Gotarzes II was koning van de Parthen van 39 tot 51. Zijn regering wordt vooral gekenmerkt door strijd om de troon met zijn broer Vardanes I.
Gotarzes wordt in onze literaire bronnen een zoon van Artabanus II genoemd, die ten vroegste in 39 was overleden, maar blijkt uit andere bronnen eerder de pleegzoon van deze te zijn geweest, afkomstig uit een rijke lijn van de Arsaciden uit Hyrcanië. Hij vermoordde zijn broer, die eveneens Artabanus heette en die kennelijk de beoogd opvolger was. Vervolgens greep hij de macht, terwijl Artabanus' jongere broer Vardanes wist te vluchten. Hij regeerde echter met harde hand, zodat de Parthische bevolking zijn broer Vardanes I vroeg om in te grijpen. In de burgeroorlog die volgde, kozen veel steden de kant van Vardanes en deze wisten Gotarzes naar Hyrcania te verdrijven. Maar niet lang daarna viel Gotarzes Parthië binnen met troepen bestaande uit Dahae en Hyrcaniërs. Toen de strijd op het punt stond een definitieve fase in te gaan, nam Gotarzes onverwachts het initiatief voor een akkoord, omdat hij had opgevangen dat Parthische aristocraten een complot smeedden tegen beide broers en Vardanes wensten te vermoorden. Gotarzes en Vardanes kwamen overeen dat Vardanes, die de meeste steun had, koning van de Parthen zou worden en dat Gotarzes in Hyrcania een vazalkoning van Vardanes zou zijn.
Gotarzes liet zijn ambities heel het Parthische rijk te besturen echter niet los. Toen zijn broer in 47 (of 45?) een veldtocht ondernam om Armenië (op dat moment een Romeinse vazalstaat) te veroveren, zag hij zijn kans schoon. Hij viel hem aan, maar werd bij de Erindes (Tac., Ann. XI 10.1-2.) verslagen en teruggedreven naar Hyrcania. Toen Vardanes na enkele kleine overwinningen in de zomer van 45 (maar zonder Armenië te hebben veroverd, daar zijn troepen de strijd moe waren) terugkeerde naar Parthië, wist Gotarzes hem te overvallen en te vermoorden. Vervolgens liet hij zich uitroepen tot koning van de Parthen.
Opnieuw regeerde Gotarzes met harde hand. Daarom stuurden pro-Romeinse Parthische aristocraten in het geheim een delegatie naar keizer Claudius met het verzoek Meherdates, een in Rome opgegroeide kleinzoon van Phraates IV, naar Parthië te zenden, zodat zij hem konden uitroepen als nieuwe koning (49/50). Gotarzes sloeg de opstand echter neer en bleef zo aan de macht. Zijn tegenstander had immers geen enkele kans, daar de enige serieuze vazal die Gotarzes het hoofd kon bieden van het huis Karîn was, terwijl de vazalkoningen Abgar V van Osrhoene en Izates II van Adiabene in het geheim een pact hadden gesloten met Gotarzes. Hij maakte zijn rivaal onschadelijk door hem de oren te laten afsnijden. Vanaf ca. 50 regeerde te Merv een andere troonpretendent, Sanabares. Het is niet bekend hoe Gotarzes op deze tegenkoning reageerde.
In 51 na Chr. stierf Gotarzes, volgens Tacitus door een ziekte, volgens Josephus omdat hij werd vermoord. Hij werd opgevolgd door Vonones II. Munten wijzen erop dat vanaf de herfst van het jaar 50 er een strijd was tussen Vologaeses I en Gotarzes en dat deze laatste in de zomer van 51 in Vologaeses zijn meerdere moest erkennen.
In een geïdealiseerde vorm werd Gotarzes opgenomen in de literatuur door Tabari en Ferdausi's Sjahnama.
Gotarzes II of Parthia (Persian: ????? ????, flourished 1st century) was a Prince of Iranian ancestry. He ruled the Parthian Empire as King intermittently between about 40 to 51. He was one of the sons of Artabanus III. When his father died in 38 and his brother Vardanes I succeeded to the throne, Gotarzes II rebelled.
Contents
Origins
Little is known on the early life of Gotarzes II, prior to becoming King of Parthia. Although Gotarzes II was a son of Artabanus III, it is unknown whether if he was a biological or adoptive son of his. Josephus calls Gotarzes II as a brother of Vologases I.[1] Tacitus does not explicitly describe Gotarzes II as a son of Artabanus III. However considers him as a Parthian Usurper who was responsible for the murder of his brother, Artabanus and his family.[2] The Roman sources are obscure on his background however surviving evidence reveals a lot more about the origins of Gotarzes II.
An inscription on a rock relief that was discovered by Rawlinson Sarpul-I-Zohab on a main road in Iranian Kurdistan, introduces him as Gotarzes, son of Gev.[3] From this inscription, Gotarzes II has been considered as a son of a Hyrcanian nobleman called Gev who served as a Satrap in that region, whose son was adopted by Artabanus III during his exile in recognition of a debt that his father had to Artabanus III, so that Gotarzes II would become an adopted Parthian Royal Prince.[4] When Gotarzes II served as Parthian King, he called himself as a son of Artabanus III, as known from a surviving coin calling him, Arsaces, king of kings, called Gotarzes, son of Artabanos.[5]
Kingship
Gotarzes II made himself detested by his cruelty among many murders he ordered. When Vardanes I regained the throne; Gotarzes II fled to Hyrcania and gathered an army from the Dahae nomads. The war between the two kings was at last ended by a treaty, as both were afraid of the conspiracies of their nobles. Gotarzes II returned to Hyrcania and when Vardanes I was killed in about 47, Gotzares II was acknowledged in the whole empire. Gotarzes II then added to his coins the usual Parthian titles, "king of kings Arsaces the benefactor, the just, the illustrious (Epiphanes), the friend of the Greeks (Philhellen)", without mentioning his proper name.
The discontent excited by his cruelty and luxury induced the hostile party to apply to the Roman emperor Claudius to fetch from Rome an Arsacid prince Meherdates, who lived there as hostage. Meherdates crossed the Euphrates in 49, but was beaten and taken prisoner by Gotarzes II, who cut off his ears.
Soon afterwards Gotarzes II died, according to Tacitus of an illness; Josephus says that he was murdered. His last coin is dated from June 51. Gotarzes II was succeeded briefly by his uncle Vonones II and then by his cousin (one of the sons of Vonones II) Vologases I.