Zie copie geboorteacte: 1792-1952DrentheHoogeveenHuwelijksbijlagen 1822 Image 198
Toestemming van het Weeshuis:1792-1952DrentheHoogeveenHuwelijksbijlagen 1822 Image 199
Militie, beroep landman: 1792-1952DrentheHoogeveenHuwelijksbijlagen 1822 Image 200
Vondeling zie geschiedenis Hollanscheveld e/o
De jeugd en omgeving van Zeebuit in het Aalmoezeniersweeshuis te Amsterdam.
Jan Frederik werd volgens akten op verschillende data geboren: Op 10 december 1799, op 10 juni 1796, of ergens in 1795. Hij werd te vondeling gelegd. Was hij door zijn ouders in de steek gelaten? Hij zou gevonden zijn op het strand in de nabijheid van Zandvoort. Vandaar zijn achternaam. Hij werd opgenomen in het Aalmoezeniersweeshuis te Amsterdam.
Het Aalmoezeniersweeshuis
Het Paleis van Justitie staat op de plaats van het voormalige Aalmoezeniersweeshuis uit 1663-1665. Stadsarchitect Jan de Greef integreerde in 1825 een deel van dit oude gebouw in zijn nieuwe ontwerp voor het Paleis.
Het in 1613 opgerichte college van aalmoezeniers of armenvaders droeg de zorg voor de talloze weeskinderen en vondelingen van niet-poorters in de stad. Zij hadden geen recht op een plaats in het Burgerweeshuis of in een van de kerkelijke weeshuizen. In het weeshuis kwamen die kinderen die dus nergens anders terecht konden.
De stad stelde de aalmoezeniers in 1663 twee zeer brede percelen ter beschikking voor de bouw van een nieuw onderkomen. Op 1 januari 1666 konden de eerste weeskinderen hier hun intrek nemen. Vermoedelijk heeft stadsarchitect Daniel Stalpaert het ontwerp geleverd voor het grote blokvormige gebouw rondom twee binnenplaatsen. De enorme gevel werd geleed door dubbele met frontons bekroonde risalieten, waardoor het weeshuis deed denken aan twee brede naast elkaar gelegen grachtenhuizen.
Hoewel het Aalmoezeniersweeshuis tot de grootste gebouwen van de stad behoorde, was al spoedig uitbreiding noodzakelijk. Het gebouw was berekend op 800 kinderen, rond 1680 waren er echter al 1300 kinderen ondergebracht. Meerdere kinderen moesten één kribbe delen. In de loop der tijd konden enkele belendende panden worden aangekocht. De laatste uitbreiding vond plaats in 1801. Toen werden in het pakhuis De Prins op nummer 438 dat gebruikt werd voor voedselopslag voor het weeshuis, slaapzalen voor 300 kinderen ingericht.
De slechte leefomstandigheden in het overvolle weeshuis leidden uiteindelijk tot drastische maatregelen. In 1822 werden bij Koninklijk Besluit de weeskinderen van ouder dan zes jaar naar de koloniën in Veenhuizen en Ommerschans gestuurd die door de Maatschappij van Weldadigheid opgericht waren. (www.bma.amsterdam.nl)
Aalmoezeniersweeshuis
In het Aalmoezeniersweeshuis werden de wezen en vondelingen opgevangen die niet in aanmerking kwamen voor opname in het Burgerweeshuis of een van de kerkelijke weeshuizen. Ook kinderen van zeevarende weduwnaars en kinderen wier ouders in een gasthuis waren opgenomen, kwamen er terecht. Ze bleven soms een poosje, soms ook tot ze 21 waren.
(www.stadsarchief.amsterdam.nl)
Namen van vondelingen
Anonieme vondelingen kregen in het weeshuis een naam. De achternaam werd vaak ontleend aan de plaats waar het kind te vondeling was gelegd: Keijzer op de Keizersgracht, Toorn voor de torendeur van de kerk en Sleutel voor brouwerij De Sleutels
In het Aalmoezeniersweeshuis kwamen de allerarmste kinderen terecht. De kinderen kregen onderwijs in het weeshuis zelf. Op hun 15de jaar werden jongens bij een baas in de leer gedaan.
Jan Frederik Zeebuit, alias: Jan Fredrik Zeebuyth, Jan Fredrik Zeebuith,Zeebuitte, werd volgens akten op verschillende data geboren: 10/12/1799,10/06/1796 of ergens in 1795. Hij werd te vondeling gelegd en gevondenop het strand in de nabijheid van Zandvoort. Vandaar zijn achternaam ZEEBUIT. Hij werd opgenomen in het Aalmoezeniersweeshuis te Amsterdam. Ging als man van 22-25 jaar oud naar Drenthe. Hij was klein van gestalte. Wellicht door de beroerde leefomgeving van het aalmoezeniersweeshuis dat zijn lichaamsgroei heeft bemoeilijkt. Beroep daarom mogelijk schoenmaker is geworden. Hij had een slecht lopende schoenmakers werkplaats in Hoogeveen. Ook begint hij zich te verdiepen in de godsdienst in Hoogeveen alwaar hij ook zijn schoenmakersvak heeft geleerd en gevestigd. Hij heeft diverse boetes gekregen omdat hij kerkdiensten leidde wat verboden was. Hiervoor heeft hij gezeten in de gevangenis te Assen in 1835 voor 180 dagen.Vervolgens werd hij als oefenaar kandidaat voorganger en werd opgemerkt door de gemeente Driesum-Damwoude en Wouterswoude. (1842-1849) Zijn dochter HEILDINA trouwt in 1843 te Driesum met JACOB KOOPMANS (haar vader wasdaar predikant)
(Deze info heb ik van internet van de geschiedenis Hollandscheveld e.o.en bevat 12 pagina's)
Het echtpaar Zeebuit overleefden de meesten van hun, tenminste 11, kinderen.
In 1835 was hij voorganger in Ruinerwold/Koekange en in 1864 predikant in Leerdam. Op 6 april 1835 kwam ds. De Cock uit Ulrum in Hoogeveen de Afgescheidenen dopen en hun gemeente institueren. Jan (P)Frederik Zeebuit,schoenmaker, werd als vaste oefenaar en voorganger aangesteld van de Gereformeerde of Hervormde Kerk. www.geocities.com/hoogeveen2000.noordscheschut.html
Op 29 mei 1842 wordt Jan Frederik Zeebuit, afkomstig uit Drenthe, bevestigd als predikant in Driesum. Hij was een innig vrome man, had niet veel kennis en verstand, kon eigenlijk niet eens goed lezen. Maar hij heeft met grote zegen gearbeid en brengt velen tot inkeer en tot belijdenis van hun geloof. zie www.gereformeerdekerkdriesumca.nl/ Hier heeft hij tot 22 april 1849 gediend.
J.F. Zeebuijth 11 mei 1849 - 16 februari 1868 in de Ned.Geref.kerk te Leerdam. Zie http://www.ngk-leerdam.nl/gemeente-kerkgebouw/lijst-van-predikanten
Tijdstip: 07:00:00
(1) Hij is getrouwd met Karstenberg Geertje Carstenberg.
Zij zijn getrouwd op 23 juni 1822 te Hoogeveen, hij was toen 26 jaar oud.Bron 5
3000 gegevens over het huwelijk van:
Carstenberg / Geertje,
geboorteplaats en datum of leeftijd: Hoogeveen / 17 05 1801
vader: Carstenberg / Andries / ov.
moeder: Gerrits / Heijltje
huwelijksakte Hoogeveen nr.: 31 d.d. 1822 06 23 opmerking: Bg.als vondeling opgevoed in Aalmoersniers Weeshuis
echtgeno(o)t(e): Zeebuijth / Jan Fredrik (zie 18262
Nadere informatie =
Getuige:Joannes Plasmans
Getuige:Joannes Plasmans
Bg is Opgegroeid in Amsterdam in het Aalmoezeniersweeshuis is zijn lichaamsgroei bemoeilijkt en zal hij daarom schoenmaker geworden zijn. Op dit moment ontbreken de gegevens dit kunnen onderbouwen, maar ik heb eens gelezen dat de opvang van de wezen in Drenthe erbarmelijk moet zijn geweest en dat dat schade bracht aan de fraaie naam Maatschappij van weldadigheid.
In Hoogeveen.
Op 23 juni 1822 trouwt Zeebuit met Geertjen Carstenberg, geboren 17-05-1801 te Hoogeveen, Dochter van Andries C(K)arstenberg en Heijltje Gerrits. Dat is de eerste keer dat wij van hem vernemen. Hij had het schoenmakersvak geleerd en heeft zich als zodanig in Hoogeveen gevestigd. . Hij voelde zich al jong aangetrokken tot de godsdienst en bestudeerde de Bijbel en de oude schrijvers. Niet bekend is waar hij zijn geestelijke vorming heeft opgedaan. Dat kan heel goed in Amsterdam zijn geweest. Kerkelijk Amsterdam was toen wel wat anders als het nu is. Ik denk dat hij in Amsterdam al gevormd werd omdat hij kort na zijn aankomst in Hoogeveen in de winter van 1822/23 zijn eerste oefeningen hield.( http://members.lycos.nl/akkelies/zeebuit.htm)
Zij kregen 3 kinderen:
1) Haldina Zeebuit, alias: Hijldina Zeebuith, geb. 17 feb 1823 te Hoogeveen, het Haagje A255, ovl. 20 feb 1823 te Hoogeveen, het Haagje A255. Zie ook: http://members.multimania.nl/akkelies/zeebuit.htm en drenlias.nl
Geb akte Hoogeveen 33 dd 18-2-1823. Akte ovl Hoogeveen 27 dd 20-2-1823. en www.drenlias.nl 3 dagen oud geworden: https://www.wiewaswie.nl/personen-zoeken/zoeken/document/a2apersonid/130337574/srcid/14845336/oid/37
2) Heildina Zeebuit, geb. 07 aug 1824 te Hoogeveen, het Haagje A255
Geb akte Hoogeveen 109 dd 9-8-1824.
3) Johannes Zeebuit, alias: Johannes Zeebuith, geb. 21 mei 1828 te Hoogeveen, het Haagje A46, ovl. 12 feb 1830 te Hoogeveen, Noord C850 zie: www.drenlias.nl
Geb akte Hoogeveen 83 dd 22-5-1828. Akte ovl Hoogeveen 34 dd 12-2-1830.www.drenlias.nl
Na de geboorte van hun 3e kind is de moeder na ruim 1 week overleden.
Zeebuit, Jan Frerik(1795 (?) - Leerdam 1879) Oefenaar.
Als vondeling aangetroffen op het strand bij Zandvoort en opgegroeid in het Aalmoezeniersweeshuis in Amsterdam. Kwam omstreeks 1820 naar Hoogeveen, waarschijnlijk via Ommen of Veenhuizen. Hij vestigde zich hier als schoenmaker en was klein van gestalte. Hij bestudeerde al jong de bijbel en oude schrijvers en werd de spil van het verzet tegen de gevestigde orde binnen de hervormde gemeente van Hoogeveen. Samen met zijn tien jaar oudere collega Gerrit Jan Raidt ging hij uit 'oefenen' in omliggende plaatsen als Zuidwolde, Ommen, Koekange en Ruinerwold. Hij verzamelde daar geestverwanten om zich heen, die het ook niet eens waren met de koers in de Nederlandse Hervormde Kerk. Als catechiseermeester wilde hij de jeugd vertrouwd maken met zijn denkbeelden.
Enkele keren werd hij veroordeeld tot een boete en gevangenisstraf. Op 14 oktober 1832 weigerde hij het jawoord te zeggen op de doopvragen bij de doop van zijn zoon Johannes. Het scheelde weinig of door zijn acties zou de Afscheiding in 1834 niet in Ulrum maar in Hoogeveen zijn begonnen. Op 4 december 1834 scheidde hij zich met 73 anderen af van de hervormde gemeente. Zeebuit werd aangesteld als vaste oefenaar samen met Gerrit Jan Raidt en Roelof Spijkerman. Vermoedelijk heeft hij in de jaren daarna theologie gestudeerd. Van 1842-1849 stond hij in Driesum (Fr.) en van 1849-1879 in Leerdam. In Leerdam werd hij in 1867 zes weken geschorst 'wegens aanhoudend verzet tegen de bevoegde kerkbesturen'.
http://www.encyclopediedrenthe.nl/Zeebuit,%20Jan%20Frerik
http://members.lycos.nl/akkelies/zeebuit.htm
Zie ook: http://www.dominees.nl/search.php?srt=g&id=10851
Kind(eren):
(2) Hij is getrouwd met Grietjen Jans Vos.
Zij zijn getrouwd op 22 november 1829 te Hoogeveen, hij was toen 34 jaar oud.Bron 6
Burgerlijke stand - Huwelijk
Archieflocatie Drents Archief (Drenlias)
Algemeen Toegangnr: 0166.014
Inventarisnr: 1829
Gemeente: Hoogeveen
Soort akte: Huwelijksakte
Aktenummer: 46
Datum: 22-11-1829
Bruidegom Jan Fredrik Zeebuith
Geboortedatum: 10-01-1796
Geboorteplaats: (Amsterdam)
Bruid Grietjen Jans Vos
Geboortedatum: 06-11-1811
Geboorteplaats: Hoogeveen
Vader bruidegom NN NN
Moeder bruidegom NN NN
Vader bruid Jan Berends Vos
Moeder bruid Annigje Harms van Elp
Nadere informatie weduwnaar van Geertje Karstenberg; bruidegom vondeling
Hun zoon Johannes werd ook dominee in oa Wijnjewoude
www.dominees.nl/publicaties/Wijnjewoude.pdf
Kind Annigje:
http://www.genealogieonline.nl/genealogie-keemink/I3898.php
(1795 (?) - Leerdam 1879) Oefenaar en kleine schoenlapper.
Als vondeling aangetroffen op het strand bij Zandvoort en opgegroeid in het Aalmoezeniersweeshuis in Amsterdam. Kwam omstreeks 1820 naar Hoogeveen, waarschijnlijk via Ommen of Veenhuizen. Hij vestigde zich hier als schoenmaker en was klein van gestalte. Hij bestudeerde al jong de bijbel en oude schrijvers en werd de spil van het verzet tegen de gevestigde orde binnen de hervormde gemeente van Hoogeveen. Samen met zijn tien jaar oudere collega Gerrit Jan Raidt ging hij uit 'oefenen' in omliggende plaatsen als Zuidwolde, Ommen, Koekange en Ruinerwold. Hij verzamelde daar geestverwanten om zich heen, die het ook niet eens waren met de koers in de Nederlandse Hervormde Kerk. Als catechiseermeester wilde hij de jeugd vertrouwd maken met zijn denkbeelden.
Enkele keren werd hij veroordeeld tot een boete en gevangenisstraf. Op 14 oktober 1832 weigerde hij het jawoord te zeggen op de doopvragen bij de doop van zijn zoon Johannes. Het scheelde weinig of door zijn acties zou de Afscheiding in 1834 niet in Ulrum maar in Hoogeveen zijn begonnen. Op 4 december 1834 scheidde hij zich met 73 anderen af van de hervormde gemeente. Zeebuit werd aangesteld als vaste oefenaar samen met Gerrit Jan Raidt en Roelof Spijkerman. Vermoedelijk heeft hij in de jaren daarna theologie gestudeerd. Van 1842-1849 stond hij in Driesum (Fr.)
In het voorjaar van 1862 verblijft de kandidaat Joh. Zeebuijth enige weken in de gemeente van Duurswoude. Zie
http://www.dominees.nl/publicaties/Wijnjewoude.pdf
Van 1849-1879 in Leerdam. In Leerdam werd hij in 1867 zes weken geschorst 'wegens aanhoudend verzet tegen de bevoegde kerkbesturen'.
http://www.encyclopediedrenthe.nl/Zeebuit,%20Jan%20Frerik
DE OEFENAAR JAN FREDERIK ZEEBUIT http://members.multimania.nl/akkelies/zeebuit.htm
Lid van de (kerkelijke) gemeente dat op verzoek van een plaatselijke kerk van de classis de bevoegdheid krijgt om te 'oefenen', dat is een stichtelijk woord te spreken 'ter onderrichting, vertroosting en vermaning'.
Die bijeenkomsten moesten buiten de gewone kerkdiensten worden gehouden. In de 19e eeuw waren het vaak catechiseermeesters en anderen, die ontevreden waren over de prediking in de kerk en dit in hun 'oefeningen' gingen uitdragen. Oefenaars komen vooral voor in de zogenaamde 'kleine' kerkgeschiedenis. Bekende oefenaars waren o.a. Jan Frerik Zeebuit en Albert Hilberts Kok.
Op 25 maart 1835 volgde Hoogeveen waar 335 personen tot lidmaat werden aangenomen. Hoogeveen was daarmee de grootste afgescheiden gemeente van ons land en bleef dat een lange reeks van jaren. Hier was de onvrede over het modernisme in de kerk als het ware gekanaliseerd door een oefenaar als Jan Frerik Zeebuit
AFGESCHEIDENEN UIT HET HOLLANDSCHE VELD EN HET KRAKEEL, OP 2 MAART 1837
(Zie http://members.home.nl/albertmetselaar/afges.htm)
Het eerste optreden van Zeebuit.
Zeebuit had ruimschoots de tijd om de prediking te overdenken in zijn slecht lopende schoenmakerswerkplaats. Hij sprak daarover met geestverwanten en vond een grote werkbare medestander in Gerrit Jan Raidt. Die was ook schoenmaker en oefende ook. Hij kwam van Raalte en was 10 jaar ouder dan Zeebuit. In de winter van 1822 op 1823 begon Zeebuit met het uitnodigen van geestverwanten bij hem thuis. Hij las voor uit de Bijbel en gaf hierbij een bewogen uitleg en ging tenslotte voor in gebed. Kerkje spelen wilde hij beslist niet. Hij wilde zijn geloofsrijkdom vanwege zijn Bijbelse roeping als profeet en priester doorgeven aan anderen. Hij oefende gaandeweg buiten Hoogeveen en trad zelfs op als catechiseermeester omdat hij ook de jeugd vertrouwd wilde maken met de waarden van het ware geloof. Op 18 februari werd Zeebuits eerste dochter geboren. Heildina. Zij overleed 2 dagen later.
Het jaar 1835 was voor zijn gezin een moeilijk jaar. Er werd een zoon geboren met de naam Johannes (III) en er stierf een Johannes. De eerste Johannes leefde 1828-1830, de tweede van 1831-1835.
Dominee Zeebuit 1842-1849 te Driesum. (1854 http://www.angelfire.com/vt/sneuper/main.html )
+++++
Op 8 april 1842 staat in het notulenboek van voormelde kerkeraad genoteerd: De Christelijke Afgescheiden Gemeente van Driesum, Damwoude en Wouterswoude, een sterk begeerte en behoefte gevoelende, om eenen eigenen en wettig beroepenen en bevestigden Leeraaar te hebben, om haar met den woorde Gods alle Zondagen te stichten, te Leiden en te Weiden, in gelove op te bouwen en te bevestigen alsmede door de bediening van de Heilige Bondstekenen en zegelen, is de Gemeente te dien einde zamen gekomen en heeft na voorgaand bidden en vasten, onder het aanroepen van den Naam des Heeren beroepen den kandidaat bij de Christelijke Afgescheiden Kerk in de Provicincie Drente: Jan Frederiks Zeebuit tot haren wettigen en eigen Herder en Leeraar en zegt hem toe eene bezoldiging voor zijne diensten van niet minder dan f. 300.00 en vrije woning.
Zeebuit nam geen lange bedenktijd en nam na vier dagen het beroep aan. Op 29 mei werd hij bevestigd als eerste predikant van deze Afgescheiden Gemeente, ander en half jaar na haar stichting , door ds. T.F. de Haan. Er kon geen predikant bevestigd worden, of een kerkgebouw ingebruik worden genomen in Friesland of Groningen of ds. De Haan was present en sprak zijn woord. En dat kon hij goed. Zeebuit heeft met grote zegen in Friesland gearbeid. De gemeente groeide voortdurend, kinderen en ook volwassenen werden gedoopt, nieuwe lidmaten toegevoegd. We komen zijn naam herhaaldelijk op classisvergaderingen en ook bemiddeld hij in conficten. Op 13 maart 1849 deelt hij de kerkeraad mede een beroep te hebben ontvangen uit Leerdam. Op 22 april 1849 neemt hij afscheid van de gemeente. Twee kinderen van hem, Jan en Maria overlijden in 1844 en 1845. Er blijven nog banden met Friesland bestaan. Zijn dochter Heildina trouwt in 1843 te Driesum met Jacob Koopmans. In Leeuwarden trouwt in 1903 Jan Frederik Zeebuit. Waarschijnlijk is dat een kleinzoon.
De eerste predikant: Op 29 mei 1842 wordt Jan Frederiks Zeebuit, afkomstig uit Drente, bevestigd als predikant. Hij was een innig vrome man, had niet veel kennis en verstand, kon eigenlijk niet eens goed lezen. Maar hij heeft met grote zegen gearbeid en brengt velen tot inkeer en tot belijdenis van hun geloof.
Tot 22 april 1849 heeft dominee Zeebuit onze gemeente gediend. Hij heeft het financieel niet zo breed gehad, want het traktement van f 300,00 dat hem was toegezegd, krijgt hij niet geregeld uitbetaald. In oktober 1846 is zelfs besloten een rondgang door de gemeente te houden "opdat dominee zijn traktement moge krijgen".
Zie: http://www.gereformeerdekerkdriesumca.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=17&Itemid=11
Zie ook: http://members.multimania.nl/akkelies/zeebuit.htm en
http://www.dominees.nl/search.php?srt=g&id=14428
zeebuijt Jan Fredrik Zeebuith | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
(1) 1822 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Karstenberg Geertje Carstenberg | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) 1829 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grietjen Jans Vos | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
1792-1952DrentheHoogeveenHuwelijksbijlagen 1822 Image 198
https://stadsarchief.amsterdam.nl/archieven/archiefbank/overzicht/343.nl.html
staat bij huwelijksakte dd 22-11-1829
www.genealogieonline.nl
historischekringhoogeveen.nl
gENLIAS