Stamboom Eijsermans » Petrus Cornelis "Piet" de Brouwer (1874-1961)

Persoonlijke gegevens Petrus Cornelis "Piet" de Brouwer 

• Roepnaam is Piet.
• Hij is geboren op 17 oktober 1874 in Hilvarenbeek.
• Hij is overleden op 19 november 1961 in Tilburg, hij was toen 87 jaar oud.
• Hij is begraven op 22 november 1961 in Hilvarenbeek.
• Een kind van Nicolaas de Brouwer en Johanna Antonia van den Berg
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 12 november 2010.

Gezin van Petrus Cornelis "Piet" de Brouwer

Notities over Petrus Cornelis "Piet" de Brouwer

Petrus Cornelis de Brouwer werd op 17 oktober 1874 geboren te Hilvarenbeek, als zoon van Nicolaas de Brouwer en Johanna Antonia van den Berg. Hij overleed te Tilburg op 19 november 1961.

De priester Petrus Cornelis de Brouwer, algemeen bekend als 'd'n doctor', kan beschouwd worden als 'ideoloog' van het streven dat in de eerste helft van de twintigste eeuw bestond om de provincie Noord-Brabant cultureel te verheffen, haar aansluiting te laten maken met de moderne tijd en tegelijk te strijden voor het behoud van haar specifiek eigen karakter.

Geboren uit een boeren-onderwijzersgezin volgde hij de priesteropleiding bij de Congregatie van de Fraters van Tilburg. In 1897 werd hij priester gewijd als pater Maria Respicius de Brouwer waardoor hij behoorde tot de kleine groep geestelijken binnen de congregatie die verder vooral uit leken (fraters) bestond.

Jonge priesters als P.C. de Brouwer en zijn broer Harrie werden al snel ingezet bij een experiment om Tilburg en daarmee Brabant een eerste vorm van katholiek voortgezet onderwijs te geven. In 1899 ging in een spreekkamer bij de Fraters het zogenaamd pro-gymnasium van start met tien leerlingen. Pater Respicius werd in 1900 rector en doceerde zelf Latijn en Nederlands, later ook Grieks, geschiedenis, godsdienstleer en scheikunde.

Problemen over de bevoegdheid van de school en de erkenning van examens werden door de jonge rector overwonnen door, tussen de bedrijven door, een studie klassieken te volgen aan de Rijksuniversiteit van Utrecht, bekroond met een promotie cum laude in 1911. Uit het nu erkende gymnasium zou in 1917 het huidige St.-Odulphuslyceum ontstaan. Tot 1918 bleef P.C. de Brouwer rector van 'zijn' school, daarna zou hij tot aan zijn pensionering in 1939 leraar klassieke talen blijven.

Petrus Cornelis en zijn broer Harrie waren intussen niet langer pater, als gevolg van een voor de Nederlandse kerkgeschiedenis uniek conflict dat bekend staat als 'de paterskwestie' (1887-1916). Een groep paters van met name de jaargang van P.C. de Brouwer had verzet aangetekend tegen het gelijkheidsideaal van Zwijsen. In sommige huizen wensten deze paters niet onder het gezag van een frater-leek te staan. De kwestie werd aangescherpt toen paters van deze 'nieuwe lichting' doordrongen tot het hoofdbestuur van de pauselijke Congregatie. Hieronder P.C. de Brouwer, die in 1909 Tweede Assistent werd en in 1912 zelfs Eerste Assistent (Vicarius), waarmee hij tweede man in de hiërarchie werd. Een bijeengeroepen Buitengewoon Kapittel kwam er niet uit en in 1916 besliste Rome zelf dat er een breuk moest komen in die zin dat de paters de congregatie dienden te verlaten om seculiere geestelijken te worden.

Het onderwijsideaal van dr De Brouwer, dat gestalte had gekregen in 'zijn' St.-Odulphuslyceum, richtte zich op de vorming van een weerbare katholieke bovenlaag, die Brabant leiding zou kunnen geven in de aanstormende moderne tijd. Vanuit dezelfde doelstelling ijverde hij al sinds 1911 voor de oprichting in Tilburg van een eigen katholieke universiteit. In dit streven past ook zijn bemoeienis met de Katholieke Leergangen die hadden moeten uitgroeien tot die felbegeerde universiteit. Uiteindelijk werd deze echter in 1923 in Nijmegen opgericht.

De geesteshouding die De Brouwer bij dit alles uitstraalde en overbracht op zijn leerlingen en studenten, was er een van een allesomvattend rechtlijnig, zelfs militant katholicisme, het integralisme. Hierbinnen, maar uitdrukkelijk daarbinnen, was er dan weer plaats voor zijn Brabantse gemoedelijkheid. Zichtbaar werd dit alles in zijn relatie tot het Brabants Studentengilde van O.L. Vrouw uit 1926 en het tijdschrift en de beweging Brabantia Nostra ('Brabant aan Ons'). Eenmaal de katholieke eigenheid van Brabant veiliggesteld, zou het herboren gewest volop meewerken aan een nationale verheffing. Dit laatste dan liefst Groot-Nederlands gedacht, dus met Vlaanderen erbij. Vanuit deze achtergrond was het bijna vanzelfsprekend dat Brabantia Nostra in de algemene zomer-naïviteit van 1940 volop mee zou werken aan de organisatie en uitbouw van de Nederlandse Unie.

P.C. de Brouwer was ondertussen gepensioneerd en met zijn broer Harrie in 1939 naar zijn geboortedorp Hilvarenbeek teruggekeerd. Doelgericht startte hij er een speurtocht in het gemeentearchief.

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Petrus Cornelis "Piet" de Brouwer?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Petrus Cornelis "Piet" de Brouwer

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen