Kwartierstaat Koudijs-Monne » Adolf Pietje Jensen (1852-1927)

Persoonlijke gegevens Adolf Pietje Jensen 

• Hij is geboren op 14 januari 1852 in Bergendal.

  Geboortedatum volgens verschillende bronnen:
  1. volgens slavenregister 14 januari 1852
  2. volgens huwelijksoorkonde 25 december 1851
  3. volgens volkstelling 1921 25 december 1854

• Beroepen:
• Hulpzendeling.
• Leeraar.
• Zendeling.
• vanaf 1921 oud Zendeling.
• Woonachtig vanaf 1901: Nieuw Weergevonden 1, Paramaribo (Suriname).
• Hij is overleden op 18 januari 1927 in Paramaribo, hij was toen 75 jaar oud.
• Hij is een pleegkind van Hans Peter Jensen
• Een kind van Livia
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 30 mei 2023.

Gezin van Adolf Pietje Jensen

(1) Hij is getrouwd met Agnes Emelia van Sessing.

Zij zijn getrouwd op 1 juni 1886 te Gnadau, hij was toen 34 jaar oud.

Kind(eren):

1. Peter Ludwig Jensen  1887-1971
2. Wilhelm Ehregott Jensen  1890-1979 

(2) Hij is getrouwd met Ida Marie Ottilie Friedrich.

Zij zijn getrouwd op 5 mei 1897 te District Beneden Para, hij was toen 45 jaar oud.Bron 1

No. 5
Huwelijksakte
Henden den vijfden Mei achttien honderd zeven en negentig zijn voor ons Willem Laurens Ten Harmsen van der Beek, districts-commissaris, Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het district Beneden-Para in het daartoe bij Gouvernements Resolutie aangewezen kerkgebouw der Moravische Broedergemeente op het etablissement Beekhuizen, district Beneden-Para verschenen, teneinde een huewlijk aan te gaan:
Adolf Pietje Jensen, weduwnaar van Agnes Emelie Sessing, oud vijf en veertig jaren, van beroep landbouwer, geboren in deze kolinie en wonende op den grond Nieuw-Weergevonden, district Beneden-Para, meerderjarige zoon van wijlen Maria, toebehoord hebbende aan de houtgrond Berg en Dal.
Ida Marie Ottilie Friedrich, oud dertig jaren zonder beroep, geboren te Helkersdorf, provincie Silieziën Duitschland en wonende op den grond Nieuw-Weergevonden, district Beneden-Para, meerderjarig dochter van wijlen Carl. August Friedrich en van Caroline Ernestine Alder, zonder breoep en wonende in Helkersdorf, provincie Silezien Duischland.
En hebben zij daartoe overgelegd:
Extract uit de geboorteakte van de comparante, verklarende de comparant onder eede dat hij buiten de mogelijkheid is om zich zijne geboorteakte of eene akte van bekendheid ter vervanging van de geboorteakte te verschaffen;
Extract uit de akte van overlijden van Agnes Emelie Sessing
Akten waaruit blijkt dat de beide afkondigingen alhier op de achttiende en den vijf en twintigsten April dezes jaars hebben plaats gehad welke afkondigingen zonder stuiting zijn afgeloopen.
Waarna wij hun in het openbaar hebben afgevraagd of zij elkander aannemen tot echtgehootten en getrouwelijke al de plichten zullen vervullen welke door de wet aan den huwelijken staat zijn verbonden, het geen door hen uitdrukkelijk met ja beantwoord zijnde, hebben wij in naam der wet verklaard dat zij door den echt aan elkander zijn verbonden.
In tegenwoordigheid van Emanual Gotfried End, oud zes en veertig jaren, van beroep landbouwer, wonende op den grond de vier-kinderen, district Para en Hermanus Johannes Pont, oud drie en veertig jaren, van beroep landbouwer wonende op den grond Nieuw-Zorg, district Beneden-Para, als getuigen
En is hiervan opgemaakt deze akte wlke na voorlezing door de comparanten, de getuigen en ons is ondertekend.
A. P. Jensen
I.M.O. Friedrich
Bovenstaande akte is door mij geadmitteerde tolk, aan de compaarante in de Duitsche taal vertolkt.
L.E. de Blocq v Scheltinga
Bëed. Tolk

Kind(eren):

1. Hans Rudolf Jensen  1899-????
2. Wilhelmine Marie Jensen  1901-
3. Johanna Helena Jensen  1909-

Notities over Adolf Pietje Jensen

Pietje Adolf Hongerbron heeft in 1882 aan de gouverneur verzocht zijn geslachtsnaam (achternaam) te mogen veranderen in Jensen.

Hongerbron is een bijzondere achternaam, die werd gegeven aan slaven die in 1863 werden geemancipeerd (vrijgemaakt) van de plantage Berg en Dal aan de voet van de Blauwe Berg aan de Surinamerivier, ongeveer 100 km. ten zuiden van Paramaribo.

Volgens het slavenregister op gahetna.nl was er maar één Pietje op Berg en Dal: dat was Pietje, wiens moeder Livia heette.

soms vermeld als Pietje Adolf Jensen

Volgens familie-overlevering was de vader van Pietje een slavenheer genaamd Jensen (mogelijk Scandinavische afkomst?), die Pietje zou hebben erkend, en hem na de emancipatie in 1863 in huis genomen hebben.
[dat klopt enigszins met het onderzoek van Lenders, die vermeldt dat Pietje de pleegzoon was van Hans Peter Jensen]

Dit is hoogstwaarschijnlijk dezelfde Jensen die genoemd wordt in de Weekbode voor Zeist, Driebergen en Omstreken van 10-10-1874 (te vinden op archieven.nl):
"Ook de heer Jensen sedert 13 jaren in Suriname werkzaam kwam in de verloopen week aan. Hij is vergezeld van twee negers, leden der Surinaamsche zending, die verlangden kennis te maken met de Europeesche maatschappij en Christenheid en daartoe ook Duitschland wenschen te bezoeken. 't Gebeurde vroeger menigmalen, dat de Broedergemeente kweekelingen van een of ander zendingsveld in haar middag zag, in den laatsten tijd kwam dit minder voor. De heer Jensen viel 't zeer hard zijne negers te verlaten, die hem met een buitengewone trouw en liefde aanhangen en daaronder was hem de reis met twee hunner eenigermate eene vergoeding voor t'geen hij achterliet en na herstel van gezondheid met zijne reisgenooten hoopt weder te zien."
[Pietje zou dan 19 jaar oud zijn, wat het aannemelijk maakt dat hij toen is meegereist met de heer Jensen. Dat wordt bevestigd door een tweede bericht in dezelfde weekbode van 2 oktober 1875:]
"Heden morgen vertrokken van hier naar Suriname de zendelingen Jensen en Bartsch met hunne echtgenooten, vergezeld door de negerbroeders Adolf en Johannes, die we als vruchten van de zendingswerkzaamheid der Ev. Broedergemeente eenige maanden in ons midden mochten zien. Hen allen zij een voorspoedige reis en een behouden aankomst toegewenscht. Gods zegen maken hun werk voorspoedig."
[En in dezelfde Weekbode op 18-09-1875:]
"Wel mogen wij Br. Jensen dankzeggen dat hij, die het Deensch en Negerengelsch zoo vloeijend spreekt, zijne berigten in de hollandsche taal wilde voorlezen, hetwelk hem blijkbaar hoogst moeijelijk viel.
Met hem zijn uit zijnen werkkring Beekhuizen bij Paramaribo twee christennegers herwaarts gekomen, die wij ook het genoegen hadden te hooren.
De een, Adolf, onderwijzer, vertelde ons in vloeijend hollandsch, hoe blijde zij geweest waren, toen zij allen vrij verklaard waren. De magt van den duivel was ook in Suriname nog sterk. Bij ziekbedden hadden dikwijls nog bezweringen plaats. (ach geschiedde zoo iets nooit meer in Holland!!). Hij wekte ons medelijden op voor de arme boschnegers; waren er toch meer zendelingen, was er meer geld, zoo konden ook zij het evangelie hooren.
De ander, Johannes, liet ons in het Negerengelsch het Onze Vader en Joh. 3 : 16 vernemen."
[In 'Nachrichten aus der Brudergemeine 1875' (in te zien op https://collections.mun.ca/digital/collection/nachrichten/id/1204/)]
"Von Beekhuizen nahe bei der Stadt kamen die Geschw. Jensen im Sommer v. I. zum Besuch nach Hause, und in diesem Sommer sind sie wieder zurückgekehrt, in Begleitung zweier junger Negerbrüder, eines Lehrers und einsen Schülers des Seminars, die hier ihre Zeist zu weiterer Ausbildung fleißig benutzt haben und in verschiedenen Gemeinen, wo sie mit Geschw. Jensen besuchten, mit großer Liebe und Theilname aufgenommen wurden, so wie ihr Besuch auch an andern Orten bei den Freunden der Gemeine und der Mission große Freude erregte."

Op de plantage waar Pietje opgroeide stond sinds 1839 een kerk van de Hernhutter Brudergemeinde (de tegenwoordige Evangelische Broedergemeente), die tevens het schoolgebouw was voor de kinderen van Berg en Dal. Toen Pietje naar school ging kreeg hij schrijfles; hij had geluk, want tot 1856 was het verboden geweest om aan slaven schrijfles te geven. De slaven op 'Berg en Dal' leken het beter te hebben dan het stereotype: hen schijnt beloofd te zijn dat ze niet verkocht zouden worden, en kennelijk mochten ze uitvoerige feesten houden.
Slaven werden geregistreerd met de naam van hun moeder.
Bij de emancipatie kreeg Pietje als achternaam Hongerbron, net als zijn grootmoeder en overgrootmoeder.
Enkele jaren na de emancipatie werd de plantage verkocht aan C. Kersten en co.
Ergens tussen 1863 en 1887 is Pietje verhuisd naar Paramaribo, en getrouwd met Agnes van Sessing.

-----------
In een beschrijving van de plantage van 1816 is sprake van een 'liefelijk' gehucht van vrijstaande hutten met galerijen, waar de slaven leefden. Deze overtroffen volgens de schrijver de gewone 'negerhuizen' van de benedenlanden. Die zogenoemde 'negerhuizen' bestonden uit grote houten gebouwen met diverse kamers. De verslaggever vertelt ook van uitvoerige feesten die de slaven er mochten houden. In 1840 werd melding gemaakt van landbouwgewassen die de slaven verbouwden en verder stroomafwaarts verkochten. Het zelfbewustzijn van de slaven in 'Berg en Dal' was groot. In 1861, twee jaar vóór de slavenemancipatie, verklaarden ze zelfs dat ze geen slaven meer waren en dat ze loon voor hun werk wilden ontvangen.

---------

https://nl.wikipedia.org/wiki/Berg_en_Dal_(Suriname)

-------
Surinaamsche Almanak 1900
Geschiedkundige Aanteekeningen
16 Oct. 1829 De Marrons plunderen de plantage Nieuw Weergevonden onder vernieling en moodbedrijf.
-------
geen vermelding in almanak 1900
-------
Surinaamsche Almanak 1901
Nieuw Weergevonden, Ben. Para, B. 13, gr. 110 H.A., cult. 14 - 5 cacao, 4 cacao en bananon, 5 aardvruchten - A.P. Jensen121, 300 K.G. cacao, 575 K.G. aardvruchten, 200 boss. baranen.
-------
Surinaamsche Almanak 1902
Nieuw Weergevonden, Ben. Para, B 13, gr. 119 H A., cult. 12 - 3 cacao, 1,5 cacao en bananen, 3 aardvruchten, 2 koffie en cacao, 1,5 koorn, 1 koffie en bananen - A.P. Jensen124, 600 K.G. cacao, 305 do. aardvr., 300 do. koorn, 500 boss. bananen.
-------
Surinaamsche Almanak 1903
Evangel. Br. Gemeente
Kerk op Saron (Beekhuizen)
Raadsleden: ... A.P. Jensen
Nieuw Weergevonden, Ben. Para, B 73, gr. 110 H.A., cult. 12 - 3 cacao, 1,5 cacao en bananen, 3 aardvruchten, 2 koffie en cacao, 1,5 koorn, 1 koffie en bananen - A.G. Jensen124, 700 K.G. cacao, 700 do. aardvr., 300 do. koorn, 480 bossen bananen.
-------
Surinaamsche Almanak 1904:
Evang. Br. Gemeente.
Kerk op Beekhuizen (Saron)
Raadsleden: ... A. P. Jensen
Nieuw Weergevonden, Ben. Para, B 73, gr. 110 H.A., cult. 12 - 3 cacao, 1,5 cacao en bananen, 3 aardvruchten, 2 koffie en cacao, 1,5 koorn, 1 koffie en bananen - A.P. Jensen124, 650 K.G. cacao, 250 do. aardvr., 300 boss. bananen.
-------
Surinaamsche Almanak 1905:
Evang. Br. Gemeente
Kerk op Beekhuizen (Saron)
Raadsleden ... A.P. Jensen
Nieuw Weergevonden, Ben. Para, B 73, gr. 110 H.A., cult. 12 - 3 cacao, 1,5 cacao en bananen, 3 aardvruchten, 2 koffie en cacao, 1,5 koorn, 1 koffie en bananen - A.P. Jensen124, 560 K.G. cacao, 590 do. aardvr., 400 boss. bananen, 100 K.G. koorn.
-------
Surinaamsche Almanak 1906:
Evang. Br. Gemeente.
Kerk op Beekhuizen (Saron): H. Slink, leeraar, R.W. Cameron, orgelist, A.P. Jensen, hulpzendeling.
Raadsleden: ... A.P. Jensen
Nieuw Weergevonden, Ben. Para. B 73, gr. 110 H.A., cult. 12 - 5 cacao, 2 bananen, 3 aardvruchten, 1 koorn, 1 rijst - A.P. Jensen, 159 K.G. cacao, 200 do. aardvr., 50 boss. bananen.
-------
Surinaamsche Almanak 1907:
(Lett. en No. Namen der Plantages. Grootte H.A. Producten. Verkregen hoveelheid in 1905. Eigenaren. Beheerder in de kolonie. Gezagvoerder. Aantal arbeiders op de plantage.
B 73
Nw. Weergevonden
110
cacao 350 kilogram
aardvrucht. 570 idem
bananen 200 bosen
A.P. Jensen
idem
idem
-
-------
Surinaamsche Almanak 1908
Evang. Br. Gemeente
Kerk op Beekhuizen (Saron) H Slink, leeraar, R.W. Cameron, orgelist, A.P. Jensen, hulpzendeling.
Kerk op Helena Christina: A. Jensen, leeraar
B 73 Nw. Weergevonden 110 cacao 280 kilogram aardvruchten 170 idem bananen 300 bossen
rijst 3000 kilogram P. Jensen
-------
Surinaamsche Almanak 1909
B 73 Nw. Weergevonden 110 cacao 500 kilogr. aardvruchten 100 idem bananen 200 bossen rijst 3100 kilogr. koorn 250 idem
A.P. Jensen
-------
Surinaamsche Almanak 1910:
Evang. br. gemeente.
Kerk op Beekhuizen (Saron): H. Slink, leeraar, L.D. Aksel, orgelist, A.P. Jensen, hulpzendeling.
Nieuw Weergevonden - A.P. Jensen e, 70 a. 110 HA in concessie, 56 cacao 600 koorn 379 rijst 5300 aardvr. 930 banan. 500 bos.
-------
Adresboek van Suriname 1911
(Maripaston) Kerk (Church) Helena Christina, A.P. Jensen, leeraar, preacher.
-------
Adresboek van Suriname 1911
Kerk (Church) Helena Christina, A.P. Jensen, leeraar, preacher
-------
Surinaamsche Almanak 19013
w. Weergevonden, Ben. Para. gr. 110 hect., cult. 68 hect., A. P. Jensen e, 106 a, 600 kg. cacao, 400 do. koorn, 18650 do. rijst, 410 do. aardvr. en 300 bos. banan.
-------
De vraagbaak - Almanak voor Suriname 1918
Adreslijst
Jensen, A.P., leeraar, Ev. Br. Gem. Nw. Amsterdam
Jensen, P.L., onderw. Saramaccastr. E 18
-------
De vraagbaak - Almanak voor Suriname 1920
Jensen, A.P., gepens. leeraar Ev. B. Gem., grond Weergevonden
Jensen, R. zendeling, Wanicastr, 2e B.W. 286
Jensen, S.A., onderwijzer Nw. Nickerie
-------
De Vraagbaak: Almanak voor Suriname 1925. - Adreslijst - Beneden Para
Jensen, P.A., Gep. Zendeling, Nieuw Weergevonden 1

Surinaamsche Courant
Gouvernements Advertentieblad
Ao 1883
dinsdag 21 augustus

Officieel Gedeelte.
Gouvernements Secretarie.
Paramaribo , den 20n. Augustus 1883
Aan Pietje Adolf Hongerbron vergund om, met weglating van den familienaam Hongerbron, dien van Jensen
aan te nemen en zich alzoo te noemen: Pietje Adolf Jensen
[N.B.: dit was al in maart/april 1882 in de NL Staatscourant gepubliceerd]

----------

Heeft als slaaf gewerkt op plantage Berg en Dal, waar de voormalige slaven in 1863 onder meer de willekeurige achternaam Hongerbron kregen, in de lijn van moederafstamming.

---------

Uit het emancipatieregister:

Voornaam Pietje Adolf
Achternaam Hongerbron
Slavennaam Pietje
Geslacht man
Leeftijd 12
Beroep -
Godsdienst EBG
Plaats plantage Berg en Dal
Verblijfplaats Berg en Dal
Provincie plantage Boven Suriname
Borderelnummer PL017
Opmerkingen Kleinzoon van Helena Iris Hongerbron; blijkens borderel geboortejaar 1852
Eigenaren:
- Rothuijs, Bernardus Joannes;
- Sanches, Sara David;
- Spiering, Jacoba Maurina;
- Friderici, de, J.H.
[waarschijnlijk is de vermelding 'kleinzoon van helena iris hongerbron' onjuist: volgens het slavenregister is Livia de moeder van Pietje, en haar moeder heette Francina; verder lijkt Helena geboren te zijn in 1833 als dochter van Francina, en is het zodoende onmogelijk dat ze de moeder van de in 1830 geboren Livia zou zijn]

http://nl.wikipedia.org/wiki/Berg_en_Dal_%28Suriname%29

Uitgezocht door Hans Smit:
In juli 1886 arriveert A.P. Jensen met zijn echtgenote per schip in Suriname. Kennelijk heeft Pietje zijn vrouw opgehaald, vermoedelijk uit Duitsland, gelet op de wel erg Duitse voorname van hun kinderen.

Het nieuws van den dag: kleine courant
20-08-1885, pag. 6
Passagierslijst.
Passagiers aangekomen per st. Prins Maurits van West-Indië.
[...] A. P. Jensen en echtgenoote, A. P. Jensen, [...]

Algemeen Handelsblad
13-06-1886, pag. 10
VERTROKKEN PASSAGIERS.
Per ss. Prins Maurits van Amsterdam naar West-Indië [...] A. P. Jensen en echtg. [...]

Suriname: koloniaal nieuws- en advertentieblad
02-07-1886, pag. 2
Scheepvaart.
Aangekomen Passagiers.
Per Prins Maurits: [..] A. P. Jensen en echtg. [...]

Nieuwe Surinaamsche courant
25-07-1895, pag. 3
Scheepstijdingen.
VERTROKKEN:
22. Prins Willem I. Sorgdrager, Amsterdam. Passagiers: [...] A. P. Jensen en 2 kinderen [...]

Nieuwe Surinaamsche courant
26-05-1901, pag. 9
TENTOONSTELLING VAN LANDBOUW EN VEETEELT.
Lijst van bekroningen.
Groep I. Uitvoerartikelen.
b. cacao enz.
Prod. v. kl. landbouw
12. A. P. Jensen...Nw. Weergevonden ... cacaonoten ... prijs van f 5,-

OSO - Tijdschrift voor Surinamistiek
jaargang 26, april 2007
Hilde Neus - Ras of ratio? Verbod op het huwelijk tussen zwarte mannen en blanke vrouwen
pag. 317: VERVOLG IN SURINAME
Rondom dit beladen onderwerp [ophef en wetgeving over vermenging van de rassen] bleef het lange tijd stil in Suriname, tot 1886. Maria Lenders maakt gewag van een huwelijk dat toen in Paramaribo veel opschudding veroorzaakte. In Duitsland was Adolf Hongerbron, de zwarte pleegzoon van het Duitse zendelingenechtpaar Jensen, getrouwd met Suzanna Sessing, een nicht van zuster Jensen. Ook in Duitsland was er veel weerstand tegen deze verbintenis. Broeder Kersten schreef:
De mensen hier begrijpen immers niet dat een Europese uit edele motieven met een neger kan trouwenj zij denken dadelijk aan de laagste beweegredenen alsof het om geld gaad of dat het een ziekelijke neiging is om een man te kri jgen. Dat een Hernnhutter zuster zoiets kan doen komt als een smet op al onze zusters neer (Lenders 1996: 352).
De menigte die het paar bij aankomst in Suriname opwachtte, joelde hen uit. Gezien de reacties binnen de Surinaamse gemeenschap was dit een gebeurtenis die zeker als heel bijzonder werd ervaren. Na een periode van geroddel ging men over tot de orde van de dag en werd het relatief stil rondom het paar.
[Lenders, M. , 1996, Strijders voor het Lam; Leven en werk van Hernhutter broeders en -zusters in Suriname, 1735-1900. Leiden: KITLV Uitgeverij.]

Uit dit artikel in het OSO komt ook de foto van Adolf en Johannes. Volgens het bijschrift onder de foto is die afkomstig uit: 'ABUH: Suriname'. Dat kan niets anders zijn dan het Archiv der Brüder-Unität Herrnhut, inzichtelijk op internet via https://www.unitaetsarchiv.findbuch.net/
Daarin is deze foto helaas niet online terug te vinden.
-----

Nachrichten aus der Brüder-Gemeine, 1893
p. 638-539
Bericht
über die Rust en Brede Gemeine in Paramaribo vom Jahr 1892
[...]
Auch auf Beekhuizen kan es in Diesem Jahr zo einem Neuanfang, der für manche Mitglieder der Rust en Brede Gemeine nicht ohne Bedeutung war. Die Brücke über die Domirekreek, die die Stadt mit dem Beekhuizener Gebiet verbindet, msste abgebrochten und eine neue gebaut werden. Da der alte Weg längs des Saramaccakanals abgespült wurde, verlegte man Weg und Brücke tiefer in das Beekhuizener Gebiet hinein. Zu beiden Seiten dieses neuen Weges, bis er in den alten ängs des Saramaccakanals einmündet, wurden neue Grundstücke zum Häuserbau ausgegeben und dadurch der Anfang gemacht mit der Anlegung eines Fleckens oder Dörfschens Beekhuizen. Da dasselbe sich aber unmittelbar an die Stadt anschlisst und die Leute von dort wieter bis zur Beekhuizener als bis zur Rust en rede Kriche hagen, lag darin kein Grund, um in Beziehung auf die kirchliche Bedienung Beekhuizens eine Veränderung eintreten zu lassen. Auch ist das Dörfschen ja noch ganz im Entstehen begriffen.
Einige Mitglieder der Rust en Brede Gemeine gehören mit zu den neuen Anbauern. Noch mehrere jedoch griffen mit beiden Händen zu, als auch noch in uynmittelbarer Nähe des Beekhuizener Herrschaftshauses Land an Pächter zum Bepflanzen ausgegeben wurde, und sie so in nächster Nähe der Stadt dem Landbau obliegen konnten. Manche wurden dadurch wieder Landbauern, die von einer andern Beschäftigung einen bessern Verdienst erwartet, ihn aber dabei nich gefunden hatten.
Als ich von einer meiner Fahrten zu Geschwister Jensen auf Nieuw weergevonden zurückkehrend, das letztemal die alte schadhafte Brücke passieren musste, wurde ich auf unsanfte Weise zum Wagen hinausgeworfen, kam aber durch die Freundlichkeit des Herrn ohne bedeutende Verletzung davon.

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Adolf Pietje Jensen?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Adolf Pietje Jensen

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen