Kwartierstaat van Gijs en Frank Edelbroek » Karel Martel (± 689-741)

Persoonlijke gegevens Karel Martel 

• Hij is geboren rond 689 in Herstal, Luik, België.
• Hij is overleden op 22 oktober 741 in Quierzy, Aisne, Frankrijk.
• Hij is begraven in Parijs, Parijs, Frankrijk.
• Een kind van Pepijn van Herstal en Alpaida of Chalpaida NN

Gezin van Karel Martel

(1) Hij is getrouwd met Rotrude van Trier.

Zij zijn getrouwd rond 709.

Kind(eren):

1. Pepijn de Korte  714-768 
2. Carloman NN  717-755 

(2) Hij is getrouwd met Swanahilde NN.

Zij zijn getrouwd rond 725.

Kind(eren):

1. Oda NN  ± 735-> 793 

(3) Hij is getrouwd met Ruodhaid NN.

Zij zijn getrouwd

Kind(eren):

1. Bernard NN  ± 725-787 

Notities over Karel Martel

[ http://nl.wikipedia.org/wiki/Karel_Martel - bijgewerkt op 16-06-2012,
..,
Karel Martel (Herstal, circa 689 - Quierzy, 22 oktober 741) was hofmeier van het Frankische Rijk.
Hij reorganiseerde het Frankische leger en bestuur en wist daarmee met succes zowel zijn
binnenlandse als buitenlandse tegenstanders, met name de Arabieren, Friezen en Saksen het hoofd
te bieden. Zijn macht werd zo groot dat hij de plaats van de Merovingische koningen innam, zonder
zichzelf tot koning uit te roepen. Karel wordt beschouwd als stamvader en naamgever van de
Karolingen. Hij was zoon van Pepijn II en diens tweede vrouw in bigamie Alpaida, en is begraven
in de abdij van Saint-Denis. Zijn bijnaam Martel (klemtoon op de laatste lettergreep) betekent
hamer (vergelijk het Franse woord voor "hamer": marteau). Daarmee wordt de spreekwoordelijke
hamer bedoeld waarmee Karel de Arabieren 'vermorzelde'.,
..,
JEUGD,
Karel is geboren uit een twijfelachtig huwelijk van zijn vader Pepijn van Herstal. Pepijn was al
getrouwd met de aristocratische Plectrudis en Karels moeder was vermoedelijk uit de lagere adel
afkomstig. Volgens de overlevering was Plectrudis zeer dominant en toen Karel werd geboren,
durfde de boodschapper die dit nieuws aan Pepijn kwam brengen, daar niet openlijk over te spreken
omdat Plectrudis ook aanwezig was. De boodschapper en Pepijn (die hem heel goed begreep) spraken
over de "kerel die was gekomen", zo heeft Karel zijn toen ongewone naam gekregen.,
..,
Toen in 714 Karels halfbroer Grimoald II werd vermoord, had Pepijn geen zoons meer uit het
huwelijk met Plectrudis en was Karel zijn oudste levende zoon. Plectrudis zorgde er echter voor
dat Pepijn Karel en zijn broers uitsloot van de opvolging, en zijn minderjarige kleinzoon
Theudoald (zoon van Grimoald) als opvolger benoemde. Toen Pepijn van Herstal nog in datzelfde
jaar overleed, werd Theudoald inderdaad tot hofmeier voor het gehele Frankische rijk benoemd, met
Plectrudis als regentes. Plectrudis liet Karel gevangennemen en sloot hem op in Keulen.,
..,
DE WEG NAAR DE MACHT,
De adel in Neustrie en Bourgondie zag in het bewind van de minderjarige Theudoald zijn kans zich
te bevrijden van de Austrasische dominantie en koos in 715 Ragenfried als hofmeier. Hierdoor was
de situatie ontstaan, zoals in de kaart is weergegeven (Aquitanie was in die tijd een
onafhankelijk Frankisch hertogdom). Ook de Friezen onder hun koning Radbod, profiteerden van de
situatie door de gebieden die ze aan Pepijn van Herstal hadden verloren, waaronder Utrecht en
omgeving, weer terug te veroveren. Ragenfried en Radboud sloten een bondgenootschap en vielen
Austrasie aan. Een fractie van de Austrasische adel besloot dat ze onder deze omstandigheden een
volwassen hofmeier nodig hadden, en bevrijdden Karel uit zijn gevangenschap. Ze waren echter te
laat om Karel een volwaardig leger te laten opbouwen. In 716 vielen Ragenfried en Radboud, die
met een vloot over de Rijn kwam, Theudoald en Plectrudis in Keulen aan. Karel probeerde de stad
nog te ontzetten maar moest zich na de eerste schermutselingen al terugtrekken. Dit was het
eerste en laatste gevecht dat Karel als veldheer zou verliezen. Plectrudis moest zich overgeven
en de schatkist van Austrasie viel in handen van de aanvallers.,
Na de verovering van Keulen wist Karel snel terug te slaan. Het Neustrische leger en een deel van
de Friezen trokken door de Ardennen naar huis. Hun gezamenlijke leger was nog steeds veel groter
dan het leger van Karel, maar hij wist door verrassing en list (hij veinsde op de vlucht te
slaan, waardoor hij een achtervolging uitlokte, die hij vervolgens in een hinderlaag wist te
lokken) de slag bij Ambleve in zijn voordeel te beslissen. Hij kreeg bij die gelegenheid ook weer
het grootste deel van de Austrasische schatkist in handen.,
In 717 voerde Karel zelf een veldtocht naar Neustrie. Op 21 maart van dat jaar boekte hij een
beslissende overwinning bij Kamerijk. Hij achtervolgde Chilperic II en zijn hofmeier tot aan
Parijs. Daarna keerde hij terug naar huis, versloeg de aanhang van Plectrudis en veroverde
Keulen. Hij riep vervolgens Chlotarius IV uit tot koning van het gehele rijk, met hemzelf als
hofmeier. Karel benoemde ook een nieuwe bisschop in Reims. In 718 verbonden Chilperik en
Ragenfried zich met Odo van Aquitanie, hun leger werd echter opnieuw verslagen in de slag bij
Soissons. Odo vluchtte terug naar zijn hertogdom en leverde in ruil voor vrede Chilperik II en
zijn hofmeier uit aan Karel. Odo erkende Karel als de rechtmatige hofmeier en Karel erkende Odo
als hertog. Opmerkelijk is dat Karel al zijn verslagen tegenstanders ongemoeid laat.,
..,
CAMPAGNES TEGEN DE NOORDELIJKE BUURVOLKEN,
Nadat hij in 718 zijn macht heeft gevestigd in het Frankische Rijk, begint Karel een programma om
het Frankische gezag over de noordelijke buurvolken te herstellen en zijn noordelijke grenzen te
beveiligen:,
..,
- 718 verslaat hij de Saksen en verwoest Westfalen.,
- 719 herovert hij de verloren Friese gebieden en stelt Willibrord in staat om de zending vanuit
Utrecht te hervatten.,
- 720-723 voert Karel campagnes tegen Beieren waarbij hij wordt gesteund door de Alemannen. De
Beierse hertog Hugbert erkent het gezag van Karel. Terwijl Karel langere tijd in Beieren
verblijft, komt Ragenfried (nog altijd graaf van Anjou) in opstand. In 724 wordt deze opstand
door Karel onderdrukt.,
- 730 verslaat hij de Alemannen en doodt hun hertog Lantfrid. Karel benoemt geen opvolger wat
betekent dat hij zelf het feitelijke gezag over de Alemannen heeft.,
- 734 verslaat hij de Friezen en doodt hun aanvoerder Poppo. Friesland ten westen van de Lauwers
wordt ingelijfd.,
..,
OPBOUW VAN HET LEGER - CONFLICT MET DE KERK,
Toen Karel hofmeier werd, bestond er geen georganiseerd Frankisch leger. In tijden van oorlog
verzamelden de lokale bestuurders hun weerbare mannen en stelden zich onder aanvoering van hun
hertog. Doordat Karel steeds in oorlog was en zich bovendien bewust was van het dreigende gevaar
van de Arabieren, voerde hij radicale veranderingen door. Karel vormde een strijdmacht van trouwe
veteranen om in een beroepsleger, dat door de staat werd betaald en bewapend. Hiermee beschikte
Karel altijd over een krachtige, trouwe en snel inzetbare legermacht, die in tijden van oorlog
altijd kon worden aangevuld met de gebruikelijke strijders uit de bevolking. Het leger dat Karel
vormde, bestond in eerste instantie uit zware infanterie. Toen de stijgbeugel werd
geïntroduceerd, konden ruiters ook actief deelnemen aan de strijd, en begon Karel ook aan de
opbouw van een zware cavalerie. Dit moment moet rond 735 zijn geweest omdat hij tijdens de Slag
bij Poitiers in 732 nog geen cavalerie had, terwijl deze bij de slag aan de Berre in 737 al een
beslissende rol speelde.,
Karel financierde zijn leger door kerkelijke bezittingen in beslag te nemen. De bisschoppen
dreigden daarop om Karel te excommuniceren, wat alleen werd voorkomen doordat Bonifatius
krachtige steun aan Karel gaf.,
..,
SLAG BIJ POITIERS,
Karel Martel is het bekendst door zijn overwinning in de Slag bij Poitiers in 732, die
traditioneel wordt gezien als de 'redding van Europa van de Arabieren'. Tegenwoordig wordt de
betekenis van deze veldslag genuanceerd: het was vermoedelijk niet meer dan een van de militaire
acties in de grensconflicten tussen de Arabieren en het hertogdom Aquitanie die toen geregeld
plaatsvonden. Het was niet de eerste keer dat de Arabieren werden verslagen door de Franken (721
had Odo van Aquitanie ze in een verrassingsaanval verslagen bij het beleg van Toulouse), het was
ook niet hun noordelijkste expeditie (725 hadden ze Autun geplunderd en zonder succes Sens
belegerd) en ook niet het einde van hun activiteiten in Frankrijk. Odo had een bondgenootschap
gesloten met de emir van Catalonie maar toen die in opstand kwam tegen de emir van Andalusie,
kwam die in de problemen. Nadat de opstand was onderdrukt, viel een Andalusisch leger Aquitanie
binnen, veroverde Bordeaux en versloeg Odo bij de Garonne. De Arabieren trokken al plunderend
naar Tours. Odo vroeg Karel om hulp maar in ruil daarvoor vroeg die de onderwerping van Aquitanie
aan zijn gezag.,
Karel stelde zijn leger (zware infanterie) op in een defensieve positie op een beboste heuvel
tussen Poitiers en Tours. Karels plan was om de Arabieren te laten aanvallen omdat hun
cavalerie-charge tegen de helling op in een bos veel van zijn kracht zou verliezen. De Franken
waren goed voorzien en warm gekleed (het was oktober) en konden hun positie lang volhouden. Na
een week van afwachten viel de Arabische cavalerie aan. De slag zou twee dagen hebben geduurd
zonder een duidelijke uitkomst. De volgende dag waren de Moren weggetrokken omdat ze bang waren
dat de Franken hun buit zouden roven.,
Na deze veldslag had Karel ook de controle over Aquitanie.,
..,
ARABISCHE INVASIE VAN 737,
De hertog van Provence, Maurontius, wilde meer zelfstandigheid ten opzichte van Karel Martel en
sloot in 737 een bondgenootschap met de Arabieren uit Narbonne en hielp ze om Avignon te
bezetten. Karel stuurt zijn broer Childebrand om de stad te belegeren en sluit zich later bij hem
aan. Met stormrammen en touwladders wordt de stad ingenomen en tot de grond toe afgebrand.
Maurontius vluchtte naar de Alpen, waarna niets meer van hem is vernomen. Karel belegert daarna
Narbonne. Een Arabisch leger dat de stad kwam ontzetten, werd vernietigend verslagen tijdens de
slag aan de rivier de Berre. Karel dankt deze overwinning aan de inzet van zijn zware cavalerie,
waar de Arabieren niet op hadden gerekend. De belangrijkste Arabische steden in Septimanie worden
veroverd, behalve Narbonne. Moderne historici vinden deze overwinningen belangrijker dan die van
Poitiers omdat hier echt van een doelgerichte Arabische invasie kan worden gesproken. Later in
het jaar volgde nog een campagne tegen de Provence; Karel veroverde onder andere Arles en Aix –
met hulp van de Longobarden.,
..,
OVERLIJDEN,
Karel Martel stierf op 22 oktober 741 in Quierzy-sur-Oise in wat nu het Aisne departement in
Picardie is. Hij werd begraven in de Kathedraal van Saint-Denis in Parijs. Zijn gebieden waren al
een jaar eerder onder zijn volwassen zonen verdeeld: Carloman kreeg Austrasie en Alemannie (met
Beieren als een vazalstaat), Pepijn de Korte kreeg Neustrie en Bourgondie (met Aquitainie als
vazalstaat) en Grifo kreeg niets, hoewel sommigeebronnen aangeven dat er over gesproken was hem
een strook land tussen Neustrie en Austrasie te geven.,
Gibbon noemde Karel Martel "de held van zijn tijd" en verklaarde dat de "Christenheid ... werd
gered ... door het genie en het geluk van één man, Karel Martel.",
..,
HUWELIJK EN KINDEREN,
Karel Martel was rond 709 getrouwd met Rotrude van Trier (rond 690-724). Ze hadden de volgende
kinderen:,
..,
- Carloman (713-755),,
- Pepijn de Korte (714-768),
- H. Landrada (?),
- Hiltrude (716-754), gehuwd met hertog Odilo van Beieren (?-748),
..,
Na de dood van Rotrudis in 724 huwde Karel Martel de Beierse Swanahilde. Uit dit huwelijk werden
geboren:,
..,
- Grifo (726-752),
- Oda (ca. 735 - na 793), gehuwd met Theoderik II van Autun, een belangrijke hoveling van
Lodewijk de Vrome aan diens hof in Aquitanie,
..,
Karel Martel had ook kinderen bij zijn bijvrouw Ruodhaid.,
..,
- Bernard (geboren vóór 732-787),
- Hieronymus,
- Remigius, aartsbisschop van Rouen,
- Aldana ],

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Karel Martel?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Karel Martel

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen