarvan slechts √©âˆš©n hen enkele weken overleefde:
1. Antjegeb. 1637 - overl. ca. 1650
2. (Aeltjegeb. 1638 - overl. 1656??)
3. Salvisgeb. 1641 - overl. 9.1666
Hij studeerde medicijnen te Leeuwarden, werd daarna heelmeester te Rien en later op Ameland, raakte aan de drank en maakte grote schulden. Toen Gijsbert J. en zijn vrouw in 1666 bij een pest-epidemie door deze ziekte werden aangetast, kwam Salvis hen verplegen. Hij kreeg zelf de ziekte ook en stierf kort na hen. Zoals vermeld .
4. Jacobgeb. 1644 - overl. 1646
5. Jacobgeb. 1647 - overl. 1656
6. Ant(s)jegeb. 15.4.1650 - overl. 1656

Zoals uit deze opsomming blijkt, is met Salvis G. de tak van Gijsbert Jacobs uitgestorven. De meesten, zo niet allen, vielen ten offer aan de toen nog veel voorkomende pest. Deze werd verspreid door vliegjes, die bij de zwarte ratten leefden. Niet lang daarna werd de zwarte rat door de bruine rat verdrongen, waarmede ook een einde kwam aan de pestepidemiëen.

Het leven en de dichterlijke aktiviteiten van Gijsbert Jacobs zijn door diverse schrijvers uitvoerig beschreven, o.a.

GYSBERT JAPICX.- Gysbert Japicx 1603-1666. Oersjoch fan syn libben.

HAANTJES, J.- Gysbert Japicx : Fries dichter in de zeventiende eeuw.

KALMA, J.J.- Bibliografy Gysbert Japiks. Syn eigen wurk en artikels en boeken fan oaren.

KALMA, J.J.- Om Gysbert Japiks hinne. Frysl√¢n yn de 17de ieu Mei tekeningen fan Jan B.de Leeuw

Een van de oudste bekende Holkema is de friese dichter Gysbert Japicx (1603-1666) geboren in Bolsward. Een autograaf (handschrift)van Gysbert bereikt u door hier te klikken. Om in zijn levensonderhoud te voorzien was hij schoolmeester. Waarschijnlijk had hij een goede opleiding genoten daar hij een goede kennis had van frans en ook latijn en grieks.Waarschijnlijk is hij leerling geweest aan de latijnse school te Bolsward.
Zijn vader Jacob Gysbert was kistenmaker, maar was daarbuiten ook burgemeester en diaken,kortom hij hoorde tot de gegoede burgerij. Jacob Gysbert heeft o.a.de toegangsdeur tot de raadszaal van het stadhuis van Bolsward betimmerd (gebouwd in de jaren 1614-1616).
Op de achterzijde van deze deur staat tevens vermeld dat hij de ontwerper is van het Stadhuis van Bolsward.Jacob Gysbert en zijn vrouw Anke Willems liggen begraven in de Broerekerk te Bolsward.Aan de zuidmuur is hun grafsteen nog steeds te bezichtigen
Van Gysbert Japicx hangt een portret in het Fries Museum te Leewarden,welke geschilderd is in 1637.Hij was toen 34 jaar. Het portret is geschilderd een jaar nadat hij trouwde met een notarisdochter te leeuwarden,Sijke Salves. Het schilderij is gemaakt door matthijs Harings (ca.1593-ca.1665).

Voor Gysbert Japicx is onlangs een museum ingericht in Bolsward
Aldus een persbericht:
"Friesland's eerste grote Friestalige dichter en schrijver was Gysbert Japicx Holckema. Staatssecretaris Aad Nuis opende vorige week een museum over zijn leven: 't Gysbert Japicxhus. Hier is te zien hoe Gysbert leefde, wat voor werk hij geschreven heeft en hoe er over hem geschreven is. Het gedeelte 'It Ferhaal fan de taal', geeft aan hoe de ontwik- keling en de plaats van het Fries geweest is, het verval en later de opleving, de waardering en de erkenning als tweede Rijkstaal.
Het gedeelte 'Meertaligheid in Europa' geeft een overzicht van de ca. 50 kleine talen in Europa. In dat kader komen o.a. het Stellingwerfs, it Hylpers, het Stadsfries en het Bildts aan bod. In het 'Gysbert Japicxhus' heeft de zgn. 'tekstwinkel' ook een plaats gekregen. In de winkel zijn teksten te bestellen voor alle mogelijke gelegenheden. Daarnaast zijn een aantal korte teksten voor bepaalde gelegenheden op kaart gezet."
Levensloop van Gysbert Japicx Holkema:

1603

Gysbert Japicx wordt geboren als oudste zoon van kistmaker en latere burgemeester Jacob Gysbert Holkema en Antje WillemsDr. wonend aan de Wipstrjitte 6 te Bolsward.
ca. 1610

Gysbert Japicx Holkema gaat naar school bij meester Michiel van der Molen,welke hij later in functie op zal volgen
ca. 1615

Waarschijnlijk is Gysbert leerling aan de latijnse school te Bolsward onder rector Henricus Antonides.
1614-1616

Bouw van het stadhuis te Bolsward naar ontwerp van zijn vader Jacob Gysbert Holkema
1624 «tab»Gysbert Japicx Holkema wordt aangenomen als lidmaat van de Nederlandse Hervormde Kerk te Bolsward
1625

Gysbert Japicx wordt benoemd als schoolmeester te Witmarssum op voorspraak van Tjeerd van Aylva,grietman (burgemeester) van Wonseradeel,op een traktement van 100 goudguldens per jaar.
1635«tab»Gysbert verlaat Witmarssum en vermoedelijk naar Beetgum.
1636«tab»Huwelijk te Leeuwarden met de 13 jaar jongere Sijke Salves Nicolai ,dochter van notaris Salvius Nicolai,afkomstig van Stiens en woonachtig aan de Nieuwstad te Leeuwarden.
1637

Gysbert Japicx Holkema gaat terug naar Bolsward met zijn vrouw Sijke en zijn schoonmoeder (inmiddels weduwe) Aeltje Lenerts Flasmar.In Bolsward wordt hij benoemd tot schoolmeester en voorzanger op een traktement van respectievelijk 247 goudguldens en 40 goudguldens per jaar.Hij woont eerst in de Snorcksrjitte en later op It Heech.Zijn eerste dochter Antsje wordt geboren ,welke jong overlijdt.
ca. 1638«tab»Dochter Aeltje wordt geboren.
1640

Bruiloftsvers ""Fryske Tsjerne"" verschijnt in druk,uitgegeven door de Leeuwarder uitgever Claude Fonteyne (vriend van Gysbert Japicx)
1641«tab»Zoon Salves wordt geboren.
1644 «tab»Zoon Jacob wordt geboren.
1650«tab»Dochter Antsje wordt geboren.
ca. 1650 «tab»Bezoek van de britse taalkundige Franciscus Junius (1590-1677).Gysbert leert hem fries.Door Junius zijn veel handschriften van Gysbert bewaard gebleven (Bodleian Library Oxford).
1654«tab»Start van de vriendschap met Symen Abbes Gabbema (1628-1688) poeet historieschrijver van Friesland wonend te Leeuwarden.Briefwisseling van 1654 tot 1661 in totaal 26 bewaard gebleven brieven.
ca. 1655 «tab»Uitgifte van het dichtwerk van Gysbert bij een Leeuwarder Drukkerij mislukt.
1656«tab» Rampjaar.......drie van zijn kinderen (Antsje ,Jacob en Aeltsje overlijden aan de pest.Gysbert zijn gezichtsvermogen wordt hard minder.
ca. 1660 «tab»Zoon Salves studeert in Leeuwarden tot heelmeester m.n. in zijn laatste studiejaar begint Salves een losbandig leven te lijden.Later als heelmeester te Rien (toen bekend van zijn grote paardemmarkten) werd dit nog erger.Op voorspraak van Gysbert wordt Salves overgeplaatst naar Ameland,maar ook daar temidden van de schipperslui blijft Salves losbandig en maakt veel schulden.
1666 «tab» Pestepidemie in Bolsward,Gysbert en zijn vrouw overlijden ,ondanks de verzorging van de teruggekomen zoon Salves) binnen 8 weken.Salves overlijdt ook als gevolg van de pest in dat jaar.

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Gijsbert Jacobs Holckema?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Gijsbert Jacobs Holckema

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen